Κουετιαπίνη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ αφαιρέθηκε η Κατηγορία:Αντισταμινικά; προστέθηκε η Κατηγορία:Αντιισταμινικά (με το HotCat)
→‎Άλλες χρήσεις: ΓΑΔ (επεξεργασία με το ProveIt)
Γραμμή 94: Γραμμή 94:
Η χρήση χαμηλών δόσεων κουετιαπίνης για αντιμετώπιση της [[Αϋπνία|αϋπνίας]], αν και συχνή, δεν συνιστάται, καθώς υπάρχουν λίγες ενδείξεις οφέλους σε σχέση με τις παρενέργειες.<ref>{{Cite journal|title=Safety of low doses of quetiapine when used for insomnia|journal=The Annals of Pharmacotherapy|volume=46|issue=5|pages=718–22|date=May 2012|pmid=22510671|doi=10.1345/aph.1Q697}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Off-Label Use of Atypical Antipsychotics: An Update|date=September 2011|pmid=22132426}}</ref>
Η χρήση χαμηλών δόσεων κουετιαπίνης για αντιμετώπιση της [[Αϋπνία|αϋπνίας]], αν και συχνή, δεν συνιστάται, καθώς υπάρχουν λίγες ενδείξεις οφέλους σε σχέση με τις παρενέργειες.<ref>{{Cite journal|title=Safety of low doses of quetiapine when used for insomnia|journal=The Annals of Pharmacotherapy|volume=46|issue=5|pages=718–22|date=May 2012|pmid=22510671|doi=10.1345/aph.1Q697}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Off-Label Use of Atypical Antipsychotics: An Update|date=September 2011|pmid=22132426}}</ref>


Μερικές φορές χρησιμοποιείται εκτός ετικέτας, συχνά ως παράγοντας αύξησης, για τη θεραπεία καταστάσεων όπως το [[Σύνδρομο Τουρέτ|σύνδρομο Tourette]],<ref name="Mukaddes Abali : Quetiapine Treatment of Children and Adolescents with Tourette's Disorder">{{Cite journal|title=Quetiapine treatment of children and adolescents with Tourette's disorder|journal=Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology|volume=13|issue=3|pages=295–9|year=2003|pmid=14642017|pmc=|doi=10.1089/104454603322572624}}</ref> μουσικές ψευδαισθήσεις<ref>Oliver Sacks "Musicophilia" Knopf NY 2007 P.67</ref> και διαταραχές άγχους .<ref name="Becker : Treatment of sleep dysfunction and psychiatric disorders">{{Cite journal|title=Treatment of sleep dysfunction and psychiatric disorders|journal=Current Treatment Options in Neurology|volume=8|issue=5|pages=367–75|date=September 2006|pmid=16901376|pmc=|doi=10.1007/s11940-006-0026-6}}</ref>
Μερικές φορές χρησιμοποιείται εκτός ετικέτας, συχνά ως παράγοντας αύξησης, για τη θεραπεία καταστάσεων όπως το [[Σύνδρομο Τουρέτ|σύνδρομο Tourette]],<ref name="Mukaddes Abali : Quetiapine Treatment of Children and Adolescents with Tourette's Disorder">{{Cite journal|title=Quetiapine treatment of children and adolescents with Tourette's disorder|journal=Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology|volume=13|issue=3|pages=295–9|year=2003|pmid=14642017|pmc=|doi=10.1089/104454603322572624}}</ref> μουσικές ψευδαισθήσεις<ref>Oliver Sacks "Musicophilia" Knopf NY 2007 P.67</ref> και διαταραχές άγχους .<ref name="Becker : Treatment of sleep dysfunction and psychiatric disorders">{{Cite journal|title=Treatment of sleep dysfunction and psychiatric disorders|journal=Current Treatment Options in Neurology|volume=8|issue=5|pages=367–75|date=September 2006|pmid=16901376|pmc=|doi=10.1007/s11940-006-0026-6}}</ref> Σε μία ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο ''Lancet'' το 2019, η κουετιαπίνη βρέθηκε να είναι το πιο αποτελεσμάτικο φάρμακο από όσα μελετήθηκαν στη βελτίωση των συμπτωμάτων της [[γενικευμένη αγχώδης διαταραχή|γενικευμένης αγχώδους διαταραχής]], όμως δεν ήταν καλά ανεκτή.<ref>{{Cite journal |url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0140673618317938 |title=Pharmacological treatments for generalised anxiety disorder: a systematic review and network meta-analysis |last=Slee |first=April |last2=Nazareth |first2=Irwin |date=2019-02 |journal=The Lancet |issue=10173 |doi=10.1016/S0140-6736(18)31793-8 |volume=393 |pages=768–777 |language=en |last3=Bondaronek |first3=Paulina |last4=Liu |first4=Yifeng |last5=Cheng |first5=Zhihang |last6=Freemantle |first6=Nick}}</ref> Συστήνεται η χρήση της μόνο σε ασθενής με ανθεκτική σε άλλες θεραπείες νόσο.<ref>{{Cite journal |url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32002937/ |title=Current and Novel Psychopharmacological Drugs for Anxiety Disorders |last=Bandelow |first=Borwin |date=2020 |journal=Advances in Experimental Medicine and Biology |publisher=Springer Singapore |doi=10.1007/978-981-32-9705-0_19 |editor-last=Kim |editor-first=Yong-Ku |series=Advances in Experimental Medicine and Biology |location=Singapore |volume=1191 |pages=347–365 |language=en |isbn=978-981-329-704-3 |issn=0065-2598 |pmid=32002937}}</ref>


