Γιαντβίγκα Γκραμπόφσκα-Χαβρίλακ
| Γιαντβίγκα Γκραμπόφσκα-Χαβρίλακ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Jadwiga Grabowska-Hawrylak (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 29 Οκτωβρίου 1920[1] Ταρνάφτσε |
| Θάνατος | 5 Ιουνίου 2018[2] Βρότσλαβ |
| Τόπος ταφής | Κοιμητήριο του Αγίου Λαυρεντίου στο Βρότσλαβ |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά |
| Σπουδές | Σχολή Αρχιτεκτονικής του Πολυτεχνείου του Βρότσλαβ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αρχιτέκτονας |
| Αξιοσημείωτο έργο | House of the Scientist Manhattan estate, Wrocław |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | SARP Honorary Award Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας Χρυσός Σταυρός της Αξίας Αργυρός Σταυρός της Αξίας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Γιαντβίγκα Γκραμπόφσκα-Χαβρίλακ (πολωνικά: Jadwiga Grabowska-Hawrylak) (29 Οκτωβρίου 1920 – 4 Ιουνίου 2018 [3]) ήταν Πολωνή αρχιτέκτονας, η οποία δραστηριοποιήθηκε μεταξύ 1954 και 1993.[4] Είναι γνωστή για το σχεδιασμό κατοικιών και σχολείων και για τη συνεισφορά της στην ανοικοδόμηση του Βρότσουαφ μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Γκραμπόφσκα-Χαβρίλακ γεννήθηκε στο Ταρνάφτσε.[4] Μεγάλωσε στο Πσέμισλ, στη νοτιοανατολική Πολωνία. Και οι δύο γονείς της ήταν δάσκαλοι. Αποφοίτησε από το λύκειο το 1939.
Το 1945, μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μετακόμισε στο Βρότσουαφ.[5] Η πόλη βρισκόταν εντός των γερμανικών συνόρων από το 1740, αλλά επέστρεψε στην Πολωνία μετά τον πόλεμο,[5] όταν το 60% της ήταν ερειπωμένο.[6] Η ανοικοδόμηση της πόλης ήταν δευτερεύουσα σε σχέση με την ανοικοδόμηση της πιο ριζικά κατεστραμμένης πρωτεύουσας της Βαρσοβίας και ξεκίνησε μόλις το 1952.[7]
Το 1950, η Γκραμπόφσκα-Χαβρίλακ αποφοίτησε από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Βρότσουαφ, αφού ολοκλήρωσε μια διατριβή για το εσωτερικό σχέδιο. Η πρώτη της επαγγελματική δουλειά ήταν μια ιστορική ανακατασκευή των σπιτιών στην πλατεία της αγοράς του Βρότσουαφ.[5] Εντάχθηκε στο Miastoproject-Wrocław, την κυβερνητική αρχιτεκτονική ομάδα για την πόλη και εργάστηκε σε οικιστικά έργα στο κέντρο της πόλης [5] Το έργο της –ιδιαίτερα το «Μανχάταν», το οικιστικό κτήμα στην Πλατεία Γκρούνβαλντ, ίσως το πιο γνωστό της έργο – έγινε εμβληματικό του μπρουταλισμού, αλλά άθελά της: τα σχεδιαζόμενα λευκά μπαλκόνια της γεμάτα πράσινο χτίστηκαν με γκρι μπετόν και έμειναν άβαφα.[5]
Τα άκτιστα έργα της περιλαμβάνουν ένα τουριστικό κέντρο στο Κόμο της Ιταλίας, οικιστική ανάπτυξη στη Μανίλα των Φιλιππίνων και ένα συγκρότημα κατοικιών νέας αστικοποίησης στην Ολεσνίτσα, στη νοτιοδυτική Πολωνία.
Μετά από δεκαετίες στην αρχιτεκτονική, άρχισε να ασχολείται με το καπιτονέ τη δεκαετία του 1980.[4] Το τελευταίο της έργο ήταν η μεταμοντέρνα Μνημιακή Εκκλησία της Χιλιετίας της Επισκοπής του Βρότσουαφ, η οποία χτίστηκε το 1996.
Βραβεία και κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Γκραμπόφσκα-Χαβρίλακ ήταν η πρώτη γυναίκα πτυχιούχος στο Βρότσουαφ μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.[8] Το 1974, έγινε η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το Τιμητικό Βραβείο της Ένωσης Πολωνών Αρχιτεκτόνων (SARP), το πιο διάσημο αρχιτεκτονικό βραβείο στη χώρα.[5] Το 1972 έλαβε τον Χρυσό Σταυρό Αξίας και το 1989 το Σταυρό του Διοικητή του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας.[9]
Το Κέντρο Αρχιτεκτονικής του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων φιλοξένησε μια αναδρομική έκθεση με τίτλο «Patchwork: The Architecture of Jadwiga Grabowska-Hawrylak» το 2019.[4][10]
Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο σύζυγός της ήταν ο Χένρικ Χαβρίλακ, ειδικός σε μηχανήματα εξόρυξης. Είχε τρία παιδιά: Καταζίνα, Μάτσεϊ και Πάβεου.[6]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 www
.degruyter .com /view /AKL / _40457012. - ↑ (Πολωνικά) www
.polskatimes .pl /fakty /kraj /a /jadwiga-grabowskahawrylak-nie-zyje-zmarla-jedna-z-najbardziej-znanych-wroclawskich-architektek,13233415 /. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2018. - ↑ «In memoriam – Pamięci Architektów Polskich – Jadwiga Grabowska-Hawrylak». www.inmemoriam.architektsarp.pl. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «Polish modernist Jadwiga Grabowska-Hawrylak is celebrated in Manhattan retrospective». Dezeen (στα Αγγλικά). 20 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 «Jadwiga Grabowska-Hawrylak's Architecture For a Postwar Poland» (στα αγγλικά). Bloomberg.com. 2019-04-25. https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-04-25/how-jadwiga-grabowska-hawrylak-helped-build-wroc-aw. Ανακτήθηκε στις 2020-11-21.
- ↑ 6,0 6,1 «From communist brutalism to aesthetic modernism: Fascinating New York exhibition examines the work of the 'woman who built Wrocław'». www.thefirstnews.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ «ONE. May 1945 – Japan Alone», The Atomic Bomb and the End of World War II (Princeton University Press): 1–60, 2015-12-31, ISBN 978-1-4008-6826-1, http://dx.doi.org/10.1515/9781400868261-002, ανακτήθηκε στις 2020-11-21
- ↑ «Jadwiga Grabowska-Hawrylak». Culture.pl (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ «Wspomnienie o J. Grabowskiej Hawrylak» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Amerykanie podziwiają polskie bloki z wielkiej płyty. "Sedesowce" na wystawie w Nowym Jorku» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2021.
|