Μπαστούνι τυφλών

Το Λευκό μπαστούνι είναι μια συσκευή που χρησιμοποιείται από τυφλούς ή άτομα με προβλήματα όρασης. Το λευκό μπαστούνι επιτρέπει στο χρήστη να ανιχνεύει το περιβάλλον για εμπόδια ή για σημάδια προσανατολισμού και είναι επίσης χρήσιμο για τους υπόλοιπους να αναγνωρίζουν τον εκάστοτε χρήστη ως τυφλό ή ως οπτικά ανάπηρο και να λαμβάνουν την κατάλληλη φροντίδα. Το τελευταίο είναι η αιτία για το λευκό χρώμα του μπαστουνιού, το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις κρίνεται υποχρεωτικό.

Τύποι

• Μακρύ μπαστούνι : σχεδιασμένο κυρίως ως εργαλείο κινητικότητας που χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό αντικειμένων στην πορεία του χρήστη. Το μήκος του μπαστουνιού εξαρτάται από το ύψος του χρήστη και παραδοσιακά εκτείνεται από το πάτωμα μέχρι το στέρνο του χρήστη. Είναι η πιο γνωστή παραλλαγή μπαστουνιού, αν και ευνοείται η χρήση πολύ μακρύτερων μπαστουνιών.
• Μπαστούνι-οδηγός : ένα κοντύτερο μπαστούνι που εκτείνεται από το πάτωμα μέχρι τη μέση του χρήστη, με περιορισμένες δυνατότητες, ως μέσο κινητικότητας. Χρησιμεύει για να ανιχνεύει τα κράσπεδα και τα σκαλοπάτια. Το μπαστούνι-οδηγός μπορεί να χρησιμοποιηθεί και διαγώνια κατά μήκος του σώματος για προστασία, προειδοποιώντας τον χρήστη για τα άμεσα εμπόδια μπροστά του.
• Μπαστούνι ταυτοποίησης : χρησιμοποιείται κυρίως για να ειδοποιεί τους άλλους ότι ο χρήστης έχει πρόβλημα όρασης αλλά όχι σε βαθμό που να απαιτεί μακρύ μπαστούνι ή άλλη παραλλαγή αυτού. Συχνά είναι ελαφρύτερο και κοντύτερο από το μακρύ μπαστούνι και δεν χρησιμοποιείται ως εργαλείο μετακίνησης.
• Μπαστούνι υποστήριξης : σχεδιασμένο κυρίως για να προσφέρει φυσική σταθερότητα σε έναν χρήστη με προβλήματα όρασης, αυτό το μπαστούνι λειτουργεί επίσης ως μέσο ταυτοποίησης. Έχει πολύ περιορισμένες δυνατότητες ως μέσο μετακίνησης.
• Παιδικό μπαστούνι : αυτή η παραλλαγή λειτουργεί ακριβώς όπως το μακρύ μπαστούνι ενός ενήλικα αλλά είναι σχεδιασμένο για χρήση από παιδιά και ως εκ τούτου είναι μικρότερο και ελαφρύτερο.
• Πράσινο μπαστούνι : χρησιμοποιείται σε ορισμένες χώρες, όπως η Αργεντινή, για να δηλώσει ότι ο χρήστης έχει χαμηλή όραση ενώ το λευκό μπαστούνι δηλώνει ότι ο χρήστης είναι εντελώς τυφλός.

Τα μπαστούνια τυφλών κατασκευάζονται συχνά από αλουμίνιο, πλαστικό ενισχυμένο με γραφίτη ή ίνες και μπορούν να διατίθενται με μεγάλη ποικιλία άκρων, ανάλογα με τις προτιμήσεις του χρήστη.

Τα μπαστούνια τυφλών μπορεί να είτε είτε πτυσσόμενα είτε ίσια, με τις δύο πλευρές να έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών στις ΗΠΑ επιβεβαιώνει ότι η ελαφρότητα και το μεγαλύτερο μήκος των μπαστουνιών επιτρέπει μεγαλύτερη κινητικότητα και ασφάλεια, αν και τα πτυσσόμενα μπαστούνια μπορούν να αποθηκευτούν με μεγαλύτερη ευκολία, δίνοντάς τους το πλεονέκτημα σε χώρους με πολύ κόσμο, όπως οι αίθουσες διδασκαλίας και οι δημόσιες εκδηλώσεις.

Ιστορία

Οι τυφλοί χρησιμοποιούν τα μπαστούνια ως εργαλεία μετακίνησης εδώ και αιώνες.

Το 1921 ο Τζέιμς Μπιγκς, ένας φωτογράφος από το Μπρίστολ που τυφλώθηκε μετά από ένα ατύχημα και ένιωθε άβολα ως προς την κίνηση γύρω από το σπίτι του, έβαψε το μπαστούνι του λευκό για να είναι πιο εύκολα ορατό.

Το 1931 στη Γαλλία, ο Guilly d'Herbemont ξεκίνησε ένα εθνικό κίνημα λευκών μπαστουνιών για τυφλούς. Στις 7 Φεβρουαρίου 1931 ο Guilly d'Herbemont έδωσε συμβολικά τα δύο πρώτα λευκά μπαστούνια σε τυφλούς, παρουσία πολλών Γάλλων υπουργών. Αργότερα άλλα 5000 λευκά μπαστούνια στάλθηκαν σε τυφλούς Γάλλους βετεράνους του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και σε τυφλούς πολίτες.

