Σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη
Χάρτης
Ώρα23:21 (Ώρα Ανατολικής Ευρώπης)[1]
Ημερομηνία28 Φεβρουαρίου 2023
ΤοποθεσίαΚοντά στον Ευαγγελισμό Τεμπών Λάρισας
Συντεταγμένες39°50′54″N 22°31′00″E / 39.84833°N 22.51667°E / 39.84833; 22.51667Συντεταγμένες: 39°50′54″N 22°31′00″E / 39.84833°N 22.51667°E / 39.84833; 22.51667
Αίτιαανθρώπινα λάθη,[2][3][4]
απουσία συστημάτων ασφαλείας,[5]
ελλείψεις σε προσωπικό ρύθμισης της κυκλοφορίας[6]
Θάνατοι57[7]
Τραυματισμοί85

Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη συνέβη στις 28 Φεβρουαρίου 2023 κοντά στον οικισμό του Ευαγγελισμού Λάρισας, όταν επιβατική αμαξοστοιχία της εταιρείας Hellenic Train συγκρούστηκε μετωπικά με εμπορική αμαξοστοιχία της ίδιας εταιρείας.

Στις 23:21 ο επιβατικός συρμός Intercity 62 (IC62), με μηχανή ηλεκτροκίνησης Siemens Mobility 120-022, που μετέφερε περισσότερους από 350 επιβάτες και εκτελούσε τη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη,[8] συγκρούστηκε μετωπικά με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503 που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη-Λάρισα. Η σφοδρή σύγκρουση, ο εκτροχιασμός, η ανάφλεξη των συρμών και η επακόλουθη έκρηξη[9] προκάλεσε τον θάνατο 57 ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των δύο μηχανοδηγών.[7] Οι τραυματίες ήταν τουλάχιστον 85. Πρόκειται για το πιο θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα που έχει συμβεί στην Ελλάδα.[10][11]

Τον Ιούνιο του 2023, έκθεση δικαστικών πραγματογνωμόνων που παραδόθηκε στον εφέτη ανακριτή Λάρισας γνωμοδότησε ότι η απουσία συστημάτων ασφαλείας και τα ανθρώπινα λάθη ήταν τα κύρια αίτια που οδήγησαν στο εν λόγω σιδηροδρομικό δυστύχημα.[12]

Συμβάν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

H μηχανή τύπου HellasSprinter της Siemens, 120-022, η οποία ενεπλάκει στο δυστύχημα, στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Αθηνών τον Ιανουάριο του 2023.
Βαγόνια Siemens/Bombardier UIC-Z1, που χρησιμοποιούνται από την Hellenic Train στις υπηρεσίες InterCity του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου.

Η επιβατική αμαξοστοιχία IC62, η οποία επρόκειτο να αναχωρήσει από την Αθήνα για τη Θεσσαλονίκη στις 7:22 μ.μ. μεταφέροντας περίπου 350 επιβάτες, ξεκίνησε με μικρή χρονική καθυστέρηση. Πολλοί από τους επιβαίνοντες ήταν φοιτητές που επέστρεφαν στη Θεσσαλονίκη μετά από το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας. Η αμαξοστοιχία IC62 κατέφθασε στη Λάρισα με καθυστέρηση λόγω ενός περιστατικού που προηγήθηκε στον σταθμό του Παλαιοφάρσαλου και αποχώρησε από τον σταθμό της Λάρισας στις 23:00, εισερχόμενη -λανθασμένα- από το κλειδί «118 Α» στη γραμμή καθόδου. Ταυτόχρονα, η εμπορευματική αμαξοστοιχία πορευόταν από τη Θεσσαλονίκη στη Λάρισα στην ίδια, καθοδική γραμμή.[13]