Η κουετιαπίνη και η [[κλοζαπίνη]] είναι τα πιο διαδεδομένα φάρμακα για τη θεραπεία της ψύχωσης της [[Νόσος του Πάρκινσον|νόσου του Πάρκινσον]] λόγω της πολύ χαμηλής εξωπυραμιδικής δράσης τους. Λόγω των κινδύνων που σχετίζονται με την κλοζαπίνη (π.χ. ακοκκιοκυττάρωση, σακχαρώδης διαβήτης, κ.λπ.), οι κλινικοί γιατροί συχνά δοκιμάζουν πρώτα τη θεραπεία με κουετιαπίνη, αν και τα στοιχεία που υποστηρίζουν τη χρήση κουετιαπίνης για αυτό το λόγο είναι σημαντικά ασθενέστερα από εκείνα που υποστηρίζουν τη χρήση κλοζαπίνης.<ref>{{Cite journal|title=Quetiapine in the treatment of psychosis in Parkinson's disease|journal=Therapeutic Advances in Neurological Disorders|volume=3|issue=6|pages=339–50|date=November 2010|pmid=21179595|pmc=3002640|doi=10.1177/1756285610389656}}</ref><ref name="Maudsley">{{Cite book|title=The Maudsley prescribing guidelines in psychiatry|publisher=Wiley-Blackwell|isbn=9780470979693|year=2012|location=West Sussex|url=https://books.google.com/books?id=KY_2Qk4LqVYC}}</ref>
Η κουετιαπίνη και η [[κλοζαπίνη]] είναι τα πιο διαδεδομένα φάρμακα για τη θεραπεία της ψύχωσης της [[Νόσος του Πάρκινσον|νόσου του Πάρκινσον]] λόγω της πολύ χαμηλής εξωπυραμιδικής δράσης τους. Λόγω των κινδύνων που σχετίζονται με την κλοζαπίνη (π.χ. ακοκκιοκυττάρωση, σακχαρώδης διαβήτης, κ.λπ.), οι κλινικοί γιατροί συχνά δοκιμάζουν πρώτα τη θεραπεία με κουετιαπίνη, αν και τα στοιχεία που υποστηρίζουν τη χρήση κουετιαπίνης για αυτό το λόγο είναι σημαντικά ασθενέστερα από εκείνα που υποστηρίζουν τη χρήση κλοζαπίνης.<ref>{{Cite journal|title=Quetiapine in the treatment of psychosis in Parkinson's disease|journal=Therapeutic Advances in Neurological Disorders|volume=3|issue=6|pages=339–50|date=November 2010|pmid=21179595|pmc=3002640|doi=10.1177/1756285610389656}}</ref><ref name="Maudsley">{{Cite book|title=The Maudsley prescribing guidelines in psychiatry|publisher=Wiley-Blackwell|isbn=9780470979693|year=2012|location=West Sussex|url=https://books.google.com/books?id=KY_2Qk4LqVYC}}</ref>

Έκδοση από την 09:00, 27 Οκτωβρίου 2020

Η χημική δομή της κουετιαπίνης

Η κουετιαπίνη, που πωλείται με την επωνυμία Seroquel μεταξύ άλλων, είναι ένα άτυπο αντιψυχωσικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας, της διπολικής διαταραχής και της μείζονος κατάθλιψης.[1][2] Παρόλο που χρησιμοποιείται ευρέως ως υπνωτικό λόγω της ηρεμιστικής του δράσης, τα οφέλη αυτής της χρήσης δεν φαίνεται γενικά να υπερτερούν των παρενεργειών.[3] Λαμβάνεται από το στόμα.

Συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν τις υπνηλία, δυσκοιλιότητα, αύξηση βάρους και ξηροστομία.[1] Άλλες παρενέργειες περιλαμβάνουν χαμηλή αρτηριακή πίεση στην ορθοστασία, επιληπτικές κρίσεις, παρατεταμένη στύση, υψηλό σάκχαρο στο αίμα, όψιμη δυσκινησία και κακόηθες νευροληπτικό σύνδρομο. Σε ηλικιωμένα άτομα με άνοια, η χρήση κουετιαπίνης αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου. Η χρήση κατά το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε κινητικές διαταραχές στο μωρό για κάποιο διάστημα μετά τη γέννηση. Η κουετιαπίνη θεωρείται ότι δρα αναστέλλοντας έναν αριθμό υποδοχέων, συμπεριλαμβανομένων των υποδοχέων σεροτονίνης και της ντοπαμίνης.

