Γαλλικός κινηματογράφος
| Γαλλικός κινηματογράφος (Le cinéma français) | |
|---|---|
 Αστέρες του γαλλικού κινηματογράφου: (Αριστερά-δεξιά) Ζαν Γκαμπέν, Λουί ντε Φυνές, Ζαν Μορό, Αλέν Ντελόν, Μπριζίτ Μπαρντό, Ζαν Πολ Μπελμοντό, Ιζαμπέλ Υπέρ, Ζαν Ντιζαρντέν και Ζεράρ Ντεπαρντιέ | |
| No. κινηματογραφικών αιθουσών | 5,653 (2014)[1] |
| Παραγωγή ταινιών | |
| Συνολικά | 258 |
| Μυθοπλασία | 212 (82.17%) |
| Κινούμενα σχέδια | 36 (5.3%) |
| Ντοκιμαντέρ | 127 (18.6%) |
| Αριθμός καταχωρημένων (2018[2]) | |
| Συνολικά | 197.1 εκατ. |
| Εγχώριες ταινίες | 77.8 εκατ. (39.47%) |
| Gross box office2018[2] | |
| Συνολικό | 1.309 δισ. ευρώ |
| Εγχώριες ταινίες | 493.1 εκατ. ευρώ (43.1%) |
Ο γαλλικός κινηματογράφος (Γαλλικά: Le cinéma français) κατέχει προνομιακή θέση στην ιστορία του κινηματογράφου, καθώς η Γαλλία είναι η γενέτειρα της Έβδομης τέχνης και επίσης έχει πολύ σημαντική συνεισφορά στη διαδικασία δημιουργίας ταινιών.
Οι αδελφοί Λυμιέρ θεωρούνται οι εφευρέτες του κινηματογράφου και της ανάπτυξής του ως μέσου ψυχαγωγίας παγκοσμίως. Επιστήμονες-εφευρέτες των οποίων οι ανακαλύψεις υπήρξαν θεμελιώδεις, όπως ο Ζοζέφ Πλατώ και ο Ετιέν-Ζυλ Μαρέ και πρωτοπόροι όπως οι Αλίς Γκι, Εμίλ Ρενώ, Ζωρζ Μελιές, Λεόν Γκωμόν και Σαρλ Πατέ συνέβαλαν στην ανάπτυξη της γαλλικής και παγκόσμιας κινηματογραφικής βιομηχανίας.
Αρκετά σημαντικά κινηματογραφικά κινήματα, όπως η Νουβέλ Βαγκ, ξεκίνησαν στη Γαλλία, χώρα η οποία συνεχίζει να έχει μια ιδιαίτερα ισχυρή κινηματογραφική βιομηχανία.
Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκτός από την ισχυρή και καινοτόμο κινηματογραφική παράδοση, η Γαλλία υπήρξε επίσης πόλος συγκέντρωσης καλλιτεχνών από όλη την Ευρώπη και τον κόσμο. Έτσι, ο γαλλικός κινηματογράφος συνδέεται συχνά με τον κινηματογράφο ξένων χωρών. Σκηνοθέτες από χώρες όπως η Πολωνία (Ρομάν Πολάνσκι, Κριστόφ Κισλόφσκι, Αντρέι Ζουλάφσκι), Αργεντινή (Γκασπάρ Νοέ, Εντγκάρντο Κοζαρίνσκι), Ρωσία (Αλεξάντρ Αλεξέγιεφ, Ανατόλ Λίτβακ), Αυστρία (Μίχαελ Χάνεκε), Γεωργία (Οτάρ Ιοσελιάνι), Ελλάδα (Κώστας Γαβράς) έζησαν και εργάστηκαν στη Γαλλία και είναι εξέχουσες μορφές στις τάξεις του γαλλικού κινηματογράφου. Επίσης, αρκετοί Γάλλοι σκηνοθέτες όπως ο Ζαν Ρενουάρ, ο Ζακ Τουρνέρ, ο Ζαν-Ζακ Ανώ, ο Ζαν-Πιέρ Ζενέ, ο Ολιβιέ Νταχάν, ο Λυκ Μπεσσόν, ο Φρανσίς Βεμπέρ, η Ανιές Βαρντά, έχουν επιτυχημένη διεθνή καριέρα.