Η μετωπική σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών σημειώθηκε στις 23:21 της 28ης Φεβρουαρίου 2023[14] στη γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Το τμήμα όπου σημειώθηκε το ατύχημα, 27,3 χιλιόμετρα βόρεια της Λάρισας, ήταν διπλής τροχιάς και ηλεκτροδοτούμενο, όμως τα αυτόματα χειριστήρια είχαν καταστραφεί λόγω πυρκαγιάς το 2019, οπότε η μεταγωγή εξακολουθούσε να ελέγχεται χειροκίνητα.[15] Η επιβατική αμαξοστοιχία και η εμπορευματική αμαξοστοιχία συγκρούστηκαν μετωπικά στα μισά του δρόμου μεταξύ των Τεμπών και του Ευαγγελισμού, καθώς η επιβατική αμαξοστοιχία έβγαινε από τη σήραγγα κάτω από τον αυτoκινητόδρομο Ε75. Το επιβατικό τρένο κινούταν με ταχύτητα 160 χλμ./ώρα,[16] ενώ βρισκόταν στην αριστερή, μη προβλεπόμενη, σιδηροδρομική τροχιά, όπου πορευόταν και η εμπορική αμαξοστοιχία, με αντίθετη φορά κίνησης.[17] Από τη σύγκρουση, τα περισσότερα βαγόνια του επιβατικού τρένου εκτροχιάστηκαν,[18] ενώ τη στιγμή της σύγκρουσης, προκλήθηκε ακαριαία έκρηξη[19] και πυρκαγιά, που κατέκαψε τα δύο μπροστινά βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας.[20]

Σύμφωνα με τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κωνσταντίνο Αγοραστό, τα βαγόνια 1 και 2 της επιβατικής αμαξοστοιχίας κάηκαν ολοσχερώς, ενώ το ΕΚΑΒ Θεσσαλίας ανέφερε ότι 2 με 3 βαγόνια είχαν πολτοποιηθεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.[21]

Θύματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Hellenic Train, ιδιοκτήτρια εταιρεία της επιβατικής αμαξοστοιχίας, σύμφωνα με την αναφορά που έδωσε στις αρμόδιες αρχές, υπολόγισε καταρχήν τον αριθμό των επιβατών σε περίπου 350. Σε ανακοίνωση της αναφέρει επιπλέον ότι δεν υπάρχει ακριβής εικόνα πέραν των διαδικτυακών εισιτηρίων που εκδόθηκαν, όσον αφορά το συνολικό αριθμό των επιβαινόντων και τα ονομαστικά τους στοιχεία.[22][23][24]

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στο δυστύχημα σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι, εκ των οποίων 56 ταυτοποιήθηκαν από βιολογικό υλικό, ενώ σε μία περίπτωση αγνοούμενης δεν βρέθηκε δείγμα.[7][25] Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν Έλληνες, ενώ επίσης, έξι Αλβανοί,[26] δύο Ελληνοκύπριοι φοιτητές,[27] ένας πολίτης της Ρουμανίας,[28] ένας Σύρος[29] κι ένας υπήκοος Μπανγκλαντές ήταν μεταξύ των νεκρών. Η ταυτοποίηση ορισμένων θυμάτων υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύχθηκαν κατά την πυρκαγιά κι έφτασαν τους 1.300 βαθμούς Κελσίου στο εσωτερικό του πρώτου βαγονιού. Ο μοναδικός επιζών του πρώτου βαγονιού βρίσκεται σε κώμα ένα χρόνο μετά.[30]

Τουλάχιστον 85 άνθρωποι τραυματίστηκαν, από τους οποίους 25 πολύ σοβαρά. Από τους τραυματίες, 66 νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης, ενώ 6 νοσηλεύτηκαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας.

Επακόλουθα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο σημείο της σύγκρουσης επιχείρησαν 17 οχήματα και 150 πυροσβέστες για την κατάσβεση της φωτιάς, ενώ έγιναν προσπάθειες διάσωσης με περίπου 40 ασθενοφόρα και περισσότερους από 30 αστυνομικούς.[31][32] Χρησιμοποιήθηκαν γερανοφόρα φορτηγά για την ανάσυρση των βαγονιών και για τον απεγκλωβισμό ατόμων. Από τους επιζώντες επιβάτες, οι 250 μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη.[33][34][35] Υπήρξε επικοινωνία με τον Ελληνικό Στρατό για βοήθεια.[36]

