Σύλλογος Ελλήνων Επιστημόνων «Πτολεμαίος ο Α'»

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έπαυλη Α.Παναγιωτάτου, Παναγιωτάτειο Ίδρυμα, Ἐντευκτήριο Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων «Πτολεμαίος ο Α΄»
Άποψη του γραφείου της Α.Παναγιωτάτου με ενθυμήματα από τον βίο της, όπως μετὰ τον θάνατό της το παρέλαβε΄ο Σύλλογος "Πτολεμαίος ο Α΄" και το διατηρεί μουσειακώς.
Το γραφείο της Α.Παναγιωτάτου με τα διπλώματα, φωτογραφίες και τις προσωπικές διακρίσεις της
Πινακίδα στην εξωτερικὴ είσοδο του Συλλόγου «Πτολεμαίος ο Α΄»
Η είσοδος της έπαυλης Α.Παναγιωτάτου, Εντευκτηρίου του Συλλόγου «Πτολεμαίος ο Α΄»
Αναμνηστική πλάκα απὸ τὴν εγκατάσταση του Εντευκτηρίου του Συλλόγου «Πτολεμαίος ο Α΄» στην έπαυλη της Α.Παναγιωτάτου το 1957
Αναμνηστική πλάκα απὸ την επέτειο των 80 χρόνων της Λειτουργίας του Συλλόγου «Πτολεμαίος ο Α΄»
Από το Τρισάγιο στην μνήμη της Α.Παναγιωτάτου το 2018

Ο Σύλλογος Ελλήνων Επιστημόνων «Πτολεμαίος ο Α' » ιδρύθηκε στις 23/5 Νοεμβρίου του 1908[1] στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ως μη κερδοσκοπικός επιστημονικός Σύλλογος υπό την άμεση εποπτεία του αιγυπτιακού κράτους.

Ίδρυση και σκοπός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι αρχικές συζητήσεις για τη δημιουργία του Συλλόγου -που ήδη καταγράφονται από το 1904-, ολοκληρώθηκαν το 1908, στο φαρμακείο Βισβιδάκη της πλατείας Γαλλίας· αυτές ήταν που οδήγησαν στην ίδρυση του Συλλόγου την 5η Νοεμβρίου (23η κατά το νέο ημερολόγιο), του 1908. Ο ιατρός Κ. Ζαμπάκος διετέλεσε κατά το 1908-1909 1ος Πρόεδρος[2]· παραλλήλως τότε ο ιατρός Η. Καρόπουλος ἠταν ο 1ος Γενικός Γραμματέας (ο μετέπειτα 16ος πρόεδρος του Συλλλόγου, 1939-1940)[3]. Μεταγενέστερα μετά από εισήγηση του καθηγητή Κ. Παπαζήση[4], προστέθηκε η επωνυμία «Πτολεμαίος ο Α΄»· τοιουτοτρόπως στην ιστορική σφραγίδα όσο και τον λογότυπο με την επωνυμία του Συλλόγου, εικονίσθηκε ο Πτολεμαίος Α΄ Σωτήρ, στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου, από τον οποίο και ιδρύθηκε η Δυναστεία των Πτολεμαίων στηνΑίγυπτο (305-30 π.Χ.) [5].

Από τα ιδρυτικά μέλη του Συλλόγου τα περισσότερα ήταν ιατροί[6]· αυτά κατά τον 1ο χρόνο έφτασαν τα 150· σήμερα αριθμούν τα 125. Το 1934 εορτάσθηκαν τα είκοσι πέντε χρόνια της λειτουργίας του Συλλόγου[7], το 1989 τα ογδόντα και το 2009 τα εκατό έτη[8].

Κύριος σκοπός των ιδρυτικών μελών ήταν η λειτουργία ενός χώρου επιστημονικών συναντήσεων, συζητήσεων και κοινωνικής-εθνικής προσφοράς, με αντίστοιχες επιστημονικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, ιστορικώς αντάξιες προς την κοσμοπολιτική πόλη της Αλεξανδρείας.

