Ρωμαίος και Ιουλιέτα
 | |
| Συγγραφέας | Ουίλλιαμ Σαίξπηρ |
|---|---|
| Τίτλος | Romeo and Juliet[1] |
| Γλώσσα | Αγγλικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | Δεκαετία του 1590[2] 1597[2] |
| Μορφή | θεατρικό έργο[3] |
| Θέμα | απαγορευμένη αγάπη |
| Βασίζεται σε | Η τραγική ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας[4] |
| Χαρακτήρες | Ρωμαίος Μοντέγος, Ιουλιέτα, Τυβάλδος, Μερκούτιος, Μπενβόλιο, Friar Laurence, Count Paris, Lady Capulet, Nurse, Lady Montague και Prince Escalus |
| Τόπος | Βερόνα Μάντοβα |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το έργο Ρωμαίος και Ιουλιέτα (Romeo and Juliet) είναι τραγωδία που έγραψε ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ στην αρχή της σταδιοδρομίας του, το 1595, για δύο νεαρούς κατατρεγμένους εραστές, που ο θάνατός τους τελικά συμβιβάζει τις διενέξεις μεταξύ των φεουδαρχικών οικογενειών τους. Ήταν μεταξύ των πιο δημοφιλών έργων του Σαίξπηρ στη διάρκεια της ζωής του και, μαζί με τον Άμλετ, είναι ένα από τα συχνότερα εκτελούμενα έργα του. Σήμερα, οι χαρακτήρες του τίτλου θεωρούνται ως αρχέτυπο των νέων εραστών.
Υπόθεση[5][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το έργο ξεκινά στον δρόμο με έναν καυγά μεταξύ υποστηρικτών δύο οικογενειών με ορκισμένη έχθρα μεταξύ τους, των Καπουλέτων και Μοντέγων. Ο Εσκάλους, Πρίγκιπας της Βερόνας, αναγγέλλει τιμωρία με θάνατο αν συνεχιστεί αυτή η πολύχρονη βεντέτα. Αργότερα, ο Κόμης Πάρης ζητά το χέρι της κόρης του Καπουλέτου, της Ιουλιέτας, όμως ο Καπουλέτος του ζητά να περιμένει δύο χρόνια για να γίνει ο γάμος.
Ο Ρωμαίος είναι ερωτευμένος με ανεκπλήρωτο έρωτα με τη Ροζαλίνα, ανιψιά του Καπουλέτου. Εντωμεταξύ ο Καπουλέτος ενθουσιάζεται με την ιδέα να παντρέψει την Ιουλιέτα με τον Κόμη Πάρη και τον καλεί στην προγραμματισμένη εορταστική συνάθροιση των Καπουλέτων. Ο Ρωμαίος μαζί με τους φίλους του, Μπενβόλιο και Μερκούτιο, πηγαίνουν, λόγω του έρωτα του Ρωμαίου, απρόσκλητοι στη γιορτή προσδοκώντας να δουν τη Ροζαλίνα. Κατά τη διάρκεια της γιορτής ο Ρωμαίος ερωτεύεται κεραυνοβόλα την Ιουλιέτα. Χορεύοντας μαζί μαθαίνουν ότι οι οικογένειες τους είναι αντίπαλες και πως κυριαρχεί μια αδυσώπητη έχθρα ανάμεσά τους.
Αψηφώντας τον κίνδυνο, ο Ρωμαίος ψάχνει να βρει την Ιουλιέτα, την οποία δεν μπορεί να ξεχάσει. Γλιστρά στα κρυφά στον κήπο των Καπουλέτων και ακούει κάτω από το μπαλκόνι της την Ιουλιέτα να εξομολογείται πως τον αγαπά παρόλο το μίσος των οικογενειών τους. Τότε της φανερώνεται και αποφασίζουν να παντρευτούν. Την επομένη κιόλας μέρα ο Ρωμαίος συναντά τον φίλο του, ιερέα Λαυρέντιο, ο οποίος συμφωνεί να τους παντρέψει, καθώς πιστεύει ότι αυτός ο γάμος θα έφερνε ένα τέλος στην έχθρα ανάμεσα στις δύο οικογένειες, και τους παντρεύει κρυφά.