Το Παρίσι έχει την υψηλότερη πυκνότητα κινηματογράφων στον κόσμο, σε αναλογία αιθουσών ανά κάτοικο, και στις περισσότερες κινηματογραφικές αίθουσες στο κέντρο του Παρισιού, ταινίες που θα ήταν απομονωμένες σε «αίθουσες τέχνης» σε άλλα μέρη εμφανίζονται παράλληλα με εμπορικά έργα. Στις 2 Φεβρουαρίου 2000, πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι η πρώτη προβολή ψηφιακού κινηματογράφου στην Ευρώπη, με την τεχνολογία DLP CINEMA που αναπτύχθηκε από την Texas Instruments.[3] Το Παρίσι διαθέτει επίσης το Cité du cinéma, ένα μεγάλο στούντιο βόρεια της πόλης και το Disney Studio, ένα θεματικό πάρκο αφιερωμένο στον κινηματογράφο και το τρίτο θεματικό πάρκο κοντά στην πόλη μετά την Ντίσνεϋλαντ και το Πάρκο Αστερίξ. [4]
Η Γαλλία έχει την πιο επιτυχημένη κινηματογραφική βιομηχανία στην Ευρώπη όσον αφορά τον αριθμό ταινιών που παράγονται ετησίως, με 300 ταινίες μεγάλου μήκους το 2015. [5] Είναι επίσης μία από τις λίγες χώρες όπου οι μη αμερικανικές παραγωγές έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο: οι αμερικανικές ταινίες αντιπροσώπευαν μόνο το 44,9% των συνολικών εισαγωγών το 2014. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην εμπορική ισχύ των εγχώριων παραγωγών, που αντιστοιχούσαν στο 44,5% των εισαγωγών το 2014 (35,5% το 2015, 35,3% το 2016). Επίσης, η γαλλική κινηματογραφική βιομηχανία πλησιάζει περισσότερο στην απόλυτη αυτάρκεια από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη, ανακτώντας περίπου το 80-90% του κόστους από έσοδα που παράγονται μόνο στην εγχώρια αγορά. [6]
Το 2013, η Γαλλία ήταν ο 2ος μεγαλύτερος εξαγωγέας ταινιών στον κόσμο μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια μελέτη τον Απρίλιο του 2014 έδειξε τη θετική εικόνα που διατηρεί ο γαλλικός κινηματογράφος σε όλο τον κόσμο, που είναι ο πιο δημοφιλής μετά τον αμερικανικό. [7]
Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1894, οι Ωγκύστ και Λουί Λυμιέρ, τελειοποιώντας παλαιότερες εφευρέσεις, επινόησαν τον κινηματογράφο, μια ευκίνητη συσκευή λήψεως, εκτύπωσης και προβολής. Οι πρώτες ταινίες που γύρισαν ήταν μικρής διάρκειας που η προβολή τους διαρκούσε περίπου πενήντα δευτερόλεπτα. Η πρώτη δημόσια προβολή ταινίας, κατά την οποία προβλήθηκαν δέκα ταινίες συνολικής διάρκειας δεκαπέντε λεπτών, πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι στις 28 Δεκεμβρίου 1895.[8] Η πρώτη από αυτές, η ταινία Έξοδος από το εργοστάσιο Λυμιέρ, θεωρείται από πολλούς ιστορικούς ως η επίσημη γέννηση της κινηματογραφίας. Οι αδελφοί Λυμιέρ γύρισαν πολλές ταινίες [9]αλλά ενδιαφέρθηκαν περισσότερο για την εμπορευματοποίηση των μηχανημάτων τους παρά για τη σκηνοθεσία ταινιών. Αυτοί που ίδρυσαν τις πρώτες εταιρείες παραγωγής ταινιών, των δύο τελευταίων επιβιώνουν μέχρι σήμερα, ήταν ο Ζωρζ Μελιές, ο Σαρλ Πατέ και ο Λεόν Γκωμόν.
Οι εταιρείες- Βωβός κινηματογράφος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ζωρζ Μελιές εφηύρε νέες τεχνικές και μεταξύ των φανταστικών, σουρεαλιστικών σύντομων θεμάτων του είναι η πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας και πρώτη ταινία με σενάριο, διάρκειας 12 λεπτών, Το Ταξίδι στη Σελήνη του 1902.
Ο Σαρλ Πατέ άρχισε την παραγωγή ταινιών από το 1896, δημιούργησε στούντιο στη Βενσέν και μέχρι το 1914 κατέκλυσε τον κόσμο με ταινίες με θέματα δραματικά, ηθοπλαστικά, θρησκευτικά ή φάρσες και οι πρωταγωνιστές του, μεταξύ των οποίων οι Αντρέ Ντιντ και Μαξ Λίντερ, γνώρισαν παγκόσμια δημοσιότητα.
Ο Λεόν Γκωμόν ίδρυσε το στούντιο και τα εργαστήριά του στο Παρίσι, το μεγαλύτερο κινηματογραφικό στούντιο στον κόσμο, όπου παρήγαγε ταινίες με σκηνοθέτες την γραμματέα του Αλίς Γκι, θεωρείται η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτις, η οποία ήταν επικεφαλής παραγωγής και από το 1896 έως το 1920 σκηνοθέτησε περίπου 400 ταινίες, τον Βικτωρέν Ζασέ και αργότερα τον Λουί Φεγιάντ.
Από το 1908, εγκαινιάστηκε στις ταινίες του βωβού κινηματογράφου το «κινηματογραφημένο θέατρο», οπότε και γυρίστηκαν σε συνέχειες τα γνωστότερα λογοτεχνικά έργα. Σημαντική ταινία είναι η Δολοφονία του δούκα της Γκύζης (1908). Παράλληλα, υπήρξε μεγάλη παραγωγή κωμωδιών.
Η γαλλική κινηματογραφική βιομηχανία στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν η πιο σημαντική στον κόσμο.
Από το 1907, άρχισε μια έκρηξη στην κατασκευή «πολυτελών κινηματογράφων» όπως το Γκωμόν Παλάς και το Πατέ Παλάς (και τα δύο το 1911) και ο κινηματογράφος άρχισε να γίνεται ανταγωνιστής του θεάτρου.
Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, η γαλλική κινηματογραφική βιομηχανία υπέφερε λόγω έλλειψης πρώτων υλών, καθώς η ταινία κατανάλωνε πρώτες ύλες που ήταν απαραίτητες για την πολεμική βιομηχανία και η παραγωγή ταινιών μειώθηκε, όπως και στις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό επέτρεψε στην κινηματογραφική βιομηχανία των Ηνωμένων Πολιτειών να εισέλθει στην ευρωπαϊκή αγορά κινηματογράφου, επειδή οι αμερικανικές ταινίες μπορούσαν να πωληθούν φθηνότερα από τις ευρωπαϊκές παραγωγές. Όταν τα κινηματογραφικά στούντιο στην Ευρώπη άρχισαν να καταρρέουν, πολλές ευρωπαϊκές χώρες έθεσαν εμπόδια στις εισαγωγές. Η Γαλλία όρισε ένα όριο εισαγωγής 1: 7, που σήμαινε ότι για κάθε επτά ξένες ταινίες που εισάγονταν στη Γαλλία, μια γαλλική ταινία έπρεπε να παραχθεί και να προβληθεί στους γαλλικούς κινηματογράφους. Οι δύο μεγάλες κινηματογραφικές εταιρείες (Πατέ και Γκωμόν) που διαχειρίζονταν αρκετές κινηματογραφικές αίθουσες, για να μην δουν τα κέρδη τους να μειώνονται άρχισαν να εισάγουν ταινίες από τον αμερικάνικο κινηματογράφο.
Η δεκαετία του 1920 - Πρωτοποριακός κινηματογράφος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε αντίδραση στον αμερικανικό και τον εμπορικό κινηματογράφο, γεννήθηκε στη Γαλλία από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 ο πρωτοποριακός κινηματογράφος - αβάν γκαρντ - με πολλές τάσεις και διαφορετικές τεχνικές αλλά με κοινό στόχο: τη δημιουργία ενός απόλυτου, καθαρού κινηματογράφου.
Έτσι, εμφανίστηκε ο γαλλικός ιμπρεσιονισμός[10] με βασικό παράγοντα τον σκηνοθέτη Λουί Ντελύκ. Σημαντικοί εκπρόσωποί του ήταν οι σκηνοθέτες: η Ζερμαίν Ντυλάκ, ο Μαρσέλ Λ'Ερμπιέ, ο Αμπέλ Γκανς, και ο Ζαν Επστάιν και χαρακτηριστικές ταινίες Η πλημμύρα (1924) του Ντελύκ, Η ωραία Νιβερνέζα του Επστάιν, Κατηγορώ (1919), Ο τροχός (1922) και Ναπολέων (1927) του Γκανς, Το κοχύλι και ο κληρικός (1928) της Ντυλάκ και Ελντοράντο (1922) του Λ’ Ερμπιέ.[11]
Ο υπερρεαλισμός επηρέασε επίσης τον γαλλικό πρωτοποριακό κινηματογράφο την ίδια εποχή με κυριότερους εκπρόσωπους τον Ρενέ Κλαιρ με τις πρώτες ταινίες του όπως Το Παρίσι που κοιμάται-Η αόρατη ακτίνα (Paris qui dort, 1923)[12] και τον Ισπανό Λουίς Μπουνιουέλ με αντιπροσωπευτικές ταινίες τον Ανδαλουσιανό σκύλο (1928) και τη Χρυσή Εποχή μία από τις πρώτες ταινίες του γαλλικού ηχητικού κινηματογράφου. [13]
Μετά το 1925, στον πρωτοποριακό κινηματογράφο εντάχθηκαν και νέοι κινηματογραφιστές όπως ο Ζαν Ρενουάρ, Ζαν Γκρεμιγιόν, Ζαν Πανλεβέ.[14]
Η δεκαετία του 1930 - Ηχητικός κινηματογράφος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ζακ Φεντέρ και ο Ζαν Βιγκό ήταν δύο από τους εισηγητές του ποιητικού ρεαλισμού στον γαλλικό κινηματογράφο. Μαζί τους, άλλοι κορυφαίοι σκηνοθέτες του κινήματος ήταν ο Πιέρ Σενάλ, ο Ζυλιέν Ντυβιβιέ, ο Μαρσέλ Καρνέ, ο Ζαν Βιγκό και ίσως ο σημαντικότερος σκηνοθέτης του κινήματος, ο Ζαν Ρενουάρ. Εμβληματικοί ηθοποιοί του κινήματος είναι ο Μισέλ Σιμόν, ο Ζαν Γκαμπέν, η Αρλετί και η Μισέλ Μοργκάν.
Το 1931, ο Μαρσέλ Πανιόλ έκανε την πρώτη του ταινία: Μάριος (Marius, 1929) πρώτη της σπουδαίας Τριλογίας της Μασσαλίας. Ακολούθησαν και άλλες ταινίες του με μεγάλη επιτυχία, όπως η Γυναίκα του ψωμά (La femme du boulanger) (1938). Άλλες αξιοσημείωτες ταινίες της δεκαετίας του 1930 είναι οι: Κάτω από τις στέγες του Παρισιού (1930) του Ρενέ Κλαιρ, Αταλάντη του Ζαν Βιγκό (1934), το Καρναβάλι στη Φλάνδρα (1935) του Ζακ Φεντέρ και Ο πόθος της αμαρτίας (La belle equipe) του Ζυλιέν Ντυβιβιέ (1936) με πρωταγωνιστή τον Ζαν Γκαμπέν. Το 1935, ο διάσημος θεατρικός συγγραφέας και ηθοποιός Σασά Γκιτρί σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία και συνέχισε να κάνει περισσότερες από 30 ταινίες που ήταν πρόδρομοι της εποχής της Νουβέλ βαγκ.
