Υδράργυρος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Υδράργυρος
ΧρυσόςΥδράργυροςΘάλλιο
Cd

Hg

Cn


Υδράργυρος

Ιστορία
Ταυτότητα του στοιχείου
Όνομα, σύμβολο Υδράργυρος (Hg)
Ατομικός αριθμός (Ζ) 80
Κατηγορία Στοιχεία μετάπτωσης
ομάδα, περίοδος,
τομέας
12 ,6, d
Σχετική ατομική
μάζα (Ar)
200.59 g/mol
Ηλεκτρονική
διαμόρφωση
[Xe] 4f14 5d10 6s2
Αριθμός CAS 7439-97-6
Ατομικές ιδιότητες
Ατομική ακτίνα 151 pm
Ομοιοπολική ακτίνα 132±5 pm
Ακτίνα van der Waals 155 pm
Ηλεκτραρνητικότητα 2.00 (Κλίμακα Pauling)
Κυριότεροι αριθμοί
οξείδωσης
4, 2
Ενέργειες ιονισμού 1η: 1007,1 kJ/mol

2η: 1810 kJ/mol

3η: 3300 kJ/mol

Φυσικά χαρακτηριστικά
Κρυσταλλικό πλέγμα ρομβοεδρικό
Σημείο τήξης -38,83°C
Σημείο βρασμού 356,73°C
Κρίσιμο σημείο 1477°C, 172,00 MPa
Πυκνότητα (υγρού μετάλλου) 13,534 g/cm3
Ειδική θερμοχωρητικότητα (25°C) 27,983 J/mol
Μαγνητική συμπεριφορά διαμαγνητικό
Ειδική ηλεκτρική
αντίσταση
(25°C) 961nΩ/m
Ειδική θερμική
αγωγιμότητα
(27°C) 8,30 W/m
Ταχύτητα του ήχου (υγρό 20°C) 1451,4 m/s
Η κατάσταση αναφοράς είναι η πρότυπη κατάσταση (25°C, 1 Atm)
εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά

Το χημικό στοιχείο υδράργυρος είναι ένα μέταλλο με ατομικό αριθμό 80 και ατομικό βάρος 200,59. Το σύμβολό του είναι Hg. Έχει θερμοκρασία τήξης -38,87 °C και θερμοκρασία βρασμού 356,58 °C. Είναι ένα βαρύ μέταλλο, ανήκει στον τομέα d του περιοδικού πίνακα και είναι το μοναδικό μέταλλο που απαντά σε υγρή κατάσταση σε θερμοκρασία δωματίου και κανονικές συνθήκες πίεσης. Το μόνο άλλο στοιχείο που είναι υγρό σε αυτές τις συνθήκες είναι το βρώμιο, παρ' όλο που μέταλλα όπως το καίσιο, το γάλλιο και το ρουβίδιο λιώνουν μόλις πιο πάνω από τη θερμοκρασία δωματίου.

Ο υδράργυρος απαντά στη φύση σε κοιτάσματα κινναβαρίτη (θειούχος υδράργυρος). Η κόκκινη χρωστική ουσία που προέρχεται από τον κινναβαρίτη, καθαρής μορφής θειούχου υδραργύρου, λαμβάνεται ως επί το πλείστον από αντίδραση του υδραργύρου με θείο. Ο κινναβαρίτης είναι άκρως τοξικός εάν καταποθεί ή εισπνευθεί η σκόνη του. Δηλητηρίαση από υδράργυρο μπορεί επίσης να προκύψει με έκθεση σε υδατοδιαλυτές μορφές υδραργύρου (διχλωριούχο υδράργυρο ή μεθυλυδράργυρο), εισπνοή υδρατμών υδραργύρου ή κατανάλωση θαλασσινής τροφής μολυσμένης από υδράργυρο.

Ο υδράργυρος χρησιμοποιείται στα θερμόμετρα, στα βαρόμετρα, στα μανόμετρα, στα σφυγμομανόμετρα, στις βαλβίδες επίπλευσης, στους διακόπτες, στους επιβραδυντές, στους λαμπτήρες φθορισμού και σε άλλες συσκευές, αν και ανησυχίες σχετικά με την τοξικότητα του στοιχείου έχουν οδηγήσει τα θερμόμετρα υδραργύρου και τα σφυγμομανόμετρα να καταργηθούν σταδιακά σε μεγάλο βαθμό σε κλινικά περιβάλλοντα που είναι υπέρ εναλλακτικών λύσεων όπως θερμόμετρα με αλκοόλ και με galinstan (κράμα γαλλίου), θερμίστορ ή ηλεκτρονικά μέσα που βασίζονται στην υπέρυθρη ακτινοβολία. Με παρόμοιο τρόπο τα μηχανικά μανόμετρα και οι ηλεκτρονικοί αισθητήρες τάσεως έχουν αντικαταστήσει τα σφυγμομανόμετρα υδραργύρου. Παραμένει σε χρήση σε εφαρμογές στην επιστημονική έρευνα και ως υλικό αμαλγάματος για οδοντιατρική αποκατάσταση σε ορισμένες περιοχές. Χρησιμοποιείται στον φωτισμό: ηλεκτρικό ρεύμα διέρχεται μέσω ατμών υδραργύρου σε ένα λαμπτήρα φθορισμού παράγοντας υπεριώδες φως βραχέων κυμάτων το οποίο προκαλεί στη συνέχεια το φώσφορο στο σωλήνα να φθορίσει, δημιουργώντας ορατό φως.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σύμβολο για τον πλανήτη Ερμή (☿) έχει χρησιμοποιηθεί από τους αρχαίους χρόνους για να εκπροσωπεί το στοιχείο

Ο υδράργυρος βρέθηκε σε Αιγυπτιακούς τάφους που χρονολογούνται από το 1500 π.Χ.[1].

Στην Κίνα και στο Θιβέτ πιστεύοταν ότι η χρήση του υδραργύρου παρατείνει τη ζωή και αποκαθιστά τα κατάγματα.

Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο υδράργυρος ανήκει στα στοιχεία μετάπτωσης στον περιοδικό πίνακα. Είναι ένα ισχυρό δηλητήριο. Απαντά στον οργανισμό σε πολύ μικρές ποσότητες. Όταν ανευρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες επηρεάζει τον εγκέφαλο[2]. Υδράργυρος χρησιμοποιείται στα ιατρικά θερμόμετρα, σε ορισμένα όργανα, όπως το βαρόμετρο, στους λαμπτήρες φθορισμού και σε άλλα αντικείμενα.

Ιδιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φυσικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο υδράργυρος είναι ένα βαρύ, αργυρόλευκο μέταλλο. Σε σύγκριση με άλλα μέταλλα είναι σχετικά καλός αγωγός της θερμότητας, αλλά αρκετά καλός αγωγός του ηλεκτρισμού. Ο υδράργυρος έχει εξαιρετικά χαμηλή θερμοκρασία τήξης για ένα d-στοιχείο.

Δείτε Επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ενώσεις Υδραργύρου:

Άλατα Υδραργύρου

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Υδράργυρος και περιβάλλον — Βασικά γεγονότα». Περιβαλλοντικό Κέντρο του Καναδά, Ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Καναδά. 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2008. 
  2. Ο βλαβερός υδράργυρος

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]