Ο Τυβάλτος, ξάδερφος της Ιουλιέτας, ζητά σε μονομαχία τον Ρωμαίο επειδή εμφανίστηκε ακάλεστος στη γιορτή, μα εκείνος την απορρίπτει καθώς τον θεωρεί πλέον συγγενή του. Όμως ο Μερκούτιος, φίλος του Ρωμαίου, αποδέχεται την πρόκληση και σκοτώνεται από τον Τυβάλτο την ώρα που ο Ρωμαίος προσπαθεί να τους χωρίσει. Ο Ρωμαίος στη συνέχεια σκοτώνει τον Τυβάλτο. Ο Εσκάλους μαθαίνοντας το συμβάν εξορίζει τον Ρωμαίο.
Ο Καπουλέτος, χωρίς να γνωρίζει για τον κρυφό γάμο τον δύο νέων, αποφασίζει να παντρέψει την Ιουλιέτα με τον Πάρη. Η Ιουλιέτα αρνείται και ο Καπουλέτος απειλεί να την αποκηρύξει. Η Ιουλιέτα παρακαλεί την μητέρα της να καθυστερήσει τον γάμο, όμως εκείνη την απορρίπτει. Έτσι επισκέπτεται τον ιερέα Λαυρέντιο για βοήθεια κι εκείνος καταστρώνει ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο συμβουλεύει την Ιουλιέτα να πάρει ένα δηλητήριο που θα την κάνει να φαίνεται νεκρή για 42 ώρες, ενώ ταυτόχρονα θα στείλει ένα γράμμα στον Ρωμαίο να του εξηγεί το σχέδιο ώστε να έρθει να την πάρει όταν αυτή ξυπνήσει και ενώ όλοι θα τη νομίζουν νεκρή. Η Ιουλιέτα παίρνει το δηλητήριο τη νύχτα πριν τον γάμο με τον Πάρη. Νομίζοντάς την νεκρή, οι Καπουλέτοι την μεταφέρουν να κείται στην οικογενειακή κρύπτη.
Όμως ο αγγελιοφόρος δεν φτάνει ποτέ στον Ρωμαίο και ο Ρωμαίος μαθαίνει πως η Ιουλιέτα πέθανε από τον υπηρέτη του, τον Βαλταζάρ. Συντετριμμένος ο Ρωμαίος αγοράζει δηλητήριο από ένα φαρμακείο και πηγαίνει στην κρύπτη των Καπουλέτων, όπου και συναντά τον Πάρη που έχει πάει να θρηνήσει την Ιουλιέτα κατ' ιδίαν. Ο Πάρης πιστεύει πως ο Ρωμαίος πήγε εκεί για να βανδαλίσει και του επιτίθεται - στη μάχη, όμως, σκοτώνεται από τον Ρωμαίο. Ο Ρωμαίος στη συνέχεια πίνει το δηλητήριο, νομίζοντας την Ιουλιέτα νεκρή. Έπειτα η Ιουλιέτα ξυπνά και, βρίσκοντας τον Ρωμαίο νεκρό, αυτοκτονεί με το μαχαίρι του.
Οι αντιμαχόμενες οικογένειες και ο πρίγκιπας φτάνουν στην κρύπτη και βρίσκουν και τους τρεις νεκρούς. Ο ιερέας Λαυρέντιος αφηγείται την ιστορία των δύο ερωτευμένων. Οι οικογένειες συμφιλιώνονται κάτω από τον θάνατο των παιδιών τους και συμφωνούν να δώσουν τέλος στη βίαιη διαμάχη τους. Το έργο τελειώνει με την ελεγεία του πρίγκιπα για τους ερωτευμένους: «Γιατί δεν υπήρξε ποτέ ιστορία πιο θλιβερή από αυτήν της Ιουλιέτας και του Ρωμαίου της».