Το πρώτο ειδικό διάταγμα για το λευκό μπαστούνι ψηφίστηκε τπν Δεκέμβριο 1930 στο Ιλινόις, παρέχοντας στους τυφλούς πεζούς προστασία και το δικαίωμα διέλευσης όταν φέρουν λευκό μπαστούνι.

Το μακρύ μπαστούνι βελτιώθηκε από τον ειδικό αποκατάστασης των βετεράνων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου Ρίτσαρντ Χούβερ, στο στρατιωτικό νοσοκομείο Valley Forge. Το 1944 πήρε το λευκό μπαστούνι της Λέσχης Lions (αρχικά κατασκευασμένο από ξύλο) και περιηγήθηκε στο νοσοκομείο με δεμένα τα μάτια για μία εβδομάδα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ανέπτυξε την καθιερωμένη σήμερα μέθοδο εκπαίδευσης με μακρύ μπαστούνι ή μέθοδο Χούβερ. Σήμερα αποκαλείται ο πατέρας της τεχνικής του ελαφρού μακρύ μπαστουνιού. Η βασική τεχνική είναι να αιωρείται το μπαστούνι από το κέντρο του σώματος και μπροστά από τα πόδια σε μια κίνηση μπροστά-πίσω. Το μπαστούνι πρέπει να σαρώνει την περιοχή μπροστά και πίσω από τα πόδια καθώς το άτομο κάνει βήματα. Πριν διδάξει σε άλλους την νέα του τεχνική, έδωσε ειδική εντολή να κατασκευαστούν ελαφριά μακριά λευκά μπαστούνια για τους βετεράνους των ευρωπαϊκών μετώπων του πολέμου.

Η τεχνική του Χούβερ με τα μακριά μπαστούνια τελειοποιήθηκε στο νοσοκομείο Edward Hines Jr, στο οποίο άνοιξε το πρώτο κέντρο αποκατάστασης τυφλών το 1948 και το οποίο στελεχώθηκε από πρώην εκπαιδευτές του στρατιωτικού νοσοκομείου Valley Forge.

Στις 6 Οκτωβρίου 1964 ένα κοινό ψήφισμα του Κογκρέσου, το HR 753, υπογράφηκε ως νόμος που εξουσιοδοτούσε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ να ανακηρύσσει την 15η Οκτωβρίου κάθε έτους ως Ημέρα του Λευκού Μπαστουνιού. Ο πρόεδρος Λίντον Τζόνσον ήταν ο πρώτος που έκανε αυτή τη διακήρυξη.

Νομοθεσία για τα μπαστούνια

Ενώ το λευκό μπαστούνι είναι κοινώς αποδεκτό ως «σύμβολο της τύφλωσης», ποικίλες χώρες εξακολουθούν να έχουν διαφορετικούς κανόνες σχετικά με το τι συνιστά «μπαστούνι για τυφλούς».

Στο Ηνωμένο Βασίλειο το λευκό μπαστούνι υποδηλώνει ότι το άτομο έχει πρόβλημα όρασης αλλά φυσιολογική ακοή. Με την προσθήκη κόκκινων λωρίδων στο λευκό μπαστούνι, υποδηλώνεται ότι ο χρήστης είναι κωφάλαλος.

Στις ΗΠΑ οι νόμοι διαφέρουν από πολιτεία σε πολιτεία αλλά σε όλες τις περιπτώσεις όσοι φέρουν λευκά μπαστούνια έχουν προτεραιότητα όταν διασχίζουν έναν δρόμο. Τους παρέχεται επίσης το δικαίωμα να χρησιμοποιούν το μπαστούνι τους σε οποιονδήποτε δημόσιο χώρο. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι παράνομο για ένα μη τυφλό άτομο να χρησιμοποιεί ένα λευκό μπαστούνι με σκοπό να του δοθεί προτεραιότητα.

Τον Νοέμβριο 2002, η Αργεντινή ψήφισε νόμο που αναγνωρίζει τη χρήση των πράσινων μπαστουνιών από άτομα με χαμηλή όραση, δηλώνοντας ότι η χώρα «θα υιοθετήσει μέσω αυτού του νόμου τη χρήση πράσινου μπαστουνιού σε ολόκληρη την Αργεντινή ως μέσο προσανατολισμού και κίνησης για άτομα με χαμηλή όραση. Θα έχει τα ίδια χαρακτηριστικά ως προς το βάρος, το μήκος, την ελαστική λαβή και τον φθορίζοντα δακτύλιο με τα λευκά μπαστούνια που χρησιμοποιούνται από τους τυφλούς».

Στη Γερμανία τα άτομα που φέρουν λευκό μπαστούνι εξαιρούνται από την αρχή της εμπιστοσύνης, πράγμα που σημαίνει ότι οι υπόλοιποι συμμετέχοντες στην κυκλοφορία δεν πρέπει να βασίζονται σε αυτούς για την τήρηση όλων των κανόνων και των πρακτικών κυκλοφορίας. Παρόλο που δεν υπάρχει γενική υποχρέωση σήμανσης ενός ατόμου ως τυφλού ή άλλου είδους αναπήρου, ένα τυφλό άτομο ή ένα άτομο με προβλήματα όρασης που δεν έχει επισημανθεί ως τέτοιο και εμπλέκεται σε τροχαίο ατύχημα μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνο για ζημίες, εκτός αν αποδείξει ότι η έλλειψη σήμανσης δεν ήταν αιτιώδης ή σχετίζεται με άλλο τρόπο με το ατύχημα.