Ηφαιστειακό παρατηρητήριο
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Το ηφαιστειακό παρατηρητήριο (ΗΠ), ή παρατηρητήριο ηφαιστείου είναι το ειδικά θεσμοθετημένο όργανο, επιφορτισμένο στην έρευνα και παρακολούθηση ηφαιστειακού πεδίου. Διεθνής συντομογραφία V.O. (εκ του όρου Volcano Observatory).
Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ουσιαστικά πρόκειται για διεπιστημονικό κλιμάκιο ηφαιστειολόγων, σεισμολόγων, γεωχημικών, ωκεανολόγων (κατά περίπτωση) κ.ά. εθνικού ή διεθνούς χαρακτήρα (επιστημονικής αποστολής) που προβαίνει σε επιτόπια περιοδική ή συνεχή παρακολούθηση και μετρήσεις των γεωφυσικών αλλαγών ηφαιστειακού πεδίου, εξετάζοντας μεταξύ άλλων τη σεισμικότητα και τις κινήσεις του εδάφους, (αλλαγές τοπογραφικού ανάγλυφου), των φυσικο-χημικών παραμέτρων, τις γεωθερμικές και υδρολογικές καταστάσεις κ.ά. συντάσσοντας σχετικά δελτία. Βασικός στόχος των παρατηρητηρίων αυτών είναι η πρόβλεψη ηφαιστειακής δραστηριότητας και των συνεπαγομένων κινδύνων και όχι τόσο η βεβαίως συνεχής και λεπτομερής καταγραφή σε σχετικά δελτία όταν αυτή συμβαίνει.
Τα δελτία των περιοδικών παρατηρήσεων διαβιβάζονται στα γεωδυναμικά ινστιτούτα της χώρας, σε πανεπιστήμια και άλλους φορείς καθώς και σε διεθνή κέντρα παρακολούθησης της εν γένει ηφαιστειότητας σε παγκόσμιο επίπεδο προκειμένου να αναλυθούν για τυχόν πρόδρομα σημεία διέγερσης και αξιολογηθούν για περαιτέρω ενέργειες. Αντίθετα τα δελτία εξέλιξης ηφαιστειακής δράσης διαβιβάζονται άμεσα σε εθνικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης όπου και προσδιορίζονται μέτρα πολιτικής άμυνας και διαχείρισης καταστάσεως.
Εκ των παραπάνω γίνεται αντιληπτή η σπουδαιότητα των εν λόγω παρατηρητηρίων ειδικότερα σε χώρες που παρουσιάζουν έντονη ηφαιστειακή ή γεωθερμική ενέργεια. Την μεθοδολογία των παρατηρήσεων και μετρήσεων των εν λόγω παρατηρητηρίων επιμελείται η Εφαρμοσμένη Ηφαιστειολογία, ενώ τον συντονισμό όλων ανά τον κόσμο ο επί τούτου ιδρυθείς Παγκόσμιος Οργανισμός Ηφαιστειακών Παρατηρητηρίων.
Τέλος σημειώνεται ότι κάθε ηφαιστειακό παρατηρητήριο φέρει το όνομα του ηφαιστειακού πεδίου για το οποίο και ορίσθηκε καθώς και διεθνή κωδικό αριθμό. Αρχαιότερο ηφαιστειακό παρατηρητήριο είναι το του Βεζούβιου στη Νάπολη (Ιταλία), που φέρεται να ιδρύθηκε το 1841, από τον Φερδινάνδο Β' των Βουρβόνων, Βασιλέα των Δύο Σικελιών.