Το 1937, ο Ζαν Ρενουάρ, γιος του ζωγράφου Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ, σκηνοθέτησε την πολεμική ταινία Η Μεγάλη Χίμαιρα. Το 1939, ο Ρενουάρ γύρισε τον Κανόνα του παιχνιδιού, ταινία που αρκετοί κριτικοί αναφέρουν ως μια από τις μεγαλύτερες όλων των εποχών, ειδικά για την πρωτοποριακή κάμερα, κινηματογραφία και επεξεργασία ήχου.
1940-45[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την περίοδο της ναζιστικής κατοχής της Γαλλίας κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μερικοί γνωστοί σκηνοθέτες, όπως ο Ρενέ Κλαιρ, ο Ζαν Ρενουάρ και ο Ζυλιέν Ντυβιβιέ, έφυγαν για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρόλες όμως τις δυσκολίες ο γαλλικός κινηματογράφος δεν παρουσίασε κάμψη και γυρίστηκαν αξιόλογες ταινίες. Από το 1940 η κυκλοφορία των αμερικανικών ταινιών απαγορεύτηκε και στη Γαλλία δημιουργήθηκε η εταιρεία παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών Continental Films που χρηματοδοτούνταν από τη γερμανική κυβέρνηση και είχε σκοπό να διατηρήσει τον έλεγχο της παραγωγής, γεγονός που δεν πετύχαινε πάντα. Σημαντική ταινία της περιόδου είναι Το Κοράκι (1943) του Ανρί-Ζωρζ Κλουζό.
Ανεξάρτητα από αυτή την εταιρεία γυρίστηκαν κι άλλες ταινίες με σημαντικότερη Τα Παιδιά του Παραδείσου του Μαρσέλ Καρνέ σε σενάριο του Ζακ Πρεβέρ που γυρίστηκε εξαιρετικά δύσκολα λόγω της ναζιστικής κατοχής και προβλήθηκε το 1945. Αναφέρεται στο Παρίσι του 1828 και ψηφίστηκε ως η καλύτερη γαλλική ταινία του αιώνα σε δημοσκόπηση 600 Γάλλων κριτικών και επαγγελματιών στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
1945-60[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά το 1945, παρά τις δυσκολίες παραγωγής που έφερε ο πόλεμος, ο ποιοτικός κινηματογράφος συνεχίστηκε με αντιπροσωπευτικές ταινίες όπως Φλογισμένα νιάτα (1947) του Κλωντ Ωτάν Λαρά, Η πεντάμορφη και το τέρας (1946) του Ζαν Κοκτώ, Το μεροκάματο του τρόμου (1953) και Οι Διαβολογυναίκες (1954) του Ανρί-Ζωρζ Κλουζό, Το ποτάμι (1951) του Ζαν Ρενουάρ, Η σιωπή είναι χρυσός (1947), Οι ωραίες της νύχτας (1952) του Ρενέ Κλαιρ, Απαγορευμένα παιχνίδια (1952) του Ρενέ Κλεμάν, Ιουλιέτα (1950) του Μαρσέλ Καρνέ, Αν μιλούσε το Παρίσι (1955) ιστορική ταινία του Σασά Γκιτρί, Είμαστε όλοι δολοφόνοι (1952) του Αντρέ Καγιάτ, Ριφιφί (1954) του Ζυλ Ντασέν, Ας με κρίνει η κοινωνία, φιλμ νουάρ του Ζακ Μπεκέρ, Οι διακοπές του κυρίου Υλό (1953), κωμωδία του Ζακ Τατί, Ο κόσμος της σιωπής (1955) ντοκυμαντέρ για τον θαλάσσιο κόσμο του Ζακ-Υβ Κουστώ, Μπομπ ο τζογαδόρος (1956) του Ζαν-Πιέρ Μελβίλ και Ασανσέρ για Δολοφόνους, φιλμ νουάρ του 1958 σε σκηνοθεσία Λουί Μαλ.
Νουβέλ βαγκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από το 1959, άρχισε ένα κίνημα αναγέννησης του γαλλικού κινηματογράφου με κινητήριο μοχλό μια ομάδα διανοουμένων που ξεκίνησαν ως κριτικοί στο περιοδικό Κινηματογραφικά Τετράδια (Cahiers du Cinema) και γρήγορα μεταπήδησαν στη σκηνοθεσία, δημιουργώντας ένα ολόκληρο κίνημα που έγινε γνωστό ως Νέο Κύμα (Νουβέλ Βαγκ). Κύριοι εκπρόσωποι είναι οι Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, Φρανσουά Τρυφώ, Κλωντ Σαμπρόλ, Ζακ Ριβέτ, Ερίκ Ρομέρ, Ζακ Ροζιέ και Λουί Μαλ. Μερικές από τις πρώτες ταινίες αυτού του νέου κινήματος ήταν Με κομμένη την ανάσα του Γκοντάρ το 1960, με πρωταγωνιστή τον Ζαν Πολ Μπελμοντό, Το Παρίσι μας ανήκει του Ριβέτ, 1958 - διανεμήθηκε το 1961), με πρωταγωνιστή τον Ζαν-Κλοντ Μπριαλί και Τα 400 χτυπήματα του Τρυφώ (1959) με πρωταγωνιστή τον Ζαν-Πιερ Λεό και Ζυλ και Τζιμ επίσης του Τρυφώ. (1961). Ακολούθησαν ταινίες όπως Η περιφρόνηση (1963) του Γκοντάρ με πρωταγωνιστές την Μπριζίτ Μπαρντό και τον Μισέλ Πικολί και Κλεμμένα φιλιά με πρωταγωνιστές τον Ζαν-Πιερ Λεό και την Κλοντ Ζαντ. Καθώς ο Τρυφώ ακολούθησε τον κινηματογραφικό του ήρωα του Αντουάν Ντουανέλ στην οθόνη για είκοσι χρόνια, η τελευταία ταινία της Νουβέλ Βαγκ θεωρείται Η αγάπη το βάζει στα πόδια, στην οποία οι ήρωές του Αντουάν ( Ζαν-Πιερ Λεό) και Κριστίν ( Κλοντ Ζαντ) χωρίζουν.