Οι Πρόεδροι του συλλόγου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Κ. Ζαμπάκος (1908-1909)
  2. Δ. Δημητριάδης (1909-1912)
  3. Δ. Μέγγολας (1912-1913)
  4. Σ. Λασκαρίδης (1913-1915)
  5. Α. Κωμανός (1915-1918)
  6. Ν. Καμπάς (1918-1919)
  7. Κ. Ζαχαριάδης (1920)
  8. Γ. Νικολάου (1921-1922/ 1933-1935/ 1944-1946)
  9. Γ. Ιακωβίδης (1923-1925)
  10. Γ. Λυρίτης (1926)
  11. Κ. Κασιμάτης (1927)
  12. Α. Πετρίδης (1928-1931
  13. Κ. Φαρμακίδης (1932-1933)
  14. Κ. Αναστασιάδης (1936-1937)
  15. Σ. Σοφιανόπουλος (1938)
  16. Η. Καρόπουλος (1939-1940)
  17. Ι. Παπαδόπουλος (1941-1942)
  18. Α. Παναγιωτάτου (1942-1944)
  19. Γ. Παρθενιάδης (1946-1950)
  20. Ε. Γιαννόπουλος (1950-1952)
  21. Χ. Κυρίτσης (1953-1973)
  22. Σ. Συμεωνίδης (1973-1974)
  23. Α. Καβάζης (1974-1981)
  24. Ν. Παπαντώνης, (1981- 2014)
  25. Λ. Π. Θλιβίτου (2014- )[9].

Οι πέντε έδρες του Συλλόγου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο πέρασμα των χρόνων το εντευκτήριο του Συλλόγου διαδοχικώς λειτούργησε σε πέντε διαφορετικές έδρες: η 1η ήταν περιστασιακή σε χώρους του μεγάρου Ζιζίνια, στην πλατεία Γαλλίας, με παράλληλες συγκεντρώσεις σε μία αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου «Νέα Ζωή»· η 2η έδρα ήταν σε ενοικιασμένο χώρο κτηρίου επί της οδού Ναμπί Ντανιέλ (1910)· η 3η σε ενοικιασμένο χώρο κτηρίου στην Πλατεία Μωχάμετ Άλη (1911-1922)· για τριάντα τέσσρα έτη η 4η έδρα φιλοξενήθηκε σε χώρους του τετραγώνου της Ελληνικής Λέσχης Αλεξανδρείας (1923-1956). Από το 1957 και για εξήντα ένα έτη έως σήμερα ο Σύλλογος έχει πλέον την έπαυλη που εδώρισε η Αγγελική Παναγιωτάτου ως την έκτοτε μόνιμη 5η έδρα της λειτουργίας του (1957-2018)[10]

Οι Δραστηριότητες του Συλλόγου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά την έναρξη των δραστηριοτήτων του Συλλόγου συνυπήρχε ένας επιστημονικός προσανατολισμός, εξειδικευμένος σε τμήματα, όπως το ιατρικό, το δικηγορικό ή πρακτικών επιστημών. Από την πρώτη δεκαπενταετία της λειτουργίας το εντευκτήριο και η βιβλιοθήκη του Συλλόγου καταγράφεται ως το ανώτερο πνευματικό κέντρο της Αλεξανδρινής Παροικίας. Διακεκριμένοι Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες, επιστήμονες και καθηγητές συμμετείχαν σε σημαντικές επιστημονικές, φιλολογικές, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις ή συναντήσεις κοσμικές, θεάτρου, αρχαιολογίας, ανθρωπιστικών σπουδών, εορτών, συναυλιών και διαλέξεων· παραλλήλως αναπτύχθηκε και μία εξ ίσου σημαντική κοινωνική δράση στον ιατρικό τομέα. Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους ο Σύλλογος διακρίθηκε για το αξιόλογο εθνικό εθελοντικό του έργο στην Ελλάδα, κυρίως απὸ τη ιδιαίτερη δραστηριότητά του σε περιθάλψεις εν καιρώ ειρήνης ή πολέμου. Το 1919 ιδρύθηκε ως ανεξάρτητο τμήμα του Συλλόγου ο Κυανούς Σταυρός, με αποστολές εκτός Αιγύπτου, σε χώρες της Αφρικής.[11]

