Γραμματόσημα και ταχυδρομική ιστορία της Ιταλίας

Αυτή είναι μια εισαγωγή στη φιλοτελική και ταχυδρομική ιστορία της Ιταλίας.

Δεδομένου ότι η Ιταλία δεν ενοποιήθηκε μέχρι το 1861, η πρώιμη ταχυδρομική ιστορία της συνδέεται με τα διάφορα βασίλεια και τα κρατίδια που υπήρχαν στη χερσόνησο.

Πριν την ενοποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ναπολεόντια Ιταλία (1805-1814)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια των Ναπολεοντίων Πολέμων, η γεωπολιτική αστάθεια της περιοχής οδήγησε σε μια μεγάλη ποικιλία στα ταχυδρομικά συστήματα. ^[1] Στο βασίλειο της Ιταλίας, την βραχύβια Ιταλική Δημοκρατία και τις άλλες εξαρτημένες περιοχές, ο Ναπολέων διόρισε ταχυδρομικούς διαχειριστές πιστούς σε αυτόν.^[2]^[3]

Μετά τη Συνθήκη του Παρισιού το 1814, τα ανεξάρτητα ιταλικά βασίλεια ανέκτησαν τον έλεγχο των ταχυδρομικών τους συστημάτων.

1814–1860[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Αλογάκια (Cavallini) της Σαρδηνία ήταν μια πρώιμη ιδιωτική ταχυδρομική υπηρεσία, γνωστή για την εισαγωγή προπληρωμένων επιστολόχαρτων με σφραγίδα το 1819.

Τα πρώτα γραμματόσημα στην Ιταλία εκδόθηκαν επίσης από το βασίλειο της Σαρδηνίας. Το 1850, ο κόμης Καμίλο Καβούρ συνέταξε έκθεση στο Κοινοβούλιο του βασιλείου του Πιεμόντε-Σαρνδηνίας, στην οποία προτείνει μεταρρύθμιση του ταχυδρομείου, όπως είχε εγκριθεί σε διάφορα ευρωπαϊκά κράτη, και προέβλεπε την εισαγωγή γραμματοσήμων, για τα οποία δημιουργήθηκε μια νέα λέξη: francobollo. Η μεταρρύθμιση έγινε νόμος τον Νοέμβριο, και τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1851.

Μετά από κάποιες προσπάθειες για ειδίκευση στην καινούργια τέχνη της εκτύπωσης γραμματοσήμων, η κυβέρνηση αποφάσισε να εγκατασταθεί στο σπίτι του Φραντσέσκο Ματραίρ στο Τορίνο. Τα γραμματόσημα του βασιλείου της Σαρδηνίας με το ανάγλυφο προφίλ του Βίκτωρα-Εμμανουήλ Β ́, χωρίς να αναφέρεται το όνομα του κράτους, εκτυπώθηκαν από τον Ματραίρ και εκδόθηκαν την 1η Ιανουαρίου 1851.

Μετά τη Σαρδηνία, άλλα ιταλικά κράτη εξέδωσαν επίσης γραμματόσημα. Αυτά περιλαμβάνουν την Τοσκάνη (Απρίλιος 1851), τα Παπικά Κράτη (Ιανουάριος 1852), τη Μόντενα (Ιούνιο 1852), την Πάρμα (Ιούνιος 1852), το βασίλειο των Δύο Σικελιών (Νάπολη - Ιανουάριος 1858, Σικελία - Ιανουάριος 1859), τη Ρομάνια (Σεπτέμβριος 1859). Στο βασίλειο της Λομβαρδο-Βενετίας, που ήταν υπό την Αυστριακή Αυτοκρατορία, εκδόθηκαν επίσης γραμματόσημα με ονομασίες σε τοπικό νόμισμα.