Πολλοί σύγχρονοι των Γκοντάρ και Τρυφώ πέτυχαν διεθνή κριτική αναγνώριση με δικά τους στιλ, όπως οι μινιμαλιστικές ταινίες του Ρομπέρ Μπρεσόν και του Ζαν-Πιέρ Μελβίλ, τα θρίλερ του Ανρί-Ζωρζ Κλουζό και άλλες ταινίες της Νουβέλ Βαγκ όπως αυτές της Ανιές Βαρντά και του Αλέν Ρενέ. Το κίνημα, που αποτέλεσε έμπνευση και άμεση επιρροή στον κινηματογράφο και άλλων χωρών, εξασθένησε σταδιακά στα τέλη της δεκαετίας του 1960.
1960 - 1980[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η γαλλική εμπορική ταινία είχε μεγάλες επιτυχίες. Οι εξαιρετικά δημοφιλείς γαλλικές κωμωδίες με τον Λουί ντε Φυνές ήταν στην κορυφή των γαλλικών πωλήσεων. Η πολεμική κωμωδία Ασύλληπτη απόδραση (1966) του Ζεράρ Ουρί με τον Μπουρβίλ και τον ντε Φυνές, ήταν η πιο επιτυχημένη ταινία στις γαλλικές αίθουσες για περισσότερα από 30 χρόνια. Ένα άλλο παράδειγμα είναι Η τρέλα του μεγαλείου με τον Υβ Μοντάν. Επίσης, ο Ροζέ Βαντίμ, σταθμός στην εξέλιξη του γαλλικού κινηματογράφου της εποχής με ταινίες κυρίως αισθησιακές, όπως Και ο Θεός... έπλασε τη γυναίκα που είχε ήδη γυρίσει το 1956.
Ο γαλλικός κινηματογράφος ήταν επίσης η γενέτειρα πολλών ειδών της αστυνομικής ταινίας, ξεκινώντας από το Ριφιφί του 1955 του Αμερικανού σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν, οδηγώντας στην άνθιση του γαλλικού φιλμ νουάρ στη δεκαετία του 60 με χαρακτηριστικές ταινίες του Ζαν-Πιέρ Μελβίλ όπως Ο Χαφιές (1962), Ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο (1967) και Ο Κόκκινος Κύκλος (1970).
Ακολούθησε μεγάλος αριθμός δραματικών ταινιών, αστυνομικών και κωμωδιών σε όλη τη δεκαετία του 1960, μεγάλη επιτυχία το 1960 ήταν το Γυμνοί στον ήλιο του Ρενέ Κλεμάν, το 1969 Η συμμορία των Σικελών του Ανρί Βερνέιγ και το 1970 η ταινία του Ζακ Ντερέ Μπορσαλίνο. Επίσης διακρίθηκαν οι ταινίες της δεύτερης γαλλικής περιόδου του Λουί Μπουνιουέλ με ταινίες όπως Η ωραία της ημέρας (1967), Το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου (1977) καθώς και Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας (1972).
Μέσα από αυτές τις ταινίες, Γάλλοι αστέρες του κινηματογράφου έγιναν διάσημοι τόσο στη χώρα τους όσο και στο εξωτερικό. Οι πιο γνωστοί ηθοποιοί της περιόδου ήταν οι Μπριζίτ Μπαρντό, Αλαίν Ντελόν, Ρόμι Σνάιντερ, Κατρίν Ντενέβ, Ζαν Μορό, Σιμόν Σινιορέ, Υβ Μοντάν, Ζαν Πολ Μπελμοντό, Ζαν Γκαμπέν.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 60 και τις αρχές της δεκαετίας του 70 ακολουθούνται από τους Μισέλ Πικολί και Φιλίπ Νουαρέ, Ανί Ζιραρντό, Ζαν-Λουί Τρεντινιάν, Ζαν-Πιερ Λεό, Κλοντ Ζαντ, Ιζαμπέλ Υπέρ, Ανί Ντιπερέ, Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Πατρίκ Ντεβέρ, Ζαν-Πιερ Κασέλ, Μιού-Μιού, Μπριζίτ Φοσέ, Στεφάν Οντράν και Ιζαμπέλ Ατζανί.
Η ταινία του 1979 Το κλουβί με τις τρελές του Εντουάρ Μολιναρό ήταν παγκόσμια εισπρακτική και καλλιτεχνική επιτυχία και παίχτηκε για περισσότερο από ένα χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και για χρόνια παρέμεινε η πιο επιτυχημένη ξενόγλωσση ταινία που κυκλοφόρησε στις Ηνωμένες Πολιτείες.
1980[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από το 1975 εμφανίστηκε ο Μπερτράν Ταβερνιέ με ταινίες όπως Ο Ρολογάς του Σεν Πολ (L'Horloger de Saint-Paul, 1975), που κέρδισε το βραβείο Λουί Ντελύκ και τη Χρυσή Άρκτο στο 24ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, Το ξεκαθάρισμα (1981) και καριέρα που συνεχίζεται στη δεκαετία του 2020.