Από το 1957 και μετά, η έδρα του εντευκτηρίου του Συλλόγου στεγάζεται μονίμως στην έπαυλη της Αγγελικής Παναγιωτάτου [12] πρώτης γυναίκας ιατρού και διεθνώς καταξιωμένης πανεπιστημιακού στην Ελλάδα και την Αίγυπτο. Η ίδια ως ένα από τα πλέον δραστήρια μέλη Συλλόγου και 18η Πρόεδρός του (1942-1944), δώδεκα ημέρες προ του θανάτου της -που συνέβη στις 24 Ιανουαρίου 1954-, με την διαθήκη της δώρισε στην Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδείας την έπαυλή της που μετονομάστηκε σε «Παναγιωτάτειο Ίδρυμα», προκειμένου στο εξής αυτή να αποτελεί την μόνιμη έδρα του εντευκτηρίου των μελών του Συλλόγου «Πτολεμαίου του Α΄»[13].

Το γραφείο της Αγγελικής Παναγιωτάτου έως σήμερα διατηρείται μουσειακώς, όπως ήταν όταν εκείνη ακόμη ζούσε, με όλη την αρχική του σκευή, τα προσωπικά και οικογενειακά της ενθυμήματα, το πιάνο και την βιβλιοθήκη της.

Στις ημέρες μας, κατά περίπτωση, χρησιμοποιούνται στις πραγματοποιούμενες εκδηλώσεις του Συλλόγου, εκτός από την Ελληνική και η Αραβική, Γαλλική η Αγγλική γλώσσα. Η σημερινή 25η Πρόεδρος του Συλλόγου δρ. Λιλίκα Παντελή Θλιβίτου, φροντίζει ώστε ο Σύλλογος να συνεχίζει να λειτουργεί κατά τον προσανατολισμό και τις φιλοδοξίες των ιδρυτών του, δηλαδή ως ένα ζωντανό επιστημονικό και πολιτιστικό κύτταρο συνεργασίας και προσφοράς εντός και εκτός της Ελληνικής παροικίας, μαζί με όλους τους φορείς της σύγχρονης Αλεξανδρινής κοσμοπολιτικής ζωής. Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεόδωρος Β’ με την παρουσία του ευλογεί με τα μέλη της συνοδείας του τις πραγματοποιούμενες εκδηλώσεις, τις οποίες παραλλήλως τιμούν ο εκάστοτε Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος και μέλη των άλλων διπλωματικών αρχών στην Πόλη της Αλεξανδρείας, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας και της Κυπριακής Αδελφότητας Αλεξανδρείας, μέλη των Συλλόγων τους, όπως επίσης και Πρόεδροι των Αραβοφώνων Χριστιανικών Κοινοτήτων στην πόλη, εκπρόσωποι της Βιβλιοθήκης της Αλεξανδρείας, Προϊστάμενοι ή εκπρόσωπο του Ελληνικού, Γαλλικού και Αμερικανικού πολιτιστικού Κέντρου, Έλληνες, Αιγύπτιοι, Σύριοι και Λιβανεζοι φίλοι του Συλλόγου, εκπαιδευτικοί, καθηγητές, επιχειρηματίες και μέλη άλλων συλλόγων της Αλεξανδρείας όπως και του Καΐρου. Τοιουτοτρόπως ο Σύλλογος απευθύνεται κατά τρόπο ευρύτερο στο Αιγυπτιακό και διεθνές κοινό της ιστορικής και κοσμοπολιτικής «Μεγάλης Πόλεως της Αλεξανδρείας»[14].

