Ανθρωπομορφισμός
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Γενικά με τον όρο ανθρωπομορφισμός στην σημερινή, καθημερινή μας ζωή νοείται η προσπάθεια του ανθρώπου να αποδώσει σε μη ανθρώπινα όντα, αντικείμενα, φυσικά ή υπερφυσικά φαινόμενα, ανθρώπινες ιδιότητες ή μορφή. Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης στην τέχνη για να αποδώσει την τάση του καλλιτέχνη να μεταφέρει τα νοήματά του με ανθρώπινες μορφές. Στην Οδύσσεια είναι η αντίληψη και η παράσταση ενός θεού με μορφή και ιδιότητες ανθρώπου. Παρόλα αυτά δεν πρέπει να μπερδεύεται με την ενανθρώπιση ή την θεϊκή επιφάνεια.
Ανθρωπομορφισμός στην έννοια θεός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο ανθρωπομορφισμός ήταν ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Θεών στην αρχαία ελληνική θρησκεία και μυθολογία.
Γενικότερο χαρακτηριστικό των ελληνικών θεοτήτων είναι ακριβώς αυτός ο ανθρωπομορφισμός τους, η τάση δηλαδή να αποδίδονται στους θεούς ανθρώπινα χαρακτηριστικά, τόσο αδυναμίες όσο και αρετές. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σε όλες τις αναπαραστάσεις των ελληνικών θεοτήτων, αυτές εμφανίζονται με ανθρώπινη μορφή.
Ότι ισχύει για την αναπαράσταση της εξωτερικής εμφανίσεως των θεοτήτων, ισχύει και για το χαρακτήρα τους. Οι Ολύμπιοι θεοί αν κι έχουν κι αυτοί πολλές αδυναμίες αν κι αυτοί ζητούν μερικές φορές θυσίες, είναι πραγματικά σε πολύ μεγάλο βαθμό προσιτοί στους ανθρώπους, συχνά κατεβαίνουν ανάμεσα στους θνητούς για να τους βοηθήσουν ή να τιμωρήσουν ή και να συμμετάσχουν στις γιορτές τους. Οι μυθικοί ήρωες έχουν θεούς που τους προστατεύουν αλλά όχι μόνο οι ήρωες ακόμα κι οι απλοί άνθρωποι έχουν «δικούς» τους θεούς.
Κατά τον Καντ αιτία του ανθρωπομορφισμού είναι η αδυναμία του ανθρώπου να φαντασθεί λογικό Ον (δύναμη) χωρίς να έχει την εικόνα του ανθρώπου, την εικόνα και την ομοίωσή του. Έτσι όλες οι παλαιότερες θρησκείες αλλά και οι θεωρίες περί της Φύσεως ήταν περίπου ανθρωπόμορφες (Αιγύπτου, Περσίας κ.λπ) έως πλήρη ανθρωπόμορφες (Ελληνική μυθολογία). Αλλά ακόμη και σήμερα όλες οι Θρησκείες έχουν το στοιχείο του ανθρωπομορφισμού του «Θεού» είναι δηλαδή ανθρωπόμορφες. Τούτο το γεγονός ήταν που έκανε τον Γάλλο φιλόσοφο Μέγερσον να ομολογήσει ότι ο όρος αυτός είναι αναπόφευκτος γιατί διαφορετικά είναι αδύνατη η αντίληψη του «Θείου» αλλά και πολλά συμβαίνοντα στη φύση.
Σε πολλούς δε λαούς προηγμένους (από τη παρατήρηση) πνευματικά, όπως οι αρχαίοι Έλληνες, ο ανθρωπομορφισμός υπήρξε βολικότερος στις θεϊκές παραστάσεις ή και σε αυτές τις εκ παρατηρήσεως παραστάσεις του, που τις αναβίβαζε σε θεότητες. Αλλά και η Ιουδαϊκή θρησκεία και η Μουσουλμανική καίτοι απαγορεύουν την απεικόνιση του «Θείου» τουλάχιστον με ανθρωπομορφισμό τον εννοούν (να ομιλεί, να σκέπτεται και να αποφασίζει). Μάλιστα κατά τους πρώτους χρόνους του Χριστιανισμού δημιουργήθηκε και αίρεση των «Ανθρωπομορφισμών» που υποστήριζαν ότι αφού ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσην άρα ο Θεός έχει μορφή ανθρώπου.
Από την αρχαιότητα όμως φαίνεται πως η φιλοσοφία πολέμησε τον όρο αυτόν, έστω και αν δεν κατάφερε τίποτα. Πρώτος που φέρεται να κατακρίνει τον ανθρωπομορφισμό ήταν ο Ξενοφάνης ο Ελεάτης ο οποίος υποστήριζε «εν τάχει» ότι: όπως ο άνθρωπος έτσι και τα ζώα βόες και ελέφαντες θα πιστεύουν τους δικούς τους θεούς ως βόες και ελέφαντες! Μετά τον Ξενοφάνη πολλοί αρχαίοι φιλόσοφοι καταδίκασαν τον ανθρωπομορφισμό τους οποίους ακολούθησαν αργότερα και Πατέρες της χριστιανικής Εκκλησίας αλλά και άλλων δογμάτων για να φθάσουν να καταφέρονται για τα πρόσωπα της Ελληνικής Μυθολογίας αποκαλώντας τελικά και γενικά όλως αυθαίρετα, τους Έλληνες, «ειδωλολάτρες».
Στη λογοτεχνία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη λογοτεχνία κλασσικό παράδειγμα ανθρωπομορφισμού είναι η μορφή των ζώων στους μύθους του Αισώπου αλλά και στην μετέπειτα κλασσική παγκόσμια λογοτεχνία. Όλες ανεξαίρετα οι τέχνες άντλησαν τα θέματά τους από τον ανθρωπομορφισμό, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα παιδικά καρτούν τα οποία αποτέλεσαν τους πρόδρομους των σημερινών φανταστικών ηρώων των ηλεκτρονικών παιχνιδιών.
Ο ανθρωπομορφισμός στη λογοτεχνία και σε άλλα μέσα οδήγησε σε μια υποκουλτούρα γνωστή ως furry fandom, η οποία προωθεί και δημιουργεί ιστορίες και έργα τέχνης που αφορούν τα ανθρωπομορφικά ζώα και την εξέταση και ερμηνεία της ανθρωπινότητας μέσω του ανθρωπομορφισμού.[1]
Αστρονομία, µετεωρολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δεν θα πρέπει ακόμη όμως, να αγνοείται ότι η Αστρονομία και η Μετεωρολογία από τον ανθρωπομορφισμό ξεκίνησαν και διατηρούν αυτόν ιστορικά και επ΄ αυτού συνεχίζουν, όπως και οι άνθρωποι τις γνώσεις και τις ιδέες τους στα εκπονούμενα προγράμματά τους σήμερα.
Βλέπε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Patten, Fred (2006). Furry! The World's Best Anthropomorphic Fiction. ibooks. σελίδες 427–436. ISBN 1-59687-319-1.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λεξιλογικός ορισμός του ανθρωπομορφισμός στο Βικιλεξικό
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Anthropomorphism στο Wikimedia Commons