Η κουετιαπίνη αναπτύχθηκε το 1985 και εγκρίθηκε για ιατρική χρήση στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1997.[1][4] Διατίθεται ως γενόσημο φάρμακο . Το 2017, ήταν η 76η πιο συχνά συνταγογραφούμενη φαρμακευτική αγωγή στις Ηνωμένες Πολιτείες, με περισσότερες από δέκα εκατομμύρια συνταγές.[5][6]

Ιατρικές χρήσεις

Η κουετιαπίνη χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας και της διπολικής διαταραχής.[7] Η κουετιαπίνη επιδρά τόσο στα θετικά όσο και στα αρνητικά συμπτώματα σχιζοφρένειας.[8]

Μια ανασκόπηση από το Cochrane το 2013 συνέκρινε την κουετιαπίνη με τα τυπικά αντιψυχωσικά:

Η κουετιαπίνη σε σύγκριση με τα τυπικά αντιψυχωσικά για τη σχιζοφρένεια[9]
Περίληψη
Η κουετιαπίνη μπορεί να μην διαφέρει από τα τυπικά αντιψυχωσικά στη θεραπεία θετικών συμπτωμάτων, γενικής ψυχοπαθολογίας και αρνητικών συμπτωμάτων. Ωστόσο, προκαλεί λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες όσον αφορά ανωμαλίες του ΗΚΓ, τις εξωπυραμιδικές επιδράσεις, τα ανώμαλα επίπεδα προλακτίνης και την αύξηση βάρους.

Σε μια συγκριτική μελέτη του 2013 της αποτελεσματικότητας 15 αντιψυχωσικών φαρμάκων στη θεραπεία της σχιζοφρένειας, η κουετιαπίνη παρουσίασε την τυπική αποτελεσματικότητα. Ήταν 13-16% πιο αποτελεσματική από τη ζιπρασιδόνη, τη χλωροπρομαζίνη και την ασεναπίνη και περίπου εξίσου αποτελεσματική με την αλοπεριδόλη και την αριπιπραζόλη.[10]

Υπάρχουν ενδείξεις για όφελος της κουετιαπίνης έναντι του εικονικού φαρμάκου στη σχιζοφρένεια. Ωστόσο, οριστικά συμπεράσματα δεν είναι δυνατά λόγω του υψηλού ποσοστού τριβής στις δοκιμές (άνω του 50%) και της έλλειψης δεδομένων σχετικά με τα οικονομικά αποτελέσματα, την κοινωνική λειτουργικότητα ή την ποιότητα ζωής.[11]

Μια ανασκόπηση στο Cochrane που συνέκρινε την κουετιαπίνη με άλλους άτυπους αντιψυχωσικούς παράγοντες κατέληξε διστακτικά στο συμπέρασμα ότι μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματική από την ολανζαπίνη και τη ρισπεριδόνη, έχει λιγότερες παρενέργειες που σχετίζονται με την κίνηση από την παλιπεριδόνη, την αριπιπραζόλη, τη ζιπρασιδόνη, τη ρισπεριδόνη και την ολανζαπίνη και έχει ως αποτέλεσμα αύξηση βάρους παρόμοια με τη ρισπεριδόνη, την κλοζαπίνη και την αριπιπραζόλη. Κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι προκαλεί τάσεις αυτοκτονίας, αυτοκτονία, θάνατος, παράταση QTc, χαμηλή αρτηριακή πίεση ταχυκαρδία, υπνηλία, γυναικομαστία, γαλακτόρροια, ανωμαλία της εμμήνου ρύσεως και στον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων με ρυθμό παρόμοιο με τα αντιψυχωσικά πρώτης γενιάς.[12]

Διπολική διαταραχή

Σε άτομα με διπολική διαταραχή, η κουετιαπίνη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των καταθλιπτικών επεισοδίων, στα οξέα μανιακά επεισόδια που σχετίζονται με τη διπολική διαταραχή Ι (είτε ως μονοθεραπεία είτε ως συμπληρωματική θεραπεία με λίθιο, βαλπροϊκό ή λαμοτριγίνη), οξέα μικτά επεισόδια και ως θεραπεία συντήρησης της διπολικής διαταραχής Ι, ως συμπληρωματική θεραπεία μαζί με λίθιο ή divalproex).