Πρόσωπα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ρωμαίος: Γιος του Μοντέγου, ερωτευμένος στην αρχή της ιστορίας με τη Ροζαλίνα και στη συνέχεια με την Ιουλιέτα
Ιουλιέτα: Κόρη του Καπουλέτου, ερωτευμένη με τον Ρωμαίο
Εσκάλους: Πρίγκιπας της Βερόνα
Ροζαλίνα: Ανιψιά του Καπουλέτου
Καπουλέτος: Γόνος γνωστής οικογένειας της Βερόνα, αντίπαλος του Μοντέγου
Κόμης Πάρης: Ερωτευμένος με την Ιουλιέτα
Μπενβόλιο: Ξάδερφος του Ρωμαίου
Μερκούτιο: Φίλος του Ρωμαίου, σκοτώνεται από τον Τυβάλτο
Τυβάλτο: Ξάδελφος της Ιουλιέτας, σκοτώνει τον Μερκούτιο
Μοντέγος: Γόνος γνωστής οικογένειας της Βερόνα, αντίπαλος του Καπουλέτου
Ιερέας Λαυρέντιος: Φίλος του Ρωμαίου, δίνει στην Ιουλιέτα ένα δηλητήριο που την κάνει να φαίνεται νεκρή για 42 ώρες
Βαλταζάρ: Υπηρέτης του Ρωμαίου
Κινηματογραφικές προσαρμογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ίσως το Ρωμαίος και η Ιουλιέτα να είναι το πιο πολυγυρισμένο θεατρικό έργο όλων των εποχών.[6] Οι πιο αξιοσημείωτες κινηματογραφικές ταινίες στο ίδιο θέμα ήταν η παραγωγή του 1936 του Τζορτζ Κιούκορ που ήταν υποψήφια για πολλά Όσκαρ, η έκδοση του 1968 του Φράνκο Τζεφιρέλι και η ταινία Ρωμαίος και Ιουλιέτα του 1996 του Μπαζ Λούρμαν. Οι δύο τελευταίες έγιναν, στην εποχή τους, η σεξπιρικές ταινίες με τις περισσότερες εισπράξεις όλων των εποχών.[7] Το Ρωμαίος και Ιουλιέτα γυρίστηκε για πρώτη φορά στην εποχή του βωβού κινηματογράφου, από τον Ζορζ Μελιές, αν και αυτή η ταινία έχει πλέον χαθεί.[6] Το θεατρικό έργο ακούστηκε για πρώτη φορά στην ταινία The Hollywood Revue of 1929, όπου ο Τζον Γκίλμπερτ απήγγειλε τη σκηνή του μπαλκονιού απέναντι στη Νόρμα Σίρερ.[8]
Ο Σίρερ και ο Λέσλι Χάουαρντ, αθροιστικά ηλικίας άνω των 75 ετών, έπαιξαν τους έφηβους εραστές στην κινηματογραφική εκδοχή της MGM του Τζορτζ Κιούκορ το 1936. Ούτε οι κριτικοί ούτε το κοινό ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό. Οι θεατές θεώρησαν την ταινία πολύ «καλλιτεχνική», όπως είχαν κάνει και στο Όνειρο θερινής νυκτός της Warner ένα χρόνο νωρίτερα, γεγονός που οδήγησε το Χόλιγουντ να εγκαταλείψει τον Σαίξπηρ για πάνω από μια δεκαετία.[9] Ο Ρενάτο Καστελάνι κέρδισε Χρυσό Λέοντα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας για την ταινία του Ρωμαίος και Ιουλιέτα το 1954.[10] Ο Ρωμαίος του, ο Λόρενς Χάρβεϊ, ήταν ήδη έμπειρος ηθοποιός του κινηματογράφου.[11] Αντίθετα, η Σούζαν Σεντάλ, ως Ιουλιέτα, ήταν μια φοιτήτρια την οποία ανακάλυψε ο σκηνοθέτης σε παμπ του Λονδίνου.[12]
Ο Στίβεν Όργκελ περιγράφει το Ρωμαίος και Ιουλιέτα του 1968 του Φράνκο Τζεφιρέλι ως «γεμάτο από όμορφους νέους ανθρώπους, ενώ η κάμερα και το πλούσιο τεχνικολόρ αξιοποιούν στο έπακρο τη σεξουαλική τους ενέργεια και την όμορφη εμφάνισή τους».[13] Οι έφηβοι πρωταγωνιστές του Τζεφιρέλι, Λέοναρντ Γουάιτινγκ και Ολίβια Χάσεϊ, δεν είχαν ουσιαστικά καμία προηγούμενη υποκριτική εμπειρία, αλλά ερμήνευσαν με ικανότητα και με μεγάλη ωριμότητα.[14][15] Ο Τζεφιρέλι έχει πάρει εξαιρετικές κριτικές για την παρουσίαση της σκηνής της μονομαχίας που βγήκε εκτός ελέγχου.[16] Η ταινία προκάλεσε αντιδράσεις για μια γυμνή σκηνή τη νύχτα του γάμου,[17] αφού η Χάσεϊ ήταν μόλις 15 ετών.[18]