Η Ντίβα του Ζαν-Ζακ Μπενέξ (1981) πυροδότησε την αρχή του κύματος του γαλλικού κινηματογράφου της δεκαετίας του 1980. Οι ταινίες που ακολούθησαν ήταν το Μπέτυ Μπλου (1986) του Μπενέξ, το Απέραντο Γαλάζιο (1988) του Λυκ Μπεσσόν και Οι εραστές της γέφυρας (1991) του Λεός Καράξ. Αυτές οι ταινίες, φτιαγμένες με ένα κομψό εμπορικό στιλ και τονίζοντας την αποξένωση των κύριων χαρακτήρων τους, είναι αντιπροσωπευτικές της ανανεωτικής τάσης Σινεμά της εικόνας.
Η Καμίλ Κλωντέλ, σε σκηνοθεσία του Μπρούνο Νουιτέν και με πρωταγωνιστές την Ιζαμπέλ Ατζανί και τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ, ήταν μια μεγάλη εμπορική επιτυχία του 1988, χαρίζοντας στην Ατζανί, η οποία ήταν επίσης συν-παραγωγός της ταινίας, το βραβείο Σεζάρ καλύτερης ηθοποιού. Η ιστορική δραματική ταινία Ζαν ντε Φλορέτ (1986) και η συνέχειά της Η Μανόν των Πηγών (1986) του Κλωντ Μπερί είναι από τις κορυφαίες γαλλικές ταινίες και έφεραν τη διεθνή αναγνώριση στον Ντανιέλ Ωτέιγ. Το 1988, εμφανίστηκε και Η Αρκούδα του Ζαν-Ζακ Ανό.
Η ταινία L' Angel του Πατρίκ Μποκανόβσκι που εμφανίστηκε το 1982 στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών, μπορεί να θεωρηθεί η αρχή του σύγχρονου animation. Οι μάσκες διαγράφουν όλη την ανθρώπινη προσωπικότητα των χαρακτήρων και ο σκηνοθέτης είχε έτσι τον απόλυτο έλεγχο της εικόνας και της οπτικής σύνθεσής της.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '80 προστίθεται μια νέα γενιά διάσημων ηθοποιών, μεταξύ των οποίων οι Καρόλ Μπουκέ, Σοφί Μαρσό, Εμμανουέλ Μπεάρ, Ζαν-Ιγκ Ανγκλάντ, Σαμπίν Αζεμά, Ζυλιέτ Μπινός και Ντανιέλ Ωτέιγ.
1990[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ταινία Συρανό ντε Μπερζεράκ του Ζαν-Πωλ Ραπενό ήταν μια μεγάλη επιτυχία του 1990 που κέρδισε βραβεία Σεζάρ, μεταξύ των οποίων βραβείο καλύτερου ηθοποιού για τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ, καθώς και υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Το 1990, ο Λυκ Μπεσσόν δημιούργησε τη Νικίτα, μια εμπορική επιτυχία με την Αν Παριγιό που ενέπνευσε ριμέικ στο Χόλυγουντ και στο Χονγκ Κονγκ και δύο τηλεοπτικές σειρές. Οι Ζαν-Πιέρ Ζενέ και Μαρκ Καρό σκηνοθέτησαν το Ντελικατέσεν (1991) και Η Πόλη των Χαμένων Παιδιών (1995), και οι δύο ταινίες στο χώρο της μαύρης κωμωδίας και της επιστημονικής φαντασίας.
Το 1992, ο Κλοντ Σοτέ σκηνοθέτησε το Μια καρδιά τον χειμώνα, με την Εμμανουέλ Μπεάρ και τον Ντανιέλ Ωτέιγ, ταινία που θεωρήθηκε το αριστούργημά του.
Το 1993 εμφανίστηκε η κωμωδία του Ζαν-Μαρί Πουαρέ Οι Επισκέπτες, που μετά τη μεγάλη επιτυχία της ακολούθησαν δύο συνέχειες. Η ταινία Το Μίσος του Ματιέ Κασσοβίτς το 1995 είχε καλές κριτικές και έκανε τον Βενσάν Κασέλ διάσημο.
Το 1994, διακρίθηκε η ιστορική ταινία του Πατρίς Σερό Βασίλισσα Μαργκό με την Ιζαμπέλ Ατζανί και τον Ντανιέλ Ωτέιγ και η ταινία Λεόν: ο Επαγγελματίας μια ακόμη επιτυχία του Λυκ Μπεσσόν με πρωταγωνιστές τον Ζαν Ρενό και τη νεαρή Νάταλι Πόρτμαν.[15] Το 1997, Το Πέμπτο Στοιχείο, με το οποίο ξεκίνησε η καριέρα της Μίλα Γιόβοβιτς. Το 1997, η Ζιλιέτ Μπινός κέρδισε το Όσκαρ Β´ Γυναικείου Ρόλου για τον ρόλο της στον Άγγλο ασθενή.
Η επιτυχία του Μισέλ Οσελό με το Ο Κιρικού και η μάγισσα το 1998 αναζωογόνησε την παραγωγή πρωτότυπων ταινιών κινούμενων σχεδίων μεγάλου μήκους.
Το 1999 εμφανίστηκε η ταινία του Κλωντ Ζιντί Αστερίξ και Οβελίξ εναντίον Καίσαρα με πρωταγωνιστή τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ, η πρώτη μιας επιτυχημένης σειράς ταινιών που βασίζονται στα κόμικς Αστερίξ των Γκοσινί και Ουντερζό.