Εικόνες Ιταλικών γραμματοσήμων, 1814-1860[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γραμματόσημο του βασιλείου της Λομβαρδίας-Βενετίας, 1850
Γραμματόσημο του βασιλείου της Σαρδηνίας, 1851
Το πρώτο γραμματόσημο του δουκάτου της Πάρμα, Πιατσέντσα και Γκουάσταλα, 1852
Γραμματόσημο του δουκάτου της Μόντενα, 1852
Γραμματόσημο του μεγάλου δουκάτου της Τοσκάνης, 1853
Γραμματόσημο για τη Νάπολη. Βασίλειο των Δύο Σικελιών, 1858
Γραμματόσημο για τη Σικελία. Βασίλειο των Δύο Σικελιών, 1859
Γραμματόσημο για τη Ρομάνια. Παπικά Κράτη, 1859
Γραμματόσημο των Παπικών Κρατών, 1867

Το Βασίλειο της Ιταλίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γραμματόσημο του 1862 του βασιλείου της Σαρδηνίας, θεωρούμενο ως το πρώτο του βασιλείου της Ιταλίας.

Μετά την ενοποίηση της Ιταλίας κατά τη διάρκεια του 1860 και του 1861, τα γραμματόσημα που χρησιμοποιήθηκαν σε καθένα από τα εδάφη που εντάχθηκαν στην Ιταλία, αφαιρέθηκαν από την κυκλοφορία, και αντικαταστάθηκαν από τα γραμματόσημα του βασιλείου της Σαρδινίας. Αυτή η μετάβαση έγινε στη Μόντενα, την Πάρμα και τη Ρομάνια στις 1 Φεβρουαρίου 1860, στη Νάπολη στις 15 Σεπτεμβρίου 1862 (αν και οι τοπικές αρχές είχαν εκτυπώσει προηγουμένως γραμματόσημα που απεικόνιζαν τον θυρεό της Σαβοΐας), και στα Παπικά Κράτη το 1870. Τα γραμματόσημα του Mατραίρ επανεκτυπώθηκαν αρκετές φορές, και αυτά που εκτυπώθηκαν μετά τις 17 Μαρτίου 1861 θεωρούνται συνήθως τα πρώτα γραμματόσημα του βασιλείου της Ιταλίας.

Τα με οδόντωση γραμματόσημα της 4ης τυποποιημένης έκδοσης του βασιλείου της Σαρδηνίας με το προφίλ του Βίκτωρα-Εμμανουήλ Β ́ εκδόθηκαν το 1862. Από την 1η Ιανουαρίου 1863, άρχισαν να ισχύουν ομοιόμορφα ταχυδρομικά τέλη.

Το 1862 ο κόμης Aμπγιόρν Σπάρε κέρδισε τη σύμβαση με τα γραμματόσημα, αλλά τα σχέδιά του δεν άρεσαν, και δεν φάνηκε να είναι σε θέση να παράγει τα γραμματόσημα. Με κίνδυνο να μην έχει πια γραμματόσημα, στα τέλη του 1862 η ιταλική κυβέρνηση επέστρεψε και πάλι στον Ματραίρ, ο οποίος γρήγορα δημιούργησε ένα γραμματόσημο με ονομαστική αξία 15 σεντέσιμο με Λιθογραφική εκτύπωση, που απεικονίζει το προφίλ του βασιλιά Βίκτωρα-Εμμανουήλ Β ́ και την επιγραφή "Postale italiano".

Η σύμβαση με τον κόμη Σπάρε ακυρώθηκε τον Μάρτιο του 1863, και δόθηκε μια νέα σύμβαση στο βρετανικό τυπογραφείο De La Rue. Μια σειρά από οκτώ γραμματόσημα με την επιγραφή "Poste italiane" σε αξίες από 1 σεντέσιμο ως 2 λίρες εκδόθηκε την 1η Δεκεμβρίου 1863.

Η Ιταλία εντάχθηκε στην Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση την 1η Ιουλίου 1875. Μέχρι το 1877, χρησιμοποιούνταν ιταλικά γραμματόσημα στο Σαν Μαρίνο.

Ένα γραμματόσημο του 1910, που τιμά την 50η επέτειο της Εξστρατείας των Χιλίων του Γαριβάλδη.