Μείζονα καταθλιπτική διαταραχή

Η κουετιαπίνη είναι αποτελεσματική στη μείζονα καταθλιπτική διαταραχή είτε όταν χρησιμοποιείται μόνη της[2] είτε μαζί με άλλα φάρμακα. [13] Ωστόσο, η υπνηλία είναι συχνή ανεπιθύμητη παρενέργεια.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο Ηνωμένο Βασίλειο[14] και στην Αυστραλία (αν και δεν επιδοτείται από το Αυστραλιανό Φαρμακευτικό Σχήμα για τη θεραπεία της μείζονος κατάθλιψης), η κουετιαπίνη έχει εγκριθεί για χρήση ως πρόσθετη θεραπεία.[15]

Νόσος Αλτσχάϊμερ

Η κουετιαπίνη δεν μειώνει την ανησυχία σε άτομα με Αλτσχάιμερ, ενώ επιδεινώνει τη διανοητική λειτουργία στους ηλικιωμένους με άνοια και επομένως δεν συνιστάται.[16]

Άλλες χρήσεις

Η χρήση χαμηλών δόσεων κουετιαπίνης για αντιμετώπιση της αϋπνίας, αν και συχνή, δεν συνιστάται, καθώς υπάρχουν λίγες ενδείξεις οφέλους σε σχέση με τις παρενέργειες.[17][18]

Μερικές φορές χρησιμοποιείται εκτός ετικέτας, συχνά ως παράγοντας αύξησης, για τη θεραπεία καταστάσεων όπως το σύνδρομο Tourette,[19] μουσικές ψευδαισθήσεις[20] και διαταραχές άγχους .[21] Σε μία ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο Lancet το 2019, η κουετιαπίνη βρέθηκε να είναι το πιο αποτελεσμάτικο φάρμακο από όσα μελετήθηκαν στη βελτίωση των συμπτωμάτων της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής, όμως δεν ήταν καλά ανεκτή.[22] Συστήνεται η χρήση της μόνο σε ασθενής με ανθεκτική σε άλλες θεραπείες νόσο.[23]

Η κουετιαπίνη και η κλοζαπίνη είναι τα πιο διαδεδομένα φάρμακα για τη θεραπεία της ψύχωσης της νόσου του Πάρκινσον λόγω της πολύ χαμηλής εξωπυραμιδικής δράσης τους. Λόγω των κινδύνων που σχετίζονται με την κλοζαπίνη (π.χ. ακοκκιοκυττάρωση, σακχαρώδης διαβήτης, κ.λπ.), οι κλινικοί γιατροί συχνά δοκιμάζουν πρώτα τη θεραπεία με κουετιαπίνη, αν και τα στοιχεία που υποστηρίζουν τη χρήση κουετιαπίνης για αυτό το λόγο είναι σημαντικά ασθενέστερα από εκείνα που υποστηρίζουν τη χρήση κλοζαπίνης.[24][25]

Παρενέργειες

Πηγές για τον κατάλογο παρενεργειών: [14][15][25][26]

Πολύ συχνές (> 10% επίπτωση) ανεπιθύμητες ενέργειες
  • Ξερό στόμα
  • Ζάλη
  • Πονοκέφαλος
  • Υπνηλία (από τα 15 αντιψυχωσικά, η κουετιαπίνη προκαλεί την 5η πιο έντονη υπνηλία. Τα σκευάσματα παρατεταμένης απελευθέρωσης (XR) τείνουν να παράγουν λιγότερη υπνηλία, δόση προς δόση από τα σκευάσματα άμεσης απελευθέρωσης)[10]
Συχνές (1-10% επίπτωση) ανεπιθύμητες ενέργειες
  • Εξωπυραμιδική νόσος : η κουετιαπίνη και η κλοζαπίνη ξεχωρίζουν για τη σχετική έλλειψη εξωπυραμιδικών παρενεργειών[10][14][25]
  • Αύξηση βάρους: σταθμισμένη αύξηση κατά 0,43 κιλά σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Αυξάνει το βάρος περίπου τόσο όσο η ρισπεριδόνη, λιγότερο από την κλοζαπίνη, την ολανζαπίνη και τη ζοτεπίνη και περισσότερο από τη ζιπρασιδόνη, τη λουρασιδόνη, την αριπιπραζόλη και την ασεναπίνη. Όπως και με πολλά άλλα άτυπα αντιψυχωσικά, η δράση αυτή είναι πιθανόν να οφείλεται σε δράσεις του στο υποδοχέα ισταμίνης ΗΗ και στον υποδοχέα 5-HT2c .
Σπάνιες (<1% επίπτωση) ανεπιθύμητες ενέργειες

Τόσο τα τυπικά όσο και τα άτυπα αντιψυχωσικά μπορούν να προκαλέσουν όψιμη δυσκινησία.[27] Σύμφωνα με μια μελέτη, τα ποσοστά είναι χαμηλότερα στα άτυπα (στο 3,9%), συγκριτικά με τα τυπικά (στο 5,5%). Αν και η κουετιαπίνη και η κλοζαπίνη είναι άτυπα αντιψυχωσικά, η αλλαγή σε αυτά τα άτυπα είναι μια επιλογή για την ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων της όψιμης δυσκινησίας που προκαλούνται από άλλα άτυπα.[28]

Η αύξηση του βάρους μπορεί να είναι ένα πρόβλημα για μερικούς, με την κουετιαπίνη να προκαλεί μεγαλύτερη αύξηση του σωματικού βάρους από τις φλουφαιναζίνη, αλοπεριδόλη, λοξαπίνη, μολινδόνη, ολανζαπίνη, πιμοζίδη, ρισπεριδόνη, θειοριδαζίνη, θειοθιξένης, τριφλουοπεραζίνη και ζιπρασιδόνη, αλλά λιγότερο από τιςχλωροπρομαζίνη, κλοζαπίνη, περφαιναζίνη, και σερτινδόλη .

