Σύνδεσμος Ακαδημαϊκών Εκδοτών Ανοικτής Πρόσβασης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σύνδεσμος Ακαδημαϊκών Εκδοτών Ανοικτής Πρόσβασης
ΣυντομογραφίαOASPA
Ίδρυση14 Οκτωβρίου 2008
ΤύποςΔιεθνής επαγγελματικός σύνδεσμος
ΈδραOnline, Ολλανδία
ΜέληΑκαδημαϊκοί εκδότες ανοικτής πρόσβασης
Επίσημες γλώσσεςΑγγλικά
ΠρόεδροςΠολ Πίτερς
Ιστότοποςoaspa.org
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Σύνδεσμος Ακαδημαϊκών Εκδοτών Ανοικτής πρόσβασης (Open Access Scholarly Publishers Association - OASPA) είναι μη κερδοσκοπική εταιρεία που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των εκδοτών ακαδημαϊκών περιοδικών ανοικτής πρόσβασης σε όλους τους τομείς της επιστήμης. Μαζί με την προώθηση των εκδοτών ανοικτής πρόσβασης (ιδιαίτερα των περιοδικών ανοικτής πρόσβασης), ο OASPA καθορίζει την καλή πρακτική σε ζητήματα δημοσίευσης με ανοικτή πρόσβαση και παρέχει forum για την ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών στην ανοικτή πρόσβαση. Επίσης, συγκεντρώνει τους μεγαλύτερους εκδότες ανοικτής πρόσβασης με μικρότερους ανεξάρτητους εκδότες της επιστημονικής ή της πανεπιστημιακής κοινότητας ή άλλους εκδότες υβριδικής ανοικτής πρόσβασης. Αν και ξεκίνησε εστιάζοντας αποκλειστικά σε περιοδικές εκδόσεις, επεκτείνει πλέον τις δραστηριότητές του σε ζητηματα που αφορούν στην έκδοση βιβλίων ανοικτής πρόσβασης[1].

Αποστολή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αποστολή του OASPA είναι να υποστηρίζει και να εκπροσωπείι τα συμφέροντα εκδοτών ανοικτής πρόσβασης σε όλα τα επιστημονικά και ακαδημαϊκά πεδία, και να συνηγορεί υπέρ των περιοδικών ανοικτής πρόσβασης[2]. Γα αυτόν τον σκοπό, παρέχει forum για επαγγελματική ανταλλαγή πληροφοριών σε ζητήματα δημοσίευσης με ανοικτή πρόσβαση σε ακαδημαϊκό πλαίσιο, εμπλέκεται σε ζητήματα προτυποποίησης, αναγνωρίζει και προωθεί τις καλύτερες πρακτικές για ακαδημαϊκή επικοινωνία μέσω της ανοικτής πρόσβασης και στηρίζει της διαρκή ανάπτυξη εκδοτικών μοντέλων και βιώσιμης επιχειρηματικότητας.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την αύξηση του κινήματος ανοικτής πρόσβασης, εντάθηκαν οι σχέσεις μεταξύ των διαφόρων εκδοτών ανοικτής πρόσβασης σε επιστημονικά συνέδρια, εργαστήρια ή παρόμοια γεγονότα. Παρόλα αυτά σπάνια εστίαζαν τέτοιου είδους συναθροίσεις στην ανοικτή πρόσβαση και τις ιδιαιτερότητές της σε σχέση με τις παραδοσιακές εκδόσεις. Το γεγονός ώθησε στην ανάγκη δημιουργίας ενός forum αφιερωμένου στις προοπτικές της ανοικτής πρόσβασης. Με πρόθεση να παρέχει αυτές τις δυνατότητες, ο OASPA ξεκίνησε στις 14 Οκτωβρίου, 2008 στον εορτασμός της «Ημέρας Ανοικτής Πρόσβασης» που πραγματοποιήθηκε χάρη στη φιλοξενία του Wellcome Trust[3][4][5]. Οι παρακάτω εκδότες είναι ιδρυτικά μέλη:[6]

Δραστηριότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο OASPA οργανώνει ετήσιο Συνέδριο για τις Ακαδημαϊκές Εκδόσεις Ανοικτής Πρόσβασης[7]. Το συνέδριο καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των εκδόσεων ανοικτής πρόσβασης, στο οποίο περιλαμβάνονται μοντέλα επιχειρήσεων, πλατφόρμες εκδόσεων, τρόποι ομότιμης αξιολόγησης και κανάλια διανομής.

