Γραμματόσημα και ταχυδρομική ιστορία της Νορβηγίας

Πρώτο γραμματόσημο, 1855, 4 σκίλινγκ (μπλε).

Το ταχυδρομικό σύστημα της Νορβηγίας χρονολογείται από το 1647, όταν ο Χριστιανός Δ΄ της Δανίας-Νορβηγίας χορήγησε παραχώρηση σε μια ιδιωτική εταιρεία, που ίδρυσε την Ταχυδρομική Υπηρεσία (Postvesenet, τώρα Posten Norge). Η Ταχυδρομική Υπηρεσία παρέσχε κυρίως έναν τρόπο για διάφορα μέρη της χώρας να επικοινωνούν με την κεντρική κυβέρνηση στην Κριστιανία (η πόλη ονομαζόταν έτσι από το 1877, μετονομάστηκε σε Όσλο το 1925). Παρόλο που η Νορβηγία περιήλθε υπό την κυριαρχία του Σουηδού βασιλιά το 1815, η Ταχυδρομική υπηρεσία παρέμεινε ανεξάρτητη από το Σουηδικό ταχυδρομείο, και συνέχισε να καθιερώνει σταδιακά διαδρομές σε όλη τη χώρα.

Ιστορία

Ο Χριστιανός Δ΄ χορήγησε την ταχυδρομική παραχώρηση για τη Νορβηγία στον Χένρικ Μόριαν στις 17 Ιανουαρίου 1647 και ο Mόριαν έγινε ο πρώτος Νορβηγός ταχυδρόμος, ακολουθούμενος από τη σύζυγό του Άννα, η οποία ήταν ταχυδρόμος από το 1648 έως το 1653. Η πρώτη διαδρομή ήταν μέσω της θάλασσας, από την Κριστιανία στην Κοπεγχάγη. Ακολούθησαν και άλλες θαλάσσιες διαδρομές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που πήγαιναν στο Κρίστιανσαντ, στο Στάβανγκερ, στο Μπέργκεν και στο Τρόντχαϊμ. Αρχικά, όλο το ταχυδρομείο συγκεντρώνονταν στην Κριστιανία πριν αποσταλούν. Οι θαλάσσιες οδοί χρησιμοποίησαν εμπορική ναυτιλία, αλλά οι χερσαίες οδοί ήταν πιο αργές να αναπτυχθούν, με το ταχυδρομείο να μεταφέρεται από αγρόκτημα σε αγρόκτημα. Τα κίνητρα για τους αγρότες που χρησιμοποιούσαν ταχυδρομικές διαδρομές περιλάμβαναν απαλλαγές από τις εργασίες οδικής και στρατιωτικής υπηρεσίας της επαρχίας, καθώς και σε ορισμένες περιπτώσεις μείωση των φόρων. Οι ταχυδρομικές οδοί έφερναν το ταχυδρομείο στα κυβερνητικά γραφεία, και δεν υπήρχε τοπική αποστολή ταχυδρομείου, έτσι σταδιακά μεγάλωσαν τα ιδιωτικά τοπικά ταχυδρομεία στις μεγαλύτερες πόλεις και κωμοπόλεις.

Το 1719 η ιδιωτική παραχώρηση τερματίστηκε και το Δανο-Νορβηγικό κράτος ανέλαβε την εθνική ταχυδρομική υπηρεσία ως κρατικό μονοπώλιο. Ωστόσο, τα τοπικά ταχειδρομεία πόλεων παρέμεναν ιδιωτικά.

Η πρώτη ταχυδρομική σήμανση ήταν η σφραγίδα που εισήχθη στο Οσλο το 1845, μία οκταγωνική σήμανση που εκδόθηκε την 1η Ιανουαρίου, που γρήγορα ακολούθησε μια κυκλική σφραγίδα πόλης /ημερομηνίας τον ίδιο μήνα. Αυτή συνέχισε να χρησιμοποιείται από τα 49 ταχυδρομεία σε φακέλους και άλλο ταχυδρομικό υλικό μετά την εισαγωγή των γραμματοσήμων.