Διακοπή

Το Βρετανικό Εθνικό Συνταγολόγιο συνιστά σταδιακή απόσυρση κατά τη διακοπή των αντιψυχωσικών για να αποφευχθεί το σύνδρομο οξείας απόσυρσης ή ταχείας υποτροπής.[29] Τα συμπτώματα στέρησης συνήθως περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο και απώλεια όρεξης.[30] Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ανησυχία, αυξημένη εφίδρωση και προβλήματα ύπνου. Λιγότερο συχνά μπορεί να υπάρχει μια αίσθηση περιστροφής, μούδιασμα ή μυϊκούς πόνους. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μετά από μικρό χρονικό διάστημα.

Υπάρχουν προσωρινές ενδείξεις ότι η διακοπή των αντιψυχωσικών μπορεί να οδηγήσει σε ψύχωση.[31] Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε επανεμφάνιση της πάθησης που αντιμετωπίζεται.[32] Σπάνια μπορεί να εμφανιστεί όψιμη δυσκινησία όταν σταματήσει το φάρμακο.[30]

Εγκυμοσύνη και γαλουχία

Η έκθεση μέσω του πλακούντα είναι λιγότερη για την κουετιαπίνη σε σύγκριση με άλλα άτυπα αντιψυχωσικά.[25] Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να αποκλειστεί κίνδυνος για το έμβρυο, αλλά τα διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν ότι είναι απίθανο να προκύψουν σημαντικές δυσπλασίες του εμβρύου.[26] Εκκρίνεται στο μητρικό γάλα και ως εκ τούτου οι μητέρες που λαμβάνουν κουετιαπίνη συνιστάται να μην θηλάζουν.

Υπερβολική δόση

Χάπια 100 και 25 mg κουετιαπίνης

Οι περισσότερες περιπτώσεις οξείας υπερδοσολογίας έχουν ως αποτέλεσμα μόνο υπνηλία, υπόταση και ταχυκαρδία, αλλά έχουν περιγραφεί συμβάντα καρδιακής αρρυθμίας, κώματος ή ακόμη και θανάτου σε ενήλικες. Οι συγκεντρώσεις κουετιαπίνης στον ορό ή στο πλάσμα είναι συνήθως 1-10 mg/L στους επιζώντες από υπερδοσολογία, ενώ τα μεταθανάτια επίπεδα στο αίμα είναι 10-25 mg/L, σε θανατηφόρες περιπτώσεις.[33] Τα μη τοξικά επίπεδα στο αίμα μετά τη σφαγή κυμαίνονται σε περίπου 0,8 mg/kg, αλλά τα τοξικά επίπεδα στο αίμα μετά τη σφαγή μπορούν να αρχίσουν στα 0,35 mg/kg.[34][35]

Φαρμακολογία

Φαρμακοδυναμική

Η κουετιαπίνη δρα στους εξής υποδοχείς:[36][37][38][39][40][41][42][43]

  • Ανταγωνιστής των υποδοχέων ντοπαμίνη D 1, D 2, D 3, D 4 και D 5
  • Μερικός αγωνιστής υποδοχέα σεροτονίνης 5-HT1A, ανταγωνιστής των υποδοχέων 5-HT2A, 5-HT2B, 5-HT2C, 5-HT3, 5-HT6 και 5-HT7 και συνδέεται στους υποδοχείς 5-HT1B, 5- ΗΤ1D, 5-ΗΤ1Ε και 5-ΗΤ1F
  • Ανταγωνιστής των α1 και α2 αδρενεργικών υποδοχέων
  • Ανταγωνιστής των υποδοχέων Ισταμίνης Η1
  • Ανταγωνιστής του μουσκαρινικού υποδοχέα ακετυλοχολίνης

Αυτό σημαίνει ότι η κουετιαπίνη είναι ανταγωνιστής των ντοπαμινεργικών, σεροτονινεργικών και αδρενεργικών ανταγωνιστής, και ένα ισχυρό αντιισταμινικό με ορισμένες αντιχολινεργικές ιδιότητες.[44] Η κουετιαπίνη συνδέεται ισχυρά με τους υποδοχείς σεροτονίνης και δρα ως μερικός αγωνιστής στους υποδοχείς 5-ΗΤ1Α.[45] Έχει βρεθεί ότι αποσυνδέεται πολύ γρήγορα από τους υποδοχείς D2..[46] Θεωρητικά, αυτό επιτρέπει φυσιολογικές αυξήσεις της ντοπαμίνης να δράσουν φυσιολογικά στις νευρικές οδούς, ελαχιστοποιώντας έτσι τον κίνδυνο παρενεργειών όπως ο ψευδο-παρκινσονισμός καθώς και αύξηση τηςπρολακτίνης.[47] Μερικοί από τους ανταγωνιστές υποδοχείς (σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη) είναι στην πραγματικότητα αυτοϋποδοχείς των οποίων ο αποκλεισμός τείνει να αυξάνει την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών.

