Βερισμός
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο βερισμός (ιταλικά verismo) είναι καλλιτεχνικό κίνημα το οποίο εκδηλώθηκε στην Ιταλία, στους τομείς της λογοτεχνίας, της μουσικής και των εικαστικών τεχνών.
Στη λογοτεχνία, παρουσιάστηκε στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα με βασικούς εισηγητές τους συγγραφείς Λουίτζι Καπουάνα, Τζοβάννι Βέργκα και την Γκράτσια Ντελέντα. Οι δύο πρώτοι ήταν από τη Σικελία, ενώ η Ντελέντα από τη Σαρδηνία. Πρόδρομοι του βερισμού ήταν οι Γάλλοι συγγραφείς Ονορέ ντε Μπαλζάκ (εκπρόσωπος του ρεαλισμού) και Εμίλ Ζολά (εκπρόσωπος του νατουραλισμού).
Οι συγγραφείς του κινήματος του βερισμού επεδίωκαν την όσο το δυνατόν πιο πιστή και αντικειμενική περιγραφή της καθημερινότητας και της ψυχολογίας των κατώτερων τάξεων του ιταλικού νότου. Χρησιμοποιούσαν γλώσσα άμεση, λιτή στην αφήγησή τους και πρόσεχαν τις λεπτομέρειες, ενώ έφτιαχναν διαλόγους πολύ ρεαλιστικούς. Η αντικειμενικότητα στην περιγραφή ήταν ο κύριος στόχος των συγγραφέων του βερισμού, σε σημείο ώστε να μην γίνεται καν αισθητή η παρουσία του συγγραφέα μέσα από τις γραμμές του έργου του.
Το έργο με το οποίο πρωτοεμφανίζεται ο βερισμός, είναι η συλλογή διηγημάτων του Λουίτζι Καπουάνα «Πορτρέτα γυναικών» (Profili di donne), η οποία κυκλοφόρησε το 1877.
Οι βεριστές συγγραφείς προέρχονταν κατ' αποκλειστικότητα από τη νότιο Ιταλία. Τη δεκαετία του 1920 η άνοδος του φασισμού έφερε νέα λογοτεχνικά ήθη. Κυριάρχησαν συγγραφείς όπως ο ντ' Ανούντσιο. Το καθεστώς Μουσολίνι δεν ευνοούσε τη ρεαλιστική αναπαράσταση της πραγματικότητας από τους βεριστές, οι οποίοι εξαφανίστηκαν από το λογοτεχνικό προσκήνιο. Αλλά ο βερισμός έκανε θριαμβευτική επάνοδο στη λογοτεχνική και γενικότερα στην καλλιτεχνική ζωή της Ιταλίας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέσω του νεορεαλισμού.
Ο βερισμός είναι κάτι αντίστοιχο με την ηθογραφία στην νεοελληνική λογοτεχνία. Και οι δύο αυτές τάσεις εμφανίστηκαν προς το τέλος του 19ου αιώνα, ενώ στηρίζονταν σε εθνοκεντρικές ιδεολογικές αρχές.
Στη μουσική (και για την ακρίβεια στην όπερα) ο βερισμός εκπροσωπείται από συνθέτες όπως ο Πιέτρο Μασκάνι και ο Ρουτζέρο Λεονκαβάλο. Το πρώτο έργο, αντιπροσωπευτικό του κινήματος, ήταν η όπερα «Καβαλερία Ρουστικάνα» του Μασκάνι, που παρουσιάστηκε το 1890. Αλλά ο κορυφαίος[εκκρεμεί παραπομπή] του βερισμού ήταν ο Τζιάκομο Πουτσίνι με τις όπερες «Λα Μποέμ», «Τόσκα», «Μαντάμα Μπατερφλάι».
Ο βερισμός στην όπερα εστιάζει στη ρεαλιστική παρουσίαση της καθημερινότητας και στα πάθη των απλών ανθρώπων, έχει στόχο ένα ευρύτερο κοινό και αποτελεί κατά κάποιον τρόπο απάντηση στον ιδεαλισμό του Βάγκνερ. Σημειωτέον ότι και ο Κερκυραίος συνθέτης Σπύρος Σαμάρας ανήκε στο κίνημα του βερισμού.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (εκδόσεις Πατάκη)
- Encyclopedia Britannica 2009
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμ. 14, σελ. 100