Ταν Γιουνχσιάν
| Ταν Γιουνχσιάν | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1461 |
| Θάνατος | 1554 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Δυναστεία Μινγκ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιατρός |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Tan Gang |
Η Ταν Γιουνχσιάν (談允賢, 1461-1554) ήταν γυναίκα γιατρός στην Κίνα κατά την εποχή της δυναστείας των Μινγκ (1368–1644 μ.Χ.), η μοναδική γυναίκα γιατρός της αυτοκρατορικής Κίνας της οποίας το έργο σώζεται μέχρι σήμερα.[1]
Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εκπαίδευσή της[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε σε μία οικογένεια που ασχολούνταν παραδοσιακά με την ιατρική και αριθμούσε πολλά μέλη που είχαν γίνει αξιωματούχοι στην αυλή του αυτοκράτορα. Ο προπαππούς της, οι παππούδες της, ο πατέρας της και τουλάχιστον ένας θείος της ήταν όλοι γιατροί. Ειδικά η γιαγιά της είχε τέτοια φήμη σαν γιατρός που επιλέχθηκε σαν νύφη ακριβώς λόγω των γνώσεών της προκειμένου να εκπαιδεύσει και τον σύζυγό της, δηλαδή τον παππού της Γιουνχσιάν.[1]
Παραδοσιακά στην Κίνα δεν υπήρχε διάκριση σε βάρος των γυναικών ιατρών οι οποίες θεωρούνταν όχι απλά εξίσου καλές με τους άντρες, αλλά καλύτερες καθώς θεωρούνταν κάτοχοι ιδιαίτερων και μυστικών γνώσεων που κατά κύριο λόγο αφορούσαν την αναπαραγωγή, την γυναικολογία και την σεξολογία.[2] Τουλάχιστον από το 1.000 π.Χ. εργάζονταν ως μαίες, ετοίμαζαν φαρμακευτικά σκευάσματα, έκαναν εγχειρίσεις και ανατομίες ζώων και ανθρώπων.[3] Κατά την διάρκεια των αιώνων υπήρξαν διάφορες γυναίκες που έμειναν γνωστές για την ιατρική τους καριέρα όπως η Τσουν Γιου Γιεν (Chun Yu Yen) που έζησε τον 2ο αιώνα π.Χ..[4] Γνωρίζουμε μάλιστα πως γύρω στο 1.300 μ.Χ. οι γυναίκες μπορούσαν να εκπαιδευθούν στην ιατρική και να διεκδικήσουν μία θέση στο αυτοκρατορικό μητρώο κρατικών αξιωματούχων ιατρών και να ανοίξουν το δικό τους ιατρείο.[5] Γενικά, όμως οι άντρες γιατροί ξεπερνούσαν αριθμητικά τις γυναίκες κατά πολύ καθώς η επικράτηση του κονφουκιανισμού αποθάρρυνε την συμμετοχή των γυναικών στα δημόσια αξιώματα ενώ επέβαλλε την υποταγή των γυναικών στους άντρες και τον περιορισμό τους στο σπίτι και στις οικιακές ασχολίες.[2]
Αυτές οι κοινωνικές επιταγές που περιόριζαν τις γυναίκες στον οικιακό χώρο ήταν ο λόγος που η Γιουνχσιάν δεν έλαβε επίσημη μόρφωση, αλλά εκπαιδεύτηκε κατά κύριο λόγο από την διάσημη γιαγιά της. Συνήθως οι γυναίκες ιατροί απέφευγαν να εκπαιδεύσουν τις κόρες τους έτσι ώστε να αποφύγουν την διαρροή των ιατρικών μυστικών της οικογένειας όταν εκείνες θα παντρεύονταν και αντίθετα προτιμούσαν να εκπαιδεύουν τις νύφες τους.[2] Στην περίπτωση της Γιουνχσιάν, όμως, έγινε εξαίρεση γιατί η οικογένειά της, παρά την ιατρική της παράδοση, κάποια στιγμή άλλαξε επαγγελματικό προσανατολισμό και άρχισε να ασχολείται με την πολιτική.[2] Η Γιουνχσιάν ήταν η μοναδική που μπορούσε να διασώσει και να διατηρήσει τα ιατρικά μυστικά της οικογένειάς της.