Οι πρώτες ακυρώσεις είχαν το σχήμα πλέγματος, για να συμπίπτει με την έκδοση του πρώτου γραμματοσήμου το 1855. Αυτές χρησιμοποιήθηκαν από τον Ιανουάριο του 1855 μέχρι τον Ιανουάριο του 1856, όταν αποσύρθηκαν για να ξαναχαραχθούν με 354 διαφορετικούς αριθμούς ταχυδρομείων. Τότε ήταν αναγκαίο να χρησιμοποιηθούν οι ταχυδρομικές σφραγίδες ημερομηνίας, για την προσωρινή ακύρωση των γραμματοσήμων από τον Φεβρουάριο έως τον Αύγουστο του 1856. Από τον Σεπτέμβριο του 1856 χρησιμοποιήθηκαν αριθμητικές σφραγίδες με τρία δαχτυλίδια ακύρωσης, με ένα αριθμό για κάθε ταχυδρομείο, για την ακύρωση γραμματοσήμων: οι αριθμοί τελικά έφτασαν στο 383. Μέχρι το 1859, αυτές οι αριθμητικές ακυρώσεις αντικαταστάθηκαν από κυκλικές ακυρώσεις πόλης / ημερομηνίας.

Το πρώτο γραμματόσημο εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 1855, και απεικονίζει τον Θυρεό της Νορβηγίας. Καθώς προοριζόταν για τοπική χρήση, εκτυπώθηκε χωρίς το όνομαή της χώρας "Norgeε" και με μόνο την τιμή: 4 σκίλινγκ.

Γραμματόσημα με το ταχυδρομικό κέρας

Το 1872, η Νορβηγία εισήγαγε το πρώτο της γραμματόσημο με το σχέδιο ενός ταχυδρομικού κέρατος· γραμματόσημα αυτού του τύπου, με ανασχεδιασμούς κατά περιόδους, έχουν χρησιμοποιηθεί από τότε.

Εκδόσεις από Π. Πέτερσεν, Κριστιανία (1872-1879):

Σειρά Ι - Αξίες σε σκίλινγκ με το NORGE με γράμματα χωρίς ουρές (serifs), σκιασμένο ταχ. κέρας (1872-1875): 1 σκ (πράσινο), 2 σκ (μπλε), 3 σκ (κόκκινο), 4 σκ (βιολέ), 6 σκ (πρασινο-καφέ), 7 σκ (καφέ). Δύο αξίες επισημάνθηκαν¨ 15 όρε πάνω από 4 σκ (1908) και 30 όρε πάνω σε 7 σκ (1906) από τα υπόλοιπα αποθέματος.

Εκδόσεις από Π. Πέτερσεν, Κριστιανία, Κρ. Γιόχνσεν, Κριστιανία, και Κεντρικές Εκτυπωτικές Εργασίες, Κριστιανία.

Σειρά II - Αξίες σε όρε με NORGE με γράμματα χωρίς ουρές (1877-1893): 1 έως 60 όρε

i) Σκιασμένο ταχ. κέρας (εμφανίζεται αρκετά σκοτεινό) (1877-1878): (Πέτερσεν) 1 έως 60 όρε· αργότερα δύο τιμές από το 1877 ανασχεδιάστηκαν ως εξής: 5 όρε (ανασχεδιασμός του Πέτερσεν, μικρό "5" χωρίς μπάλα, 1879), 10 όρε (ανασχεδιασμός του Γιόχνσεν, μεγάλο "1" με κλίση προς τα κάτω, 1882)

ii) Χωρίς σκιά ταχ. κέρας (εμφανίζεται πιο ανοχτόχρωμο):

α) μήτρα 21 χλστ - Γιόχνσεν (1882-1885): 3 έως 25 όρε.

Β) μήτρα 20 χλστ - Κεντρ. Εκτυπ. Εργασ. (1886-1893): 1 έως 25 όρε.

Εκδόσεις από Κεντρικές Εκτυπωτικές Εργασίες, Κριστιανία, Κρ. Ε. Κνούντσεν

Σειρά IΙΙ - Αξίες σε όρε με NORGE με ρωμαϊκά γράμματα (1893-1929): 1 έως 60 όρε

i) Σφαιρική/κυκλική γραμμή χρώματος μέσα στο πάνω δαχτυλίδι του ταχ. κέρατος, κάτω από το στέμμα:

α) Κεντρική (1893-1895): 1 έως 50 όρε (οδόντωση. 14,5 x 13,5 ή 13,5 x 12,5)

Β) Κνούντσεν (1895-1908): 1 έως 50 όρε, συν νέες τιμές 2, 15, 30, 60 όρε (Perf. 14,5 x 13,5 ή 13,5 x 12,5)

ΙΙ) Το ταχ. κέρας ξαναχαράχθηκε με αφαίρεση της σφαιρικής/κυκλικής γραμμής χρώματος μέσα στο πάνω δαχτυλίδι του ταχ. κέρατος, κάτω από το στέμμα. Το ταχ. κέρας είναι πολύ πιο φωτεινό, δείχνοντας μια σχεδόν συνεχή λευκή γραμμή από το στόμα μέχρι το καμπανάκι:

