Νικέλιο Ράνεϊ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{Πληροφορίες χημικής ένωσης |
|||
|όνομα = Νικέλιο Raney. |
|||
|χρώμα τίτλου = #cccccc |
|||
|χρώμα = #cccccc |
|||
|εικόνα δομή = |
|||
|μέγεθος εικόνας δομή = |
|||
|λεζάντα εικόνας δομή = |
|||
|εικόνα χημική = Dry Raney nickel.jpg |
|||
|μέγεθος εικόνα χημική = 200 |
|||
|λεζάντα εικόνα χημική = |
|||
|εικόνα 3D = |
|||
|μέγεθος εικόνας 3D = |
|||
|λεζάντα εικόνας 3D = |
|||
|εικόνα 2 = |
|||
|μέγεθος εικόνας 2 = |
|||
|λεζάντα εικόνας 2 = |
|||
|εικόνα 3 = |
|||
|μέγεθος εικόνας 3 = |
|||
|λεζάντα εικόνας 3 = |
|||
|όνομα IUPAC = |
|||
|άλλη ονομασία = |
|||
<!-------Ενότητα : Χημικά αναγνωριστικά------> |
|||
|χημικός τύπος = |
|||
|μοριακή μάζα = |
|||
|σύντομος συντακτικός τύπος = |
|||
|συντομογραφίες = |
|||
|CAS numb. = 7440-02-0 |
|||
|SMILES ident. = |
|||
|InChI ident. = |
|||
|EINECS numb. = |
|||
|RTECS num. = |
|||
|UN num. = |
|||
|PubChem CID = |
|||
|ChemSpiderID = |
|||
|κωδικός προσθέτου τροφίμων = |
|||
|αντίστοιχες τριπλέτες = |
|||
<!-------- Ενότητα : Ισομέρεια -------> |
|||
|ισομέρεια = <!--- ναι/όχι ---> |
|||
|ισομερή θέσης = |
|||
|γεωμετρικά ισομερή = |
|||
|οπτικά ισομερή = |
|||
<!-------- Ενότητα : Δομή -----------> |
|||
|δομή = <!--- ναι/όχι ---> |
|||
|διπολική ροπή = |
|||
|κρυσταλλική δομή στερεού = |
|||
|μήκος δεσμού = |
|||
|είδος δεσμού = |
|||
|πόλωση δεσμού = |
|||
|γωνία δεσμού = |
|||
|μοριακή γεωμετρία = |
|||
<!-------- Ενότητα : Φυσικές ιδιότητες-----------> |
|||
|σημείο τήξης = |
|||
|σημείο βρασμού = |
|||
|κρίσιμη θερμοκρασία = |
|||
|κρίσιμη πίεση = |
|||
|κρίσιμος όγκος = |
|||
|σταθερά α = |
|||
|σταθερά β = |
|||
|πυκνότητα = |
|||
|διαλυτότητα στο νερό = |
|||
|διαλυτότητα σε διαλύτες = |
|||
|ιξώδες = |
|||
|δείκτης διάθλασης = |
|||
|τάση ατμών = |
|||
|εμφάνιση = |
|||
|γωνία στροφής πολωμένου φωτός = |
|||
<!---------Ενότητα : Χημικες ιδιότητες---------> |
|||
|οξύτητα = |
|||
|οξύτητα1 = |
|||
|οξύτητα2 = |
|||
|οξύτητα3 = |
|||
|οξύτητα4 = |
|||
|pI = |
|||
|θερμότητα πλήρους καύσης = |
|||
|βαθμός οκτανίου = |
|||
|ελάχιστη θερμοκρασία ανάφλεξης = |
|||
|σημείο αυτανάφλεξης = |
|||
|αυτοδιάσπαση = |
|||
|αυτοδιμερισμός = |
|||
|αυτοϊσομερίωση = |
|||
|ενθαλπία σχηματισμού = |
|||
<!--------Ενότητα : Επικινδυνότητα ----------------> |
|||
|επικινδυνότητα = ναι <!---ναι/όχι---> |
|||
<!-----Εικόνες επικινδυνότητας------> |
|||
|διαβρωτικό = <!---ναι/όχι---> |
|||
|εκρηκτικόΕικ = <!---ναι/όχι---> |
|||
|επιβλαβές = <!---ναι/όχι---> |
|||
|ερεθιστικό = ναι <!---ναι/όχι---> |
|||
|εύφλεκτο = <!---ναι/όχι---> |
|||
|πολύ εύφλεκτο = ναι <!---ναι/όχι---> |
|||
|επικίνδυνο για το περιβάλλον = <!---ναι/όχι---> |
|||
|τοξικό = <!---ναι/όχι---> |
|||
|πολύ τοξικό = <!---ναι/όχι---> |
|||
|οξειδωτικό = <!---ναι/όχι---> |
|||
|φράση-R = |
|||
|φράση-S = |
|||
|LD50 = |
|||