Όπως απαιτούνταν από το έθιμο η Γιουνχσιάν δεν επιδίωξε να εργασθεί ως γιατρός που τότε θεωρούνταν “αντρικό” επάγγελμα, αλλά αντίθετα παντρεύτηκε, αφοσιώθηκε στην οικογένειά της και έκανε τέσσερα παιδιά. Τότε ήταν που άρχισε σταδιακά να εφαρμόζει τις γνώσεις της αρχικά μόνο στα παιδιά της. Λίγο πριν να πεθάνει η γιαγιά της της έδωσε ένα σημειωματάριο με τις πιο πολύτιμες ιατρικές συνταγές της καθώς και τον εξοπλισμό για να κατασκευάζει μόνη της τα φάρμακά της[1], αλλά ούτε αυτό στάθηκε αρκετό για να κάνει την Γιουνχσιάν να τολμήσει να τα βάλει με το κατεστημένο.
Σταδιοδρομία ως ιατρός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το περιστατικό που άλλαξε την ζωή της ήταν μια σοβαρή ασθένεια που πέρασε η ίδια και την έφερε πολύ κοντά στον θάνατο. Μέσα στον πυρετό της ονειρεύτηκε την γιαγιά της να της δείχνει ένα συγκεκριμένο σημείο σε κάποιο βιβλίο ιατρικής που περιείχε την συνταγή που θα την έκανε καλά.[1] Όταν η Γιουνχσιάν κατάφερε να γίνει καλά ακολουθώντας τις υποδείξεις του ονείρου της θεώρησε πως ήταν σημάδι πως έπρεπε να αρχίσει να χρησιμοποιεί τις γνώσεις που της είχε χαρίσει η γιαγιά της για να γιατρεύει τον κόσμο που είχε ανάγκη.
Κατά την διάρκεια της ζωής της γιάτρεψε μόνο γυναίκες και ιδιαίτερα εκείνες που υπέφεραν από γυναικολογικά προβλήματα. Οι μέθοδοί της περιλάμβαναν την συνταγογράφηση φαρμάκων από ιαματικά βότανα, αλλά και τον βελονισμό και την θερμοθεραπεία με μόξα (λεβιθόχορτο).[1] Ο λόγος που ασχολήθηκε αποκλειστικά με τις γυναίκες ήταν οι ηθικοί περιορισμοί που απαγόρευαν στους κατά κύριο λόγο αποκλειστικά άντρες γιατρούς να ακουμπούν ή ακόμα και να κοιτάζουν τις γυναίκες ασθενείς. Κατά την διάρκεια των αιώνων οι λιγοστές γυναίκες ιατροί ήταν πολύτιμες γιατί τα συντηρητικά έθιμα της αυτοκρατορικής Κίνας εμπόδιζαν τις γυναίκες να καταφύγουν στους γιατρούς όταν είχαν πρόβλημα και αν το έκαναν η διάγνωση έπρεπε να γίνει συχνά χωρίς σωματική επαφή και χωρίς να είναι πάντα δυνατή η περιγραφή των συμπτωμάτων. Κατά την εποχή της δυναστείας των Σονγκ, για παράδειγμα, οι γιατροί έπρεπε να παίρνουν τον σφυγμό των γυναικών ασθενών τους ενώ εκείνες είχαν καλυμμένους τους καρπούς τους με ύφασμα έτσι ώστε να μην υπάρχει οποιαδήποτε σωματική επαφή.[2] Συχνά οι γυναίκες βρίσκονταν κρυμμένες πίσω από παραβάν και τα συμπτώματά τους τα περιέγραφαν στους γιατρούς οι άντρες συγγενείς τους.[2] Όπως ήταν φυσικό, με τέτοιους περιορισμούς πολλές γυναίκες υπέφεραν μακροχρόνια και όχι σπάνια πέθαιναν κιόλας. Αυτοί οι περισμοί έκαναν επίσης απαγορευτικό το επάγγελμα του γιατρού σε μία γυναίκα καθώς εκείνη δεν θα μπορούσε ποτέ να ακουμπήσει έναν άντρα ασθενή. Με το να κουράρει αποκλειστικά γυναίκες η Γιουνχσιάν κάλυψε ένα μεγάλο κενό στην θεραπεία των άρρωστων γυναικών καθώς κατάφερνε να τις προσεγγίσει χωρίς πρόβλημα, να τις εξετάσει και να συζητήσει μαζί τους τα συμπτώματά τους χωρίς ταμπού.