Στις 8 Μαρτίου, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, που ανέλαβε τις αρμοδιότητες του υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών, ανακοίνωσε ότι τα τρένα δεν θα επαναλειτουργήσουν (εμπορικά και επιβατικά) αν δεν εφαρμοστούν και εγκατασταθούν οι απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες και τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας.[37]

Στην Ελλάδα κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος, από την 1η μέχρι τις 3 Μαρτίου 2023.[38]

Μετά το δυστύχημα, οργανώθηκε έκτακτη σύσκεψη από την κυβέρνηση και ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, επισκέφθηκε το σημείο.[39] Η πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, διέκοψε την επίσημη επίσκεψή της στη Μολδαβία για να επισκεφθεί το σημείο ώστε να «υποστηρίξει όσους το χρειάζονται».[40] Το σημείο του δυστυχήματος επίσης επισκέφτηκαν ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Κώστας Αχ. Καραμανλής, ο οποίος παραιτήθηκε το απόγευμα της 1ης Μαρτίου,[41] ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης.[42] και ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.[43] Παραιτήθηκαν μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα, ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Σπύρος Πατέρας και ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΓΟΣΕ, Χρήστος Βίνης.[44]

Μεσίστιες ήταν οι σημαίες και στο κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες στη μνήμη των θυμάτων.[45]

Στην Κύπρο, ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος, από τις 3 μέχρι τις 5 Μαρτίου, λόγω των δύο Ελληνοκυπρίων φοιτητών που σκοτώθηκαν στην επιβατική αμαξοστοιχία.

Στην Αλβανία, ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα, κήρυξε ημέρα εθνικού πένθους την 5η Μαρτίου στη μνήμη των 5 νεκρών και 5 τραυματιών Αλβανών.[46]

Στις 26 Μαρτίου, έχασε τη ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα, ο διευθυντής κυκλοφορίας του ΟΣΕ, Κωνσταντίνος Χρυσάγης, στη λεωφόρο Αθηνών – Σουνίου στο Λαγονήσι.[47][48] Νωρίτερα στις 24 Μαρτίου, είχε πεθάνει επίσης από τροχαίο, ο σταθμάρχης του ΟΣΕ Κώστας Πρασσάς.[49]

Στις 29 Φεβρουαρίου 2024 τρισάγιο για τα θύματα των Τεμπών τέλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.[50]

Προειδοποιήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από το δυστύχημα, είχαν γίνει έγγραφες προειδοποιήσεις, κινητοποιήσεις και νομικές ενέργειες των εργαζομένων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, όσον αφορά στην υποστελέχωση, την ανεπαρκή συντήρηση και την έλλειψη ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας στους σιδηρόδρομους.[51][52] Επίσης, με εμπιστευτική επιστολή, το 2021, ο τότε διευθύνων σύμβουλος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, προειδοποιούσε για τον κίνδυνο «να υπάρξει ένα συμβάν μέγιστης σοβαρότητας» στον σιδηρόδρομο.[53][54] Ακόμη, το 2022 ο πρόεδρος της Επιτροπής ETCS Σ.1005, στην επιστολή παραίτησής του επισήμανε τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην υλοποίηση της σύμβασης 717 καθώς και τη μη τήρηση της σύμβασης σε επί μέρους τμήματα των γραμμών.[55][56] Ο αρμόδιος υπουργός, Κώστας Καραμανλής, από το βήμα της Βουλής, λίγες μέρες πριν το δυστύχημα, είχε δηλώσει ότι «είναι ντροπή να μιλάτε για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων».[57]

Διερεύνηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τον επιθεωρητή του ΟΣΕ, τα αίτια του δυστυχήματος συνοψίζονται, α) στην άκαιρη διέλευση της επιβατικής αμαξοστοιχίας λόγω καθυστέρησης, β) την απουσία επικοινωνίας μεταξύ του μηχανοδηγού της εμπορικής αμαξοστοιχίας και του σταθμάρχη, γ) την εγκατάλειψη των πόστων εν ώρα υπηρεσίας από δύο σταθμάρχες, και δ) την ολιγωρία ως προς την ολοκλήρωση του συστήματος τηλεδιοίκησης και των έργων σηματοδότησης.[15]