Ο Ουμβέρτος Α΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ουμβέρτος Α΄ διαδέχτηκε τον πατέρα του το 1878, γεγονός που απαιτούσε μία νέα σειρά γραμματοσήμων. Εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στις 15 Αυγούστου 1879, ήταν τα πρώτα γραμματόσημα του βασιλείου που εξολοκλήρου σχεδιάστηκαν, χαράχθηκαν και εκτυπώθηκαν από Ιταλούς. Δεδομένου ότι παρέμειναν σημαντικό απόθεμα γραμματοσήμων του Βίκτωρα-Εμμανουήλ και οι οικονομικές συνθήκες ήταν κακές, τα παλαιά γραμματόσημα συνέχισαν να χρησιμοποιούνται για μερικά χρόνια, και ορισμένες αξίες των γραμματοσήμων του Ουμβέρτου Α΄ δεν χρησιμοποιήθηκαν, καθόλου, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του.

Η νέα σειρά ενσωμάτωσε τις αξίες και τα χρώματα που επιβάλλονταν από την Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση.

Βίκτωρ-Εμμανουήλ Γ΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα γραμματόσημα με το πορτρέτο του Βίκτωρα-Εμμανουήλ Γ΄ εμφανίστηκαν τον Ιούλιο του 1901. Η πρώτη σειρά αναμνηστικών γραμματοσήμων εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1910, για να σηματοδοτήσει την 50η επέτειο της Εκστρατείας των Χιλίων του Γαριβάλδη. Τα πρώτα αεροπορικά γραμματόσημα στον κόσμο εκδόθηκαν το 1917^[4], όταν το Ιταλικό Ταχυδρομείο (Poste italiane) έβαλε επισήμανση στα υπάρχοντα γραμματόσημα ταχείας παράδοσης.^[5]

Φασιστικό καθεστώς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αυτοκρατορικές σειρές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι το 1929, όλες οι οριστικές σειρές εκδίδονταν με το πορτρέτο του βασιλιά ή τον θυρεό. Τον Απρίλιο του 1929 κυκλοφόρησε η λεγόμενη "Αυτοκρατορική Σειρά" ("Serie Imperiale"), η πρώτη οριστική σειρά της φασιστικής κυβέρνησης του Μπενίτο Μουσολίνι. Τα σχέδια των γραμματοσήμων περιείχαν εικόνες της λύκαινας του Καπιτωλίου με τον Ρωμύλο και τον Ρώμο, τον Ιούλιο Καίσαρα, τον Οκταβιανό Αύγουστο και την προσωποποιημένη Ιταλία με πυργωτό στέμμα, και περιείχαν τους φάσκεις, σύμβολα του φασιστικού καθεστώτος.

Ιταλική Κοινωνική Δημοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1943, οι Γερμανοί ίδρυσαν την Ιταλική Κοινωνική Δημοκρατία (Repubblica Sociale Italiana, RSI) στη βόρεια Ιταλία, ένα ναζιστικό κράτος-μαριονέτα με τον Μουσολίνι εγκατασταμένο ως ηγέτη, όταν σώθηκε από Γερμανούς αλεξιπτωτιστές.

Γραμματόσημο 5 σεντέσιμι της Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας, 1944
Γραμματόσημο 25 σεντέσιμι της Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας, 1944
Γραμματόσημο 50 σεντέσιμι της Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας, 1944
Γραμματόσημο 1 λίρας της Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας, 1944

Ιταλική Δημοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ιταλία έγινε δημοκρατία μετά από δημοψήφισμα, που πραγματοποιήθηκε στις 2 Ιουνίου 1946.

Διαμάχη για τα γραμματόσημα του Φιούμε[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2007, η έκδοση ενός ιταλικού γραμματοσήμου με την πόλη της Ριέκα της Κροατίας προκάλεσε μια διαμάχη.^[6] Το γραμματόσημο αναφέρεται στην πόλη με το συνηθισμένο Ιταλικό όνομά της Φιούμε, με τον ισχυρισμό ότι ήταν πρώην ιταλική επικράτεια. Αυτό θεωρήθηκε προσβλητικό στην Κροατία. ^{[<span title="This claim needs references to reliable sources. (May 2022)">citation needed</span>]}