Σε πολύ χαμηλές δόσεις, η κουετιαπίνη δρα κυρίως ως αποκλειστής του υποδοχέα ισταμίνης (αντιισταμινική δράση) και ως α 1 -αδρενεργικός αποκλειστής. Όταν η δόση αυξάνεται, η κουετιαπίνη ενεργοποιεί το αδρενεργικό σύστημα και συνδέεται ισχυρά με τους υποδοχείς σεροτονίνης και τους αυτοϋποδοχείς. Σε υψηλές δόσεις, η κουετιαπίνη αρχίζει να αποκλείει σημαντικό αριθμό υποδοχέων ντοπαμίνης.[37][48] Η συνταγογράφηση για λόγους εκτός ετικέτας, π.χ. για χρόνια αϋπνία, μικρών δόσεων κουετιαπίνης δεν συνιστάται λόγω των επιβλαβών παρενεργειών.[49]

Κατά τη θεραπεία της σχιζοφρένειας, ο ανταγωνισμός του υποδοχέα D2 από την κουετιαπίνη στη μεσοδικτυωτή οδό ανακουφίζει τα θετικά συμπτώματα και η ανταγωνιστική δράση στον υποδοχέα 5HT2A στον μετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου ανακουφίζει τα αρνητικά συμπτώματα.[8][50][51] Η κουετιαπίνη έχει λιγότερες εξωπυραμιδικές παρενέργειες και είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσει υπερπρολακτιναιμία σε σύγκριση με άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας, επομένως χρησιμοποιείται ως θεραπεία πρώτης γραμμής.[52][53]

Φαρμακοκινητική

Ο κύριος ενεργός μεταβολίτης της κουετιαπίνης είναι η νορκετιαπίνη ( Ν- δεσαλκυλοκατιαπίνη).[54] Η κουετιαπίνη έχει χρόνο ημιζωής 7 ώρες. Αποβάλλεται κυρίως μέσω των νεφρών (73%) και των κοπράνων (20%) μετά ηπατικό μεταβολισμό και το υπόλοιπο (1%) απεκκρίνεται ως φάρμακο στη μη μεταβολισμένη μορφή του.[50][55]

