Χιραγκάνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η γραφή χιραγκάνα είναι η μία από τις δύο ιαπωνικές συλλαβικές γραφές κάνα.

Πίνακας χιραγκάνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

a (α) i (ι) u (ου) e (ε) ο (ο) ya (για) yu (γιου) yo (γιο)
ka (κα) ki (κι) ku (κου) ke (κε) ko (κο) きゃ kya (κυα) きゅ kyu (κυου) きょ kyo (κυο)
sa (σα) shi (σι) su (σου) se (σε) so (σο) しゃ sha (σ'α) しゅ shu (σ'ου) しょ sho (σ'ο)
ta (τα) chi (τσι) tsu (τσου) te (τε) to (το) ちゃ cha (τσα) ちゅ chu (τσ'ου) ちょ cho (τσο)
na (να) ni (νι) nu (νου) ne (νε) no (νο) にゃ nya (νυα) にゅ nyu (νυου) にょ nyo (νυο)
ha (χα) hi (χι) fu (φου) he (χε) ho (χο) ひゃ hya (χυα) ひゅ hyu (χυου) ひょ hyo (χυο)
ma (μα) mi (μι) mu (μου) me (με) mo (μο) みゃ mya (μυα) みゅ myu (μυου) みょ myo (μυο)
ya (για) yu (γιου) yo (γιο)
ra (ρα) ri (ρι) ru (ρου) re (ρε) ro (ρο) りゃ rya (ρυα) りゅ ryu (ρυου) りょ ryo (ρυο)
わ wa (βα) を wo (ω)
n (ν)
ga (γκα) gi (γκι) gu (γκου) ge (γκε) go (γκο) ぎゃ gya (γκυα) ぎゅ gyu (γκυου) ぎょ gyo (γκυο)
za (ζα) ji (τζι) zu (ζου) ze (ζε) zo (ζο) じゃ ja (τζα) じゅ ju (τζου) じょ jo (τζο)
da (ντα) (ji) (τζ'ι) (zu)(ζ'ου) de (ντε) do (ντο) ぢゃ (ja) (τζ'α) ぢゅ (ju) (τζ'ου) ぢょ (jo) (τζ'ο)
ba (μπα) bi (μπι) bu (μπου) be (μπε) bo (μπο) びゃ bya (μπυα) びゅ byu (μπυου) びょ byo (μπυο)
pa (πα) pi (πι) pu (που) pe (πε) po (πο) ぴゃ pya (πυα) ぴゅ pyu (πυου) ぴょ pyo (πυο)

Παρατηρήσεις για την απόδοση των χιραγκάνα στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μακρά φωνήεντα.

Τα μακρά φωνήεντα γράφονται διπλά. Το えい/ei (και όλα τα σε eい) γράφεται εϊ και το ええ/ee γράφεται εε. Το うう/uu (και όλα τα σε uう) γράφεται ουου. Το おお/oo γράφεται οο και το おう/ou γράφεται οου Το ああ/aa γράφεται αα.

Διπλά σύμφωνα.

Το γράμμα つ γραμμένο μικρό (ως っ δηλαδή) χρησιμοποιείται για να δείξει ότι το σύμφωνο που έπεται είναι διπλό.

Τα διπλά σύμφωνα γράφονται με διπλό σύμφωνο. さっぽろ (Sapporo) → Σαππόρο. To っし/sshi γράφεται σσι. Το っち/tchi ή cchi γράφεται ττσι. Το っつ/ttsu ττσου. Το っちゅ/tchu ή cchu ττσ’ου. Επιπρόσθετα, Οι συλλαβές από b- (π.χ. っば/bba) γράφονται με μπμπ και οι από d- (π.χ. っで/de) γράφονται με ντντ.

Συλλαβικός φθόγγος ん

Το ん πριν από φωνήεντα ή ημίφωνα γράφεται ν’. Αποδίδεται ως ν, αν και προ π ή μπ αποδίδεται και ως μ. Ομοίως γράφεται ν' πριν από φθόγγους που αρχίζουν από τ ή ντ. Π.χ. しんとう/shintou/Σίν'τοου.