Ο σταθμάρχης Λάρισας συνελήφθη και προσήχθη στον εισαγγελέα. Στην πρώτη του κατάθεση αναγνώρισε ότι δρομολόγησε το επιβατικό τρένο σε λάθος ράγες.[58][59] Για κατάθεση κλήθηκε επίσης ο εκπρόσωπος της εταιρείας Hellenic Train.[60][61] Στις 5 Μαρτίου ο σταθμάρχης, μετά την απολογία του, κρίθηκε ομόφωνα προφυλακιστέος.[62] Αντιμετωπίζει κατηγορίες όπως την κακουργηματική πράξη διατάραξης της ασφαλείας των συγκοινωνιών και το πλημμεληματικό αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή και της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή.[63]

Ειδικότερα για τον σταθμάρχη το πόρισμα της εξεταστικής επιτροπής Γεραπετρίτη έκρινε ότι η μετάταξη του σταθμάρχη Λάρισας, που είχε βάρδια τη στιγμή του δυστυχήματος, ήταν παράνομη και ότι η εκπαίδευσή του ήταν «καταφανώς ελλιπής».[64] Η αίτηση του για μετάταξη, κατατέθηκε στο πλαίσιο του Α’ Κύκλου Κινητικότητας έτους 2022 στις 13 Απριλίου 2022, ενώ ακολούθησε η έγκριση του νέου Οργανογράμματος και επικαιροποιήθηκε ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του ΟΣΕ στις 20 Απριλίου 2022. Η μετάταξη του σταθμάρχη ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 2022.[65] Στο άρθρο 33 του Κανονισμού ΟΣΕ αναγράφεται ότι η μετάταξη επιτρέπεται με προσόντα αλλά «εκτός της ηλικίας», ενώ αντίθετα η θέση του σταθμάρχη στο περίγραμμα της κινητικότητας, είχε ως πρόσθετο προσόν, όριο ηλικίας τα 48 έτη.[66]

Ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στο διοικητικό συμβούλιο της Hellenic Train κατήγγειλε ότι στη συγκεκριμένη διαδρομή, δεν λειτουργούσαν τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν δράσει ως δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή της σύγκρουσης.[67] Στις 7 Φεβρουαρίου, συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων είχε εκδώσει σχετική ανακοίνωση όπου αναφερόταν το ενδεχόμενο δυστυχήματος ως απόρροια των παραλείψεων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ το Νοέμβριο 2022 είχαν στείλει εξώδικο προς το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, τον ΟΣΕ, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και την Hellenic Train.[68]

Στις 9 Μαρτίου, από τον εισαγγελέα Λάρισας ασκήθηκαν ποινικές διώξεις σε βάρος τριών επιπλέον προσώπων (επιθεωρητής του ΟΣΕ και δύο σταθμάρχες), ως αποτέλεσμα της ανακριτικής διαδικασίας στη Λάρισα.[69]

Τον Απρίλιο δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα της τριμελούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τη διερεύνηση του δυστυχήματος, η οποία συγκροτήθηκε με απόφαση Γ.Γ. Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.[70][71]

H έκθεση δικαστικών πραγματογνωμόνων που παραδόθηκε στον εφέτη ανακριτή Λάρισας τον Ιούνιο του 2023 γνωμοδότησε ότι η απουσία συστημάτων ασφαλείας και τα ανθρώπινα λάθη ήταν τα κύρια αίτια που οδήγησαν στο δυστύχημα.[12] Οι πραγματογνώμονες επισημαίνουν ότι η τηλεδιοίκηση εντός των σταθμών αλλά και στην ανοιχτή γραμμή δεν λειτουργούσε. Στην έκθεση αναφέρεται ότι «η ορθή φωτοσήμανση και η επαρκώς εξοπλισμένη και επανδρωμένη υπηρεσία τηλεδιοίκησης θα απέτρεπαν το συμβάν». Σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα λάθη, οι πραγματογνώμονες διαπιστώνουν ότι ο σταθμάρχης Λάρισας δεν έκανε ηλεκτρονική χάραξη της διαδρομής, όπως ορίζει ρητώς έγγραφο της Διεύθυνσης Κυκλοφορίας του ΟΣΕ, εξασφαλίζοντας την πορεία του συρμού στη γραμμή ανόδου, και δεν έλεγξε ως όφειλε τα κλειδιά αλλαγών γραμμής και συγκεκριμένα εκείνο με τον κωδικό 118, με συνέπεια η επιβατική αμαξοστοιχία IC62 να κινηθεί στη γραμμή καθόδου. Η έκθεση επίσης εντοπίζει ευθύνες και στο μηχανοδηγό του Intercity διότι δεν ενημέρωσε τον σταθμάρχη όταν άλλαξε πορεία από τη γραμμή ανόδου στη γραμμή καθόδου. Το πόρισμα αναφέρει ότι «οποιαδήποτε επικοινωνία, με κάθε πρόσφορο μέσο VHF ή τηλέφωνο με τον σταθμάρχη θα αναδείκνυε την εσφαλμένη πορεία της αμαξοστοιχίας και θα ενεργούσε ως αποτρεπτικός παράγοντας του συμβάντος».