|MSDS = R3005<ref>[https://www.spectrumchemical.com/MSDS/R3005.PDF SPECTRUM LABORATORY PRODUCTS INC.: Raney Nickel Catalyst MSDS]</ref> |
|||
|NFPA1 =2 |
|||
|NFPA2 =4 |
|||
|NFPA3 =1 |
|||
|NFPA4 = |
|||
|άλλοι κίνδυνοι = |
|||
<!------Ενότητα : Εκρηκτικό------> |
|||
|εκρηκτικό = <!---ναι/όχι---> |
|||
|ευαισθησία στην κρούση = |
|||
|ευαισθησία στην τριβή = |
|||
|ταχύτητα έκρηξης = |
|||
}} |
|||
[[Αρχείο:Dry Raney nickel.jpg|200px|right|thumb|Ξηρό ενεργοποιημένο νικέλιο Raney]] |
[[Αρχείο:Dry Raney nickel.jpg|200px|right|thumb|Ξηρό ενεργοποιημένο νικέλιο Raney]] |
||
Το '''νικέλιο Raney''' ([[Αριθμός CAS|CAS number]] : 7440-02-0) είναι στερεός [[καταλύτης]] αποτελούμενος από λεπτόκοκκο [[κράμα]] [[Νικέλιο|νικελίου]] και [[Αργίλιο|αργιλίου]]. Παρασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1926 από τον Αμερικανό μηχανολόγο μηχανικό Μάρεϊ Ράνεϊ (Murray Raney, 1885 – 1966]<ref name="Murray Raney">{{cite journal|title= Method of producing Finely Divided Nickel|author= Raney, Murray |
Το '''νικέλιο Raney''' ([[Αριθμός CAS|CAS number]] : 7440-02-0) είναι στερεός [[καταλύτης]] αποτελούμενος από λεπτόκοκκο [[κράμα]] [[Νικέλιο|νικελίου]] και [[Αργίλιο|αργιλίου]]. Παρασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1926 από τον Αμερικανό μηχανολόγο μηχανικό Μάρεϊ Ράνεϊ (Murray Raney, 1885 – 1966]<ref name="Murray Raney">{{cite journal|title= Method of producing Finely Divided Nickel|author= Raney, Murray |
||
| Γραμμή 126: | Γραμμή 16: | ||
== Προφυλάξεις == |
== Προφυλάξεις == |
||
[[Φράσεις-R]] : 17, 40, 43<ref>[http://www.sigmaaldrich.com/catalog/product/aldrich/221678?lang=en®ion=GR SIGMA-ALDRICH : Raney®-Nickel MSDS]</ref> |
[[Φράσεις-R]] : 17, 40, 43<ref>[http://www.sigmaaldrich.com/catalog/product/aldrich/221678?lang=en®ion=GR SIGMA-ALDRICH : Raney®-Nickel MSDS]</ref><br /> |
||
[[Φράσεις-S]] : 5, 15, 22, 36 |
[[Φράσεις-S]] : 5, 15, 22, 36 |
||
[[File:Hazard F.svg| |
[[File:Hazard F.svg|70px|left|thumb|Εύφλεκτο]] |
||
[[File:Hazard X.svg| |
[[File:Hazard X.svg|70px|left|thumb|Ερεθιστικό]] |
||
| Γραμμή 143: | Γραμμή 41: | ||
== Σημειώσεις == |
== Σημειώσεις == |
||
{{παραπομπές|2|group ="Σημ."}} |
{{παραπομπές|2|group ="Σημ."}} |
||
== Παραπομπές== |
== Παραπομπές== |
||
{{Παραπομπές|2}} |
{{Παραπομπές|2}} |
||
== Επιλεγμένη βιβλιογραφία == |
== Επιλεγμένη βιβλιογραφία == |
||
# {{cite book|title= |
# {{cite book|title= Catalysis: Principles and Applications|edition = |chapter =|author= B. Viswanathan |
||
|editor= |year= |
|editor= B. Viswanathan, S. Sivasanker, A. V. Ramaswamy|year= 2002|publisher= Taylor and Francis|pages= |url= |ISBN = 0849324246}} |
||
# {{cite book |author= |
# {{cite book |author= Gerard V. Smith, Ferenc Notheisz |title= Heterogeneous Catalysis in Organic Chemistry |year=1999 |ISBN = 0126516456 |publisher=Academic Press |edition =εικονογραφημένη }} |
||
# {{cite book |author= Julian R. H. Ross |title= Heterogeneous Catalysis: Fundamentals and Applications |year= 2011 |ISBN =044453363X |publisher=Elsevier |edition = }} |
|||
