Σεισμός στην Κρήτη το 365: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 18:24, 2 Ιουλίου 2013

Ο σεισμός στη Κρήτη το 365 μ.Χ. έλαβε χώρα κατά την ανατολή του Ηλίου τις 21 Ιουλίου 365 με επίκεντρο κοντά στις ακτές της δυτικής Κρήτης. Ο σεισμός υπολογίζεται ότι είχε μέγεθος μεγαλύτερο από 8 ρίχτερ στην κλίμακα Ρίχτερ, υπολογίζεται μεταξύ 8,3 και 8,7 ρίχτερ, γεγονός που τον κατατάσει ως τον ισχυρότερο σεισμό που έχει καταγραφεί στην Μεσόγειο. Ο σεισμός προκάλεσε εκτεταμμένες καταστροφές στην κεντρική και νότια Ελλάδα, στην Λιβύη, στην Μικρά Ασία και την Αίγυπτο. Σχεδόν όλες οι πόλεις στη Κρήτη καταστράφηκαν από το σεισμό. Το σεισμό ακολούθησε ένα τσουνάμι που προξένησε καταστροφές σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, ιδίως στο δέλτα του Νείλου και την Αλεξάνδρεια, όπου σκότωσε χιλιάδες και έφτασε σχεδόν 3 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα. Επίσης προκάλεσε την ανύψωση της δυτικής Κρητής μέχρι και 9 μέτρα. Ο σεισμός είχε μεγάλο αντίτυπο στους ανθρώπους στο τέλος της αρχαιότητας και αναφέρεται από μεγάλο αριθμό έργων διαφόρων συγγραφέων.

Ο Σεισμός

Η Ελλάδα είναι μια ιδιαίτερα σεισμογενής χώρα, καθώς βρίσκεται σε μία σύνθετη τεκτονική ζώνη, ανάμεσα στην Αφρικανική, στην Ευρασιατική και στην τεκτονική πλάκα της Ανατολίας, ενώ μέρος της νότιας Ελλάδας βρίσκεται στην πλάκα του Αιγαίου. Η πλάκα της Ανατολίας σπρώχνει την πλάκα του Αιγαίου προς τα νοτιοδυτικά με ταχύτητα 3 εκατοστών το χρόνο ως προς την Ευρασιατική πλάκα, ενώ η Αφρικανική πλάκα βυθίζεται κάτω από την πλάκα του Αιγαίου με ρυθμό 4 εκατοστών το χρόνο στην Ελληνική Τάφρο, νότιας της Κρήτης.^[1] Ο σεισμός του 365 έλαβε χώρα στο δυτικό τμήμα της ελληνικής τάφρου.

Αν ο σεισμός ήταν αποτέλεσμα της βύθισης της πλάκας της Αφρικής κάτω από την πλάκα του Αιγαίου, τότε οφείλεται σε ένα ρήγμα μήκους 160 χιλιομέτρων το οποίο ολίσθησε κατά μέσο όρο περίπου 9 μέτρα. Ένας τέτοιος σεισμός δεν έχει επαναληφθεί από τότε πιθανόν επειδή οι δύο πλάκες είναι σε μεγάλο βαθμό αποσυζευγμένες και η σχετική τους κίνηση γίνεται χωρίς την πρόκληση σεισμών στο 90% της έκτασής τους σύμφωνα με στοιχεία των τελευταίων 100 ετών.^[2] Σύμφωνα με μια άλλη άποψη, το σεισμογόνο ρήγμα του σεισμού του 365 είναι ένα ρήγμα μήκους 100 χιλιόμετρων ανάμεσα στην Ελληνική Τάφρο και τις ακτές της Κρήτης, το οποίο ολίσθησε περίπου 20 μέτρα σχεδόν σε όλο του το μήκος. Υπολογίζεται στο ρήγμα συσσωρεύεται αρκετή τάση για να δημιουργήσει ένα τέτοιο σεισμό περίπου κάθε 5.000 χρόνια. Τέτοια ρήγματα υπάρχουν και σε άλλα σημεία της ζώνης καταβύθισης, ένα τέτοιο ρήγμα θεωρείται ότι προκάλεσε το μεγάλο σεισμό του 1303, ο οποίος προκάλεσε επίσης ένα μεγάλο τσουνάμι.^[3]