Η Ταν Γιουνχσιάν αναλάμβανε ασθενείς τόσο από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα όσο και γυναίκες από την εργατική τάξη. Κατά την γνώμη της οι τελευταίες συνήθως υπέφεραν από διάφορα προβλήματα υγείας λόγω της σκληρής ζωής που είχαν καθώς ήταν υποχρεωμένες να εργάζονται σκληρά και ανελλειπώς σε εργασίες που σήμερα θα θεωρούσαμε ιδιαίτερα σκληρές και ανθυγιεινές, όπως κατασκευή πυρότουβλων, οδήγηση χειροκίνητου “φέρι μποτ” και ψάρεμα.[1] Από την άλλη, είχε την άποψη ότι τα περισσότερα προβλήματα υγείας των ευκατάστατων γυναικών προέρχονταν από ψυχολογικά προβλήματα, στρες και κοινωνική πίεση.[1] Λόγω του γεγονότος ότι ήταν γυναίκα, η Γιουνχσιάν μπορούσε επίσης να κατανοήσει ιδιαίτερες ψυχολογικές πιέσεις που αφορούσαν τις γυναίκες όπως για παράδειγμα το άγχος μίας γυναίκας που δεν μπορούσε να κάνει παιδί ή την στενοχώρια κάποιας άλλης που ο σύζυγός της την παραμελούσε ή αποφάσιζε να φέρει παλλακίδα στην οικογένεια.[1] Με βάση όλα τα παραπάνω συνταγογραφούσε ανάλογα.
Το βιβλίο της[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όταν έφτασε σε προχωρημένη ηλικία αποφάσισε να καταγράψει τις γνώσεις της και τις εμπειρίες της στο ιατρικό επάγγελμα, κάτι που εκείνη την εποχή ήταν όχι απλά καινοτόμο αλλά και επαναστατικό καθώς οι γυναίκες δεν ήταν συνηθισμένο να γράφουν βιβλία. Ήταν τόσο αδιανόητο ένα βιβλίο από γυναίκα συγγραφέα και μάλιστα γιατρό που για να το εκδώσει η Γιουνχσιάν χρειάστηκε την βοήθεια του γιου της. Στην εισαγωγή του βιβλίου της που ονόμασε Σημειώσεις Μίας Γυναίκας Ιατρού αποκαλύπτει την βαθιά αμφισβήτηση που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες γιατροί στην εποχή της γράφοντας:
“Κατέγραψα προσεκτικά όσα έμαθα από τη γιαγιά μου καθώς και όσα ανέπτυξα από την δική μου εμπειρία. […] Πιστεύω ότι όσα γράφω θα φανούν χρήσιμα στους γιατρούς και ελπίζω οι αναγνώστες να μην τα ειρωνευτούν.”[6]
Απεβίωσε σε ηλικία 93 ετών.[1]
Η Ταν Γιουνχσιάν στην σύγχρονη εποχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ζωή της Ταν Γιουνχσιάν παρουσιάστηκε μυθιστορηματικά στην δημοφιλή κινέζικη σειρά "Η Γιατρός του Αυτοκράτορα" (Imperial Doctress)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Tan Yunxsian. Miscellaneous Records of a Female Doctor.
- "Η Γιατρός του Αυτοκράτορα". YouTube. Κινέζικη σειρά με ελληνικούς υπότιτλους. Ανακτήθηκε 12-03-2018.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Ebrey, Patricia Buckley (2013). East Asia : a cultural, social, and political history (3η έκδοση). Boston, MA: Wadsworth Publishing. ISBN 1133606474. 811729581.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Female Medical Workers in Ancient China». abz-nord.de. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2018.
- ↑ Kelly, Howard A. (2012). A History of Women in Medicine: From the Earliest Times to the Beginning of the Nineteenth Century. Literary Licensing. ISBN 1258386461.
- ↑ Meschel, S. V.. «Teacher Keng's heritage: A survey of Chinese women scientists». Journal of Chemical Education 69 (9). doi:. http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ed069p723.
- ↑ Wong, Chimin Κ.· Wang, Wang (2009). History of Chinese medicine. World Scientific Publishing Company. ISBN 7532628108. 436463339.
- ↑ Cass, Baldwin Victoria (1999). Dangerous women : warriors, grannies, and geishas of the Ming. Rowman & Littlefield. ISBN 0847693953. 40890978.
|