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Κουτουπάς Αθανάσιος,[2] Σύλλογος Ελλήνων Επιστημόνων «Πτολεμαίος ο Α΄», Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, Ελληνικοί Σύλλογοι και Σωματεία στην Αλεξανδρεια.
  2. Κ. Ν. Κωνσταντινίδης, Ο ποιητής - Ο λογοτέχνης - Ο πατριώτης, έκδοση Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων «Πτολεμαίος ο Α΄», Αλεξάνδρεια 1959
  3. Ο Πατριάρχης στην Γενική Συνέλευση του «Πτολεμαίου», 27-4-2004 Cyprus News Agency
  4. Ριμπά Διαμαντένια, Η ιστορική ελληνική παρουσία στην Αίγυπτο, https://www.greeknewsonline.com/afieroma-i-istoriki-elliniki-parousi/[νεκρός σύνδεσμος]
  5. Επιστημονικός Σύλλογος «Πτολεμαίος ο Α΄» στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, blogspot: ΕΔΩ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ 3-1-2012
  6. Νικηταρίδης Νίκος Τα Ελληνικά Σωματεία στην Αίγυπτο, Αθήνα 2015.
  7. Ζουές Βασίλειος, Έλληνες Αιγυπτιώτες του χθες και του σήμερα, εφημερίδα Ηephaestuswien.wordpress.com, Βιέννη 14-1-2017
  8. Οι Ελληνες της Αλεξανδρείας, News Makedonia.gr , Θεσσαλονίκη 2-3-2018.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Νικηταρίδης Νίκος,Τα Ελληνικά Σωματεία στην Αίγυπτο, Αθήνα 2015, σ.60-61. Ενημερωτικό φυλλάδιο Συλλόγου έκδ.2016, σ.2-3.
  2. ↑ Στην αίθουσα συναντήσεων του εντευκτηρίου, στην σωζόμενη σειρά των φωτογραφιών των Προέδρων του Συλλόγου, η ιστορική φωτογραφία του Κ.Ζαμπάκου, πρώτου Προέδρου του Συλλόγου, φέρει την ένδειξη 1908-1909. Βλέπε: Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευσι 2017, Πεπραγμένα και Λογοδοσία έτους 2016, έκδοση Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων, «Πτολεμαίος ο Α΄», Αλεξάνδρεια 2017, σ.24-28.
  3. ↑ Όπως προηγουμένως υποσημείωση 2, σ.26.
  4. ↑ Όπως προηγουμένως, υποσημείωση 1, σ.60.
  5. ↑ Έζησε ανάμεσα στο 367-283 π.Χ. και βασίλευσε το 305-283/2 π.Χ. με έδρα την Αλεξάνδρεια. Η προτομή του Πτολεμαίου Α΄ προέρχεται από χρυσό πεντάδραχμο το οποίο εκυκλοφόρησε στα χρόνια του Πτολεμαίου Β΄ του Φιλάδελφου (βασιλεία 283-246 π.Χ.βίος 309-246 π.Χ.). Art Institute Chicago, David R. Sears, Greek Coins and Their Values: Vol II Asia and North Africa. London: Seaby, 1979 Αρχειοθετήθηκε 2018-02-06 στο Wayback Machine..
  6. ↑ Όπως προηγουμένως υποσημείωση 1, σ.60-61.
  7. ↑ Κασιμάτης, Θ. και Ιωνάς, Κ., Λεύκωμα Ιωβηλαίον 25ετηρίδος, Βλέπε: Έκδοση Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων Αιγύπτου «Πτολεμαίος ο Α΄» 1909-1934, Αλεξάνδρεια 1934. [1]
  8. ↑ Όπως προηγουμένως υποσημείωση 1, σ.62-63.
  9. ↑ Όπως προηγουμένως υποσημειώσεις 1 καί 2.
  10. ↑ Όπως προηγουμένως υποσημείωσι 1, Νικηταρίδης, σ. 62 - 64
  11. ↑ Όπως προηγουμένως υποσημείωσι 1, σ.63.
  12. ↑  Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Διασποράς Αρχειοθετήθηκε 2020-08-15 στο Wayback Machine.
  13. ↑ Αναθηματική μαρμάρινη πλάκα προ της κεντρικής εισόδου του Συλλόγου. Βλέπε: Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευσι 2016, Πεπραγμένα και Λογοδοσία έτους 2015, έκδοση Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων, «Πτολεμαίος ο Α΄», Αλεξάνδρεια 2016, σ.11.
  14. ↑ Όπως προηγουμένως υποσημείωση 16, σ.3-20.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σύλλογος_Ελλήνων_Επιστημόνων_«Πτολεμαίος_ο_Α%27»&oldid=10331024"