2000[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2000, ο Φιλίπ Μπινάν στο Παρίσι πραγματοποίησε την πρώτη προβολή ψηφιακού κινηματογράφου στην Ευρώπη, με την τεχνολογία DLP CINEMA που αναπτύχθηκε από την Texas Instruments.
Από τις πρώτες επιτυχίες της δεκαετίας ήταν το αστυνομικό θρίλερ Τα Πορφυρά Ποτάμια (2000) του Ματιέ Κασσοβίτς, με τους Ζαν Ρενό και Βενσάν Κασέλ με διεθνή αναγνώριση.
Μετά από σύντομη παραμονή στο Χόλυγουντ, ο Ζαν-Πιερ Ζενέ επέστρεψε στη Γαλλία: το 2001 σκηνοθέτησε την Αμελί με πρωταγωνίστρια την Οντρέ Τοτού, γαλλική ταινία με τα υψηλότερα έσοδα που κυκλοφόρησε ποτέ στις ΗΠΑ, και το 2004 την ιστορική Οι Ατελείωτοι Αρραβώνες.Το 2002, Η Αδελφότητα των Λύκων έγινε η δεύτερη γαλλόφωνη ταινία με τις υψηλότερες πωλήσεις στις ΗΠΑ από το 1980 και κέρδισε περισσότερα από 70 εκ. δολάρια παγκοσμίως.
Το 2002, εμφανίστηκε η δεύτερη ταινία της σειράς, το Αστερίξ και Οβελίξ: Επιχείρηση Κλεοπάτρα σε σκηνοθεσία Αλαίν Σαμπά, 4η στην κατάταξη των γαλλικών ταινιών και 8η συνολικά στη Γαλλία.[16]
Το 2004 ο Κριστόφ Μπαρατιέ σκηνοθετεί Τα παιδιά της χορωδίας, δραματική ταινία που παρουσιάζει τη ζωή σε ένα οικοτροφείο για «ατίθασα» αγόρια και την οργάνωση χορωδίας από έναν χαρισματικό δάσκαλο με σκοπό να αναμορφώσει τις ψυχές των μαθητών.
Το 2008, η Μαριόν Κοτιγιάρ κέρδισε το Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου και το βρετανικό βραβείο BAFTA για την ερμηνεία της στην ταινία του 1007 Ζωή σαν Τριαντάφυλλο, στο ρόλο της θρυλικής Γαλλίδας τραγουδίστριας Εντίθ Πιάφ, η πρώτη γαλλόφωνη ταινία που έλαβε τόσες διακρίσεις. Η ταινία κέρδισε δύο Όσκαρ και τέσσερα BAFTA και έγινε η τρίτη γαλλόφωνη ταινία με τις υψηλότερες πωλήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1980.
Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών το 2008, η ταινία Ανάμεσα στους τοίχους του Λοράν Καντέ κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα, την 6η γαλλική νίκη στο φεστιβάλ. Η δεκαετία του 2000 σημείωσε επίσης αύξηση του αριθμού των ατομικών βραβείων που κέρδισαν Γάλλοι καλλιτέχνες στο Φεστιβάλ των Καννών, βραβείο σκηνοθεσίας στον Τόνι Γκατλίφ, για την ταινία του 2004 Exils, βραβείο σεναρίου στους Ανιές Ζαουί και Ζαν-Πιέρ Μπακρί για την ταινία του 2004 Comme une image, βραβείο γυναικείου ρόλου στην Ιζαμπέλ Υπέρ, Η δασκάλα του πιάνου του 2001 και στην Σαρλότ Γκανσμπούρ, για την ταινία του 2009 Antichrist και βραβείο ανδρικού ρόλου στους Τζαμέλ Ντεμπούζ, Σαμί Νασερί, Ροσντί Ζεμ, Σαμί Μπουαζιλά και Μπερνάρ Μπλανκάν για την πολεμική ταινία του 2006 Πολεμιστές σε ξένο μέτωπο.
Η κωμωδία του 2008 Είναι τρελοί αυτοί οι Βόρειοι προσήλκυσε κοινό άνω των 20 εκατομμυρίων θεατών. Με κέρδη 193 εκατομμυρίων δολαρίων στη Γαλλία βρίσκεται δεύτερη, ακριβώς πίσω από τον Τιτανικό ως η πιο επιτυχημένη ταινία όλων των εποχών στις γαλλικές αίθουσες.[17]
Στη δεκαετία του 2000, αρκετοί Γάλλοι σκηνοθέτες έκαναν διεθνείς παραγωγές, οι περισσότερες ταινίες δράσης. Αυτές περιλαμβάνουν τους Ζεράρ Πιρές (Steal, 2002), Πιτόφ (Catwoman, 2004), Ζαν-Φρανσουά Ρισέ (Επίθεση στο σταθμό 13 -Assault on Precinct 13, 2005), Φλοράν Εμιλιό Σιρί (Διπλή ομηρία - Otage, 2005), Κριστόφ Γκανς (Silent Hill, 2006), Ματιέ Κασσοβίτς (Babylon AD, 2008), Λουί Λετεριέ (Le Transporteur, 2002, Le Transporteur 2, 2005, ο Ολιβιέ Μεγκατόν σκηνοθέτησε το Le Transporteur 3 (2008), Αλεξάντρ Αζά (Mirrors, 2008) και Πιέρ Μορέλ (Η αρπαγή -Taken, 2009). Το 2005, ο Κριστιάν Καριόν σκηνοθέτησε την ιστορική ταινία Καλά Χριστούγεννα που αναφέρεται στην Ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914 και το 2009 την ψυχροπολεμική κατασκοπική περιπέτεια Υπόθεση Farewell με πρωταγωνιστές τον Γκιγιώμ Κανέ και τον Εμίρ Κουστουρίτσα.