Το Ρωμαίος και Ιουλιέτα του 1996 του Μπαζ Λούρμαν και το συνοδευτικό του σάουντρακ στόχευσαν με επιτυχία την "γενιά του ΜΤV": ένα νεανικό κοινό παρόμοιας ηλικίας με τους χαρακτήρες της ιστορίας.[19] Πολύ πιο σκοτεινή από την εκδοχή του Τζεφιρέλι, η ταινία διαδραματίζεται στην «ανώμαλη, βίαιη και επιφανειακή κοινωνία» της Βερόνα Μπιτς.[20] Ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο ερμήνευσε τον Ρωμαίο και η Κλερ Ντέινς την Ιουλιέτα.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Romeo and Juliet | Memory Beta, non-canon Star Trek Wiki | Fandom». Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022.
- ↑ 2,0 2,1 Άντριου Μπελ: «Encyclopædia Britannica» (Βρετανικά αγγλικά) Encyclopædia Britannica Inc.. topic/Romeo-and-Juliet. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2020.
- ↑ Άντριου Μπελ: «Encyclopædia Britannica» (Βρετανικά αγγλικά) Encyclopædia Britannica Inc.. topic/Romeo-and-Juliet. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ Κουζούλογλου, Δήμητρα (23 Μαΐου 2022). «Ρωμαίος και Ιουλιέτα: η αλήθεια πίσω από την ιστορία». το βιβλίο μου. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ 6,0 6,1 Brode 2001, σελ. 42.
- ↑ Rosenthal 2007, σελ. 225.
- ↑ Brode 2001, σελ. 43.
- ↑ Brode 2001, σελ. 48.
- ↑ Tatspaugh 2000, σελ. 138.
- ↑ Brode 2001, σελίδες 48–49.
- ↑ Brode 2001, σελ. 51.
- ↑ Orgel 2007, σελ. 91.
- ↑ Brode 2001, σελίδες 51–25.
- ↑ Rosenthal 2007, σελ. 218.
- ↑ Brode 2001, σελ. 53.
- ↑ Ρωμαίος και Ιουλιέτα, πράξη 3, σκηνή 5
- ↑ Rosenthal 2007, σελίδες 218–20.
- ↑ Tatspaugh 2000, σελ. 140.
- ↑ Tatspaugh 2000, σελ. 142.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Brode, Douglas (2001). Shakespeare in the Movies: From the Silent Era to Today. New York: Berkley Boulevard Books. ISBN 0-425-18176-6.
- Orgel, Stephen (2007). «Shakespeare Illustrated». Στο: Shaughnessy, Robert. The Cambridge Companion to Shakespeare and Popular Culture
. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 67–92. doi:10.1017/CCOL9780521844291. ISBN 978-1-139-00152-6 – μέσω Cambridge Core. - Rosenthal, Daniel (2007). BFI Screen Guides: 100 Shakespeare Films. London: British Film Institute. ISBN 978-1-84457-170-3.
- Tatspaugh, Patricia (2000). «The tragedies of love on film». Στο: Jackson, Russell. The Cambridge Companion to Shakespeare on Film. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 135–59. ISBN 0-521-63975-1.
|
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με το θέατρο χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |