Άντι Γκρίφιθ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άντι Γκρίφιθ
Γέννηση7  Ιουνίου 1926[1][2][3]
Mount Airy[4]
Θάνατος3  Ιουλίου 2012[5][1][2]
Manteo[6]
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου[7]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια[7]
Τόπος ταφήςRoanoke Island[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Τσάπελ Χιλ και Mount Airy High School
Ιδιότηταπαραγωγός ταινιών, τραγουδιστής, ηθοποιός φωνής, μουσικός, τραγουδιστής-τραγουδοποιός, ηθοποιός τηλεόρασης, ηθοποιός θεάτρου, ηθοποιός ταινιών, σεναριογράφος[8], καθηγητής[9], τηλεοπτικός παραγωγός[10], καθηγητής μουσικής[11] και κωμικός
Όργαναφωνή
Είδος τέχνηςκάντρι μουσική, traditional country, Southern gospel, θρησκευτική μουσική, vocal music, traditional pop και spoken word
ΒραβεύσειςΠροεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας (2005)[12], Παγκόσμιο θεατρικό βραβείο (1956)[13], North Carolina Award for Fine Arts (1984)[11] και αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ[14]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Άντι Σάμιουελ Γκρίφιθ (αγγλικά: Andy Griffith, 1 Ιουνίου 1926 – 3 Ιουλίου 2012) ήταν Αμερικανός ηθοποιός, κωμικός, τηλεοπτικός παραγωγός, τραγουδιστής και συγγραφέας[15] του οποίου η καριέρα διήρκεσε επτά δεκαετίες στη μουσική και την τηλεόραση. Γνωστός για τη νότια προφορά του, τους λαϊκούς χαρακτήρες του και την τραχιά αλλά φιλική φωνή του, ο Γκρίφιθ ήταν υποψήφιος για βραβείο Τόνι για δύο ρόλους. Έγινε γνωστός στον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία του σκηνοθέτη Ελία Καζάν Μια μορφή μέσα στο πλήθος (1957) και αργότερα στο Κωθώνι του λόχου (1958) πριν γίνει διάσημος για τους τηλεοπτικούς του ρόλους, ως Άντι Τέιλορ στη κωμική σειρά The Andy Griffith Show (1960–1968) και Μπεν Μάτλοκ στο νομικό δράμα Μάτλοκ (1986–1995).

Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκρίφιθ γεννήθηκε την 1η Ιουνίου 1926 στο Μάουντ Έρι της Βόρειας Καρολίνας. Ήταν το μοναχοπαίδι του Καρλ Λι Γκρίφιθ και της συζύγου του, Τζενίβα (το γένος Ναν).[16] Ως μωρό, ο Γκρίφιθ έζησε με συγγενείς μέχρι να καταφέρουν οι γονείς του να αγοράσουν σπίτι. Χωρίς κούνια και κρεβάτι, κοιμόταν αρκετούς μήνες σε συρτάρια. Το 1929, όταν ο Γκρίφιθ ήταν τριών, ο πατέρας του άρχισε να εργάζεται ως βοηθός ή ξυλουργός και αγόρασε ένα σπίτι στη νότια πλευρά του Μάουντ Έρι. Ο Γκρίφιθ μεγάλωσε ακούγοντας μουσική. Όταν πήγε σχολείο, γνώριζε καλά ότι ήταν από αυτό που πολλοί θεωρούσαν τη «λάθος πλευρά της κοινωνίας». Ήταν ντροπαλός μαθητής, αλλά μόλις έβρισκε τρόπο να κάνει τους συμμαθητές του να γελούν, άρχισε να βγαίνει από το καβούκι του και να βρίσκει τον εαυτό του.

Ως μαθητής στο τοπικό λύκειο, ο Γκρίφιθ καλλιέργησε το ενδιαφέρον του για τις τέχνες και συμμετείχε στο θεατρικό πρόγραμμα του σχολείου. Η αυξανόμενη αγάπη για τη μουσική, ιδιαίτερα για το σουίνγκ, θα άλλαζε τη ζωή του. Ο Γκρίφιθ ανατράφηκε ως βαπτιστής[17] και πρότυπό του ήταν ο ιερέας Εντ Μίκι, ο οποίος ηγούνταν της μπάντας πνευστών και του έμαθε να τραγουδά και να παίζει τρομπόνι. Ο Μίκι καλλιέργησε το ταλέντο του Γκρίφιθ σε όλο το λύκειο μέχρι την αποφοίτησή του το 1944. Ο Γκρίφιθ χάρηκε όταν του πρότειναν έναν ρόλο στο The Lost Colony του Πολ Γκριν, ένα έργο για το νησί Ρόανοουκ που παίζεται ακόμα και σήμερα. Έπαιζε αρκετά χρόνια ως μέλος του θιάσου σε διαφόρους ρόλους, μέχρι που τελικά πήρε τον ρόλο του σερ Ουόλτερ Ράλεϊ, από τον οποίο πήρε το όνομά της η πρωτεύουσα της Βόρειας Καρολίνας.

Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας (UNC) και αποφοίτησε με πτυχίο μουσικής το 1949. Άρχισε να σπουδάζει στο κολέγιο για να γίνει ιεροκήρυκας, αλλά άλλαξε ειδικότητα προτιμώντας τη μουσική και έγινε μέλος των Carolina Playmakers του σχολείου. Στο UNC, ήταν πρόεδρος της Phi Mu Alpha Sinfonia, της παλαιότερης ανδρικής μουσικής αδελφότητας στην Αμερικής.[18] Έπαιξε επίσης ρόλους σε πολλές φοιτητικές οπερέτες, όπως The Chimes of Normandy (1946) The Gondoliers (1945), The Mikado (1948) και Πολεμικό πλοίο Πίναφορ (1949).[19] Μετά την αποφοίτησή του, δίδαξε μουσική και θέατρο για μερικά χρόνια στο λύκειο του Γκόλντσμπορο της Βόρειας Καρολίνας.[20][21] Άρχισε επίσης να γράφει.

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από ανερχόμενος κωμικός σε κινηματογραφικός αστέρας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις αρχές της καριέρας του, ο Γκρίφιθ απήγγειλλε μονολόγους, με θέμα τα όπως το αμερικανικό ποδόσφαιρο, από τη σκοπιά ενός αφελούς επαρχιώτη ιεροκήρυκα.[22] Ο μονόλογος κυκλοφόρησε ως σινγκλ το 1953 από την εταιρεία Colonial Records και έγινε επιτυχία για τον Γκρίφιθ, φτάνοντας στο νούμερο εννέα στα charts το 1954.[23]

Ο Γκρίφιθ πρωταγωνίστησε στη μονόωρη εκπομπή No Time for Sergeants (Μάρτιος 1955) — μια ιστορία για ένα επαρχιωτόπουλο που μπαίνει στην Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία — στην τηλεοπτική σειρά The United States Steel Hour. Επέκτεινε αυτόν τον ρόλο στην ομώνυμη θεατρική εκδοχή (Οκτώβριος 1955) στο Μπρόντγουεϊ της Νέας Υόρκης.[24] Ο ρόλος του χάρισε μια υποψηφιότητα για Βραβείο Τόνι Β' Ανδρικού Ρόλου (δράμα) το 1956. Ωστόσο. κέρδισε το Παγκόσμιο Βραβείο Θεάτρου το 1956. «Ο κύριος Γκρίφιθ δεν χρειάζεται να συγκατατεθεί στον Γουίλ Στόκντεϊλ» (ο ρόλος του στο έργο), έγραψε ο Μπρουκς Άτκινσον στην εφημερίδα The New York Times. «Το μόνο που έχει να κάνει είναι να περπατήσει στη σκηνή και να κοιτάξει το κοινό κατευθείαν στο πρόσωπο. Εάν οι ένοπλες δυνάμεις δεν μπορούν να αντισταθούν στον Γουίλ Στόκντεϊλ, τότε ούτε το κοινό μπορεί να αντισταθεί στον Άντι Γκρίφιθ».[25]

Ο Γκρίφιθ αργότερα επανέλαβε τον ρόλο του για την κινηματογραφική έκδοση με τίτλο Το κωθώνι του λόχου (1958). Το κωθώνι του λόχου θεωρείται η έμπνευση για τη μεταγενέστερη τηλεοπτική κωμωδία Gomer Pyle, USMC[26] – ένα spin-off του The Andy Griffith Show.

Η μόνη του άλλη θεατρική εμφάνιση στη Νέα Υόρκη ήταν ο πρωταγωνιστικός ρόλος στο μιούζικαλ του 1959 Destry Rides Again, με συμπρωταγωνίστρια την Ντολόρες Γκρέι. Η παράσταση, σε μουσική του Χάρολντ Ρόουμ, παίχτηκε 472 φορές και κράτησε περισσότερο από χρόνο. Ο Γκρίφιθ προτάθηκε για Βραβείο Τόνι Α' Ανδρικού Ρόλου (μιούζικαλ) το 1960. Υποδύθηκε επίσης έναν ναύτη της ακτοφυλακής των ΗΠΑ στην ταινία μεγάλου μήκους Onionhead (1958), που δεν γνώρισε ούτε καλλιτεχνική ούτε εμπορική επιτυχία.

Μια μορφή μέσα στο πλήθος (1957)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πατρίσια Νιλ και Άντι Γκρίφιθ στο Μια μορφή μέσα στο πλήθος (1957)

Το 1957, ο Γκρίφιθ έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο πρωταγωνιστώντας στην ταινία Μια μορφή μέσα στο πλήθος. Υποδύεται ένα χειριστικό και διψασμένο για εξουσία «χωριατόπαιδο» που γίνεται τηλεοπτικός παρουσιαστής και χρησιμοποιεί την εκπομπή του ως πύλη προς την πολιτική εξουσία. Η σκηνοθεσία της ταινίας έγινε από τον Ελία Καζάν και συμπρωταγωνιστούν οι Πατρίσια Νιλ, Γουόλτερ Ματάου, Τόνι Φραντσιόζα και Λι Ρέμικ (στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο).

Μια επανέκδοση DVD του 2005 του Μια μορφή μέσα στο πλήθος περιλαμβάνει ένα μίνι ντοκιμαντέρ για την ταινία, με σχόλια τα μέλη του καστ Γκρίφιθ, Φραντσιόζα και Νιλ. Στη συνέντευξή του, ο Γκρίφιθ θυμάται ότι ο Καζάν τον προετοίμαζε να γυρίσει την πρώτη του σκηνή με την έφηβη Ρέμικ, η οποία γοητεύει τον χαρακτήρα του Γκρίφιθ σε ένα ταξίδι στο Άρκανσο. Ο Γκρίφιθ εκφράζει επίσης την πεποίθησή του ότι η ταινία έγινε πιο δημοφιλής τις τελευταίες δεκαετίες από ό,τι ήταν όταν πρωτοκυκλοφόρησε.[27]

Τηλεοπτικοί ρόλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτοι τηλεοπτικοί ρόλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη εμφάνιση του Γκρίφιθ στην τηλεόραση ήταν το 1955 στη μονόωρη τηλεπαραγωγή του No Time for Sergeants στο The United States Steel Hour. Αυτή ήταν η πρώτη από τις δύο εμφανίσεις του σε εκείνη τη σειρά. Το 1960, ο Γκρίφιθ εμφανίστηκε ως σερίφης της κομητείας, ο οποίος ήταν επίσης ειρηνοδίκης και συντάκτης της τοπικής εφημερίδας, σε ένα επεισόδιο του Make Room for Daddy με πρωταγωνιστή τον Ντάνι Τόμας. Αυτό το επεισόδιο χρησίμευσε ως πιλότος για την εκπομπή The Andy Griffith Show.

The Andy Griffith Show (1960–1968)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άντι Γκρίφιθ και Τζούλι Άνταμς το 1962

Από τον Σεπτέμβριο του 1960, ο Γκρίφιθ πρωταγωνίστησε ως σερίφης Άντι Τέιλορ στην εκπομπή The Andy Griffith Show για το τηλεοπτικό δίκτυο CBS. Η εκπομπή λάμβανε χώρα στη φανταστική πόλη Μέιμπερι της Βόρειας Καρολίνας, όπου ο χήρος Τέιλορ ήταν ο σερίφης και ο σοφός της πόλης. Η εκπομπή γυρίστηκε στα στούντιο Desilu, με εξωτερικά γυρίσματα στο Κάλβερ Σίτι της Καλιφόρνιας.

Από το 1960 έως το 1965, στην εκπομπή συμπρωταγωνιστούσε ο κωμικός — και ο επί χρόνια φίλος του Γκρίφιθ — Ντον Νοτς στο ρόλο του βοηθού σερίφη και καλύτερου φίλου του Τέιλορ. Στην αρχή ήταν και ξάδερφος του Τέιλορ, αν και αργότερα αυτή τη σχέση εγκαταλήφθηκε. Στην εκπομπή πρωταγωνιστούσε και το τότε παιδί-θαύμα Ρον Χάουαρντ (τότε γνωστός ως Ρόνι Χάουαρντ), ο οποίος έπαιζε το μοναχοπαίδι του Τέιλορ, Όπι Τέιλορ. Η σειρά γνώρισε αμέσως επιτυχίθα. Ο Γκρίφιθ δεν είδε ποτέ το όνομά του ανάμεσα στους σεναριογράφους, αλλά εργάστηκε στην ανάπτυξη όλων των σεναρίων. Ο Νοτς λάμβανε συχνά καλές κριτικές και κέρδισε πολλά Βραβεία Έμμυ για τις κωμικές ερμηνείες του, ενώ ο Γκρίφιθ δεν ήταν ποτέ υποψήφιος για βραβείο Έμμυ στη διάρκεια της σειράς.

Το 1967, ο Γκρίφιθ είχε συμβόλαιο με το CBS για έναν ακόμη κύκλο της σειράς. Ωστόσο, αποφάσισε να εγκαταλείψει την εκπομπή για

να ακολουθήσει κινηματογραφική καριέρα και άλλα έργα. Η σειρά συνεχίστηκε ως Mayberry RFD, με τον Κεν Μπέρι να πρωταγωνιστεί ως χήρος αγρότης. Ο Γκρίφιθ ήταν εκτελεστικός παραγωγός (σύμφωνα με τον Γκρίφιθ, ερχόταν μια φορά την εβδομάδα για να αναθεωρήσει τα σενάρια και να κάνει σχόλια) και πρωταγωνίστησε σε πέντε επεισόδια (το πιλοτικό επεισόδιο είχε θέμα τον γάμο του με την Έλεν Κραμπ).[28] Έκανε τις τελευταίες εμφανίσεις του ως Τέιλορ στην τηλεταινία του 1986 Return to Mayberry, με τον συμπρωταγωνιστή Ντον Νοτς. Ακολούθησαν δύο επεισόδια επανένωσης, το 1993[29] και το 2003,[30] με υψηλή τηλεθέαση.[31]

Μάτλοκ (1986-1995)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχοντας εγκαταλείψει τη δημοφιλή εκομπή του το 1968 και ιδρύοντας δική του εταιρεία παραγωγής με τίτλο Andy Griffith Enterprises το 1972, ο Γκρίφιθ πρωταγωνίστησε σε λιγότερο επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές όπως Headmaster (1970), The New Andy Griffith Show (1971), Adams of Eagle Lake (1975), Salvage 1 (1979) και The Yeagers (1980). Αφού πέρασε επτά μήνες σε αποκατάσταση μετά από παράλυση του ποδιού από το σύνδρομο Γκιλέν-Μπαρέ το 1983, επέστρεψε στην τηλεόραση ως Μπεν Μάτλοκ[32] στο νομικό δράμα Μάτλοκ (1986-1995) στο NBC και το ABC. Ο Μάτλοκ ήταν ένας δικηγόρος στην Ατλάντα της Τζόρτζια, ο οποίος ήταν γνωστός για τη νότια προφορά του και για το γεγονός ότι πάντα κέρδιζε τις υποθέσεις του. Στη σειρά Μάτλοκ πρωταγωνιστούσαν και οι τότε άγνωστοι, ανερχόμενοι ηθοποιοί (και θαυμαστές του Άντι Γκρίφιθ ως παιδιά) τη Νάνσι Στάνφορντ ως Μισέλ Τόμας (1987–1992) και τον Κλάρενς Γκίλιαρντ Τζούνιορ ως Κόνραντ Μακμάστερς (1989–1993). Μέχρι το τέλος του πρώτου κύκλου του, είχε σταθερά υψηλή τηλεθέαση τα βράδια της Τρίτης. Αν και η σειρά ήταν υποψήφια για τέσσερα Βραβεία Έμμυ, ο ίδιος ο Γκρίφιθ για μια ακόμη φορά δεν προτάθηκε. Ωστόσο, κέρδισε ένα Βραβείο Κοινού το 1987 για τη δουλειά του ως Μάτλοκ.[33]

Άλλες τηλεοπτικές εμφανίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκρίφιθ έκανε και άλλες εμφανίσεις όλα αυτά τα χρόνια στα Playhouse 90, Gomer Pyle USMC, The Mod Squad, Χαβάη Πέντε-0, The Doris Day Show, Here's Lucy, Η βιονική γυναίκα και Το νησί της φαντασίας, μεταξύ πολλών άλλων. Επανέλαβε επίσης τον ρόλο του ως Μπεν Μάτλοκ στο Diagnosis: Murder το 1997 και ο τελευταίος του ρόλος ως γκεστ σταρ ήταν το 2001 σε ένα επεισόδιο της σειράς Νεανικές ανησυχίες.

Κινηματογραφικές ταινίες και τηλεταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φωτογραφία της Λι Μεριγουέδερ για το The New Andy Griffith Show, 1971

Το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1970, ο Γκρίφιθ πρωταγωνίστησε ή εμφανίστηκε σε πολλές τηλεοπτικές ταινίες, όπως The Strangers στο 7A (1972), Go Ask Alice (1973), Winter Kill (1974) και Pray for the Wildcats (1974), όπου έπαιξε για δεύτερη φορά ρόλο κακού από την εποχή του Μια μορφή μέσα στο πλήθος. Ο Γκρίφιθ εμφανίστηκε ξανά ως κακός στο Savages (1974), μια τηλεταινία βασισμένη στο μυθιστόρημα Deathwatch (1972) του Ρομπ Γουάιτ. Εμφανίστηκε ως Πατέρας σε μια τηλεοπτική μεταφορά για το PBS του Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα του Λουίτζι Πιραντέλο το 1976, σε σκηνοθεσία Στέισι Κιτς. Ο Γκρίφιθ έλαβε τη μοναδική του υποψηφιότητα για Βραβείο Έμμυ Ζώνης Υψηλής Τηλεθέασης Β' Ανδρικού Ρόλου για τον ρόλο του ως πατέρας ενός θύματος δολοφονίας στην τηλεταινία Murder in Texas (1981) και πήρε καλές κριτικές για τον ρόλο του ως δολοφόνου στο τηλεταινία Θάνατος στον Τζον Γουάλας (1983), με συμπρωταγωνιστή τον θρύλο της μουσικής Τζόνι Κας ως σερίφη. Εμφανίστηκε επίσης σε πολλές τηλεοπτικές μίνι σειρές, όπως στην τηλεοπτική εκδοχή του Όσο υπάρχουν άνθρωποι (1979), Roots: The Next Generations (1979), Centennial (1978) και το εμπνευσμένο από το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ Washington: Behind Closed Doors (1977), όπου έπαιξε έναν πρώην πρόεδρο βασισμένο στον Λίντον Τζόνσον.

Οι περισσότερες τηλεταινίες στις οποίες πρωταγωνίστησε ο Γκρίφιθ ήταν επίσης απόπειρες για να ξεκινήσει μια νέα σειρά. Το Winter Kill (1974) σήμανε στην έναρξη του βραχύβιου Adams of Eagle Lake, το οποίο σταμάτησε το 1975 μετά από δύο μόλις επεισόδια. Την επόμενη χρονιά, ο Γκρίφιθ πρωταγωνίστησε ως δικηγόρος της Νέας Υόρκης στο Street Killing, το οποίο επίσης δεν κατάφερε να ξεκινήσει μια νέα εκπομπή. Οι δύο τηλεταινίες του 1977 για το NBC The Girl in the Empty Grave και Deadly Game ήταν απόπειρες για να ξεκινήσει νέα σειρά, αλλά, παρά την υψηλή τηλεθέαση, δεν κατάφεραν να το κάνουν.

Την ίδια περίοδο, ο Γκρίφιθ εμφανίστηκε και σε δύο μεγάλου μήκους ταινίες, που ήταν εισπρακτικές αποτυχίες. Συμπρωταγωνίστησε με τον Τζεφ Μπρίτζες ως παλαίμαχος ηθοποιός γουέστερν της δεκαετίας του 1930 στην κωμωδία Ο τελευταίος καουμπόι (1975) και εμφανίστηκε με τον Τομ Μπέρεντζερ ως γκέι συνταγματάρχης και ιδιοκτήτης βοοειδών στην κωμωδία γουέστερν Rustlers' Rhapsody (1985).

Μετά από μία ακόμη βραχύβια επιστροφή στην τηλεόραση, στον ρόλο ενός πατριάρχη στο εμπνευσμένο από τη Δυναστεία Yeagers το 1980, ο Γκρίφιθ συνέχισε να κάνει γκεστ εμφανίσεις σε αρκετές επιτυχημένες σειρές, όπως Hotel, Το νησί της φαντασίας, όπου έπαιζε μια φανταστική εκδοχή της γουέστερν φιγούρας του δικαστή Ρόι Μπιν στη φαντασίωση ενός επίδοξου τραγουδιστή, και σε ένα επεισόδιο του Πλοίου της αγάπης, το οποίο περιλάμβανε μια αξέχαστη εμφάνιση του ειδώλου της ποπ Άντι Γουόρχολ. Εμφανίστηκε επίσης ως δικηγόρος στη μίνι σειρά του NBC Μοιραίος παράγων (1984), η οποία θεωρείται προάγγελος του ρόλου του στο Μάτλοκ.

Ο Γκρίφιθ κατέπληξε πολλούς στην τηλεοπτική ταινία Crime of Innocence (1985) όπου απεικόνιζε έναν μισητό και εκδικητικό δικαστή που καταδίκαζε ανηλίκους με αυστηρές ποινές φυλάκισης. Αξιοσημείωτος επίσης ήταν ο χαρακτήρας του στην τηλεταινία Under the Influence (1986), όπου έπαιζε έναν αλκοολικό, βίαιο πατριάρχη. Συνέχισε να εκπλήσσει το κοινό με τον ρόλο του ως επικίνδυνου και μυστηριώδους παππού στην τηλεοπτική ταινία Κύμα οργής (1995) με συμπρωταγωνιστή τον Τζον Ρίτερ. Εμφανίστηκε επίσης ως κακός στην παρωδία κατασκοπείας Με το δάχτυλο στο μπουκάλι (1996) με πρωταγωνιστή τον Λέσλι Νίλσεν. Στην τηλεοπτική ταινία Απροσδόκητος έρωτας (1999), ο Γκρίφιθ έπαιξε τον ρόλο του Τζέικ Πίτερσον. Στην ταινία Daddy and Them (2001), υποδύθηκε τον πατριάρχη μιας δυσλειτουργικής οικογένειας του Νότου.

Στην ταινία μεγάλου μήκους Waitress (2007), ο Γκρίφιθ έπαιξε έναν σκληροτράχηλο εστιάτορα. Η τελευταία του εμφάνιση ήταν ο πρωταγωνιστικός ρόλος στην ανεξάρτητη ρομαντική κομεντί Play the Game (2009) ως μοναχικός, χήρος παππούς που ξαναμπαίνει στον κόσμο των γνωριμιών μετά από μια παύση 60 ετών.

Τσαγούδι και ηχογραφήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκρίφιθ τραγουδούσε σε ορισμένους ρόλους του, κυρίως στο Μια μορφή μέσα στο πλήθος και σε πολλά επεισόδια τόσο του The Andy Griffith Show όσο και του Μάτλοκ. Εκτός από τις ηχογραφήσεις κωμικών μονολόγων τη δεκαετία του 1950, κυκλοφόρησε ένα άλμπουμ με κάντρι και γκόσπελ μελωδίες κατά τη διάρκεια του The Andy Griffith Show. Τα επόμενα χρόνια, ηχογράφησε επιτυχημένα άλμπουμ κλασικών χριστιανικών ύμνων για τη Sparrow Records. Ο πιο επιτυχημένος δίσκος του ήταν το I Love to Tell the Story: 25 Timeless Hymns (1996), που έγινε πλατινένιος από τη RIAA.[34] Το άλμπουμ κέρδισε Βραβείο Γκράμι καλύτερου άλμπουμ Southern, Country ή Bluegrass Gospel στα Βραβεία Γκράμι του 1997.[35]

Ο Γκρίφιθ εμφανίστηκε στο μουσικό βίντεο του τραγουδιστή της κάντρι Μπραντ Πέισλι "Waitin' on a Woman" (2008).[36]

Διαμάχη για το όνομα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γουίλιαμ Χάρολντ Φένρικ από το Πλάτεβιλ του Ουισκόνσιν, άλλαξε επίσημα το όνομά του σε Άντριου Τζάκσον Γκρίφιθ και έθεσε υποψηφιότητα για σερίφης της κομητείας Γκραντ τον Νοέμβριο του 2006, αλλά δεν εξελέγη. Στη συνέχεια, ο ηθοποιός Γκρίφιθ κατέθεσε αγωγή εναντίον του Γκρίφιθ/Φένρικ, υποστηρίζοντας ότι παραβίασε τους νόμους περί διανοητικής ιδιοκτησίας και απορρήτου αλλάζοντας το όνομά του με «μοναδικό σκοπό να εκμεταλλευτεί τη φήμη του Γκρίφιθ σε μια προσπάθεια να κερδίσει ψήφους». Στις 4 Μαΐου 2007, το δικαστήριο του Περιφερειακού Δικαστηρίου έκρινε ότι ο Γκρίφιθ/Φένρικ δεν παραβίασε τον ομοσπονδιακό νόμο περί εμπορικών σημάτων επειδή δεν χρησιμοποίησε το όνομα Γκρίφιθ σε εμπορική συναλλαγή αλλά για να «επιδιώξει αιρετό αξίωμα».[37][38]

Σύνδεση με Ντον Νοτς και Ρον Χάουαρντ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ντον Νοτς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ντον Νοτς (αριστερά) και Άντι Γκρίφιθ στα γυρίσματα του αφιερώματος "The Andy Griffith-Don Knotts- Jim Nabors Hour" (προβολή 7 Οκτωβρίου 1965)

Η φιλία του Γκρίφιθ με τον Ντον Νοτς ξεκίνησε το 1955, όταν συμπρωταγωνίστησαν στο έργο του Μπρόντγουεϊ No Time for Sergeants.[39] Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Νοτς είχε μόνιμο ρόλο στο The Andy Griffith Show για πέντε κύκλους.[40] Ο Νοτς έφυγε από τη σειρά το 1965,[41] αλλά επέστρεφε περιοδικά για γκεστ εμφανίσεις.[42] Εμφανίστηκε στο πιλοτικό επεισόδιο της επόμενης βραχύβιας σειρά του Γκρίφιθ με τίτλο The New Andy Griffith Show[43] και είχε έναν επαναλαμβανόμενο ρόλο στο Μάτλοκ, από το 1988 έως το 1992.[44] Σε μια συνέντευξη τον Ιανουάριο του 2000, ο Γκρίφιθ είπε για τον Κνοτς: «Τα πέντε χρόνια που δουλέψαμε μαζί ήταν τα καλύτερα πέντε χρόνια της ζωής μου».[45]

Διατήρησαν επαφή μέχρι τον θάνατο του Κνοτς στις αρχές του 2006. Ο Γκρίφιθ πήγε από τη Βόρεια Καρολίνα στο Λος Άντζελες για να επισκεφτεί τον ετοιμοθάνατο Κνοτς λίγο πριν πεθάνει από καρκίνο του πνεύμονα.[46]

Ρον Χάουαρντ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άντι Γκρίφιθ & Ρον Χάουαρντ σε φωτογραφία του 1961 για το The Andy Griffith Show

Η φιλία του Γκρίφιθ με το παιδί-θαύμα Ρον Χάουαρντ ξεκίνησε το 1960 όταν πρωταγωνίστησαν στο επεισόδιο του Make Room For Daddy που οδήγησε στη δημιουργία του The Andy Griffith Show την ίδια χρονιά. Επί οκτώ κύκλους, πρωταγωνίστησαν μαζί στα περισσότερα επεισόδια της σειράς, υποδυόμενοι πατέρα και γιο.

Έπαιξαν μαζί ως καλεσμένοι στη σπιν-οφ σειρά Mayberry RFD[47] και στο επεισόδιο του Gomer Pyle USMC "Opie Joins the Marines".[48] Συμπρωταγωνίστησαν στην τηλεταινία Return to Mayberry (1986),[49] ενώ ςργότερα εμφανίστηκαν μαζί σε αφιερώματα του CBS το 1993[29] και το 2003.[30][31] Ο Γκρίφιθ συμμετείχε επίσης στο πρόγραμμα Saturday Night Live της 9ης Οκτωβρίου 1982, με παρουσιαστή τον Χάουαρντ, ο οποίος ήταν τότε στα πρώτα βήματα της σκηνοθετικής του καριέρας.[50]

Τον Οκτώβριο του 2008, οι Γκρίφιθ και Χάουαρντ επανέλαβαν για λίγο τους ρόλους τους στο Mayberry σε ένα διαδικτυακό βίντεο, το Ron Howard's Call to Action που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο Funny or Die. Το βίντεο ενθάρρυνε τον κόσμο να ψηφίσει τους δημοκρατικούς υποψηφίους Μπαράκ Ομπάμα και Τζο Μπάιντεν.[51][52]

Πολιτικές δραστηριότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2000, ο Γκρίφιθ εμφανίστηκε σε μια διαφημιστική εκστρατεία της τελευταίας στιγμής, όπου προωθούσε τον τότε Γενικό Εισαγγελέα Μάικ Έσλι ως κυβερνήτη της πολιτείας της Βόρειας Καρολίνας. Πολλοί ονόμασαν τη νίκη του Έσλι ως το «Θαύμα του Mayberry» και πιστεύουν ότι η υποστήριξη του Γκρίφιθ σταμάτησε την πτώση του στις δημοσκοπήσεις.[53]

Τον Οκτώβριο του 2008, ο Γκρίφιθ εμφανίστηκε μαζί με τον Ρον Χάουαρντ σε ένα υποστηρικτικό βίντεο της εκπομπής Funny or Die για την προεδρική εκστρατεία του Μπαράκ Ομπάμα.[54]

Εκτός από το διαδικτυακό του βίντεο με τον Χάουαρντ το 2008, στην πολιτική ο Γκρίφιθ υποστήριζε τους Δημοκρατικούς και έκανε τηλεοπτικές διαφημίσεις που υποστήριζαν τους κυβερνήτες της Βόρειας Καρολίνας Μάικ Έσλι[55] και Μπέβερλι Πέρντιου.[56] Μίλησε σε πολιτικές εκδηλώσει και των δύο.[57][58] Το 1989, απέρριψε μια πρόταση από στελέχη του δημοκρατικού κόμματος να θέσει υποψηφιότητα.[59]

Τον Ιούλιο του 2010, πρωταγωνίστησε σε διαφημίσεις για το ασφαλιστικό πρόγραμμα Medicare.[60][61][62]

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1945, ενώ ήταν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, ο Γκρίφιθ έγινε μέλος της ανδρικής μουσικής αδελφότητας Phi Mu Alpha Sinfonia.[63]

Ο Γκρίφιθ και η Μπάρμπαρα Μπρέι Έντουαρντς παντρεύτηκαν στις 22 Αυγούστου 1949 και υιοθέτησαν δύο παιδιά: έναν γιο ονόματι Άντι Σάμιουελ Γκρίφιθ Τζούνιορ (γεννημένο το 1957 και γνωστό ως Σαμ Γκρίφιθ) και μια κόρη που ονομάζεται Ντίξι Ναν Γκρίφιθ.[64][65] Χώρισαν το 1972. Ο Σαμ, εργολάβος οικοδομών, πέθανε το 1996 μετά από χρόνια αλκοολισμού.[66] Η δεύτερη σύζυγος του πρεσβύτερου Γκρίφιθ ήταν η Σολίσα Κασούτο, Ελληνίδα ηθοποιός. Έμειναν παντρεμένοι από το 1973 έως το 1981.[67] Η Γκρίφιθ και η Σίντι Νάιτ παντρεύτηκαν στις 12 Απριλίου 1983. Γνωρίστηκαν όσο εκείνη ήταν μέλος του καστ του The Lost Colony και έμειναν παντρεμένοι μέχρι τον θάνατο του Γκρίφιθ.[68] Ο Γκρίφιθ είχε επίσης τρεις εγγονές από την κόρη του, Ντίξι.[69]

Σύμφωνα με το βιβλίο του 2015 Andy & Don: The Making of a Friendship and a Classic American TV Show, η Ανίτα Κόρσαουτ και ο παντρεμένος Γκρίφιθ είχαν σχέση τα πέντε χρόνια που συνεργάστηκαν στη σειρά The Andy Griffith Show. Η σχέση ήταν κοινό μυστικό μεταξύ των συντελεστών της σειράς.[70]

Υγεία και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκρίφιθ λαμβάνει το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον πρόεδρο Τζορτζ Μπους (2005)

Το πρώτο σοβαρό πρόβλημα υγείας του Γκρίφιθ εμαφνίστηκε τον Απρίλιο του 1983 όταν έμαθε ότι πάσχει από το σύνδρομο Γκιλέν-Μπαρέ και δεν μπορούσε να περπατήσει για επτά μήνες λόγω παράλυσης από τα γόνατα και κάτω.[71][72]

Στις 9 Μαΐου 2000, υποβλήθηκε σε τετραπλή χειρουργική επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης στο Γενικό Νοσοκομείο Sentara Norfolk στο Νόρφοκ της Βιρτζίνια.[73]

Μετά από πτώση, ο Γκρίφιθ υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στο ισχίο στις 5 Σεπτεμβρίου 2007, στο Ιατρικό Κέντρο Cedars-Sinai του Λος Άντζελες.[74]

Στις 3 Ιουλίου 2012, ο Γκρίφιθ πέθανε στο σπίτι του στο Ρόανοουκ Άιλαντ στη Βόρεια Καρολίνα από καρδιακή προσβολή που είχε πάθει την προηγούμενη μέρα. Ήταν 86 ετών.[75][76] Το πιστοποιητικό θανάτου του ανέφερε υπέρταση, στεφανιαία νόσο και υπερλιπιδαιμία ως υποκείμενες καταστάσεις υγείας.[76] Σύμφωνα με την επιθυμία του, δεν τελέστηκε λειτουργία και ενταφιάστηκε σε νεκροταφείο του νησιού μέσα σε πέντε ώρες μετά τον θάνατό του.[77]

Άλμπουμ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • What It Was, Was Football (as Deacon Andy Griffith) on Capitol Records—EAP 1–498 (1953)
  • Destry Rides Again (1959 Original Broadway Cast Album, Decca Records)
  • Andy and Cleopatra on Capitol Records—T 2066 (1964)
  • Just for Laughs (1958)
  • Shouts the Blues and Old Timey Songs (1959)
  • Songs, Themes and Laughs from the Andy Griffith Show (1961)
  • Somebody Bigger Than You and I (1972)
  • American Originals (1993)
  • Precious Memories: 33 Timeless Hymns (1995)
  • I Love to Tell the Story: 25 Timeless Hymns (1996)
  • Sings Favorite Old-Time Songs (1997)
  • Just as I Am: 30 Favorite Old Time Hymns (1997)
  • Wit & Wisdom of Andy Griffith (1998)
  • Favorite Old Time Songs (2000)
  • Absolutely the Best (2002)
  • Back to Back Hits (2003)
  • The Christmas Guest (2003)
  • Bound for the Promised Land: The Best of Andy Griffith Hymns (2005)
  • The Collection (2005)
  • Pickin' and Grinnin': The Best of Andy Griffith (2005)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb140496727. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Andy-Griffith. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. «NCpedia». (Αγγλικά) NCpedia. Ανακτήθηκε στις 10  Μαΐου 2021.
  5. «BREAKING NEWS: Friend Says Andy Griffith Has Died». Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2012.
  6. 6,0 6,1 6,2 www.wral.com/entertainment/story/4368450/. Ανακτήθηκε στις 10  Μαΐου 2021.
  7. 7,0 7,1 web.archive.org/web/20120709005831/http://news.yahoo.com/death-certificate-griffith-died-heart-attack-212157565.html. Ανακτήθηκε στις 10  Μαΐου 2021.
  8. Ανακτήθηκε στις 21  Μαΐου 2019.
  9. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  10. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2020.
  11. 11,0 11,1 North Carolina Awards. North Carolina Department of Natural and Cultural Resources. Ράλεϊ. digital.ncdcr.gov/digital/collection/p249901coll22/id/39967/rec/23. Ανακτήθηκε στις 10  Μαΐου 2021.
  12. georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2005/11/20051109-10.html. Ανακτήθηκε στις 10  Μαΐου 2021.
  13. www.theatreworldawards.org/past-recipients.html.
  14. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουνίου 2021.
  15. (September 9, 2005). Andy Griffith to Donate Personal Collection to UNC's Southern Historical Collection. Δελτίο τύπου.
  16. Robinson, D.· Fernandes, D. (2012). The Definitive Andy Griffith Show Reference: Episode-by-Episode, with Cast and Production Biographies and a Guide to Collectibles. McFarland, Incorporated, Publishers. σελ. 381. ISBN 978-1-4766-0187-8. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. 
  17. «Full text of "The Player A Profile Of An Art"». Simon And Schuster. 1961. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2013. 
  18. «About Us». Evansville, IN: Phi Mu Alpha Sinfonia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2012. Phi Mu Alpha Sinfonia is the world's oldest and largest secret national fraternal society in music. 
  19. Collection Number: P0035, University of North Carolina at Chapel Hill Department of Dramatic Art Photographs and Related Materials, 1911-1970s", University of North Carolina Libraries, Retrieved January 20, 2012
  20. «Gohisca [1951] :: North Carolina College and University Yearbooks». library.digitalnc.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2018. 
  21. Kaufman, Joanne. «So This Is Carl Kasell! - WSJ» (στα αγγλικά). WSJ. https://www.wsj.com/articles/SB119793136588435187. Ανακτήθηκε στις 2024-05-01. 
  22. «What It Was, Was Football». Carolinafan.com. 26 Σεπτεμβρίου 2002. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2013. 
  23. «details for What It Was, Was Football—Deacon Andy Griffith». Dmdb.org. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2013. 
  24. "No Time for Sergeants".
  25. Brooks Atkinson (October 21, 1955). «Alvin Premiere for "No Time for Sergeants». The New York Times. 
  26. Debolt, A.· Baugess, J.S. (2011). Encyclopedia of the Sixties: A Decade of Culture and Counterculture [2 volumes]: A Decade of Culture and Counterculture. ABC-CLIO. σελ. 256. ISBN 978-1-4408-0102-0. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. 
  27. Andy Griffith; Patricia Neal; Anthony Franciosa; Budd Schulberg; Leo Braudy; Jeff Young (2005). Facing the Past (included on A Face in the Crowd DVD) (DVD). The Criterion Collection. Συμβαίνει στα 21:00-21:30; 27:30-27:45. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  28. Mayberry R.F.D. (TV Series 1968–1971) - IMDb, http://www.imdb.com/title/tt0062587/fullcredits, ανακτήθηκε στις 2024-05-01 
  29. 29,0 29,1 King, Susan (February 7, 1993). «Nostalgia star of Andy Griffith reunion». Gainesville Sun (Gainesville, FL): σελ. 7D. https://news.google.com/newspapers?id=IUJWAAAAIBAJ&pg=1165,1773529&dq=matlock+knotts. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 
  30. 30,0 30,1 Gilbert, Matthew (November 11, 2003). «Remembering the warm glow of Mayberry». The Boston Globe (Boston, MA). https://www.boston.com/ae/tv/articles/2003/11/11/remembering_the_warm_glow_of_mayberry/. Ανακτήθηκε στις July 4, 2012. 
  31. 31,0 31,1 Thomas, George M. (November 28, 2003). «Ron Howard says 'The Missing' compels with story, performances». The Boston Globe (Boston, MA). https://www.boston.com/ae/celebrity/articles/2003/11/28/ron_howard_says_the_missing_compels_with_story_performances/. Ανακτήθηκε στις July 4, 2012. 
  32. «Τίτλοι τέλους για τον Μάτλοκ». Η Καθημερινή (στα greek). 4 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  33. «People's Choice Awards 1987». Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. 
  34. «RIAA Gold & Platinum (May 21, 2010)». Riaa.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2013. 
  35. «Winners of the 1997 Grammy Awards». The New York Times. February 28, 1997. https://www.nytimes.com/1997/02/28/arts/winners-of-the-1997-grammy-awards.html. Ανακτήθηκε στις February 11, 2013. 
  36. Randy Lewis (July 3, 2012). «Brad Paisley on Andy Griffith, star of his 'Waitin' on a Woman' video». Los Angeles Times. https://www.latimes.com/entertainment/music/posts/la-et-ms-brad-paisley-remembers-andy-griffith-costar-of-his-waitin-on-a-woman-video-20120703,0,4137394.story. Ανακτήθηκε στις July 14, 2012. 
  37. «Andy Griffith Sues Former Wisconsin Sheriff's Candidate». WEAU.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2011. 
  38. Foley, Ryan J. (May 8, 2007). «Judge: Candidate named after Andy Griffith didn't harm actor». The Times-News. The Associated Press (Hendersonville, NC): σελ. 4C. https://news.google.com/newspapers?id=qmpPAAAAIBAJ&pg=3999,1672548&dq=william+harold+fenrick. Ανακτήθηκε στις July 4, 2012. 
  39. Kinos-Goodin, Jesse (July 3, 2012). «Five things you may not have known about Andy Griffith». National Post (Toronto, ON). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις January 29, 2013. https://archive.today/20130129135429/http://arts.nationalpost.com/2012/07/03/five-things-you-may-not-have-known-about-andy-griffith/. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 
  40. «Mayberry, USA: 'Simpler time, sweeter place'». USA Today (McLean, VA). November 10, 2003. https://www.usatoday.com/life/television/news/2003-11-10-mayberry_x.htm. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 
  41. «There is a lot of Barney Fife in us all». USA Today (McLean, VA). February 27, 2006. https://www.usatoday.com/news/opinion/editorials/2006-02-27-letters-knotts_x.htm. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 
  42. Kelly, Richard Michael (1981). The Andy Griffith Show (Eleventh (2002) έκδοση). Faber U.K. σελίδες 59–60. ISBN 0-89587-043-6. 
  43. Esman, Rachael (February 27, 2006). «Farewell to Fife». The Houstonian (Huntsville, TX). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις July 7, 2012. https://web.archive.org/web/20120707234831/http://www.houstonianonline.com/a-e/farewell-to-fife-1.387118. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 
  44. «Griffith, Knotts Reunited». The Victoria Advocate (Victoria, TX): σελ. 47. September 24, 1988. https://news.google.com/newspapers?id=gr1dAAAAIBAJ&pg=5050,5278324&dq=matlock+knotts. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 
  45. de Vise, Daniel (2015). Andy and Don: The Making of a Friendship and a Classic TV Show. New York City: Simon & Schuster. σελ. 247. ISBN 978-1-4767-4773-6. 
  46. Collins, Scott (February 25, 2006).
  47. «Mayberry R.F.D. | TV Guide» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2020. 
  48. «Gomer Pyle, USMC | TV Guide» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2020. 
  49. Erickson, Hal. «Return to Mayberry». allmovie.com. σελ. 1. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2009. 
  50. «SNL Archives | Episode». snl.jt.org. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2020. 
  51. «Ron Howard's Call To Action». FunnyorDie.com. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2012. 
  52. «Opie and Andy stump for Obama in video». News & Record (Greensboro, NC). October 24, 2008. http://www.news-record.com/content/2008/10/24/article/opie_and_andy_on_obama_stump_for_obama_in_video. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 
  53. Tran, Vivyan· Bergstrom, William (3 Ιουλίου 2012). «Andy Griffith's political pals». POLITICO. 
  54. «Ron Howard brings back Opie for Obama». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις August 21, 2012. https://web.archive.org/web/20120821055921/http://today.msnbc.msn.com/id/27345627/ns/today-entertainment/t/ron-howard-brings-back-opie-obama. 
  55. Ryanteaguebeckwith (June 21, 2008).
  56. Ryanteaguebeck (October 27, 2008).
  57. Johnson, Mark (January 7, 2009).
  58. Bniolet (January 10, 2009).
  59. «Andy Griffith says he won't challenge Sen. Jesse Helms». Lodi News-Sentinel (Lodi, CA). June 8, 1989. https://news.google.com/newspapers?id=jpkzAAAAIBAJ&pg=6667,5571297&dq=andy+griffith+jesse+helms. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 
  60. «CBS News». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις November 4, 2012. https://web.archive.org/web/20121104060734/http://www.cbsnews.com/8301-503544_162-20012216-503544.html. 
  61. Harrington, Scott (September 24, 2010). «Andy Griffith and Taxpayer Funded Political Ads». Forbes (New York, NY). https://www.forbes.com/sites/sciencebiz/2010/09/24/andy-griffith-and-taypayer-funded-political-ads/. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 
  62. Cutter, Stephanie (30 Ιουλίου 2010). «Medicare and Mayberry». whitehouse.gov. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2012. 
  63. «Brother Andy Griffith – Dead at 86». Sinfonia.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2013. 
  64. Ostrow, Joanne (July 6, 2012).
  65. Huffman, Dane (July 3, 2012).
  66. Van Derbeken, Jaxon (January 18, 1996).
  67. «The real Andy Griffith lives among us, quietly». hamptonroads.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2013. 
  68. Strickland, Sandy.
  69. Ostrow, Joanne (6 Ιουλίου 2012). «Andy Griffith's Denver-based daughter Dixie reflects on life with Dad». The Denver Post. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023. 
  70. De Visé, Daniel (2015). Andy & Don: The Making of a Friendship and a Classic American TV ShowΔωρεάν πρόσβαση υπoκείμενη σε περιορισμένη δοκιμή, συνήθως απαιτείται συνδρομή. New York: Simon & Schuster. σελίδες 146–147. ISBN 978-1-4767-4773-6. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023 – μέσω Internet Archive text collection. 
  71. «Andy Griffith in Hospital». The Pittsburgh Press. May 17, 1983. https://news.google.com/newspapers?id=4RshAAAAIBAJ&pg=6074,203520&dq=guillain+barre+andy+griffith. Ανακτήθηκε στις September 11, 2010. 
  72. «Andy Griffith recovering from Ailment». Lodi News-Sentinel. May 18, 1983. https://news.google.com/newspapers?id=INkzAAAAIBAJ&pg=5377,2030872. Ανακτήθηκε στις September 11, 2010. 
  73. «Andy Griffith recovering from heart attack, bypass surgery». The Tuscaloosa News. June 14, 2000. https://news.google.com/newspapers?id=PcodAAAAIBAJ&pg=6868,2837711&dq=andy+griffith+bypass. Ανακτήθηκε στις February 11, 2013. 
  74. «Griffith has hip surgery». Starpulse.com. 15 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2013. 
  75. Douglas Martin (July 3, 2012). «Andy Griffith, TV's Lawman and Moral Compass, Dies at 86». The New York Times. https://www.nytimes.com/2012/07/04/arts/television/andy-griffith-actor-dies-at-86.html. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 
  76. 76,0 76,1 «Death certificate: Griffith died of heart attack». Associated Press. News.yahoo.com. July 5, 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις July 9, 2012. https://web.archive.org/web/20120709005831/http://news.yahoo.com/death-certificate-griffith-died-heart-attack-212157565.html. Ανακτήθηκε στις February 11, 2013. 
  77. «Andy Griffith buried shortly after death, source says». CNN (Atlanta, GA). July 3, 2012. http://www.cnn.com/2012/07/03/us/north-carolina-griffith-burial/index.html. Ανακτήθηκε στις July 3, 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]