Αρθρόποδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
| Γραμμή 46: | Γραμμή 46: | ||
Έχουν τα περισσότερα [[Ενδιαίτημα|ενδιαιτήματα]] από κάθε άλλη ομάδα ζώων. Βρίσκονται από τα βάθη των ωκανών ως τις πολικές περιοχές, ζώντας ακόμα και στις σχετικά πιο αφιλόξενες περιοχές της [[Γη|γης]]. Είναι κυρίως φυτοφάγα αλλά υπάρχουν τόσο σαρκοφάγα όσο και παμφάγα αρθρόποδα. Ελεύθερα ή και παρασιτικά. |
Έχουν τα περισσότερα [[Ενδιαίτημα|ενδιαιτήματα]] από κάθε άλλη ομάδα ζώων. Βρίσκονται από τα βάθη των ωκανών ως τις πολικές περιοχές, ζώντας ακόμα και στις σχετικά πιο αφιλόξενες περιοχές της [[Γη|γης]]. Είναι κυρίως φυτοφάγα αλλά υπάρχουν τόσο σαρκοφάγα όσο και παμφάγα αρθρόποδα. Ελεύθερα ή και παρασιτικά. |
||
== Περιγραφή== |
|||
Τα αρθρόποδα είναι [[ασπόνδυλα]] με [[Μεταμέρεια|μεταμερισμένο]] σώμα και αρθρωτά άκρα.<ref>{{citation |author=[[James W. Valentine|Valentine, J. W.]] |title=On the Origin of Phyla |publisher=[[University of Chicago Press]] |year=2004 |isbn=0-226-84548-6 |page=33 |url=https://books.google.com/?id=DMBkmHm5fe4C&dq=arthropod+synapomorphy}}</ref> Ο [[εξωσκελετός]] ή [[επιδερμίδιο των αρθροπόδων|επιδερμίδιο]] αποτελέιται από [[χιτίνη]], ένα πολυμερές της [[γλυκοζαμίνη]]ς.<ref>{{citation |author=Cutler, B. |title=Arthropod cuticle features and arthropod monophyly |journal=[[Cellular and Molecular Life Sciences]] |volume=36 |issue=8 |date=August 1980 |doi=10.1007/BF01953812 |page=953}}</ref> Επιπλέον το επιδερμίδιο πολλών καρκινοειδών, [[ορειβάτες|ορειβατών]] και χιλιόποδων (εκτός των [[Polyxenida]]) είναι [[βιοορυκτοποίηση|βιοορυκτοποιημένο]] με [[ανθρακικό ασβέστιο]]. Επίσης σε κάποια φαλάγγια παρατηρείται ασβεστοποίηση του ενδοστερνίτη, μιας εσωτερικής δομής όπου προσφύονται οι μύες<ref>{{cite journal|last1=Kovoor|first1=J.|title=Natural calcification of the prosomatic endosternite in the Phalangiidae (Arachnida:Opiliones).|journal=Calcified Tissue Research|date=1978|volume=26|issue=3|pages=267–9|pmid=750069}}</ref> |
|||
== Εξέλιξη == |
== Εξέλιξη == |
||
Έκδοση από την 10:58, 31 Οκτωβρίου 2018
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Αρθρόποδα | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Εξαφανισμένα και σύγχρονα αρθρόποδα
| ||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||
| ||||||||
| Υποσυνομοταξίες και Ομοταξίες | ||||||||
| ||||||||
Τα Αρθρόποδα (Arthropoda) (ελλην. άρθρο + πόδι) είναι συνομοταξία από το βασίλειο των ζώων. Περίπου το 80% όλων των ειδών ζώων, που ζουν σήμερα, είναι αρθρόποδα.Έχουν καταγραφεί περίπου 1.100.000 είδη και πιθανότατα υπάρχουν πολύ περισσότερα.[1] Παρουσιάζουν εξαιρετική ποικιλομορφία. Απαντώνται σχεδόν σε όλο τον κόσμο, σε γλυκά και αλμυρά νερά καθώς και στην ξηρά. Πολλά είναι ιπτάμενα. Στα αρθρόποδα ανήκουν οι αράχνες, οι σκορπιοί, τα τσιμπούρια, τα καβούρια, τα έντομα κα., καθώς και πολλά απολιθωμένα είδη. Το μέγεθός τους κυμαίνεται από το μικροσκοπικό καρκινοειδές Stygotantulus έως το γιγάντιο γιαπωνέζικο καβούρι με μήκος σχεδόν 4 μέτρα.
