Αιγιαλός

Αιγιαλός κατά τη Ελληνική νομοθεσία είναι η παράκτια χερσαία ζώνη, που βρέχεται από τη θάλασσα, μέχρι τη στάθμη εκείνη που φθάνουν οι συνήθεις μεγαλύτερες αναβάσεις του χειμερίου κύματος. Ο αιγιαλός, όπως και η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη, είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται. Για να αποκτήσει η παραλία δημόσιο και κοινόχρηστο χαρακτήρα, δεν αρκεί ο διοικητικός καθορισμός της, αλλά απαιτείται επιπρόσθετα η απαλλοτρίωση της υπέρ Δημοσίου και την διαδικασία απαλλοτρίωσης διεκπεραιώνει ο οικείος Δήμος. Για τον καθορισμό του αιγιαλού λαμβάνεται υπόψη η μορφολογία, η ποιοτική σύσταση και το ανάγλυφο της ξηράς (αμμώδης ή βραχώδης ακτή με ήπιες ή απότομες κλίσεις), η μορφολογία και η βαθυμετρία του θαλασσίου πυθμένα (αμμώδης, πετρώδης ή βραχώδης θαλάσσιος πυθμένας με ήπια ή απότομη κλίση), οι ανεμολογικές συνθήκες, ο κυματισμός, ο οποίος επηρεάζει την παράκτια ζώνη, κλπ. Η ζώνη παραλίας προστίθεται στον αιγιαλό ως μια παράλληλη ζώνη που μπορεί να φτάσει έως και 50 μέτρα από αυτόν.

Στο Νόμο "Περί διακρίσεως κτημάτων" επί βασιλείας Όθωνα, αναφέρεται για πρώτη φορά ότι "οι αιγιαλοί, οι λιμένες, οι όρμοι (rades) και εν γένει όλα τα μέρη της επικρατείας όσα δεν δύνανται να γενώσιν ιδιοκτησία ιδιωτική, θεωρούνται ως κτήματα δημόσια".

Το πρώτο σημαντικό νομοθέτημα για τον αιγιαλό ήταν ο Αναγκαστικός Νόμος υπ' αριθ. 2344/1940, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον Ν.2971/2001. Ο νόμος έχει δεχτεί δεκάδες τροποποιήσεις, με σημαντικότερη αυτή του Ν.4607/2019. Ο νόμος 5092/2024 ήρθε να καταργήσει τα μισά περίπου άρθρα του Ν.2971, φέρνοντας νέες διατάξεις.

Ο καθορισμός των ορίων του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού γίνεται από Επιτροπή, η οποία συγκροτείται σε επίπεδο νομού. Σύμφωνα με τη νομολογία (ΣΤΕ 50/2010 Τμ. Ε'), ο αιγιαλός δεν δημιουργείται με σχετική πράξη της Πολιτείας, αλλά προκύπτει από φυσικά φαινόμενα, ήτοι τις μεγαλύτερες, αλλά συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων, για τη διαπίστωση δε του πραγματικού αυτού γεγονότος προβλέπεται σχετική διοικητική διαδικασία.  Αρμόδια υπηρεσία για τη διαφύλαξη της ακεραιότητας του αιγιαλού είναι η Κτηματική Υπηρεσία κάθε νομού που υπάγεται στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Στην ίδια απόφαση καθορισμού του αιγιαλού περιλαμβάνεται και ο καθορισμός της "παραλίας" ή και του "παλαιού αιγιαλού".

Δείτε επίσης

• Ακτή
• Παραλία
• Παλαιός αιγιαλός

Πηγές

• Υ.Α. 1089532π.ε./8205 π.ε./Β0010 ΦΕΚ 595/τ.Β'/4-5-2005 «Στοιχεία καθορισμού αιγιαλού και παραλίας»
• Αιγιαλός, παραλία, λιμένες, ύδατα, ρέματα, Παναγιώτης Γαλάνης (2024), Δεδεμάδης.