Τον Μάρτιο του 2024 απολογήθηκαν οι κατηγορούμενοι για τη σύμβαση 717, η οποία αφορά τη σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση του σιδηροδρομικού δικτύου. Αφέθηκαν ελεύθεροι με εγγυήσεις ύψους 500.000 έως 900.000 ευρώ[72] και, κατά περίσταση, με τον όρο της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα. Οι κατηγορούμενοι δεν κατέβαλαν άμεσα τα ποσά ενώ είχαν δικαίωμα της προσφυγής κατά των αποφάσεων εγγύησης.[73]

Σύμφωνα με αποκάλυψη του Αντώνη Ψαρόπουλου, νομικού και πατέρα της Μάρθης, ενός από τα θύματα, «η Hellenic Train χρησιμοποιεί το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας παράτυπα από το 2019». Όπως έχει προκύψει, η εταιρεία εδώ και τέσσερα χρόνια δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση πρόσβασης και χρήσης του δικτύου, όπως υποχρεούται από τον νόμο.[74]

Ευρωπαϊκή Εισαγγελία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούνιο του 2023, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, πληροφόρησε τις ελληνικές αρχές για υπόνοιες που προέκυψαν, κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης, για τη διάπραξη αδικημάτων από δύο πρώην υπουργούς, κατάχρηση δημοσίου χρήματος από τον Κώστα Καραμανλή αναφορικά με εργασίες για την επισκευή και αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου και παράβαση καθήκοντος από τον Χρήστο Σπίρτζη, και κάλεσε την κυβέρνηση να ενεργήσει, καθώς, στην ελληνική έννομη τάξη, αδικήματα υπουργών διώκονται μόνο με απόφαση του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Ωστόσο, στην κοινοβουλευτική συζήτηση που ακολούθησε το Νοέμβριο του 2023, η κυβέρνηση διά της συμπολίτευσης προέκρινε τη σύσταση εξεταστικής και όχι προανακριτικής επιτροπής.[75] Έπειτα από πρόταση του ΚΚΕ και υπερψήφισή της από την πλειοψηφία της βουλής, εννέα μήνες μετά το δυστύχημα, συγκροτήθηκε η εξεταστική επιτροπή,[76] η οποία κατέληξε σε πόρισμα που εγκρίθηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία, ενώ τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα εξέδωσαν ξεχωριστά πορίσματα.[77]

Η Ευρωπαία Εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι, σε δηλώσεις της τον Μάρτιο του 2024 είπε ότι, εάν είχε εφαρμοστεί η τηλεδιοίκηση και η σηματοδότηση, το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί. Επίσης, ζήτησε την αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών.[78]

Εύφλεκτα υλικά και μπάζωμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πραγματογνώμονες που διερεύνησαν το συμβάν για λογαριασμό των οικογενειών των θυμάτων συνέταξαν το δικό τους πόρισμα.[79] Σε συμπληρωματικό πόρισμα που παραδόθηκε στον εισαγγελέα Λάρισας στις 9 Φεβρουαρίου 2024, αναφέρεται ότι σε δείγματα που εξετάστηκαν από το Γενικό Χημείο του Κράτους βρέθηκαν μεταξύ άλλων και οι ουσίες ξυλόλιο, τολουόλιο και βενζόλιο, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν στιγμιαία ανάφλεξη μετά από σπινθήρα. Οι ουσίες αυτές χρησιμοποιούνται παρανόμως για τη νοθεία της βενζίνης.[80][81]

