Μλεχ της Αρμενίας
| Μλεχ της Αρμενίας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Մլեհ (Αρμενικά) |
| Θάνατος | 15 Μαΐου 1175 Κοζάν |
| Κατοικία | Σανλιούρφα (1137–1143)[1] |
| Εθνικότητα | Αρμένιοι |
| Θρησκεία | Αρμενική Αποστολική Εκκλησία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μονάρχης[1] |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Λέων Α΄[1] |
| Αδέλφια | Θόρος Β΄ Ruben of Armenia |
| Οικογένεια | Οίκος των Ρουπενιδών |
Ο Μλέχ της Αρμενίας ή Μελέχ της Αρμενίας, (Αρμενικά : Մլեհ , πριν το 1120 - 15 Μαΐου 1175) μέλος του Οίκου των Ρουπενιδών ήταν ο 8ος Πρίγκιπας του Αρμενικού βασιλείου της Κιλικίας ή "κύριος των βουνών του Ταύρου" (1170 - 1175).[2][3] [4] Ο Μλέχ της Αρμενίας ήταν τέταρτος γιος του Λέων Α΄ της Αρμενίας και της Βεατρίκης, κόρης του Ούγου Α΄ του Ρετέλ ή του Γαβριήλ της Μελιτήνης[4]
Ο δεύτερος αδελφός του Θόρος Β΄ της Αρμενίας έβαλε την Αρμενία σε σταθερή τροχιά αλλά ο Μελέχ που είχε ασπαστεί το Ισλάμ και ο αδελφός του τον είχε διώξει από την χώρα ανέτρεψε το έργο του προκατόχου του.[2] Όταν απεβίωσε ο Θόρος Β΄ (1170), ο Μελέχ εισέβαλε στην Κιλικία με την βοήθεια του Νουρεντίν Ζενγκί εμίρη του Χαλεπίου (Αλέππο). Ο στρατός παρέμεινε στην υπηρεσία του και τον βοήθησε να εκτοπίσει τους Έλληνες και τους Ναΐτες ιππότες από διάφορα φρούρια και πόλεις (1173) που κατείχαν στη Μικρή Αρμενία.[5] Ο Νουρεντίν απεβίωσε (1175) και ο Ρουπέν Γ΄ της Αρμενίας ανέτρεψε τον θείο του Μελέχ.[2][3] Ο νέος πρίγκιπας ήταν γιος του Στεφάνου, τρίτου αδελφού του Μελέχ.
Βυζαντινή κυριαρχία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις αρχές του καλοκαιριού του 1137 ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ιωάννης Β΄ Κομνηνός πέρασε με ισχυρό στρατό από την Κιλικία με στόχο να ανακαταλάβει την Αντιόχεια. Ο στρατός του κατέλαβε την Σελεύκεια, την Κώρυκο, την Ταρσό, την Μοψουεστία, και τα Άδανα.[2] Ο Μλέχ και οι δύο αδελφοί του Στέφανος της Αρμενίας και ο τυφλός Κωνσταντίνος βρήκαν καταφύγιο στην αυλή του ξαδέλφου τους Ζοσλέν Β΄ της Έδεσσας.[3] Το οικογενειακό κάστρο του Βάχκα στην Κιλικία αμύνθηκε για δυο εβδομάδες αλλά μετά από την πτώση του ο πατέρας του και δυο από τους αδελφούς του ο Ρουπέν και ο Θόρος Β΄ αιχμαλωτίστηκαν.[3] Ο Λέων Α΄ και οι δυο γιοι του φυλακίστηκαν στην Κωνσταντινούπολη, ο Λέων Α΄ πέθανε αμέσως μετά και ο Ρουπέν φυλακίστηκε και αργότερα θανατώθηκε.[2] Η Κιλικία παρέμεινε σε Βυζαντινή κυριαρχία για οκτώ περίπου χρόνια.[6] Ο αδελφός του Μλέχ Θόρος δραπέτευσε από την Κωνσταντινούπολη και ανακατέλαβε το οικογενειακό κάστρο του Βάχκα, ο Μλέχ και ο αδελφός του Στέφανος συμμάχησαν μαζί του.[3] Ο Θόρος Β΄ ανακατέλαβε πολλές πόλεις από τους Βυζαντινούς όπως τα Άδανα και την Κοζάν.[6]
Υπηρεσίες στον Νουρεντίν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Νουρεντίν επιτέθηκε στο Πριγκιπάτο της Αντιόχειας (1164) και πολιόρκησε το κάστρο του Χάρενς, ο Βοημούνδος Γ΄ της Αντιόχειας κάλεσε τον Θόρος Β΄ να έρθει να τον ελευθερώσει και ο Μλέχ ακολούθησε τον αδελφό του.[3] Όταν έγινε γνωστή η άφιξη Βυζαντινού και Αρμενικού στρατού o Νουρεντίν ξεκίνησε την πολιορκία, οι δυο στρατοί συναντήθηκαν λίγο πρίν την μάχη του Χαρίμ (10 Αυγούστου 1164).[3] Ο Βοημούδος Γ΄ έπεσε σε παγίδα, ο ίδιος και οι ιππότες του περικυκλώθηκαν από τον στρατό της Μοσούλης αλλά ο Θόρος Β΄ και ο Μλέχ δραπέτευσαν από το πεδίο της μάχης.[3]