α) Κνούντσεν (1909-1919) (οδόντ.14.5 x 13.5): 1 έως 60 όρε

Β) Κνούντσεν (1920-1929) (οδόντ. 14.5 x 13.5): Νέες τιμές και χρώματα: 5, 7, 10, 15, 20, 25, 30, 40 όρε

Εκδόσεις Έμιλ Μέστουε Α/Σ (1937-1952) - Screened rotary φωτοχάραξη:

Σειρά V - Αξίες σε όρε, εκτύπωση με φωτοχάραξη (1937-1952): 1 έως 20 όρε

Σημείωση: Είναι εύκολο να τα αναγνωρίσουμε, καθώς έχουν αφαιρεθεί οι κατακόρυφες γραμμές πίσω από το ταχ. κέρας και το στέμμα.

Ι) Χαρτί με υδατόσημο ή χωρίς υδατόσημο

ii) V επισήμανση, με χαρτί με υδατόσημο ή χωρίς υδατόσημο (Αύγουστος 1941): 1 έως 12 όρε

Εκδόσεις Τράπεζας της Νορβηγίας

Σειρά V - Αξίες σε όρε, ατσαλογραφική εκτύπωση (1962): 5 έως 20 όρε

Σημείωση: Οι ατσαλογραφικές εκδόσεις είναι εύκολο να εντοπιστούν, καθώς έχουν τα ακόλουθα μοναδικά χαρακτηριστικά:

α) Η σωλήνα του ταχ. κέρατος είναι ευρύτερη και καθαρότερη

β) Η οβάλ ζώνη με το "NORGE" αποτελείται από λεπτές οριζόντιες γραμμές

γ) Τα μεγάλα ψηφία της αξίας δεν είναι με συμπαγές χρώμα, αλλά έχουν λεπτές, τακτικά διαχωρισμένες λευκές κουκίδες

Σειρά VI - Αξίες σε όρε, ατσαλογραφική εκτύπωση, σε χαρτί φωσφόρου (1969-1989, 1974, 1978-1994) : 5 έως 20 όρε, 25 όρε, 40 έως 90 όρε

Σειρά VII - Αξίες σε όρε (με νέες αξίες). Εκτύπωση όφσετ 4 χρωμάτων, σε καλυμμένο χαρτί (1997-2001): 0,10 έως 0,50 κρ

Σειρά VIII - Αξίες σε κρόνερ (δίχρωμο) Ατσαλογραφική εκτύπωση σε φωσφόρο ή σε χαρτί με επικάλυψη(1991-2000): 1 έως 9 κρ

Το στέμμα και το ταχ. κέρας με χρώμα "χρυσό":

Εκδόσεις Βασιλικές Γιόχ. Ενσεντέ, Ολλανδίας - Όφσετ (από το 2001):

Σειρά IX - Αξίες σε κρόνερ, Μικρές αξίες (πολυχρωματικές), εκτύπωση όφσετ 5 χρωμάτων σε χαρτί με επικάλυψη (από το 2001): 1 έως 9 κρ.

Σειρά X - Αξίες σε KRONER, υψηλές αξίες (πολυχρωματικές), εκτύπωση όφσετ σε χαρτί με επικάλυψη (από το 2010): 10 έως 70, και 90 κρ.Μερικές από τις τελευταίες εκδόσεις υπάρχουν με: α) χαρτιά που έχουν κόλλα ή είναι αυτοκόλλητα, β) χαρτιά με φωσφόρο (μέχρι το 1994) ή με επικάλυψη (από το 1994), και γ) με δύο διαφορετικές οδοντώσεις.

Τοπικά ταχυδρομικά γραφεία

1871, 1⁄2 σκίλινγκ (μπλε) από το τοπικό ταχυδρομείο Tρόντχαϊμ

Τα τοπικά ταχ. γραφεία, τόσο επίσημα όσο και ανεπίσημα, αρχικά μεγάλωσαν για να διανέμουν το μη επίσημο ταχυδρομείο που έφερνε η Ταχ. Υπηρεσια (Postvesenet), και σύντομα συμπεριλάμβαναν υπηρεσίες αγγελιοφόρου εντός των πόλεων.