Ένα χρόνο μετά το δυστύχημα, οπτικό υλικό που ήλθε στη δημοσιότητα παρουσιάζει την στιγμή της σύγκρουσης του Intercity με το άλλο τρένο, την έκρηξη και την πυρκαγιά που ακολούθησε. Έγγραφα που έχουν συμπεριληφθεί στη δικογραφία δείχνουν ότι στο σημείο ανιχνεύτηκε η χημική ουσία ξυλόλιο, ένας εύφλεκτος διαλύτης που χρησιμοποιείται για την παρασκευή χρωμάτων και τη νόθευση καυσίμων. Η ουσία ανιχνεύτηκε, παρά το γεγονός ότι τα συντρίμμια είχαν απομακρυνθεί από το σημείο της σύγκρουσης και ο χώρος είχε καλυφθεί με χαλίκι.[82] Πόρισμα του εμπειρογνώμονα Βασίλη Κοκοτσάκη, που ορίστηκε τεχνικός σύμβουλος από τον Σύλλογο Οικογενειών Θυμάτων Δυστυχήματος Τεμπών, κάνει λόγο για αλλοίωση και «μόλυνση» του πεδίου του δυστυχήματος, για εγκληματικές αβλεψίες, παραλείψεις και ενέργειες, οδηγώντας ακόμη και την επίσημη έρευνα, σε λάθος δεδομένα και σκεπτικό.[83][84] Οι συγγενείς των θυμάτων έχουν ζητήσεις απαντήσεις για το ποιος έδωσε εντολή να μπαζωθεί το σημείο της σύγκρουσης[85] και για το τι ακριβώς μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία που προκάλεσε την ανεξήγητη έκρηξη.[86] Το βιντεοληπτικό υλικό από τον σταθμό Θεσσαλονίκης, όπου και έγινε η φόρτωση της εμπορικής αμαξοστοιχίας και των υπόλοιπων σταθμών απ’ όπου διήλθε η εμπορική αμαξοστοιχία, διαγράφηκε, ανέφεραν στον τηλεοπτικό σταθμό Star κύκλοι εργαζομένων του ΟΣΕ. Παράλληλα ανέφεραν ότι δε ζητήθηκε το εν λόγω υλικό, αλλά μόνο τα βίντεο για τους σταθμούς από όπου διήλθε το επιβατικό τρένο.[87][88]

Για το ζήτημα προκλήθηκε πολιτική αντιπαράθεση, με την αντιπολίτευση να θέτει ζήτημα συγκάλυψης. Ο Χρήστος Τριαντόπουλος, Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ όταν έγινε το δυστύχημα, αρνήθηκε ότι ήταν αυτός που έδωσε την εντολή για το μπάζωμα.[89]

Έναν χρόνο μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, σε συμπληρωματική τεχνική έκθεση του πραγματογνώμονα Βασίλη Κοκοτσάκη, την οποία κατέθεσαν στον εφέτη ανακριτή Λάρισας που χειρίζεται την υπόθεση, αναφέρεται ότι η εμπορική αμαξοστοιχία είχε 14 κι όχι 13 βαγόνια, όπως είχε δηλωθεί επισήμως.[90]

Ο Εφέτης Ανακριτής διέταξε τη Χημική Υπηρεσία να ελέγξει χώματα από τον τόπο της σύγκρουσης των τρένων, τα οποία είχαν μεταφερθεί σε ιδιωτικό ακίνητο, το οποίο φυλάσσεται από την ΕΛ.ΑΣ. Επίσης εξετάζονται τα χώματα που μεταφέρθηκαν στη θέση Κουλούρι.[91]