Το Τσουνάμι

Ο σεισμός προκάλεσε τσουνάμι το οποίο προκάλεσε πολλές καταστροφές σε όλη την ανατολική Μεσόγειο, ιδίως στην Κρήτη και το δέλτα του Νείλου. Στην νοτιοδυτική Κρήτη τα κυμάτα από το σεισμό υπολογίζεται ότι είχαν ύψος 12 μέτρων.^[4] Τα κύματα ήταν επίσης μεγάλα και στο δέλτα του Νείλου, όπου υπολογίζεται ότι στην Αλεξάνδρεια είχαν ύψος 9,5 μέτρα, ενώ σε γειτονικές πόλεις 7,1, 4,9 και 2 μέτρα. Στην Αλεξάνδρεια τα νερά αρχικά υποχώρησαν και έτσι κάτοικοι της Αλεξάνδρειας πήγαν να μαζέψουν ψάρια και άλλα ζώα εκεί που πριν ήταν η θάλασσα. Τα νερά επέστρεψαν με τόσο μεγάλη ορμή ώστε να μεταφέρουν μεγάλα πλοία στις οροφές σπιτιών, ενώ άλλα πλοία βρέθηκαν σχεδόν τρία χιλιόμετρα στην ενδοχώρα. Ο Αμμιανός Μαρκελλίνος υπολόγισε περίπου 10.000 άνθρωποι πέθαναν μόνο στην Αλεξάνδρεια. Η καταστροφή που προκλήθηκε ήταν τέτοια ώστε η μερά του σεισμού να εορτάζεται για περίπου 200 χρόνια ως η «ημέρα του τρόμου».^[5]

Παραπομπές

↑ USGS (29 Μαρτίου 2010). «Tectonic Summary of Greece». Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2010.
↑ Eleftheria E. Papadimitriou, Vassilios G. Karakostas (Ιούνιος 2008). «Rupture model of the great AD 365 Crete earthquake in the southwestern part of the Hellenic Arc». Acta Geophysica 56 (2): 293-312. doi:10.2478/s11600-008-0001-6. http://link.springer.com/article/10.2478%2Fs11600-008-0001-6.
↑ Beth Shaw (2012). «The AD 365 Earthquake: Large Tsunamigenic Earthquakes in the Hellenic Trench». Active tectonics of the Hellenic subduction zone Springer Theses: 7-28. doi:10.1007/978-3-642-20804-1_2. http://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-3-642-20804-1_2.
↑ Κοκολάκης Μανώλης (2011-04-05). «Σενάριο για τσουνάμι στην Κρήτη». Το Έθνος. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22733&subid=2&pubid=60830950. Ανακτήθηκε στις 2013-07-02.
↑ Amr Z. Hamouda (Αύγουστος 2010). «A reanalysis of the AD 365 tsunami impact along the Egyptian Mediterranean coast». Acta Geophysica 58 (4): 687-704. doi:10.2478/s11600-009-0032-7.

[USGS_Tectonic_Summary-1] USGS (29 Μαρτίου 2010). «Tectonic Summary of Greece». Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2010.

[2] Eleftheria E. Papadimitriou, Vassilios G. Karakostas (Ιούνιος 2008). «Rupture model of the great AD 365 Crete earthquake in the southwestern part of the Hellenic Arc». Acta Geophysica 56 (2): 293-312. doi:10.2478/s11600-008-0001-6. http://link.springer.com/article/10.2478%2Fs11600-008-0001-6.

[3] Beth Shaw (2012). «The AD 365 Earthquake: Large Tsunamigenic Earthquakes in the Hellenic Trench». Active tectonics of the Hellenic subduction zone Springer Theses: 7-28. doi:10.1007/978-3-642-20804-1_2. http://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-3-642-20804-1_2.

[4] Κοκολάκης Μανώλης (2011-04-05). «Σενάριο για τσουνάμι στην Κρήτη». Το Έθνος. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22733&subid=2&pubid=60830950. Ανακτήθηκε στις 2013-07-02.

[5] Amr Z. Hamouda (Αύγουστος 2010). «A reanalysis of the AD 365 tsunami impact along the Egyptian Mediterranean coast». Acta Geophysica 58 (4): 687-704. doi:10.2478/s11600-009-0032-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]