Μανδύας (μαλακίων): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Δημιουργήθηκε από μετάφραση της σελίδας "Mantle (mollusc)" |
(Καμία διαφορά)
|
Έκδοση από την 13:34, 2 Αυγούστου 2018
Ο μανδύας αποτελεί μέρος της ανατομίας των μαλακίων: είναι το ραχιαίο εξώδερμα που περικλείει τη σπλαχνική μάζα και σχηματίζει τα πτερύγια.
Σε πολλά είδη μαλακίων η επιδερμίδα του μανδύα εκκρίνει ανθρακικό ασβέστιο και κοντσιολίνη (πρωτεΐνη οστράκου), και δημιουργεί ένα κέλυφος. Οι γυμνοσάλιαγκες της θάλασσας προοδευτικά χάνουν το κέλυφός τους και απομένει ο μανδύας μόνο.
Η ονομασία μανδύας, με επίθετο μανδυακός, οφείλεται στην ομοιότητα της δομής με μανδύα (ενδυμασία). Στα περιθώρια του μανδύα, πολύ πέρα από το κύριο μέρος του σώματος, σχηματίζονται πτερύγια και δομές διπλοστοιβάδας εξελιγμένες για διάφορες λειτουργίες, όπως για παράδειγμα, το σιφόνι.
Η κοιλότητα του μανδύα
Η κοιλότητα του μανδύα είναι κεντρικό στοιχείο στη βιολογία των μαλακίων. Η κοιλότητα σχηματίζεται με φούστα του μανδύα, μια διπλή πτυχή του μανδύα που περικλείει έναν υδάτινο χώρο. Εκεί βρίσκονται τα όργανα του μαλακίου: βράγχια, πρωκτός, οσφράδιο (osphradium), νεφριδιόποροι (nephridiopores), και γονόποροι γεννητικού τρήμματος (gonopores).
Η κοιλότητα του μανδύα λειτουργεί ως αναπνευστικός θάλαμος στα περισσότερα μαλάκια. Στα δίθυρα είναι συνήθως μέρος του συστήματος σίτισης. Σε ορισμένα μαλάκια η κοιλότητα του μανδύα αίθουσα επώασης, και στα κεφαλόποδα και μερικά δίθυρα, όπως τα χτένια, είναι κινητικό όργανο.
Ο μανδύας είναι πολύ μυώδης. Με συστολή του μανδύα, εκτοξεύεται νερό μέσα από ένα σωληνοειδές σιφόνι, τον υπονόμο, που μετακινεί το κεφαλόποδο. Στα γαστερόποδα είναι σαν "πόδι" για μετακίνηση πάνω από την επιφάνεια. Στα Patella το πόδι περιλαμβάνει όλη την κοιλιακή επιφάνεια του ζώου. Το πόδι του Bivalvia είναι όργανο εξελιγμένο μάλλον για σκάψιμο παρά για μετακίνηση.
Σχηματισμός του κέλυφους των μαλακίων
Το κέλυφος συντίθεται από τον μανδύα και αυξάνεται σε μέγεθος και δύναμη καθώς αναπτύσσεται το ζώο. Τα δομικά υλικά του κελύφους εκκρίνονται από τα εκτοδερμικά (επιθηλιακά) κύτταρα του μανδυακού ιστού.[1]
Μανδύα των γαστερόποδων
Ο μανδύας πολλών γαστερόποδων είναι πλήρως ή μερικά κρυμμένος μέσα στο γαστεροποδικό κέλυφος.
-
Το θαλάσσιο γαστερόποδο Cypraea chinensis, η Κινεζική θησαυρός, δείχνει εν μέρει την εκτεταμένη μανδύα.
-
Cypraea chinensis με το μανδύα πλήρως εκτεταμένη.
-
Ο μανδύας της γης σαλιγκάρι Indrella ampulla είναι off-white χρώμα, και εν μέρει ορατό κάτω από το κέλυφος. Το κεφάλι και τα πόδια είναι κόκκινα, και τα πόδια fringe είναι off-λευκό με λεπτές μαύρες γραμμές.
-
Ο μανδύας του γυμνοβράγχιο Felimida purpurea έχει μια οριακή γραμμή του πορτοκαλί-κίτρινο χρώμα.
Όσο μικρότερο είναι το κέλυφος ενός είδους, τόσο περισσότερο από το μανδύα του φαίνεται. Τα ακελύφωτα σαλιγκάρια έχουν το μανδύα τους πλήρως ορατό. Η ραχιαία επιφάνεια του μανδύα ονομάζεται νότο (notum), ενώ η κοιλιακή επιφάνεια του μανδύα ονομάζεται υπονότο (hyponotum). Στην οικογένεια Philomycidae, ο μανδύας καλύπτει όλη την οπίσθια πλευρά του σώματος.[2]
-
Το μανδύα και το κεφάλι σε αυτή την σφαίρα Bielzia coerulans είναι ομαλή, ενώ το υπόλοιπο σώμα είναι tubercled.
-
Megapallifera mutabilis από Philomycidae δείχνει εξαιρετικά ανεπτυγμένες μανδύα
Δείτε επίσης
- Το κοχύλι μαλακίων, που σχηματίζεται από το μανδύα
- Σιφόνι, το οποίο είναι ένα μέρος του μανδύα σε ορισμένες ομάδες των μαλακίων
Βιβλιογραφία
- ↑ "integument (molluscs)." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica 2006 Ultimate Reference Suite DVD
- ↑ Tsai C.-L. & Wu S.-K. (2008). PDF "A New Meghimatium Slug (Pulmonata: Philomycidae) from Taiwan". Zoological Studies 47(6): 759-766.
- ↑ Daniel J Jackson, Carmel McDougall, Kathryn Green, Fiona Simpson, Gert Wörheide & Bernard M Degnan. 2006. http://www.biomedcentral.com/1741-7007/4/40 A rapidly evolving secretome builds and patterns a sea shell]. BMC Biology 2006, 4:4. 0 doi:10.1186/1741-7007-4-40.