Στερέωμα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Κόσμος της Παλαιάς Διαθήκης.
Ο ήλιος, οι πλανήτες, οι άγγελοι, και το στερέωμα. Ξυλογραφία με χρονολόγηση 1475.

Στη βιβλική κοσμολογία το στερέωμα είναι η δομή πάνω από την ατμόσφαιρα της Γης και θεωρείτο ως ένας τεράστιος στερεός θόλος.[1] Σύμφωνα με την αφήγηση της δημιουργίας της Γένεσης, ο Θεός δημιούργησε το στερέωμα για να χωρίσει τα «ύδατα πάνω» από τη γη και τα «ύδατα κάτω» από τη γη. Στα λατινικά, η λέξη ῾στερέωμα῾ αποδόθηκε ως firmamentum, το οποίο εμφανίζεται στη Βουλγκάτα (Vulgate), τη λατινική μετάφραση της Βίβλου, τέλος του 4ου αιώνα.

Βιβλική χρήση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το στερέωμα περιγράφεται στην αφήγηση της δημιουργίας της Γένεσης 1: 6-8, στην έκδοση των Εβδομήκοντα (π. 200 π.Χ.) [2]:

ϛ' Καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω στερέωμα ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος καὶ ἔστω διαχωρίζον ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος. καὶ ἐγένετο οὕτως. ζ' καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸ στερέωμα, καὶ διεχώρισεν ὁ Θεὸς ἀνὰ μέσον τοῦ ὕδατος, ὃ ἦν ὑποκάτω τοῦ στερεώματος, καὶ ἀναμέσον τοῦ ὕδατος τοῦ ἐπάνω τοῦ στερεώματος. η' καὶ ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς τὸ στερέωμα οὐρανόν. καὶ εἶδεν ὁ Θεός, ὅτι καλόν, καὶ ἐγένετο ἑσπέρα καὶ ἐγένετο πρωΐ, ἡμέρα δευτέρα.

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λέξη στερέωμα δηλώνει γενικά ένα στερεό σώμα, το θεμέλιο, το πλαίσιο, ή τον σκελετό πάνω στον οποίο είναι δομημένο ένα σώμα. Στη μετάφραση των Εβδομήκοντα (200 π.Χ.) η λέξη δηλώνει τον ουράνιο θόλο[1]

Η ξυλογραφία του Φλαμαριόν (1888) απεικονίζει έναν άνθρωπο που σέρνεται κάτω από την άκρη του ουρανού,για να κοιτάξει τον μυστηριώδη Έμπυρο ουρανό πέρα από αυτό. Ο ουρανός απεικονίζεται σαν να ήταν ένα συμπαγές ημισφαίριο. Η λεζάντα κάτω από το χαρακτικό (που δεν φαίνεται εδώ) μεταφράζεται σε "Ο μεσαιωνικός ιεραπόστολος λέει ότι έχει βρει το σημείο όπου συναντιέται ο ουρανός και η Γη..."

Η λέξη "στερέωμα" χρησιμοποιείται για να αποδώσει τη Βιβλική Εβραϊκή λέξη rāqîa' ( רָקִ֫יעַ‬) που προέρχεται από τη ρίζα raqqəʿ (רָקַע), η οποία σημαίνει "χτυπάω ή απλώνω λεπτύνοντας", π.χ., η διαδικασία της κατασκευής ενός μεταλλικού πιάτου με σφυρηλάτηση.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όπως πολλοί αρχαίοι λαοί, οι Εβραίοι πίστευαν ότι ο ουρανός ήταν ένας στερεός θόλος με τον Ήλιο, τη Σελήνη, τους πλανήτες και τα αστέρια που είναι ενσωματωμένα σ 'αυτό. [3] Σύμφωνα με την εβραϊκή εγκυκλοπαίδεια:

Οι Εβραίοι θεώρησαν τη γη ως πεδιάδα ή λόφο που φαινόταν σαν ημισφαίριο με νερό. Πάνω από αυτό είναι ο τοξοειδής στερεός θόλος του ουρανού. Σε αυτόν είναι στερεωμένα τα φώτα και τα αστέρια. Το ύψος του είναι τόσο μικρό που τα πουλιά μπορούν να φτάσουν σε αυτό και να πετάξουν κατά μήκος της έκτασης του. [4]

Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε η θεώρηση του στερεώματπς ώς ένα κοίλον ημισφαίριον που στηρίζεται στην περιφέρεια της γης, γαίας. εγείνατο ίσον εαυτή Φρύνιχ.6 29. ουρανόν αστερόεντα, ίνα μιν περί πάντα καλύπτοι Ησ. Θεογ.126. Υπήρχε και ο μύθος ότι ο ουρανός στηριζόταν στους κίονες του Ατλαντα, "ός [Ἄτλας] τε θαλάσσης πάσης βένθεα οἶδεν, έχει δε τε κίονας αυτός". Ο ουρανός είναι ὑπεράνω τοῦ αἰθέρος. Ο φιλόσοφος Εμπεδοκλής ο Ακραγαντινός θεωρούσε τον ουρανό στερεόν Εκκλ. (στερέμνιον), Στοβ. Εκλογ.1.23 πρβλ. την κωμικήν εικόνα αυτού εν Αριστοφ. Νεφ. 96). Επί του θόλου τούτου ο ήλιος έτρεχε τον δρόμον αυτού, όθεν ή έκλειψις περιγράφεται ως ο ήέλιος δε ουρανού εξαπόλωλε Οδ. Υ.357. Η άποψη αυτή εμφανίζεται και στον Αίαντα του Σοφοκλή (Αι. 845) όπου ο Ήλιος κυβερνά το άρμα του στον ουρανό.

Στο Βυζάντιο, ο αλεξανδρινός μοναχός Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης (6ος μ.Χ.) παρέχει μια λεπτομερή χριστιανική άποψη του σύμπαντος, βασισμένη σε διάφορα βιβλικά κείμενα και προηγούμενες θεωρίες του Θεοφίλου Αντιοχείας και του Κλήμεντος του Αλεξανδρέως. Ο Κοσμάς περιγράφει ένα ορθογώνιο κόσμο που περιβάλλεται από τέσσερεις θάλασσες. Στα άκρα των θαλασσών υπάρχουν τέσσερα απέραντα κατακόρυφα τείχη, που στήριζουν μια θολωτή οροφή, το στερέωμα, πάνω από το οποίο σε έναν άλλο θολωτό χώρο ζούν οι άγγελοι που μετακινούν τα ουράνια σώματα και ελέγχουν τις βροχοπτώσεις από μια τεράστια δεξαμενή. [5] Ο Ιερός Αυγουστίνος έγραψε ότι είχε διερευνηθεί αρκετά η φύση του στερεώματος.[6] "Μπορούμε να κατανοήσουμε αυτό το όνομα, όπως δόθηκε, για να φανεί ότι δεν είναι ακίνητο αλλά ότι είναι σταθερό" έγραψε. [6] Ο Μέγας Βασίλειος υποστήριξε ότι το στερέωμα είναι υγρό. [6] Σύμφωνα με τον Θωμά τον Ακινάτη, το στερέωμα είχε μια "σταθερή φύση" και στέκεται πάνω από μια "περιοχή πυρός, όπου όλοι οι ατμοί πρέπει να καταναλώνονται". [7]

Η Κοπέρνικα Επανάσταση του 16ου αιώνα οδήγησε στην επανεξέταση αυτών των θεμάτων. Το 1554, ο Ιωάννης Καλβίνος πρότεινε να ερμηνευτεί το "στερέωμα" ως σύννεφα.[8] Το δόγμα της προσαρμογής του Καλβίνου επέτρεπε στους Προτεστάντες να αποδεχθούν τα ευρήματα της επιστήμης χωρίς να απορρίπτουν την εξουσία της Γραφής. [8] [9]