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Quetiapine Fumarate». The American Society of Health-System Pharmacists. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2017. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Second-generation antipsychotics for major depressive disorder and dysthymia». The Cochrane Database of Systematic Reviews (12): CD008121. December 2010. doi:10.1002/14651858.CD008121.pub2. PMID 21154393. 
  3. ↑ «Quetiapine for insomnia: A review of the literature». American Journal of Health-System Pharmacy 71 (5): 394–402. March 2014. doi:10.2146/ajhp130221. PMID 24534594. http://pdfs.semanticscholar.org/8812/afd4bc713c03435b68f2bb6ea456c611b0b2.pdf. 
  4. ↑ «Quetiapine in the treatment of schizophrenia and related disorders». Neuropsychiatric Disease and Treatment 3 (2): 219–35. April 2007. doi:10.2147/nedt.2007.3.2.219. PMID 19300555. 
  5. ↑ «The Top 300 of 2020». ClinCalc. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020. 
  6. ↑ «Quetiapine - Drug Usage Statistics». ClinCalc. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020. 
  7. ↑ «quetiapine-fumarate». The American Society of Health-System Pharmacists. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2011. 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Quetiapine: a review of its safety in the management of schizophrenia». Drug Safety 23 (4): 295–307. October 2000. doi:10.2165/00002018-200023040-00003. PMID 11051217. 
  9. ↑ «Quetiapine versus typical antipsychotic medications for schizophrenia». The Cochrane Database of Systematic Reviews 5 (5): CD007815. May 2013. doi:10.1002/14651858.CD007815.pub2. PMID 23728667. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-04-21. https://web.archive.org/web/20160421052117/http://www.cochrane.org/CD007815/SCHIZ_quetiapine-versus-typical-antipsychotic-drugs-for-schizophrenia. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 «Comparative efficacy and tolerability of 15 antipsychotic drugs in schizophrenia: a multiple-treatments meta-analysis». Lancet 382 (9896): 951–62. September 2013. doi:10.1016/S0140-6736(13)60733-3. PMID 23810019. 
  11. ↑ «Quetiapine for schizophrenia». The Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD000967. 2004. doi:10.1002/14651858.CD000967.pub2. PMID 15106155. 
  12. ↑ «Quetiapine versus other atypical antipsychotics for schizophrenia». The Cochrane Database of Systematic Reviews 11 (11): CD006625. November 2013. doi:10.1002/14651858.CD006625.pub3. PMID 24249315. 
  13. ↑ «Adjunctive atypical antipsychotic treatment for major depressive disorder: a meta-analysis of depression, quality of life, and safety outcomes». PLoS Medicine 10 (3): e1001403. 2013. doi:10.1371/journal.pmed.1001403. PMID 23554581. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 British National Formulary (BNF) 65. London, UK: Pharmaceutical Press. 2013. σελ. 235. ISBN 9780857110848. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Rossi, S, επιμ. (2013). Australian Medicines Handbook (2013 έκδοση). Adelaide: The Australian Medicines Handbook Unit Trust. ISBN 978-0-9805790-9-3. 
  16. ↑ «Quetiapine and rivastigmine and cognitive decline in Alzheimer's disease: randomised double blind placebo controlled trial». BMJ 330 (7496): 874. April 2005. doi:10.1136/bmj.38369.459988.8F. PMID 15722369. 
  17. ↑ «Safety of low doses of quetiapine when used for insomnia». The Annals of Pharmacotherapy 46 (5): 718–22. May 2012. doi:10.1345/aph.1Q697. PMID 22510671. 
  18. ↑ Off-Label Use of Atypical Antipsychotics: An Update. September 2011. PMID 22132426. 
  19. ↑ «Quetiapine treatment of children and adolescents with Tourette's disorder». Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology 13 (3): 295–9. 2003. doi:10.1089/104454603322572624. PMID 14642017. 
  20. ↑ Oliver Sacks "Musicophilia" Knopf NY 2007 P.67
  21. ↑ «Treatment of sleep dysfunction and psychiatric disorders». Current Treatment Options in Neurology 8 (5): 367–75. September 2006. doi:10.1007/s11940-006-0026-6. PMID 16901376. 
  22. ↑ Slee, April; Nazareth, Irwin; Bondaronek, Paulina; Liu, Yifeng; Cheng, Zhihang; Freemantle, Nick (2019-02). «Pharmacological treatments for generalised anxiety disorder: a systematic review and network meta-analysis» (στα αγγλικά). The Lancet 393 (10173): 768–777. doi:10.1016/S0140-6736(18)31793-8. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0140673618317938. 
  23. ↑ Bandelow, Borwin (2020). Kim, Yong-Ku, επιμ. «Current and Novel Psychopharmacological Drugs for Anxiety Disorders» (στα αγγλικά). Advances in Experimental Medicine and Biology. Advances in Experimental Medicine and Biology (Singapore: Springer Singapore) 1191: 347–365. doi:10.1007/978-981-32-9705-0_19. ISBN 978-981-329-704-3. ISSN 0065-2598. PMID 32002937. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32002937/. 
  24. ↑ «Quetiapine in the treatment of psychosis in Parkinson's disease». Therapeutic Advances in Neurological Disorders 3 (6): 339–50. November 2010. doi:10.1177/1756285610389656. PMID 21179595. 
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 The Maudsley prescribing guidelines in psychiatry. West Sussex: Wiley-Blackwell. 2012. ISBN 9780470979693. 
  26. ↑ 26,0 26,1 «PRODUCT INFORMATION STADA(TM) Quetiapine (quetiapine fumarate Tablets 25 mg, 100 mg, 200 mg, 300 mg)». TGA eBusiness Services. STADA Pharmaceuticals Australia Pty Limited. 30 Νοεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2013. 
  27. ↑ «Tardive dyskinesia and new antipsychotics». Current Opinion in Psychiatry 21 (2): 151–6. March 2008. doi:10.1097/YCO.0b013e3282f53132. PMID 18332662. 