OASPA ενθαρρύνει τους εκδότες να χρησιμοποιούν άδειες Creative Commons, ιδιαίτερα την Creative Commons Attribution License (CC-BY)[8], που συνδέεται με τους περισσότερους προσδιορισμούς του "ανοικτό", για παράδειγμα ο ορισμός του ανοικτό από το Open Knowledge Foundation[9]. Ο οργανισμός δραστηριοποιείται σε ζητήματα πέρα από τα περιοδικά ανοικτής πρόσβασης για παράδειγμα με την ανοικτή πρόσβαση σε ακαδημαϊκά έργα που έχουν βραβευθεί με Βραβείο Νομπέλ[10].

Μέλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για να γίνει ο εκδότης μέλος οργανισμού στον OASPA, θα πρέπει να ικανοποιεί κριτήρια διαφάνειας και καλής πρακτικής στις ακαδημαϊκές εκδόσεις. Τα κριτήρια τέθηκαν το 2013 και αναθεωρήθηκαν τον Ιούνιο του 2015[11]. Υπάρχουν πέντε τύποι μέλους του OASPA members:[12].

  • Επαγγελματίας ΑΠ Εκδότης (Μικρού μεγέθους)
  • Επαγγελματίας ΑΠ Εκδότης (Μεσαίου μεγέθους)
  • Επαγγελματίας ΑΠ Εκδότης (Μεγάλου μεγέθους)
  • ΑΠ Επιστημονικός / Ακαδημαϊκός Εκδότης
  • Άλλος Οργανισμός

Επιπρόσθετα προς τα ιδρυτικά μέλη πιο πάνω, οι παρακάτω οργανισμοί είναι μέλη (τον Ιανουάριο του 2015):[13]

Κριτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κριτική προς τον Σύνδεσμο εστιάστηκε στον αυτοπροσδιορισμένο ρόλο του OASPA's ως «σφραγίδα ποιότητας για τις εκδόσεις ανοικτής πρόσβασης», καθώς δεν συνάδει προφανώς με την εφαρμογή ιδίων κριτηρίων για την προσχώρηση στο σώμα μελών του. Άλλη κριτική έχει καταγραφεί για το γεγονός ότι ο OASPA ιδρύθηκε από την BioMed Central και άλλους εκδότες ανοικτής πρόσβασης, κάτι που οδηγεί σε σύγκρουση ενδιαφέροντος όσον αφορά στην «επικύρωση της έγκρισης» που παρέχει ο OASPA[14][15].

Ο OASPA δέχθηκε επίσης κριτική για την προώθηση της χρυσής ανοικτής πρόσβασης με τρόπο που μπορεί να είναι σε βάρος της πράσινης ανοικτής πρόσβασης[16]. Επίσης, ένα μέλος του Συνδέσμου, το Frontiers Media, περιλαμβάνεται στον κατάλογο του Τζέφρι Μπιλ για τις εταιρείες ληστρικής έκδοσης ανοικτής πρόσβασης[17] και τουλάχιστον δύο μέλη, η Hindawi Publishing Corporation και η MDPI, θεωρήθηκαν στο παρελθόν ληστρικές από τον Τζέφρι Μπιλ, αλλά αφαιρέθηκαν από τον κατάλογό του[18].

Απάντηση στο Ποιός φοβάται την Ομότιμη Αξιολόγηση;[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως απάντηση στην έρευνα Ποιός φοβάται την Ομότιμη Αξιολόγηση; ο OASPA συγκάλεσε επιτροπή να διερευνήσει τις προϋποθέσεις που οδήγησαν την αποδοχή πλαστού paper από 3 μέλη του[19]. Στις 11 Νοεμβρίου 2013, ο OASPA απέβαλε τους δύο εκδότες, (Dove Medical Press και Hikari Ltd.) που αποδέχθηκαν την πλαστή δημοίευση. Ο Sage Press, που επίσης δέχθηκε πλαστό paper, τέθηκε υπό επιτήρηση επί 6 μήνες[1]. Ο Sage ανακοίνωσε ότι επαναξιολόγησε το περιοδικό που δέχθηκε το πλαστό paper, αλλά δεν προτίθετο να το κλείσει[20] Ο εκδοτικός οίκος ανοικτής πρόσβασης Sage αποκαταστάθηκε ως μέλος στο τέλος της περιόδου αξιολόγησης μετά από αλλαγές στις εκδοτικές διαδικασίες του περιοδικού[21]. Ο Dove Medical Press αποκαταστάθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 μετά από σημαντικές βελτιώσεις στις εκδοτικές διαδικασίες[22].


