Βιβλίο του Χενρίκουφ
 | |
| Τίτλος | Liber fundationis claustri Sancte Marie |
|---|---|
| Γλώσσα | λατινική γλώσσα |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Το Βιβλίο του Χενρίκουφ (πολωνικά: Księga henrykowska, λατινικά: Liber fundationis claustri Sanctae Mariae Virginis in Heinrichau) είναι λατινικό χρονικό του αβαείου των Κιστερκιανών στο Χενρίκουφ στην Κάτω Σιλεσία. Αρχικά δημιουργήθηκε ως μητρώο λαφύρων κατά τη διάρκεια των μογγολικών επιδρομών του 1241 και με την πάροδο του χρόνου επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει την ιστορία της μονής. Είναι αξιοσημείωτο ως το παλαιότερο έγγραφο που περιλαμβάνει μια πρόταση γραμμένη εξ ολοκλήρου σε αυτό που μπορεί να ερμηνευθεί ως μια Παλαιά Πολωνική γλώσσα.[1][2][3] Επί του παρόντος το βιβλίο εκτίθεται στο Αρχιεπισκοπικό Μουσείο του Βρότσουαφ. Στις 9 Οκτωβρίου 2015, το Βιβλίο του Χενρίκουφ καταχωρήθηκε στον κατάλογο «Μνήμη του Κόσμου» της UNESCO.
Το πρώτο μέρος του βιβλίου 100 σελίδων είναι αφιερωμένο στην πρώιμη ιστορία της μονής, από την ίδρυσή της από τον Ερρίκος Α΄ τον Γενειοφόρο το 1227 έως το 1259. Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει την μεταγενέστερη ιστορία έως το 1310. Στο αρχείο για το 1270, ένας έποικος από το κοντινό χωριό αναφέρεται ότι είπε στη σύζυγό του «Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai», το οποίο θα μπορούσε να μεταφραστεί περίπου ως «Αφήστε με, θα αλέσω και εσύ ξεκουράσου».
Οι συνθήκες υπό τις οποίες γράφτηκε αυτή η πρόταση αντικατοπτρίζουν στενά τις πολιτιστικές και λογοτεχνικές συνθήκες στην Πολωνία κατά τους πρώτους αιώνες της εθνικής της ύπαρξης. Εμφανίστηκε σε ένα λατινικό χρονικό, γραμμένο από έναν Γερμανό ηγούμενο. Ο άντρας που φέρεται να εκφώνησε την πρόταση σχεδόν εκατό χρόνια νωρίτερα ήταν ο Μπόγκβαλ, ένας Τσέχος (Bogwalus Boemus) ντόπιος κάτοικος και υπήκοος του Μπολέσλαφ Α΄ του Υψηλού, καθώς ένιωθε συμπόνια για την ντόπια σύζυγό του, η οποία «πολύ συχνά στεκόταν και άλεθε στον πέτρινο χειρόμυλο». Το τοπικό χωριό, Μπρουκαλίτσε, πήρε το όνομά του από αυτόν.
Η Παλαιά Πολωνική πρόταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
«Bogwali uxor stabat, ad molam molendo. Cui vir suus idem Bogwalus, compassus dixit: Sine, ut ego etiam molam. Hoc est in polonico: Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai.» - Βιβλίο του Χενρίκουφ (Liber fundationis claustri Sanctae Mariae Virginis in Heinrichau) 1270.[4]
Ο μεσαιωνικός καταγραφέας αυτής της φράσης, ο Κιστερκιανός μοναχός Πέτρος του μοναστηριού του Χενρίκουφ, σημείωσε ότι «Hoc est in polonico» («Αυτό είναι στα πολωνικά»).[5][6][7]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Άλεν Κεντ, Χάρολντ Λανσούρ, Τζέι Ε. Ντέιλι, Encyclopedia of Library and Information Science, CRC Press, 1978, σελ. 3,
- ↑ Barbara i Adam Podgórscy: Słownik gwar śląskich. Katowice: Wydawnictwo KOS, 2008, σελ. 12. (ISBN 978-83-60528-54-9).
- ↑ Ντερβογιεντόβα, Μαγκνταλένα· Γκαουτσίνσκα, Αλίτσια (2005). Ντερβογιεντόβα, Μαγκνταλένα, επιμ. Język polski : kompendium. Βαρσοβία: Świat Książki. σελ. 676. ISBN 9788373912519.
- ↑ Digital version Book of Henryków
- ↑ Digital version Book of Henryków in latin
- ↑ Μπαρμπάρα και Άνταμ Ποντγκούρστσι: Słownik gwar śląskich. Katowice: Wydawnictwo KOS, 2008, (ISBN 978-83-60528-54-9)
- ↑ Μπόγκνταν Βάλτσακ: Zarys dziejów języka polskiego. Βρότσουαφ: Εκδοτικός οίκος του Πανεπιστημίου του Βρότσουαφ, 1999, (ISBN 83-229-1867-4)
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ελζμπιέτα Ολινκιέβιτς· Καταζίνα Ραντζιμίνσκα (1999). Słownik Encyklopedyczny - Język polski (στα Πολωνικά). Europa. ISBN 83-87977-20-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2006.
- (αγγλικά και πολωνικά) Μίχαου Γιάτσεκ Μίκος (1999). «Middle Ages: Literary background». Polish Literature from the Middle Ages to the End of the Eighteenth Century. A Bilingual Anthology. Βαρσοβία: Constans. σελ. 683. ISBN 83-901014-3-2.
Η παράμετρος |access-date=χρειάζεται|url=(βοήθεια)