# {{cite book|title= Encyclopedia of materials, parts, and finishes |
|||
# {{cite book|title= Modern Organonickel Chemistry|edition = |chapter =|author= |
|||
|author=Schwartz Μ.|year= 2002|publisher= CRC Press|ISBN = 1566766613}} |
|||
|editor=Yoshinao Tamaru |year= 2006|publisher= John Wiley & Sons|pages= |url= |ISBN = 3527604235}} |
|||
# {{cite book |author= Wiberg E., Nils Wiberg N., Holleman A.F. |title= Inorganic chemistry |year= 2001 |ISBN = 0123526515 |publisher= Academic Press |edition = }} |
|||
# {{cite book|title= Intermediates For Organic Synthesis|edition = |chapter =|author=Ahluwalia |
|||
|editor= |year= 2005|publisher= I. K. International Pvt Ltd|pages= |url= |ISBN = 8188237337}} |
|||
# {{cite book|title= Handbook of Industrial Catalysts|edition = |chapter =|author=Lawrie Lloyd |
|||
|editor= |year= 2011|publisher= Springer|pages= |url= |ISBN =0387246827|edition =εικονογραφημένη}} |
|||
# {{cite book|title= Catalysis. Τόμος 24 του Specialist Periodical Reports|edition = |chapter =|author=Kiyotaka Asakura, Perla B. Balbuena, Alina Mariana Balu|editor= James J. Spivey, Mayank Gupta|year= 2012|publisher= Royal Society of Chemistry|pages= |url= |ISBN =1849733759|edition =}} |
|||
== Δείτε επίσης == |
== Δείτε επίσης == |
||
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι == |
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι == |
||
Έκδοση από την 08:43, 9 Ιουλίου 2012
Το νικέλιο Raney (CAS number : 7440-02-0) είναι στερεός καταλύτης αποτελούμενος από λεπτόκοκκο κράμα νικελίου και αργιλίου. Παρασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1926 από τον Αμερικανό μηχανολόγο μηχανικό Μάρεϊ Ράνεϊ (Murray Raney, 1885 – 1966][1] ως ένας εναλλακτικός καταλύτης υδρογονώσεων των φυτικών ελαίων. Σήμερα χρησιμοποιείται ευρύτατα ως μη στηριζόμενος (unsupported)[Σημ. 1] ετερογενής καταλύτης σε πάρα πολλές οργανικές συνθέσεις και αντιδράσεις υδρογόνωσης που πραγματοποιούνται σε θερμοκρασία δωματίου, γεγονός πολύ σημαντικό ειδικά όταν τα αντιδρώντα είναι ασταθή και διασπώνται σε ψηλότερες θερμοκρασίες.
Το νικέλιο Raney παρασκευάζεται με απομάκρυνση του καταλυτικά αδρανούς αργιλίου από ένα κράμα του με το δραστικό καταλυτικά νικέλιο. Αυτό επιτυγχάνεται με κατεργασία του κράματος με ένα αντιδραστήριο που διαλύει και απομακρύνει επιλεκτικά μόνο το καταλυτικά αδρανές συστατικό του κράματος. Το αντιδραστήριο αυτό μπορεί να είναι υδροξείδιο του νατρίου με μορφή πυκνού ή πολύ πυκνού υδατικού διαλύματος ή και σε στερεά μορφή. Το καταλυτικά δραστικό μέταλλο καθιζάνει από το διάλυμα σαν στερεό υπόλειμμα. Έτσι δημιουργείται πορώδης (σπογγώδης) δομή στο νικέλιο το οποίο αποκτά μεγάλη επιφάνεια επαφής, η οποία προσφέρει μεγάλη καταλυτική ικανότητα. Ο λόγος Ni προς Al είναι περίπου 1:1, όπως το υλικό που χρησιμοποίησε ο Raney, αλλά μπορεί και να ποικίλει από 1:1 έως 4:1.
