Άγιο γέλιο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το άγιο γέλιο είναι φαινόμενο που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες σε ένα μικρό μέρος του Πεντηκοστιανισμού και του Χαρισματικού Κινήματος. Σύμφωνα με τους θιασώτες του κινήματος του "άγιου γέλιου", το Άγιο Πνεύμα επισκέπτεται τους πιστούς με γέλιο. Η συντριπτική πλειοψηφία των Πεντηκοστιανών απορρίπτει το "άγιο γέλιο", ενώ δεν υπάρχει κάποια ομάδα του κινήματος αυτού στην Ελλάδα, αν και υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις σε διάφορες ομάδες.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη καταγεγραμμένη εμφάνιση του "αγίου γέλιου" συνέβη το 1993 σε μια εκκλησία των Συνάξεων του Θεού στο Λέικλαντ της Φλόριντα, υπό την καθοδήγηση του ηγέτη της Κίνησης της Πίστης, Ρόντνευ Χάουαρντ-Μπράουν ο οποίος περπατούσε ανάμεσα στους παρευρισκόμενους, ακουμπούσε τα χέρια του πάνω τους και τους καλούσε να "γεμίσουν" με πνεύμα. Στη συνάντηση εκείνη πολλοί έπεφταν στο πάτωμα γελώντας και σπαρταρώντας, και λιποθυμούσαν. Το 1994, στην εκκλησία Airport Vineyard του Τορόντο, υπό την καθοδήγηση του πάστορα της χαρισματικής εκκλησίας της "Αμπέλου" Ράντυ Κλαρκ, συνέβη η δεύτερη πολύ μεγαλύτερη εκδήλωση του φαινομένου, που ονομάστηκε από τα βρετανικά ΜΜΕ "η ευλογία του Τορόντο". Το γεγονός ξεκίνησε ως τετραήμερη σειρά συναντήσεων, αλλά εξελίχθηκε σε μήνες νυχτερινών λειτουργιών, από τις οποίες κάποιες διαρκούσαν μέχρι τις τρεις τα ξημερώματα. Στην εκκλησία εκείνη συνέρρευσαν Χριστιανοί που δεν ήταν μόνο Πεντηκοστιανοί, αλλά και Μεννονίτες, Ναζαρηνοί, Αγγλικανοί, Μεθοδιστές, Ρωμαιοκαθολικοί, Βαπτιστές κ.α. Τα μέσα ενημέρωσης όλου του κόσμου ασχολήθηκαν με την "ευλογία του Τορόντο", η οποία χαρακτηρίστηκε "η κορυφαία τουριστική ατραξιόν του 1994". Κατά τη διάρκειά της εκδήλωσης του φαινομένου, δεν σημειώθηκαν μόνο τα ανεξέλεγκτα γέλια της προηγούμενης εμφάνισής του. Επιπροσθέτως με το γέλιο, άντρες και γυναίκες σέρνονταν στο έδαφος, περπατούσαν μετα τέσσερα και γαύγιζαν σαν σκυλιά, μούγκριζαν σαν λιοντάρια, χτυπούσαν το έδαφος και ρουθούνιζαν σαν ταύροι, γρύλλιζαν και μιμούνταν φωνές διάφορων ζώων (γουρούνια, αγελάδες κ.α.). Επίσης υπήρχαν ανεξέλεγκτες συσπάσεις και τινάγματα του κεφαλιού και του σώματος, ανεξέλεγκτοι χοροί, κινήσεις πολεμικών τεχνών και μίμηση ωδινών και τοκετού. Παρόμοια φαινόμενα έχουν ξεκινήσει από το 1995 στo Μπράουνσβιλ, κοντά στην Πενσακόλα της Φλόριντα, υπό την καθοδήγηση του Στηβ Χιλ.

Εξάπλωση του "αγίου γέλιου"[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

300.000 Χριστιανοί απ’ όλο τον κόσμο που παρακολούθησαν την "ευλογία του Τορόντο" έχουν ενθουσιαστεί με την κίνηση του αγίου γέλιου. Από αυτούς, 15.000 ήταν Χριστιανοί κληρικοί οι οποίοι ακολούθως έφεραν την κίνηση στα ποίμνιά τους σ’ όλο τον κόσμο.[1]
Η "εκκλησία της Αμπέλου" ισχυρίζεται, δημοσιεύοντας στοιχεία και φωτογραφίες των συνεργαζόμενων παστόρων, ότι η κίνηση του Τορόντο έχει εξαπλωθεί στις χώρες: Καναδάς, Κένυα, Νιγηρία, Αυστραλία, Ρωσία, Λευκορωσία, Βραζιλία, Χιλή, Δανία, Φινλανδία, Γερμανία, Ισραήλ, Ιαπωνία, Λεττονία, Μοζαμβίκη, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία, Βόρεια Ιρλανδία, Νορβηγία, Νότια Αφρική, Σουηδία, Ουκρανία, Ζάμπια, και Ηνωμένο Βασίλειο.
Έχει δημοσιευθεί ότι μόνο στην Αγγλία, 7.000 εκκλησίες (περιλαμβανομένων και αρκετών της Εκκλησίας της Αγγλίας) συμμετέχουν στην κίνηση αυτή.[2]

Ερμηνεία του φαινομένου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Η άποψη των πιστών

Οι πιστοί του κινήματος του αγίου γέλιου θεωρούν ότι τα φαινόμενα οφείλονται στο Άγιο Πνεύμα. "Τον Ιούλιο του 1995 το «700 Club» του Pat Robertson παρουσίασε ένα Πεντηκοστιανό και πολλούς Προτεστάντες και Ρωμαιοκαθολικούς χαρισματικούς μελετητές που υπεραμύνθηκαν των θορύβων ζώων, ως είτε εκδηλώσεων του Αγίου Πνεύματος ή ως ανθρώπινων ανταποκρίσεων στο έργο του Αγίου Πνεύματος".[3]
Ο Ρόντνευ Χάουαρντ-Μπράουν έχει χαρακτηρίσει την κίνηση ως τεκμήριο "ενός ισχυρού ανέμου του πνεύματος" που φέρνει μαζί του "το πνεύμα της ευθυμίας", που "μας μετακινεί ενεργητικά σε ανώτερα επίπεδα με τον Θεό".[4]

  • Η άποψη των Ρωμαιοκαθολικών

Υψηλά ιστάμενοι της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας δηλώνουν μέλη ή υποστηρικτές του χαρισματικού κινήματος[5], όχι όμως και του "Αγίου Γέλιου"[6]. Από την άλλη (σε σχέση με το άγιο γέλιο) υπάρχουν διαφωνούντες όπως ο Ρωμαιοκαθολικός θεολόγος Κόλιν Ντόνοβαν [7].

  • Η άποψη των Ορθοδόξων

Στη γενικότερη διδασκαλία των ορθοδόξων ασκητικών πατέρων, δεν αρμόζει "γέλωτας τον καιρό της προσευχής"[8] και γενικά κατακρίνονται τα λεγόμενα άκαιρα γέλια[9], σε αντίθεση με τον "πνευματικό γέλωτα της ψυχής"[10] που επαινείται. Οι διδαχές αυτές είναι σχετικές με το επίπεδο συνειδητότητας που οφείλει κάθε χριστιανός να έχει για τις πράξεις του[11] και τη διαρκή ανάμνηση της θυσίας του Χριστού επάνω στο Σταυρό[12]. Από τη μια, η διαρκής προσευχή και η σιωπή που προέρχονται από ευσεβή διάθεση[13] και η άτακτη και επιφανειακή χαρά από την άλλη, διαχωρίζουν "τo πνεύμα της αλήθειας από το πνεύμα της πλάνης"[14].

Ο Ορθόδοξος ιερομόναχος Σεραφείμ Ρόουζ σχολιάζει συγκεκριμένα το "άγιο γέλιο" ως εξής: "Αυτή η εμπειρία είναι καθαρά κοσμική και παγανιστική, κι εκεί που δεν μπορεί να εξηγηθεί με όρους συναισθηματικής υστερίας, μπορεί μόνο να οφείλεται σε κάποιο βαθμό «κατάληψης» από έναν ή περισσότερους παγανιστικούς θεούς, τους οποίους η Ορθόδοξη Εκκλησία αποκαλεί δαίμονες".[15] Από τον ορθόδοξο ιερομόναχο Δαμασκηνό Κρίστενσεν σημειώνεται σχετικά με τις μιμήσεις ζώων ότι "στην Ορθόδοξη Εκκλησία, οι περισσότερες από αυτές τις εκδηλώσεις έχουν ιστορικά εκτιμηθεί ως φανερά σημεία δαιμονοκαταληψίας".[16]

  • Η άποψη εκπροσώπων της "Νέας Εποχής"

Ο Μπέντζαμιν Κρεμ, του "Κέντρου Τάρα" (Tara Center), ο οποίος προπαγανδίζει τον ερχομό του "Νέου Διδασκάλου της εποχής του Υδροχόου" "Μαιτρέγια Χριστού" έχει δηλώσει για την "ευλογία του Τορόντο" ότι "οι άνθρωποι αντιδρούν σε νέες ενέργειες που εισβάλλουν στον πλανήτη μας. Ενέργειες που εκπορεύονται από τον 'Χριστό' τους δίνουν μία αίσθηση ειρήνης".[17]

  • Ψυχιατρική και ψυχολογική ερμηνεία

Η ψυχιατρική και η ψυχολογία αποδίδουν τέτοιου είδους φαινόμενα σε ψυχολογικούς παράγοντες όπως η υποβολή [18] η μη ορθή διαχείριση του συνδρόμου Τουρέ κ.ά. Η παραδοχή των μη κανονικών συμπεριφορών ως δαιμονοληψιών και όχι ως περιπτώσεων που χρήζουν ιατρικής φροντίδας στη σύγχρονη εποχή οδήγησε σε δολοφονίες ανθρώπων, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την καταδίκη των ιερέων και των συνεργών τους στους τελούμενους εξορκισμούς. Οι γνωστότερες πρόσφατες περιπτώσεις είναι εκείνη της Ανελιέζ Μισέλ, στην οποία ο καθολικός ιερέας και οι γονείς κατηγορήθηκαν και καταδικάστηκαν για ανθρωποκτονία εξ αμελείας[19] και του ορθόδοξου μοναχού Ντανιέλ Πέτρου Κορογκεάνου, ο οποίος καταδικάστηκε μαζί με τις μοναχές συνεργούς του για τη σταύρωση της μοναχής Μαρίτσιτσας Ιρίνας Κορνίτσι[20]. Η περίπτωση της Ανελιέζ Μισέλ αποτέλεσε το υπόβαθρο για την ταινία "Ο εξορκισμός της Έμιλυ Ρόουζ".

Υποσημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Βλ. "The Toronto blessing" από το περιοδικό The Orthodox Word, 2004 Αρχειοθετήθηκε 2007-10-09 στο Wayback Machine..
  2. Βλ. το άρθρο της υποστηρίκτριας του Πεντηκοστιανισμού Margaret M. Poloma (The University of Akron, Department of Sociology): The "Toronto Blessing" and Church Structure. Τhe Evangelical Studies Bulletin, Published Winter 1999, Vol. 13, No. 4:1-5. και τη συνέντευξη του πάστορα της Εκκλησίας της Αμπέλου στο Τορόντο, John Arnott, στον Noel Stanton. Περιοδικό "Modern Jesus Army" Αρχειοθετήθηκε 2007-08-14 στο Wayback Machine..
  3. Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος, Ιερομονάχου Σεραφείμ Ρόουζ, εκδ. Μορφή, Αθήνα 2006.
  4. "Holy Laughter", των Charles και Francis Hunter, Hunter Books, Kingwood, Texas, 1994, σελ. 5.
  5. Πρόσωπα όπως ο καρδινάλιος του Βελγίου, Σουένες ήσαν Χαρισματικοί, ενώ ο ο πάπας Ιωάννης-Παύλος ΙΙ (που κατα τους Καθολικούς είχε το αλάθητο), την Κυριακή 29 Μαΐου 2004, κατά τη διάρκεια της εορτής της Πεντηκοστής, διακήρυξε: «Χάρη στην Χαρισματική Κίνηση, ένα μεγάλο πλήθος αντρών και γυναικών, νέων και ενηλίκων, έπανανακάλυψαν την Πεντηκοστή σαν μια ζωντανή πραγματικότητα στην καθημερινή τους ζωή. Ελπίζω ότι η πνευματικότητα της Πεντηκοστής θα εξαπλωθεί στην Εκκλησία σα μια ανανέωση εκζήτησης για προσευχή, αγιασμό, κοινωνία και διακήρυξη του ευαγγελίου…» (Euceril 112).
  6. Αν και υπάρχουν αρκετοί απλοί Ρωμαικαθολικοί που υποστηρίζουν το άγιο γέλιο
  7. "Μερικά φαινόμενα όπως το ανεξέλεγκτο γέλιο, μπορεί να είναι το αποτέλεσμα του ανθρώπινου πνεύματος και δεν προϋποθέτει απαραίτητα δαιμονική δραστηριότητα. Πάντως οι αναφορές για κτηνώδη γρυλλίσματα και βογγητά, και κύλισμα στο πάτωμα, είναι ανησυχητικές, εφόσον οι ίδιες αντιδράσεις συνοδεύουν αυθεντικές περιπτώσεις δαιμονοκαταληψίας, τόσο στην Αγία Γραφή όσο και στην εμπειρία της Εκκλησίας... Το Άγιο Πνεύμα δεν προκαλεί ποτέ πράγματα άχρηστα, ανώφελα, επιπόλαια και ανάρμοστα. Όταν κινεί την ψυχή, είναι πάντα για κάτι σοβαρό και ευεργετικό. Όπως σημειώνει ο απ. Παύλος, "Ο Θεός δεν είναι Θεός αταξίας αλλά Θεός ειρήνης" (Α΄Κορ. 14:33). Ο Θεός της αταξίας είναι ασφαλώς ο διάβολος". Colin B. Donovan, STL 9/25/95 rev. 7/5/2000 (The Year of the Holy Trinity and the Eucharist)
  8. Αγ. Ιωάννου του Σιναΐτου, Κλίμαξ, Λόγος ιη', 3
  9. Άγ. Μακάριος ο Αιγύπτιος, 'Λόγοι σέ 150 κεφάλαια' (Περί υπομονής και διακρίσεως', 33)
  10. Αγ. Ιωάννου του Σιναΐτου, Κλίμαξ, Λόγος ζ', 41
  11. Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός, 24 συνοπτικοί λόγοι, λόγος χ'
  12. "Άγ. Συμεών Θεσσαλονίκης, Για την ιερή και θεοποιό προσευχή, κεφ. 297
  13. Άγ. Μακάριος ο Αιγύπτιος, Ό.π.
  14. Κάλλιστος και Ιγνάτιος Ξανθόπουλοι, Μέθοδος και κανόνας ακριβής, 74
  15. Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος, Ιερομονάχου Σεραφείμ Ρόουζ, εκδ. Μορφή, Αθήνα 2006, σελ. 192-193.
  16. Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος, Ιερομονάχου Σεραφείμ Ρόουζ, εκδ. Μορφή, Αθήνα 2006, σελ. 260.
  17. Tony Pearce, "Holy Laughter and the New Age Movement", Light for the Last Days, London, σελ. 3.
  18. "Παρότι δεν απορρίπτω και δεν περιορίζω τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος να κάνει ό,τι επιλέξει σε όποιον επιλέξει, έχω επίσης φτάσει να συνειδητοποιήσω πόσο εύκολο είναι να χειριστεί κανείς ανθρώπους και να τους οδηγήσει σε παράξενη συμπεριφορά. Οι άνθρωποι που επιζητούν πνευματικές εμπειρίες ρέπουν πρόθυμα στο χειρισμό (are very willing subjects) και απολαμβάνουν την προσοχή που τους δίνεται. Αν, για παράδειγμα, αυτούς που λένε ότι είναι "σκοτωμένοι από το πνεύμα" τους έβγαζαν απλά από το προσκήνιο, τους έθεταν στο παρασκήνιο και τους αγνοούσαν, το φαινόμενο θα έπαυε σύντομα". Don Matzat, Possession or Suggestion? Issues, Etc. Journal - December 1996 - Vol. 2 No. 2.
  19. The Washington Post: What in God's Name?!
  20. BBC News:Priest jailed for exorcism death