Ο Μλέχ είχε πάρει όρκους να βοηθήσει τον αδελφό του σαν Ναίτης αλλά ύστερα από μια σύγκρουση που είχε με τον Θόρος Β΄ και την προσπάθεια του να τον δολοφονήσει δραπέτευσε στον Νουρεντίν.[3] Ο Μλέχ ασπάστηκε το Ισλάμ εγκαταλείποντας την Αρμενική Αποστολική Εκκλησία, αυτό διευκόλυνε τα σχέδια του Νουρεντίν, κράτησε την Κύρρος σαν δώρο από τον εμίρη του Χαλεπίου.[2][5] Ο αδελφός του Θόρος Β΄ πέθανε (1168) αφήνοντας διάδοχο ένα μικρό παιδί τον Ρουπέν Β΄ της Αρμενίας με αντιβασιλιά τον Φράγκο λόρδο Τόμας.[3] Ο Μλέχ αμφισβήτησε την διαδοχή, στις αρχές τις δεκαετίας του 1170 ο Νουρεντίν επιτέθηκε με τον στρατό του στην Κιλικία με στόχο να εκθρονίσει τον μικρό Ρουπέν, κατέλαβε τα Άδανα, την Ταρσό και την Μοψουεστία από την Ελληνική φρουρά.[3] Ο νεαρός Ρουπέν θανατώθηκε από τους άντρες του Μλέχ.[2]
Βασιλεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με τον νόμιμο διάδοχο του Θόρος νεκρό ο Μλέχ προσπάθησε να κατακτήσει το βασίλειο με την βία, πολιόρκησε τους Χετουμίδες στο Λαμπρόν αλλά παρά τις σκληρές προσπάθειες απέτυχε.[2] Ο Μλέχ επιτέθηκε στους Ναΐτες στο Βαγκράς, ο Βοημούνδος Γ΄ συμμάχησε με τον Αμωρί Α΄ της Ιερουσαλήμ, τα στρατεύματα τους βάδισαν στην Κιλικία και αποκαταστάθηκε προσωρινά η εξουσία του.[3] Ο Βυζαντινός κυβερνήτης Κωνσταντίνος Δούκας Καλαμανός παρά την βοήθεια που είχε αδιαφόρησε με αποτέλεσμα ο Μλέχ να τον συλλάβει και να τον παραδώσει στον Νουρεντίν που ζήτησε ψηλά λίτρα για να τον ελευθερώσει.[2]
Ο Αμαλρίκ Α΄ έφυγε από την Άκρα για την Κωνσταντινούπολη προκειμένου να συμμαχήσει με τον Μανουήλ Α΄ Κομνηνό εναντίον του Μλέχ.[3] Μια εκστρατεία που οργανώθηκε μετά την επιστροφή του βασιλιά από την Κωνσταντινούπολη (1171) διακόπηκε με την επίθεση του Νουρεντίν στο Αλ Καράκ.[5] Το καλοκαίρι του 1171 ο Μλέχ εμπόδισε τον κόμη Στέφανο Α΄ του Σανσέρ να περάσει από την Κιλικία ενώ πήγαινε από τους Αγίους Τόπους για την Κωνσταντινούπολη.[3] Ο Αμαλρίκ βάδισε βόρεια στην Κιλικία για να τιμωρήσει τον Μλέχ αλλά η εκστρατεία δεν μπόρεσε να εμποδίσει την επέκταση του.[3] Ο Μανουήλ Α΄ Κομνηνός αναγνώρισε τελικά τον Μλέχ σαν "Βαρόνο της Αρμενικής Κιλικίας" και συμφώνησε να ρυθμίσει μαζί του όλες τις Αρμενικές υποθέσεις στην Κιλικία.[2] Με τον θάνατο του Νουρεντίν (15 Μαΐου 1174) ο Μλέχ έχασε όλη την δύναμη του, τα μέλη της Αρμενικής αριστοκρατίας ανέλαβαν την πρωτοβουλία και τον δολοφόνησαν στην Κοζάν (1175).[2] Το σώμα του τάφηκε στην Μέντζκαρ.[4]
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Νυμφεύτηκε μία κόρη του Βασίλ του Γκαργκάρ, αδελφή του Γρηγορίου επισκόπου της Κιλικίας. Δεν απέκτησαν τέκνα.[4]
Από μία μη νόμιμη σχέση του είχε ένα εκτός γάμου τέκνο:
- (νόθος) Γρηγόριος απεβ. 1209/10.[4]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Հայկական սովետական հանրագիտարան» (Aρμενικά) Γερεβάν. 1981.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Cawley, Charles (April 1, 2009), Lords of the Mountains, Kings of (Cilician) Armenia (Family of Rupen)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Gibb, Sir Hamilton A. R. The Career of Nūr-ad-Dīn.
- ↑ 6,0 6,1 Vahan M. Kurkjian (April 5, 2005). "A History of Armenia". Website. Bill Thayer. Retrieved July 23, 2009.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ghazarian, Jacob G: The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393); RoutledgeCurzon (Taylor & Francis Group), 2000, Abingdon; ISBN 0-7007-1418-9
- Gibb, Sir Hamilton A. R.: The Career of Nūr-ad-Dīn (in: Setton, Kenneth M. (General Editor) – Baldwin, Marshall W. (Editor): A History of the Crusades – Volume I: The First Hundred Years; The University of Wisconsin Press, 1969, Madison, Milwaukee, and London; ISBN 978-0-299-04834-1)
- Runciman, Steven: A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187; Cambridge University Press, 1988, Cambridge; ISBN 0-521-06162-8
- Τα Χρονικά του Σεμπάντ του Κοντόσταυλου