Το όνομα Raney είναι σήμα κατατεθέν της Αμερικάνικης εταιρείας W. R. Grace[2], οπότε μόνο τα προϊόντα της συγκεκριμένης εταιρείας πρέπει να ονομάζονται "νικέλιο Raney" (Raney®-Nickel). Σήμερα όμως, χρησιμοποιούνται και οι πιο γενικοί όροι "σκελετικός καταλύτης" ή "καταλύτης σπογγώδους μετάλλου" για να περιγράψουν καταλυτικά κράματα που έχουν φυσικές και χημικές ιδιότητες παρόμοιες με αυτές του νικελίου Raney.
Μετά τη μελέτη και την ανάπτυξη καταλυτών Raney με νικέλιο, επινοήθηκαν και άλλα καταλυτικά συστήματα με κράματα του αργιλίου με άλλα μέταλλα όπως χαλκός, παλλάδιο, κοβάλτιο, λευκόχρυσος, σίδηρος[3] που αναφέρονται ως "κοβάλτιο Raney" (Co-Raney), "χαλκός Raney" (Cu-Raney) κλπ. Επίσης, αντί για αργίλιο έχουν χρησιμοποιηθεί και άλλα μη δραστικά καταλυτικά μέταλλα όπως το μαγνήσιο ή ο ψευδάργυρος. Περαιτέρω έρευνα έδειξε ότι η προσθήκη μικρής ποσότητας ενός τρίτου μετάλλου σε καταλύτη Raney, όπως ψευδαργύρου, μολυβδαινίου και χρωμίου, αυξάνει την καταλυτική δράση.
Εφαρμογές
Ο καταλύτης Ni-Raney χρησιμοποιείται σε μεγάλο αριθμό βιομηχανικών διεργασιών αλλά και στην οργανική εργαστηριακή σύνθεση λόγω της σταθερότητας και της υψηλή καταλυτικής δραστικότητας του σε θερμοκρασία δωματίου.
Βιομηχανικές εφαρμογές
Προφυλάξεις
Φράσεις-R : 17, 40, 43[4]
Φράσεις-S : 5, 15, 22, 36
Σημειώσεις
- ↑ Μη υποστηριζόμενος ή μη στηριζόμενος είναι ο καταλύτης που δε βρίσκεται προσκολλημένος σε κάποιο υπόστρωμα
Παραπομπές
- ↑ Raney, Murray (1927). «Method of producing Finely Divided Nickel» (PDF). U.S. Patent 1.628.190. http://www.fischer-tropsch.org/primary_documents/patents/US/us1628190.pdf. Ανακτήθηκε στις 8/7/2012.
- ↑ Raney® Nickel Catalysts
- ↑ Augustine, Robert L. (1996). Heterogeneous catalysis for the synthetic chemist. CRC Press. σελίδες 248–249. ISBN 0-8247-9021-9.
- ↑ SIGMA-ALDRICH : Raney®-Nickel MSDS
Επιλεγμένη βιβλιογραφία
- B. Viswanathan (2002). B. Viswanathan, S. Sivasanker, A. V. Ramaswamy, επιμ. Catalysis: Principles and Applications. Taylor and Francis. ISBN 0849324246.
- Gerard V. Smith, Ferenc Notheisz (1999). Heterogeneous Catalysis in Organic Chemistry (εικονογραφημένη έκδοση). Academic Press. ISBN 0126516456.
- Julian R. H. Ross (2011). Heterogeneous Catalysis: Fundamentals and Applications. Elsevier. ISBN 044453363X.
- Yoshinao Tamaru, επιμ. (2006). Modern Organonickel Chemistry. John Wiley & Sons. ISBN 3527604235.
- Ahluwalia (2005). Intermediates For Organic Synthesis. I. K. International Pvt Ltd. ISBN 8188237337.
- Lawrie Lloyd (2011). Handbook of Industrial Catalysts (εικονογραφημένη έκδοση). Springer. ISBN 0387246827.
- Kiyotaka Asakura, Perla B. Balbuena, Alina Mariana Balu (2012). James J. Spivey, Mayank Gupta, επιμ. Catalysis. Τόμος 24 του Specialist Periodical Reports. Royal Society of Chemistry. ISBN 1849733759.