  28. ↑ «Tardive dyskinesia». Current Treatment Options in Neurology 13 (3): 231–41. June 2011. doi:10.1007/s11940-011-0117-x. PMID 21365202. 
  29. ↑ Joint Formulary Committee, BMJ, επιμ. (Μαρτίου 2009). «4.2.1». British National Formulary (57 έκδοση). United Kingdom: Royal Pharmaceutical Society of Great Britain. σελ. 192. ISBN 978-0-85369-845-6. Withdrawal of antipsychotic drugs after long-term therapy should always be gradual and closely monitored to avoid the risk of acute withdrawal syndromes or rapid relapse. 
  30. ↑ 30,0 30,1 Haddad, Peter· Haddad, Peter M. (2004). Adverse Syndromes and Psychiatric Drugs: A Clinical Guide (στα Αγγλικά). OUP Oxford. σελίδες 207–216. ISBN 9780198527480. 
  31. ↑ «Does antipsychotic withdrawal provoke psychosis? Review of the literature on rapid onset psychosis (supersensitivity psychosis) and withdrawal-related relapse». Acta Psychiatrica Scandinavica 114 (1): 3–13. July 2006. doi:10.1111/j.1600-0447.2006.00787.x. PMID 16774655. 
  32. ↑ Sacchetti, Emilio· Vita, Antonio (2013). Adherence to Antipsychotics in Schizophrenia (στα Αγγλικά). Springer Science & Business Media. σελ. 85. ISBN 9788847026797. 
  33. ↑ Disposition of Toxic Drugs and Chemicals in Man (8th έκδοση). Foster City, CA: Biomedical Publications. 2008. σελίδες 1355–1357. 
  34. ↑ «Postmortem femoral blood reference concentrations of aripiprazole, chlorprothixene, and quetiapine». Journal of Analytical Toxicology 39 (1): 41–4. Jan 2015. doi:10.1093/jat/bku121. PMID 25342720. 
  35. ↑ «Postmortem Quetiapine Reference Concentrations in Brain and Blood». Journal of Analytical Toxicology 39 (7): 557–61. September 2015. doi:10.1093/jat/bkv072. PMID 26159868. 
  36. ↑ AstraZeneca. Seroquel (quietapine fumarate) tablets. 276521. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-04-14. https://web.archive.org/web/20080414031803/http://www1.astrazeneca-us.com/pi/Seroquel.pdf. 
  37. ↑ 37,0 37,1 «Binding of antipsychotic drugs to human brain receptors focus on newer generation compounds». Life Sciences 68 (1): 29–39. November 2000. doi:10.1016/S0024-3205(00)00911-5. PMID 11132243. 
  38. ↑ Davis, Kenneth L· Neuropsychopharmacology, American College of (2002). Neuropsychopharmacology: the fifth ... - Google Books. ISBN 978-0-7817-2837-9. 
  39. ↑ «Seroquel Official FDA information, side effects and uses». Drugs.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2012. 
  40. ↑ AstraZeneca Pharmaceuticals LP (Μαρτίου 2011). «SEROQUEL (quetiapine fumarate) tablet, extended release». DailyMed. National Library of Medicine. Section 12.2: Pharmacodynamics. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2011. 
  41. ↑ National Institute of Mental Health. PDSD Ki Database (Internet) [cited 2013 Sep 18]. Chapel Hill (NC): University of North Carolina. 1998-2013. Available from: «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2013. 
  42. ↑ «N-desalkylquetiapine, a potent norepinephrine reuptake inhibitor and partial 5-HT1A agonist, as a putative mediator of quetiapine's antidepressant activity». Neuropsychopharmacology 33 (10): 2303–12. September 2008. doi:10.1038/sj.npp.1301646. PMID 18059438. 
  43. ↑ «Active metabolites as antidepressant drugs: the role of norquetiapine in the mechanism of action of quetiapine in the treatment of mood disorders». Frontiers in Psychiatry 4: 102. September 2013. doi:10.3389/fpsyt.2013.00102. PMID 24062697. 
  44. ↑ «Anticholinergic activity of 107 medications commonly used by older adults». Journal of the American Geriatrics Society 56 (7): 1333–41. July 2008. doi:10.1111/j.1532-5415.2008.01737.x. PMID 18510583. 
  45. ↑ «Mechanism of action of quetiapine». Psychopharmacology Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2013. 
  46. ↑ «Does fast dissociation from the dopamine d(2) receptor explain the action of atypical antipsychotics?: A new hypothesis». The American Journal of Psychiatry 158 (3): 360–9. March 2001. doi:10.1176/appi.ajp.158.3.360. PMID 11229973. 
  47. ↑ «Atypical antipsychotics: mechanism of action». Canadian Journal of Psychiatry 47 (1): 27–38. February 2002. doi:10.1177/070674370204700106. PMID 11873706. 
  48. ↑ «D(2) and 5HT(2A) receptor occupancy of different doses of quetiapine in schizophrenia: a PET study». European Neuropsychopharmacology 11 (2): 105–10. April 2001. doi:10.1016/S0924-977X(00)00133-4. PMID 11313155. 
  49. ↑ «Drug Use Evaluation: Low Dose Quetiapine (Seroquel/Seroquel XR)» (PDF). Government Executive Media Group. Oregon State. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2016. 
  50. ↑ 50,0 50,1 «Quetiapine». www.drugbank.ca. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2019. 
  51. ↑ «Seroquel» (PDF). FDA. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2019. 
  52. ↑ «Quetiapine: preclinical studies, pharmacokinetics, drug interactions, and dosing». The Journal of Clinical Psychiatry 63 Suppl 13: 5–11. 2002. PMID 12562141. 
  53. ↑ «Review of quetiapine and its clinical applications in schizophrenia». Expert Opinion on Pharmacotherapy 1 (4): 783–801. May 2000. doi:10.1517/14656566.1.4.783. PMID 11249516. 
  54. ↑ «N-desalkylquetiapine, a potent norepinephrine reuptake inhibitor and partial 5-HT1A agonist, as a putative mediator of quetiapine's antidepressant activity». Neuropsychopharmacology 33 (10): 2303–12. September 2008. doi:10.1038/sj.npp.1301646. PMID 18059438. 
  55. ↑ «Seroquel» (PDF). FDA. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2019. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κουετιαπίνη&oldid=8498852"