Επιστημονική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Στωικοί φιλοσοφοι υιοθέτησαν ένα μοντέλο ουράνιων σφαιρών μετά την ανακάλυψη της σφαιρικής Γης τον 4ο έως 3ο αιώνα π.Χ. Οι Σχολαστικοί φιλόσοφοι τον Μεσαίωνα υιοθέτησαν μια κοσμολογία η οποία συνέθετε τις ιδέες του Αριστοτέλη και του Πτολεμαίου.[10] Αυτή η κοσμολογία περιελάμβανε ουράνιες σφαίρες, ομόκεντρες η μία μέσα στην άλλη με τη γη στο κέντρο. Η εξώτατη σφαίρα περιείχε τα αστέρια· ο όρος στερέωμα στη συνέχεια μεταφέρθηκε σ 'αυτή τη σφαίρα. Υπήρχαν επτά εσωτερικές σφαίρες για τους επτά πλανήτες του ουρανού,

Επίσης, το ηλιοκεντρικό μοντέλο του Κοπέρνικου περιλαμβάνει μία εξωτερική σφαίρα η οποία κρατάει τα αστέρια (και από το ότι έχουν τη γη να περιστρέφεται καθημερινά στον άξονα της επέτρεπε να ερμηνεύεται το στερέωμα ως να είναι τελείως ακίνητο). Οι μελέτες του Τύχωνα Βράχε στο Περί του Νέου Αστέρος

  • De Stella nova in pede Serpentarii («Περί του Νέου Αστέρος στον Πόδα του Οφιούχου») (1604)

και στον Κομήτη του 1577 επέφεραν τις πρώτες μείζονες αμφισβητήσεις στη σύγχρονη εποχή για την ιδέα ότι οι σφαίρες υπήρχαν ως στερεά, άφθαρτα υλικά αντικείμενα. [11]

Το 1584 ο Τζορντάνο Μπρούνο πρότεινε μια κοσμολογία χωρίς στερέωμα: ένα άπειρο σύμπαν στο οποίο τα αστέρια είναι πραγματικά ήλιοι με τα δικά τους πλανητικά συστήματα. [12] Η ανακάλυψη του τηλεσκοπίου από τον Γαλιλαίο Γαλιλέι και οι αστρονομικές μελέτες του Νικόλαου Κοπέρνικου και του Γιοχάνες Κέπλερ θα θέσουν υπό αμφισβήτηση τη θέση της εκκλησίας και της θεολογίας της εποχής ότι οι ουρανοί ήταν τέλειοι και ότι τα ουράνια συστήματα ήταν δομημένα σε τέλεια σχήματα όπως σφαίρες και κύκλοι. Μετά τον Κέπλερ, η επιστήμη της αστρονομίας επιβεβαιώνει την ηλιοκεντρική ερμηνεία του ηλιακού συστήματος. [13]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1  «Firmament». Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913. 
  2. ↑  «Firmament». Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913. 
  3. ↑ Seely, Paul H. (1991). «The Firmament and the Water Above» (PDF). Westminster Theological Journal 53: 227–40. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-03-05. https://web.archive.org/web/20090305132849/http://faculty.gordon.edu/hu/bi/Ted_Hildebrandt/OTeSources/01-Genesis/Text/Articles-Books/Seely-Firmament-WTJ.pdf. Ανακτήθηκε στις 2010-02-02. 
  4. ↑ «COSMOGONY - JewishEncyclopedia.com». www.jewishencyclopedia.com. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2019. 
  5. ↑ White, Andrew Dickson (1896). A History of the Warfare of Science with Theology in Christendom: Volume 1. New York: D. Appleton and Company. σελίδες 91–92. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Grant, Edward, Πλανήτες, αστέρια και σφαίρες: ο μεσαιωνικός κόσμος, 1200-1687. Π. 335.
  7. ↑ Άγιος Θωμάς Ακίνας, Summa Theologica, " Είτε υπάρχουν νερά πάνω από το στερέωμα; "
  8. ↑ 8,0 8,1 Luigi Piccardi, W. Bruce Masse, μύθος και γεωλογία, σ. 40
  9. ↑ Περίθαλψη, Καθολική Εγκυκλοπαίδεια.
  10. ↑ Grant, σ. 308.
  11. ↑ Grant, σ. 348.
  12. ↑ Giordano Bruno, De l'infinito universo e mondi (Για το άπειρο σύμπαν και τους κόσμους), 1584.
  13. ↑ Grant, σ. 349.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Στερέωμα&oldid=10114665"