Εκδόσεις για τα νησιά του Αιγαίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Ιταλικά Νησιά του Αιγαίου Πελάγους που ήταν στην ιταλική κατοχή ήταν τα Δωδεκάνησα από το 1912 έως το 1945. Για τα νησιά εκδόθηκαν ιταλικά γραμματόσημα με επισήμανση "Egeo" και "Isole Italiane dell'Egeo". Επίσης, εκδόθηκαν γραμματοσήματα για τα μεμονωμένα νησιά: Χάλκη (Karki), Κάλυμνο (Calimno), Κάσο (Caso), Κω (Coo), Λέρο (Lero), Λειψούς (Lisso), Νίσυρο (Nisiro), Πάτμο (Patmo), Τήλο (Piscopi), Ρόδο (Rodi), Κάρπαθο (Scarpanto), Σύμη (Simi) και Αστυπάλαια (Stampalia).

Γραμματόσημο για το νησί της Ρόδου
Γραμματόσημο για την Επισκοπή Τήλου

Εκδόσεις για τη Βενέτσια Τζούλια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ιταλία προσάρτησε την Βενέτσια Τζούλια, συμπεριλαμβανομένης της χερσονήσου της Ιστρίας και των πόλεων της Τεργέστης (Trieste) και της Γκορίτσια με τη Συνθήκη του Ραπάλο (1920) . Με τη Συνθήκη της Ρώμης (1924) προσαρτήθηκε επίσης και η πόλη Φιούμε.

Μετά τον πόλεμο, από το 1945 έως το 1947, η Βενέτσια Τζούλια κατελήφθη από Συμμαχικά Αγγλο-Αμερικανικά στρατεύματα (Ζώνη "Α": η περιοχή με την πόλη της Τεργέστης) και στρατεύματα του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού (Ζώνη "Β": Ιστρία και Σλοβενική Ακτή). Οι ζώνες κατοχής διαχωρίστηκαν κατά μήκος της λεγόμενης γραμμής Μόργκαν. Στην Ζώνη Α, τα ιταλικά γραμματόσημα επισημάνθηκαν με "Α.M.G./V.G.". (Allied Military Government/Venezia Giulia, Συμμαχική Στρατιωτική Κυβέρνηση/Βενέτσια Τζούλια) τον Σεπτέμβριο του 1945. Το 1947, μετά τη Συνθήκη Ειρήνης του Παρισιού, η Ιταλία παραχώρησε τις περισσότερες από αυτές τις χώρες στη Γιουγκοσλαβία.

Γραμματόσημο του 1945 με την επισήμανση Συμμαχική Στρατιωτική Κυβέρνηση / Βενέτσια Τζούλια".

Ελεύθερη περιοχή της Τεργέστης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ειρηνευτική συνθήκη καθιέρωσε την Τεργέστη και την γύρω περιοχή ως Ελεύθερο Έδαφος της Τεργέστης (Free Territory of Trieste, FTT), επίσης χωρισμένη σε ζώνες Α και Β, υπό τη Συμμαχική Στρατιωτική Κυβέρνηση (ΑΜG) και την Γιουγκοσλαβική στρατιωτική διοίκηση, αντίστοιχα. Στην Ζώνη Α εκδόθηκαν ιταλικά γραμματόσημα με επισήμανση "Α.Μ.G./F.T.T." μεταξύ 1947 και 1954. Το Ελεύθερο Έδαφος χωρίστηκε μεταξύ Ιταλίας και Γιουγκοσλαβίας το 1954, όπου η Ζώνη Α εντάχθηκε στην Ιταλία.

Εκδόσεις Campione d'Italia[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Campione d'Italia είναι ένα ιταλικό έδαφος, που περιβάλλεται από την Ελβετία, κοντά στη λίμνη Λουγκάνο. Το δημοτικό συμβούλιο εξέδωσε τα δικά του γραμματόσημα τον Μάιο του 1944. Τα γραμματόσημα είχαν επιγραφή "RR Poste italiane / Comune de Campione" (Συστημένο με Απόδειξη, Raccomandata con Ricevuto, RR) και με αξίες σε ελβετικό νόμισμα. Τα γραμματόσημα του Campione αποσύρθηκαν το 1952. Από τότε, η ταχυδρομική αποστολή μπορεί να γίνεται με ελβετικά γραμματόσημα ή με ιταλικά.