Το 1888 υπήρχαν 14 ιδιωτικές τοπικά ταχ. γραφεία σε λειτουργία στη Νορβηγία. Μετά από εμπορικές ανησυχίες σχετικά με αυτό το σύστημα παραδόσεων ταχυδρομείου, η νορβηγική κυβέρνηση πραγματοποίησε αναθεώρηση της αποτελεσματικότητας και της αξιοπιστίας των τοπικών ταχυδρομικών παραδόσεων. Ο διευθυντής των ταχυδρομείων ζήτησε από τις τοπικές αρχές, στις οποίες λειτουργούσαν οι υπηρεσίες αυτές, σχόλιας, καθώς και διενέργεια επιθεωρήσεων. Ως αποτέλεσμα, τα περισσότερα διατάχθηκαν να κλείσουν αμέσως, μόνο δύο επιτρεπόταν να μείνουν μέχρι η Ταχ. Υπηρεσία (Postvesenet) να καθιερώσει τοπικές παραδόσεις. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1890, όλα τα τοπικά ταχυδρομεία της πόλης είχαν εξαφανιστεί εκτός από ένα στο Τρόντχαϊμ, το Trondhjems By-Post. Αυτό λειτούργησε μέχρι το 1913.

Ορθογραφική μεταρρύθμιση

Το 1918 η κυβέρνηση αποφάσισε να μεταρρυθμίσει τη νορβηγική ορθογραφία κυρίως για να δώσει νορβηγική ορθογραφία σε ξένες λέξεις (δάνεια). Για παράδειγμα, το "station" έγινε stasjon, το οποίο μαζί με τις αλλαγές στα ονόματα ορισμένων πόλεων, απαιτούσε αλλαγή ταχυδρομικών σφραγίδων. Εκείνη την εποχή η ταχυδρομική υπηρεσία από postvæsen έγινε postvesen.

Οριστικές και ειδικές εκδόσεις 1905-1939

Μετά την ανεξαρτησία της Νορβηγίας το 1905, το Νορβηγικό Ταχυδρομείο ανέλαβε άμεσα μέτρα για τη μείωση των αποθεματικών παλαιότερων εκδόσεων σε σκίλινγκ με την έκδοση Προσωρινών επισημάνσεων από το 1905 έως το 1908. Για να τιμηθεί ο νέος βασιλιάς, εκδόθηκε σειρά υψηλών τιμών από 1 έως 5 κρόνερ για τον Χάακον Ζ΄ από το 1907-1933, με βάση ένα επίσημο πορτρέτο από τον καλλιτέχνη Χάλφνταν Γουίμπεργκ.

Η πρώτη αναμνηστική σειρά εκδόθηκε στις 10 Μαΐου 1914, για να τιμήσει την 100ή επέτειο του Συντάγματος της Νορβηγίας (17 Μαΐου 1814). Τρεις αξίες εκδόθηκαν, που απεικονίζουν την Εθνική Συνέλευση.

Β ́ Παγκόσμιος Πόλεμος

Σχέδιο με ταχ. κέρας, που έχει επισημανθεί με "V" για τη νίκη (vinne) των Γερμανών με την κατοχή της Νορβηγίας το 1941

Όταν η Νορβηγία κατακτήθηκε από τη Ναζιστική Γερμανία το 1940, μια βρετανική / γαλλική εκστρατευτική δύναμη στη βόρεια Νορβηγία δημιούργησε ταχυδρομικά γραφεία, που λειτουργούσαν μέχρι την αποχώρηση των στρατευμάτων στην Αγγλία τον Ιούνιο του 1940. Σύντομα, Γερμανοί αξιωματούχοι άρχισαν να ενδιαφέρονται για τα νορβηγικά γραμματόσημα. Από τις 30 Σεπτεμβρίου 1940, όλα τα γραμματόσημα που απεικόνιζαν τον βασιλιά ή τη βασίλισσα απαγορεύτηκαν για χρήση από το ταχυδρομείο. Τα αποθέματα πωλήθηκαν στο εξωτερικό, και οι Γερμανοί εξέδωσαν μία σειρά αντικατάστασης αξιών σε κρόνε τον επόμενο μήνα. Ενώ η νέα κυβέρνηση συνεργασίας στη Νορβηγία εξέδωσε τα δικά της γραμματόσημα (αρχίζοντας με τη σειρά Κουίσλινγκ της 1ης Φεβρουαρίου 1942), η κυβέρνηση στην εξορία, με έδρα το Λονδίνο, εξέδωσε γραμματόσημα την 1η Ιανουαρίου 1943 για τη χρήση του Βασιλικού Νορβηγικού Ναυτικού και του εμπορικού ναυτικού. Οι σφραγίδες αυτές χρησιμοποιήθηκαν επίσης στο νησί Γιάν Μάγιεν, και, από τον Φεβρουάριο του 1945, σε ένα νορβηγικό ταχυδρομείο που ιδρύθηκε στη Στοκχόλμη. Είναι γνωστό ότι υπάρχουν λίγοι ΦΠΗΚ (FDC) που έχουν ταχυδρομική σήμανση "Kirkenes 30 Απριλίου 1945". Η σειρά του Λονδίνου διανεμήθηκε μέσω του ταχυδρομείου από τις 5 έως τις 10 Ιουλίου 1945.