2010[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μία από τις πιο δημοφιλείς ταινίες του 2010 ήταν το δράμα Ενώπιον Θεών και Ανθρώπων, που αναφέρεται στη δολοφονία των μοναχών της Τιμπιρίν της Αλγερίας και κέρδισε το Μέγα Βραβείο Φεστιβάλ Καννών. Το 2011 μεγάλη επιτυχία ήταν η ρομαντική ταινίαThe Artist, μια ασπρόμαυρη και σχεδόν εξ ολοκλήρου βουβή ταινία του Μισέλ Χαζαναβίσιους με πρωταγωνιστές τους Ζαν Ντιζαρντέν και Μπερενίς Μπεζό που αντικατοπτρίζει το τέλος του βωβού κινηματογράφου του Χόλυγουντ και χάρισε στον Ντιζαρντέν το βραβείο καλύτερου ηθοποιού στο Φεστιβάλ των Καννών.
Ο γαλλικός κινηματογράφος συνέχισε την ανοδική του πορεία κερδίζοντας βραβεία στο Φεστιβάλ των Καννών, όπως το βραβείο σκηνοθεσίας για τον Ματιέ Αμαλρίκ για την ταινία Τουρνέ στο Παρίσι (2010), το βραβείο καλύτερης ηθοποιού για την Ζυλιέτ Μπινός για την ταινία Γνήσιο αντίγραφο (2010), το βραβείο κριτικής επιτροπής για την ταινία Polisse της Μαϊγουέν (2011).
Το 2011, η ταινία Άθικτοι στη λίστα της IMDb με βαθμολογία 8,6/10, αναδείχθηκε η καλύτερη ταινία του 2011 και ήταν η πρώτη μη αγγλόφωνη ταινία με τις μεγαλύτερες εισπράξεις. [18] Το 2012 διακρίθηκαν δύο δραματικές ταινίες: Σώμα με Σώμα του Ζακ Οντιάρ και η ταινία Αγάπη του Μίχαελ Χάνεκε με τους Ζαν Λουί Τρεντινιάν, Εμανουέλ Ριβά και Ιζαμπέλ Υπέρ, που κέρδισε Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Το 2013 Η Ζωή της Αντέλ του Αμπντελατίφ Κεσίς κέρδισε τον χρυσό φοίνικα στο φεστιβάλ Καννών.
Άλλες ταινίες της δεκαετίας με διεθνή επιτυχία, κυρίως κωμωδίες και ρομαντικές κομεντί, ήταν Η Οικογένεια Μπελιέ (2014) του Ερίκ Λατριγκώ, το Θεέ μου, τι σου κάναμε; (2014) κωμωδία του Φιλίπ ντε Σωβερόν με τον Κριστιάν Κλαβιέ, ο Καρδιοκατακτητής (2018), ρομαντική κωμωδία εποχής του Λωράν Τιράρ με τον Ζαν Ντιζαρντέν και τη Μελανί Λωράν, η ιστορική περιπέτεια Ο τυχοδιώκτης του Παρισιού (2018) του Ζαν-Φρανσουά Ρισέ με τον Βενσάν Κασέλ.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Les chiffres clés du cinéma français en 2014 dévoilés avant Cannes». CNC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 https://www.cnc.fr/documents/36995/153434/CNC_Bilan_2018.pdf/f97eb201-5bce-38b0-3b1d-190377f4bef8
- ↑ . «Claude Forest, « De la pellicule aux pixels : l'anomie des exploitants de salles de cinéma », in Laurent Creton, Kira Kitsopanidou (sous la direction de), Les salles de cinéma : enjeux, défis et perspectives, Armand Colin / Recherche, Paris, 2013, p. 116».
- ↑ . «parisdigest.com/paris/cinema.htm».
- ↑ . «cnc.fr/cinema/communiques-de-presse/observatoire-de-la-production-cinematographique--2015-une-annee-de-forte-reprise-et-de-diversite-pour-la-production-francaise_139535».
- ↑ . «"The French System and Managing Co-productions". Skillset. 20 April 2008.|archive». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2006.
- ↑ . «unifrance.org/actualites/11596/enquete-sur-l-image-du-cinema-francais-dans-le-monde».
- ↑ . «universalis.fr/encyclopedie/presentation-du-cinematographe-lumiere/».
- ↑ . «eirinika.gr/article/17970/Η πρώτη ταινία των αδελφών Λυμιέρ».
- ↑ . «lifetone.gr/Γαλλικός ιμπρεσιονισμός».
- ↑ . «cinepivates.gr/mathima-14-gallikos-impresionismos/».
- ↑ . «gerontakos.blogspot.com/Το Παρίσι που κοιμάται».
- ↑ . «dimartblog.com/Η γαλλική πρωτοπορία στο σινεμά».
- ↑ . «dimartblog.com/2015/10/18/french-avant-garde/».
- ↑ . «hashmag.gr/culture/cinema-tv/akomadentoeides/24553/Λεόν: ο Επαγγελματίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2021.
- ↑ . «jpbox-office.com/charts_france». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ . «jpbox-office.com/charts_france.LES ENTREES EN FRANCE». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ . «jpbox-office.com/charts_france». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Οκτωβρίου 2021.
|