Σημειώσεις παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 This article incorporates material from the OASPA website, which is licensed under the Creative Commons Attribution License.
  2. ↑ OASPA Mission Αρχειοθετήθηκε 2010-12-20 στο Wayback Machine., ανάκτηση 28 Νοεμβρίου, 2010
  3. ↑ OASPA History Αρχειοθετήθηκε 2010-12-20 στο Wayback Machine., accessed Nov 28, 2010
  4. ↑ New Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) Launched Αρχειοθετήθηκε 2011-03-16 στο Wayback Machine., a report by SPARC Europe, accessed Nov 28, 2010
  5. ↑ Launch of Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) Αρχειοθετήθηκε 2012-07-22 at Archive.is. Scholarly Communications Report 12(10):5 (2008).
  6. ↑ «Founding Members». Open Access Scholarly Publishers Association. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2015. 
  7. ↑ COASP homepage, Ανάκτηση 13 Φεβρουαρίου, 2011
  8. ↑ OASPA’s response to the OSTP's request for public comment on Public Access Policies for Science and Technology Funding Agencies Across the Federal Government Αρχειοθετήθηκε 2011-02-16 στο Wayback Machine., accessed February 13, 2011.
  9. ↑ Open Definition, accessed February 13, 2011
  10. ↑ Open Access to Nobel Prize awarded work – a pilot project Αρχειοθετήθηκε 2010-10-28 στο Wayback Machine., accessed February 13, 2011
  11. ↑ Redhead, Claire. «Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing». Open Access Scholarly Publishers Association. OASPA. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2016. 
  12. ↑ Περαιτέρω πληροφορίες για τα κριτήρια διτίθενται στο http://www.oaspa.org/membership_criteria.html Αρχειοθετήθηκε 2010-12-20 στο Wayback Machine..
  13. ↑ «Members». Open Access Scholarly Publishers Association. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2015. 
  14. ↑ Σύμφωνα με το Open Access linked to Alabama shooting και το The OA Interviews: Sciyo's Aleksandar Lazinica από τον δημοσιογράφο Richard Poynder, αρκετοί ύποπτοι OA εκδότες — Dove Medical Press, Sciyo and InTech — υπήρξαν μέλη του OASPA. Σύμφωνα με τον κατάλογο μελών του OASPA Αρχειοθετήθηκε 2010-12-20 στο Wayback Machine., κανένας από τους τρεις δεν είναι μέλος από τον Φεβρουάριο του 2011
  15. ↑ OASPA: act now or lose credibility forever Αρχειοθετήθηκε 2011-03-03 στο Wayback Machine. by librarian Dorothea Salo, accessed February 13, 2011.
  16. ↑ According to Critique of Criteria for "Full Membership" in OASPA ("Open Access Scholarly Publishers Association") Αρχειοθετήθηκε 2021-05-07 στο Wayback Machine. by scientist and Green OA advocate Stevan Harnad, OASPA accepted Oxford University Press as a member because it publishes some Gold OA journals, while ignoring that most OUP journals are not Gold OA, and even prohibit Green OA for a year. Accessed February 13, 2011.
  17. ↑ Jeffrey Beall, (Accessed 14 Μαρτίου, 2016), Beall's List Αρχειοθετήθηκε 2016-09-17 στο Wayback Machine.,
  18. ↑ MDPI (28 Οκτωβρίου 2015), [1], Update: Response to Mr. Jeffrey Beall’s Repeated Attacks on MDPI
  19. ↑ Redhead, Claire. «OASPA's response to the recent article in Science entitled "Who's Afraid of Peer Review?"». Open Access Scholarly Publishers Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  20. ↑ Gamboa, Camille. «Statement by SAGE on the Journal of International Medical Research». Sage. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2013. 
  21. ↑ Shaffi, Sarah (29 April 2014). «OASPA reinstates Sage membership». The Bookseller. http://www.thebookseller.com/news/oaspa-reinstates-sage-membership.html. Ανακτήθηκε στις 2 June 2014. 
  22. ↑ Redhead, Claire (23 September 2015). «Dove Medical Press reinstated as OASPA Members». Open Access Scholarly Publishers Association. http://oaspa.org/dove-medical-press-reinstated-as-oaspa-members/. Ανακτήθηκε στις 1 February 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σύνδεσμος_Ακαδημαϊκών_Εκδοτών_Ανοικτής_Πρόσβασης&oldid=10519305"