Τονισμός.

Το ιαπωνικό τονικό σύστημα διαφέρει από το ελληνικό, για αυτό η επιλογή θέσης τόνου κατά την απόδοση ιαπωνικών λέξεων στα ελληνικά είναι μια επίπονη αλλά και όχι ιδιαίτερα χρήσιμη διαδικασία.

Χωρισμός λέξεων.

Οι ιαπωνικές λέξεις γράφονται ενωμένες χωρίς κενά ανάμεσά τους. Κατά την απόδοση των ιαπωνικών στα ελληνικά οι λέξεις γράφονται ξεχωριστά και αν πρόκειται για σύνθετες λέξεις μπορούν να χωριστούν με παύλες για ευκολία.

Μόριο へ.

Το へ όταν χρησιμοποιείται ως μόριο προφέρεται e/ε.

Η συλλαβές σε -ai, -oi, -ei.

Ώστε να μη προκαλείται σύγχηση με τα ελληνικά δίψηφα φωνήεντα, τις συλλαβές που λήγουν σε -ai, -oi, -ei, τις αποδίδουμε με ϊ με διαλυτικά. Δηλαδή, -αϊ, -οϊ, -εϊ. Στο -ui συνήθως δε μπαίνουν διαλυτικά, επειδή συνήθως διαβάζεται πάντα /ui/. Άρα, αποδίδουμε -ουι.

Οδηγός προφοράς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ιαπωνικά είναι σχετικά εύκολα στην προφορά τους για τον Έλληνα. Υπάρχουν μόνο μερικά σημεία που μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα.

  • Τα ιαπωνικά δεν τονίζονται όπως στα ελληνικά. (π.χ. Ελλάδα, =ελΛΑδα). Όλες οι συλλαβές μιας λέξης τονίζονται εξίσου.
  • Στα ιαπωνικά δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ του ρ και του λ. Για ευκολία γράφουμε ρ (ή r). Αυτό όμως που προφέρει ο Ιάπωνας είναι κάτι μεταξύ ρ και λ.
  • Στα ιαπωνικά υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε μακρό και βραχύ φωνήεν. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι που μας δείχνουν ότι ένα φωνήεν είναι μακρό. Είτε διπλογραφία του φωνήεντος (π.χ. juu). Είτε με την τοποθέτηση του σήματος της μακράς συλλαβής " ¯ " (π.χ. jū). Είτε με ένα "h" μετά το μακρό φωνήεν (π.χ. juh).

Προσοχή στον φθόγγο "ο" επειδή όταν είναι μακρά συλλαβή γράφεται ou, και μπορεί να διαβαστεί είτε ως ο μακρό (οο) είτε ως οου. Καλό θα ήταν να υποδεικνύεται πάντοτε αν μια συλλαβή είναι μακρά, γιατί ενδεχόμενη απουσία της μπορεί να προκαλέσει παρανόηση. Πολλές φορές η μακρά συλλαβή δε σημειώνεται κατά την απόδοση των ιαπωνικών με λατινικούς χαρακτήρες.

Το μακρό φωνήεν υπολογίζεται ως μία συλλαβή με δύο μόρες (μόρα: μονάδα βαρύτητας συλλαβής, βλέπε: Mora).

Όταν μετά από σύμφωνο ακολουθεί "ya/-υα", "yu/-υου" ή "yo/-υο" ( ゃ ゅ ょ) διαβάζεται όλο μαζί ως μια συλλαβή. Π.χ. Kyō-to/Κυό-ου-το (δύο συλλαβές με τρεις μόρες, όχι τρεις きょうと/Ky-ō-to/Κί-ο-ου-το). Ο φθόγγος "ν/n" μπορεί να είναι μέρος μιας συλλαβής (π.χ もの/mo-NO/μο-νο). Μπορεί όμως να αποτελεί και μόνος του μία συλλαβή (π.χ. しんとう/shi-n-tō/σιν'το-ου, 4 συλλαβές με 4 μόρες). Όταν μετά από ν ακολουθεί φωνήεν βάζουμε μια απόστροφο για να δείξουμε ότι είναι δύο συλλαβες. (Π.χ. shin'ai=shi-n-a-i (4 συλλαβές), αλλά shinai=shi-na-i( 3 συλλαβές).

