Όρκος του Σφαιριστηρίου

Ο Όρκος του Σφαιριστηρίου, πίνακας του David

Ο λεγόμενος Όρκος του Σφαιριστηρίου, κατά ελληνική μετάφραση του γαλλικού "Serment du Jeu de Paume" (Σερμάν ντυ Ζε ντε Πωμ), ήταν ο υποσχετικός όρκος που έδωσαν οι Γάλλοι εκπρόσωποι της λεγόμενης Τρίτης Τάξης στην αίθουσα του σφαιριστηρίου, εξ ου και η ονομασία του, κατά το προοίμιο της Γαλλικής Επανάστασης, το 1789.

Συγκεκριμένα στις 20 Ιουνίου του 1789 προσερχόμενα τα μέλη της Τρίτης Τάξεως, καθ΄ όλα νόμιμης και αναγνωρισμένης, στην ειδική αίθουσα συνεδριάσεων που είχε οικοδομηθεί επί τούτου για τις συνελεύσεις των Γενικών Τάξεων, βρίσκοντας την πόρτα κλειδωμένη και φρουρούμενη από στρατιώτες με την δικαιολογία της ανακαίνισης του χώρου αποφάσισαν υπό την καθοδήγηση του Ζοζέφ Σιεγές να καταφύγουν σε παρακείμενο χώρο όπου βρισκόταν η αίθουσα του σφαιριστηρίου. Καταλαμβάνοντας τον χώρο αυτόν πραγματοποίησαν εκεί την τριήμερη συνεδρίασή τους από 20 μέχρι και 23 Ιουνίου.
Την νύκτα της πρώτης συνεδρίασης οι σύνεδροι έδωσαν ένα υποσχετικό όρκο να παραμείνουν ενωμένοι και ακλόνητοι στις πολιτικές τους επιδιώξεις μέχρι της ψήφισης του νέου συντάγματος. Τον όρκο αυτόν στη συνέχει υπέγραψαν όλοι οι παρευρισκόμενοι, τον οποίο απεδείχθη τελικά ότι και τήρησαν.

Ως πράξη αυτή καθαυτή ήταν παράνομη, στερούμενη σχετικής έγκρισης σύμφωνα με το υφιστάμενο καθεστώς, πλην όμως απετέλεσε σταθμό για τα γεγονότα που ακολούθησαν στο επόμενο δίμηνο της περιόδου εκείνης λαμβάνοντας υπόψη τη μετέπειτα σύσταση της Εθνοσυνέλευσης και της Συντακτικής Συνέλευσης, τη νύκτα της 4ης Αυγούστου, και τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη (26 του Αυγούστου) τα οποία και αποδέχθηκε στη συνέχεια ο μετέπειτα "Βασιλεύς των Γάλλων", υπό το νέο Σύνταγμα, Λουδοβίκος ΙΣΤ΄.

Πηγές

• "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα" τομ.16ος, σελ.147

Βιβλιογραφία

• Michel Péronnet , "50 Λέξεις-κλειδιά από τη Γαλλική Επανάσταση" (1983), νέα έκδοση, Privat , Τουλούζη, 2005, 314 σελ. ( ISBN 2-7089-0812-X )
• Vovelle , "Η πτώση της μοναρχίας (1787-1792)" , τόμ. 1 της "Νέας Ιστορία της Σύγχρονης Γαλλία" (1972), αναθεωρημένη ενημερωμένη έκδοση, Εκδόσεις du Seuil , coll. "Σημεία / Ιστορία" n o 101, Παρίσι, 1999, 312 σελ. ( ISBN 2-02-037519-2 )
• Albert Soboul , "Ιστορία της Γαλλικής Επανάσταση" , τ. "Από τη Βαστίλη στο Gironde" (1962), ανατ., Gallimard , coll. 'Ιδέες' no 43, Παρίσι, 1983, 384 σ. ( ISBN 2-07-035043-6 )
• Jean Starobinski , "1789, τα εμβλήματα του λόγου" (1973), επανέκδοση, Flammarion , coll. "Ηλύσια", Παρίσι, 1993 ( ISBN 2080810502 )