Ιταλικά ταχυδρομικά γραφεία στο εξωτερικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα γραμματόσημα για τα ιταλικά ταχυδρομεία στο εξωτερικό εκδόθηκαν την 1η Ιανουαρίου 1874, με την επισήμανση "estero" ("στο εξωτερικό") επί των Ιταλικών γραμματοσήμων.

Ιταλικά ταχυδρομεία στη Βεγγάζη 1901-1912
Ιταλικά ταχυδρομεία στην Τρίπολη 1909-1912
Ιταλικά ταχυδρομεία στο Πεκίνο Κίνας 1917-1922
Ιταλικά ταχυδρομεία στο Τιεντσίν Κίνας 1917-1922
Ιταλικά ταχυδρομεία στην Κρήτη
Ιταλικά ταχυδρομεία στην Αίγυπτο
Ιταλικά ταχυδρομεία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία 1873-1923.

Γραμματόσημο για τα ιταλικά ταχυδρομεία στην Κρήτη
Γραμματόσημο για τα ιταλικά ταχυδρομεία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία
Γραμματόσημο για τα ιταλικά ταχυδρομεία στο Πεκίνο της Κίνας
Γραμματόσημο για τα ιταλικά ταχυδρομεία στοΤιεντσίν της Κίνας
Γραμματόσημο για τα ιταλικά ταχυδρομεία στηνΤρίπολη

Βλέπε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφορές και πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφορές

↑ «Henry A. Meyer Collection of French Revolution and Napoleonic Covers and Documents». National Postal Museum. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2021.
↑ Ingres, Jean-Auguste-Dominique (2006). Ingres, 1780-1867 (στα Γαλλικά). Vincent Pomarède, Uwe Fleckner, Éric Bertin, Musée du Louvre. Paris: Gallimard. σελ. 188. ISBN 2-07-011843-6.
↑ «Joseph-Antoine Moltedo (born 1775)». Metropolitan Museum of Art. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2021.
↑ «Arago Glossary: A». National Postal Museum. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2009.
↑ Baadke, Michael. «Airmail collecting can take you anywhere». Linn's Stamp News. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2009.
↑ «Croatia protests over Italian stamp | Stampnews.com». stampnews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2016.

Πηγές

Dehn, Roy A. Ιταλικές Στάμπες: Ένα εγχειρίδιο για συλλέκτες. Λονδίνο: Χάινεμαν, 1973.
Stanley Gibbons Ltd: διάφοροι καταλόγοι.
Εγκυκλοπαίδεια των Ταχυδρομικών Αρχών
Ροσίζτερ, Στιούαρτ και Τζον Φλόουερ. Ο Ατλάς Στάμπερ. Λονδίνο: ΜακΝτόναλντ, 1986. (ISBN 0-356-10862-7)Δελτίο ΕΕ 0-356-10862-7

Εξωτερικές συνδέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Σφραγίδες της Ιταλίας και των Ιταλικών Αποικιών του Τόνι Κλέιτον

[1] «Henry A. Meyer Collection of French Revolution and Napoleonic Covers and Documents». National Postal Museum. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2021.

[2] Ingres, Jean-Auguste-Dominique (2006). Ingres, 1780-1867 (στα Γαλλικά). Vincent Pomarède, Uwe Fleckner, Éric Bertin, Musée du Louvre. Paris: Gallimard. σελ. 188. ISBN 2-07-011843-6.

[3] «Joseph-Antoine Moltedo (born 1775)». Metropolitan Museum of Art. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2021.

[4] «Arago Glossary: A». National Postal Museum. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2009.

[linns_anywhere-5] Baadke, Michael. «Airmail collecting can take you anywhere». Linn's Stamp News. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2009.

[stampnews-6] «Croatia protests over Italian stamp | Stampnews.com». stampnews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]