GAZ-51

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
GAZ-51
Σύνοψη
Κατασκευαστής GAZ
ΠαραγωγήΝοέμβριος 1946 — 1975
Σεζόν1946 — 1975
Αμάξωμα και σασί
ΚατηγορίαΦορτηγό
Σχετική εξέλιξηStudebaker US6
Σύστημα κίνησης
Κινητήρας3,5 λίτρων GAZ-51 I6
Διαστάσεις
Μεταξόνιο3290 χιλιοστά
Μήκος5716 χιλιοστά
Πλάτος2280 χιλιοστά
Ύψος2130 χιλιοστά
Κενό Βάρος2300 - 2690 κιλά
Χρονολόγιο
Προηγούμενο μοντέλοGAZ-MM
Επόμενο μοντέλοGAZ-53
GAZ-66

Το GAZ-51 (γνωστό και ως GAZon) ήταν φορτηγό σοβιετικής προέλευσης, που κατασκευάστηκε από την GAZ. Τα πρώτα του πρωτότυπα παράχθηκαν πριν από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και η μαζική παραγωγή ξεκίνησε το 1946, αντικαθιστώντας το GAZ-MM. Το GAZ-51 βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στο αμερικανικό στρατιωτικό φορτηγό Studebaker US6, που εξάχθηκε από τις ΗΠΑ στην Σοβιετική Ένωση στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με το Νόμο Εκμισθώσεως και Δανεισμού, ωστόσο, το σοβιετικό φορτηγό διαφέρει στο ότι είναι ένα όχημα μόνο με 2 άξονες και έχει εντελώς διαφορετικό κινητήρα και κιβώτιο ταχυτήτων.[1][2][3] Το φορτηγό χρησιμοποιούσε μια μηχανή που ήταν αντιγραφή μιας μηχανής της Dodge από το 1928.[4]

Το 1947, στο βασικό μοντέλο 4 × 2 των 2,5 τόνων προστέθηκε το σχεδόν πανομοιότυπο 4 × 4 GAZ-63, 2 τόνων. Και οι δύο παραλλαγές τροφοδοτήθηκαν με 6-κύλινδρο κινητήρα 3.485 κιβυκών, ισχύος 70 ιππών. Τα GAZ-63 κατασκευάστηκαν με κάποιες αλλαγές μέχρι το 1968 και η παραγωγή του GAZ-51 συνεχίστηκε μέχρι τις 2 Απριλίου 1975. Τα φορτηγά κατασκευάστηκαν επίσης με τη σοβιετική άδεια στην Πολωνία (ως το Lublin-51),[5] τη Βόρεια Κορέα (ως Sungri-58)[6] και την Κίνα (όπως το Yuejin NJ-130/230)[7][8]. Επιπλέον, ένα μικρό νούμερο από αυτά τα Σοβιετικά φορτηγά επίσης εξάχθηκαν και σε μερικές χώρες εκτός του Ανατολικό Μπλοκ, όπως η Φινλανδία και η Νότια Αφρική, αλλά δεν σημείωσαν μεγάλη επιτυχία.

Ιστορικό οχήματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ιδέες για την ανάπτυξη του GAZ-51 χρονολογούνται από τα μέσα της δεκαετίας του 1930. Το GAZ-AA αποδείχτηκε όλο και πιο ξεπερασμένο, ακόμη και για τα σοβιετικά πρότυπα. Το αμερικανικό μοντέλο, το Ford AA, είχε ήδη βγει από την παραγωγή το 1931. Κατά συνέπεια, το GAZ-11-51 σχεδιάστηκε από τον Φεβρουάριο του 1937, ένα ελαφρύ φορτηγό με ισχυρότερο κινητήρα και πλήρως αναθεωρημένη καμπίνα. Αυτό το πρωτότυπο ήταν οπτικά παρόμοιο με αυτό του UralZIS-355M, το οποίο κατασκευάστηκε αργότερα.

Ο εγκατεστημένος εξακύλινδρος βενζινοκινητήρας ήταν αντίγραφο του κινητήρα της μάρκας Dodge. Ήδη από το 1936, η Σοβιετική Ένωση είχε αγοράσει μια μεγάλη ποσότητα από αυτούς τους κινητήρες για να τους επαναλάβει. Η παραγωγή ξεκίνησε στη GAZ το 1937 (άλλες πηγές αναφέρουν το 1940) με το όνομα GAZ-11. Πριν από τον πόλεμο, αρχικά εγκαταστάθηκε μόνο σε επιβατικά αυτοκίνητα, για παράδειγμα στο GAZ-11-73 και στο GAZ-61. Μόνο μετά τον πόλεμο χρησιμοποιήθηκε και σε φορτηγά σειράς – όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί.

Μέχρι το 1939, δύο πρωτότυπα του GAZ-11-51 είχαν ολοκληρωθεί. Λόγω του πολέμου, οι εργασίες στο έργο διακόπηκαν και δεν ξανά συνεχίστηκαν μέχρι το 1943. Στις αρχές της δεκαετίας του 1940, η ιδέα για το GAZ-51 είχε σχεδόν εντελώς αλλάξει από τα αρχικά πρωτότυπα. Αυτή τη φορά, αποφασίστηκε να βασιστεί το φορτηγό σε ένα ξένο μοντέλο, το τριαξονικό στρατιωτικό φορτηγό Studebaker US6, το οποίο παρασχέθηκε στη Σοβιετική Ένωση από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Νόμου Εκμισθώσεως και Δανεισμού και είχε αποδειχθεί πολύ αξιόπιστο και ανθεκτικό, καθώς και πιο τεχνικά προηγμένο από τα σοβιετικά φορτηγά της εποχής. Ως εκ τούτου, η GAZ αποφάσισε να πάρει ένα US6, να αφαιρέσει τον τρίτο άξονα και να αντικαταστήσει τις αρχικές κινητήριες μονάδες του με τον 6-κύλινδρο κινητήρα και το κιβώτιο ταχυτήτων από ένα GAZ-61. Ως εκ τούτου, κατασκευάστηκαν τα νέα πρωτότυπα των GAZ-51 και GAZ-63. Μετά από μερικούς εκσυγχρονισμούς και επανασχεδιασμό, αυτά τα φορτηγά θα εισέλθουν στην παραγωγή το 1946. Τα μοντέλα από αυτό το πρώιμο στάδιο μπορούν να αναγνωριστούν από το γεγονός ότι τα πλαϊνά παράθυρα δεν έχουν ακόμη το στρογγυλεμένο άνω άκρο που θα ήταν αργότερα τυπικό.

Από το 1955, παρήχθη η εκσυγχρονισμένη έκδοση GAZ-51A. Το καλοκαίρι του 1957, το όνομα του Μολότοφ διαγράφηκε από το όνομα του εργοστασίου, κάτι που ήταν αξιοσημείωτο από το γεγονός ότι στα φτερά ήταν πλέον χαραγμένο το «Gorkovsky Avtozavod» (Горьковский автозавод) αντί του «Avtozavod imeni Molotova» (Автозавод имени Молотова). Το 1958, η ετήσια παραγωγή έφτασε στο αποκορύφωμά της στις 173.000 μονάδες. Το 1961 ξεκίνησε η παραγωγή του διαδόχου GAZ-53 και λίγα χρόνια αργότερα υπήρχε το GAZ-52. Ωστόσο, το GAZ-51 συνέχισε να κατασκευάζεται μέχρι τις 2 Απριλίου 1975 και ορισμένες ειδικές εκδόσεις όπως το ανατρεπόμενο GAZ-93 μέχρι το 1976. Συνολικά, 3.481.033 φορτηγά GAZ-51 βγήκαν από τη γραμμή συναρμολόγησης σε σχεδόν 30 χρόνια.

Επιπλέον, το εργοστάσιο Sungri στην Βόρεια Κορέα, συνέχιζε να παράγει φορτηγά βασισμένα μηχανικά στο GAZ-51 μέχρι την δεκαετία του 1990. Επίσης, το σασί και η μηχανή του GAZ-51 συνέχιζαν να χρησιμοποιούνται στα στρατιωτικά οχήματα BTR-40, BRDM-1 και BRDM-2.[9]

Εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • GAZ-51: Βασική έκδοση παραγωγής.[10] Παρήχθη το 1946-1955.
  • GAZ-51A: Εκσυγχρονισμένο GAZ-51. Παρήχθη το 1955-1975.
  • GAZ-51W: Έκδοση εξαγωγής βασισμένη στο GAZ-51A. Παρήχθη το 1956-1975.
  • GAZ-51B: Έκδοση πολλαπλών καυσίμων. Παράχθηκε από το 1950.
  • GAZ-51F: GAZ-51 με πειραματικό στρωματοποιημένο κινητήρα φόρτισης.
  • GAZ-51I: Έκδοση μόνο με καμπίνα και σασί, χωρίς πίσω σώμα όπως π.χ. καρότσα ή παρόμοιο σώμα. Παρήχθη το 1956-1975.
  • GAZ-51P: Έκδοση νταλίκας. Παρήχθη το 1956-1975.
  • GAZ-51Zh: Έκδοση με υγραέριο. Παρήχθη το 1953-1975.
  • GAZ-63: έκδοση 4×4. Παράχθηκε το 1948-1968.
  • GAZ-51R: Έκδοση ταξί χρησιμότητας. Αυτήν η έκδοση είχε υφασμάτινο κάλυμμά και θέσεις στην καρότσα, αλλά δεν προοριζόταν σαν κανονικό λεωφορείο. Παρήχθη το 1956-1975.

Εκτός από τις αναφερόμενες, παράχθηκαν και άλλες εκδόσεις του φορτηγού, όπως ένα βαν, ένα κανονικό λεωφορείο και ένα φορτηγό για μεταφορά ρούχων.

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Andy Thompson, Φορτηγά της Σοβιετικής Ένωσης: Η οριστική ιστορία, Behemoth Publishing LTD, 2017. ISBN 978-0992876951