Το "g" προφέρεται πάντοτε ως "γκ". Το "j" προφέρεται πάντοτε ως "τζ" παχύ. Το "z" προφέρεται πάντοτε ως "ζ". Το "s" προφέρεται πάντοτε ως "σ". Το "wa" προφέρεται όπως το "wa" στο "Washington". Αποδίδεται συχνά ως ουα, βα, ή γουα στα ελληνικά. Το "を/wo" προφέρεται απλά "ο". Αποδίδεται όμως στα ελληνικά και ως "ω" ή αν πρόκειται για αρχαίες λέξεις ως "βο".

Το "ち/chi" προφέρεται ως "τσι" παχύ και όχι ως "σι" ή "χι". Τα "tsu" και "chu" στα ιαπωνικά προφέρονται διαφορετικά. Το πρώτο προφέρεται όπως το τσ στα ελληνικά, ενώ το δεύτερο περίπου όπως το ch στην αγγλική λέξη church (δηλαδή παχύ). Γι' αυτό στα ελληνικά αποδίδονται το πρώτο ως "τσου" και το δεύτερο ως "τσ'ου". Τα "sha", "shi", "shu" και "sho" προφέρονται ως "σ'α", "σι", "σ'ου" και "σ'ο" με το "σ" όμως να προφέρεται όπως το αγγλικό "sh" ή το γαλλικό "ch" ή το γερμανικό "sch" και μπαίνει απόστροφος για να ξεχωρίζουν από τα απλά sa/σα, su/σου και so/σο. Το じ/ji και το ぢ/di προφέρονται και τα δύο ως τζι με τζ- παχύ. Το ず/zu και το づ/du προφέρονται και τα δύο ως ζου.

Το διπλό σύμφωνο προφέρεται συγκοπτόμενο. Π.χ. το "Bukkyō" θα προφερθεί ως Μπουκ'κυοο. Όπως δηλαδή προφέρουμε τα "kc" στην αγγλική λέξη "bookcase". Μερικές φορές το διπλό "chi" αποδίδεται ως "tchi". Πολλές φορές το "n" μπροστά από "b" ή "p", αποδίδεται ως "m".

Το "u" αποδίδεται ως "u/ου". Η προφορά του, όμως, είναι σαν "ου" με μη-στρογγυλοποιημένα τα χείλη. Η φωνητική του αξία στο Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο είναι [ɯ̟]. Μερικές φορές οι φθόγγοι "u" και "i" διαβάζονται ψιθυριστά. Πάντοτε όμως γραπτά αποδίδονται κανονικά. Η προφορά των υπολοίπων γραμμάτων είναι όπως στα λατινικά. Το "e" διαβάζεται πάντοτε ως "ε". Τέλος, διαβάζουμε ότι βλέπουμε.

Παραδείγματα εσφαλμένων αποδόσεων των ιαπωνικών με ελληνικούς χαρακτήρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Η ορθή προφορά της λέξης "神風/kamikaze" είναι κα-μι-κα-ZE (όχι κα-μι-κα-ZI).
  • Ο πρώην Ιάπωνας πρωθυπουργός λεγόταν Κοϊζούμι Τζουν'ιτσιρόου (όχι Γιουνιχίρο).
  • Η πρωτεύουσα της Ιαπωνίας λέγεται Το-ου-κιό-ου (όχι Τό-κι-ο).
  • Ο ανώτερος στρατιωτικός κυβερνήτης κατά τον ιαπωνικό μεσαίωνα λεγόταν Σ'όουγκουν (όχι Σογκούν).
  • Η μεγάλη πόλη της δυτικής Ιαπωνίας λέγεται Οόσακα (όχι Οζάκα).

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]