Ο όγκος τού ταχυδρομείου αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, καθώς οι μετακινήσεις είχαν περιοριστεί, αλλά και επειδή οι αγροτικές οικογένειες έστελναν τρόφιμα στους συγγενείς τους στην πόλη χρησιμοποιώντας το ταχυδρομείο. Οι ταχυδρομικοί υπάλληλοι υπέστησαν πρόσθετους κινδύνους κατά τη διάρκεια της κατοχής, καθώς 24 ταχυδρομεία βυθίστηκαν κατά μήκος της νορβηγικής ακτής κατά τη διάρκεια του πολέμου, και 49 ταχυδρομητικοί αξιωματούχοι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των καθηκόντων τους.

Εικόνες

• 
  4 σκίλινγκ (μπλε), 1855
• 
  8 σκίλινγκ (ροζ), 1856
• 
  8 σκίλινγκ (μπλε), 1856
• 
  2 σκίλινγκ (κίτρινο), 1857
• 
  3 σκίλινγκ (γκρι), 1857
• 
  24 σκίλινγκ (καφέ), 1863
• 
  3 όρε 1871, με ταχ. κέρας
• 
  50 όρε (βιολέ), 1877 με ταχ. κέρας
• 
  1 όρε (μπιστρ) 1893, με ταχ. κέρας
• 
  10 όρε 1893 με σφραγίδα Ε89
• 
  15 όρε (καφέ), 1913 με ταχ. κέρας
• 
  1930, άγιος Όλαφ
• 
  10 όρε (πράσινο) 1934 με θυρεό
• 
  1941
• 
  Ο Πέτερ Βέσελ Τόρντενσκιολντ, 1947
• 
  1965
• 
  1971
• 
  1972
• 
  1973
• 
  1978
• 
  1984
• 
  1990

Πηγές

• Καταλόγος Σκοτ
• Oslo Filatelistklubb. "Norgeskatalogen"
• Wellsted, Rossiter and Flower, The Stamp Atlas (Macdonald, 1986, ISBN ) σ. 99(ISBN 0-8160-1346-2) 

Περαιτέρω ανάγνωση

• Γκέλσβικ, Τόρε. Νορβηγία Νο 1: ένα νέο εγχειρίδιο. Όσλο/Μπεργκεν: Norsk Filatelistforbund; Filatellistisk Forlag AS, 2000 ISBN 128 σ.(ISBN 8290272715)
• Χάντμποκ πάνω από το Νορβηγικό Φρίμερκερ, 1855-1955. Ο Οσλο: Σκοπευτικό Σύνδεσμο Φιλατελιστών. Τελείο 1: 1855-1888 (1963). Τελείο 2: 1886-1955 (1966).
• Γιόχανσεν, Φιν Έρχαρντ και Λάρς Τούε. Προς το παρόν, η Επιτροπή δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για την εκτέλεση των προτάσεων. Όσλο: Postverkets; Elanders Forlag, 1997 ISBN τελ. (ISBN 8290545657)1: 1647-1920; Τ. 2: 1920-1997
• Ο Όσλο Φιλατελιστικός Κλαμπ. Καταλόγος πάνω από τα νορβηγικά γραμματοσήματα: "Norgeskatalogen" = Καταλόγος των ταχυδρομικών γραμματοσημάτων της Νορβηγίας.
• Ο Όσλο Φιλατελιστικός Κλαμπ. Norgeskatalogen Postal III = Καταλόγος των ταχυδρομικών ακυρώσεων της Νορβηγίας, 3η έκδοση. 1845-1943. Όσλο: Όσλο Φιλατελιστικό Κλαμπ, 2021 ISBN 374p.(ISBN 978-82-93453-05-5)
• Wise, Ernest H. Stamps της Δανίας, της Ισλανδίας και της Νορβηγίας: τα προηγούμενα τεύχους. Λονδίνο: Heinemann, 1975 ISBN 214 π.(ISBN 0434922714)

Εξωτερικές συνδέσεις

• Φιλατελική Λέσχη του Όσλο
• Καταλόγος γραμματοσήμων της Νορβηγίας
• Ταχυδρομικό Μουσείο Νορβηγίας. Η Ιστορία του Νορβηγικού Ταχυδρομείου