Εμφανίζονται από την Κάμβρια περίοδο (ενδεχομένως και πιο νωρίς)[1] και περιλαμβάνουν μια μεγάλη ομάδα που εξαφανίστηκε τελείως, τους Τριλοβίτες.
Το επιδερμίδιό τους σχηματίζει έναν εξωσκελετό από χιτίνη και το σώμα τους διαμορφώνεται σε τμήματα που ονομάζονται μεταμερή. Ο εξωσκελετός αυτός προσφέρει στήριξη και προστασία από την αφυδάτωση. Ως εκ τούτου θεωρείται ο βασικός παράγοντας της επιτυχίας των αρθροπόδων στην χέρσο.[2] Φέρουν αρθρωτά άκρα ή εξαρτήματα, που μπορεί να διαφοροποιύνται σε πόδια (όπως συμβαίνει στα έντομα, τα μαλακόστρακα, και τα μυριάποδα) ή στοματικά μόρια ή κεραίες ή ενδιάμεσα άκρα (πχ. στοματικά πόδια). Ο αριθμός των ποδιών έχει χρησιμοποιηθεί παλαιότερα ως κριτήριο για την ταξινομική διαίρεση, όπως γίνεται αντιληπτό από τα ονόματα Δεκάποδα και Εξάποδα.
Είναι ζώα τριπλοβλαστικά. Το κοίλωμα στα ενήλικα άτομα είναι περιορισμένο και σχηματίζει το αιματόκοιλο. Επιπλέον πολλά χερσαία αρθρόποδα διαθέτουν ανεπτυγμένο τραχειακό σύστημα που εξασφαλίζει την αναπνοή τους. Τα περισσότερα υδρόβια αρθρόποδα διαθέτουν βράγχια. Εχουν κοιλιακή νευρική άλυσο με αρχικά ένα ζευγάρι γάγγλια κατά μέλος και ανοικτό κυκλοφορικό σύστημα με την καρδιά στη ράχη. Το μυϊκό τους σύστημα περιλαμβάνει γραμμωτούς και λείους μύες. Επιδεικνύουν μεγάλη ποικιλία αισθητήριων μηχανισμών και παρουσιάζουν ιδιαίτερα πρότυπα συμπεριφοράς, όπως οι σύνθετες κοινωνικές συμπεριφορές ορισμένων εντόμων (μυρμήγκια, μέλισσες , κα.).[1]
Σημαντικό χαρακτηριστικό τους είναι η έκδυση, η οποία έχει ιδιαίτερη σημασία για τα αρθρόποδα, καθώς το συμπαγές επιδερμίδιο εμποδίζει την αύξηση. Ως εκ τούτου ανα διαστήματα απορρίπτεται ολόκληρος ο εξωσκελετός και αντικαθίσταται από νέο. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, οι εκδύσεις οδηγούν σε μεγάλες μορφολογικές αλλαγές από ένα προνυμφικό στάδιο σε ένα ενήλικο, μια διαδικασία που ονομάζεται μεταμόρφωση.[2]
Κατα κύριο λόγο είναι γονοχωριστικά, και η γονιμοποίηση γίνεται εσωτερικά. Μπορεί να είναι ωοτόκα, ωοζωοτόκα ή ζωοτόκα.
Έχουν τα περισσότερα ενδιαιτήματα από κάθε άλλη ομάδα ζώων. Βρίσκονται από τα βάθη των ωκανών ως τις πολικές περιοχές, ζώντας ακόμα και στις σχετικά πιο αφιλόξενες περιοχές της γης. Είναι κυρίως φυτοφάγα αλλά υπάρχουν τόσο σαρκοφάγα όσο και παμφάγα αρθρόποδα. Ελεύθερα ή και παρασιτικά.
Περιγραφή
Τα αρθρόποδα είναι ασπόνδυλα με μεταμερισμένο σώμα και αρθρωτά άκρα.[3] Ο εξωσκελετός ή επιδερμίδιο αποτελέιται από χιτίνη, ένα πολυμερές της γλυκοζαμίνης.[4] Επιπλέον το επιδερμίδιο πολλών καρκινοειδών, ορειβατών και χιλιόποδων (εκτός των Polyxenida) είναι βιοορυκτοποιημένο με ανθρακικό ασβέστιο. Επίσης σε κάποια φαλάγγια παρατηρείται ασβεστοποίηση του ενδοστερνίτη, μιας εσωτερικής δομής όπου προσφύονται οι μύες[5]
Εξέλιξη
Τα αρθρόποδα εμφανίζονται πρώτη φορά σε απολιθώματα του Καμβρίου, περιλαμβάνοντας πρωτόγονα καρκινοειδή, χηλοκερωτά καθώς και την εξαφανισμένη ομάδα των τριλοβιτών. Θεωρείται γενικά ότι τα αρθρόποδα προήλθαν εξελικτικά από έναν κοινό πρόγονο με τους δακτυλιοσκώληκες, καθώς και οι δύο ομάδες παρουσιάζουν μεταμέρεια και πολλές ομοιότητες στην φυσιολογία τους. Η διαφοροποίησή τους, που συχνά ονομάζεται «αρθροποδοποίηση» και περιλαμβάνει την δημιουργία του χιτινώδους εξωσκελετού και την ανάπτυξη των εξαρτημάτων, είναι ήδη εμφανής στο αρχείο των απολιθωμάτων. Είναι συνεπώς πολύ πιθανό ότι τα πρώτα αρθρόποδα εμφανίστηκαν ήδη από το Προκάμβριο. Ωστόσο η εξέλιξη αλλά και οι φυλογενετικές σχέσεις των επιμέρους ομάδων μεταξύ τους και με συγγενή φύλα παραμένουν αντικείμενο διαφωνίας.
Chelicerata
-
Pygnogonida -
Xiphosura -
Scorpiones -
Amblypygi -
Amblypygi -
Araneae -
Araneae -
Opiliones -
Acari -
Acari
Ventral.jpg)
.jpg)
Trilobita
Crustaceae
-
Branchiopoda -
Branchiopoda -
Malacostraca, Dekapoda -
Malacostraca, Isopoda -
Malacostraca, Amphipoda -
Cirripedia -
Pemtastomida:
Tracheata
-
Myriapoda -
Myriapoda -
Hexapoda, Insecta -
Hexapoda, Diplura
_3.jpg)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη Ζωολογία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Hickman, Cleveland P. (2015). Ζωολογία, Ολοκληρωμένες Αρχές. Αθήνα. σελ. 569.
- ↑ 2,0 2,1 Ζωολογία. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. 2006. σελ. 53.
|first1=missing|last1=in Authors list (βοήθεια) - ↑ Valentine, J. W. (2004), On the Origin of Phyla, University of Chicago Press, σελ. 33, ISBN 0-226-84548-6, https://books.google.com/?id=DMBkmHm5fe4C&dq=arthropod+synapomorphy
- ↑ Cutler, B. (August 1980), «Arthropod cuticle features and arthropod monophyly», Cellular and Molecular Life Sciences 36 (8): 953, doi:
- ↑ Kovoor, J. (1978). «Natural calcification of the prosomatic endosternite in the Phalangiidae (Arachnida:Opiliones).». Calcified Tissue Research 26 (3): 267–9. PMID 750069.