Συρραφή και αλλοίωση συνομιλιών υπαλλήλων του ΟΣΕ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δημοσίευμα από Βήμα της Κυριακής στις 24 Μαρτίου 2024 ανέφερε ότι μετά το δυστύχημα μονταρίστηκαν δύο διαφορετικές ηχογραφημένες συνομιλίες του σταθμάρχη με μηχανοδηγούς στη Λάρισα, για να προβληθεί μόνο η θεωρία του ανθρώπινου λάθους.[92][93][94]

Αντιδράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διαδηλώσεις και απεργίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Διαδηλώσεις για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη (2023)
Φοιτητές και φοιτήτριες της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ στη γενική απεργία της 16ης Μαρτίου 2023

Τις ημέρες που ακολούθησαν το δυστύχημα, διοργανώθηκαν πορείες διαμαρτυρίας από εργατικά συνδικάτα, φοιτητικούς συλλόγους και άλλους φορείς στην Αθήνα, τον Πειραιά, την Λάρισα, την Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και σε άλλες πόλεις τις Ελλάδας.[95][96] Συνθήματα, όπως το «πάρε με όταν φτάσεις», έγιναν χαρακτηριστικό γνώρισμα των εκτεταμένων διαδηλώσεων.[97] Οι διαμαρτυρίες θεωρήθηκαν από τις μεγαλύτερες τα τελευταία χρόνια, συγκρίσιμες σε μέγεθος με εκείνες που πραγματοποιήθηκαν το 2011, κατά την κορύφωση της ελληνικής οικονομικής κρίσης.[98]

Η Πανελλήνια Ένωση Σιδηροδρομικών διαδήλωσε στις 2 Μαρτίου καταγγέλλοντας τα προβλήματα του τομέα, καθώς και τη γενικότερη κατάσταση του σιδηροδρόμου.[99][100] Υπήρξαν και επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και της αστυνομίας, όταν οι διαδηλωτές έφτασαν στα κεντρικά γραφεία της Hellenic Train.

Στις 8 Μαρτίου, η ΑΔΕΔΥ, τα περισσότερα εργατικά κέντρα της χώρας, σιδηροδρομικοί, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στις συγκοινωνίες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, φαρμακοποιοί και ναυτεργατικά σωματεία πραγματοποίησαν 24ωρη απεργία.[101] Οι απεργιακές συγκεντρώσεις προσέλκυσαν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους, φοιτητές και μαθητές από πολλές σχολές και σχολεία μέσης εκπαίδευσης που τέθηκαν σε κατάληψη.[102][103] Ήταν από τις πολυπληθέστερες διαδηλώσεις στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες,[104][105] αφού μόνο στην Αθήνα συμμετείχαν τουλάχιστον 40.000 άτομα σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ.,[106] ενώ άλλες εκτιμήσεις έκαναν λόγο για περίπου 100.000.[107]

Κόσμος συγκεντρωμένος σε πλατεία, με πανό. Το μπροστινό γράφει «Όχι άλλοι νεκρό στο βωμό του κέρ[δους]. Οι ιδιωτικοποιήσεις...».»
Στιγμιότυπο από τις αντίστοιχες διαδηλώσεις στην Πάτρα στη γενική απεργία της 16ης Μαρτίου 2023.

Πανελλαδική απεργία πραγματοποιήθηκε και στις 16 Μαρτίου από τη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ, με μεγάλες συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα, ενώ την προηγούμενη ημέρα απέργησαν οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης.[108] Έρευνα της κοινής γνώμης εκτίμησε ότι το 30% του πληθυσμού άνω των 17 ετών ή περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν σε κάποια κινητοποίηση (διαδήλωση, απεργία κ.λπ.) ή εκδήλωση.[109]

Ένα χρόνο μετά το δυστύχημα, στις 28 Φεβρουαρίου 2024, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν σε απεργιακές συγκεντρώσεις στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις στη μνήμη των θυμάτων. Οι πολίτες κρατώντας κόκκινα μπαλόνια και πανό, και με κυρίαρχο σύνθημα, «αυτό το έγκλημα δεν θα ξεχαστεί», ζήτησαν από την ελληνική Δικαιοσύνη να κάνει άμεσα το καθήκον της.[110] Παράλληλα, μετά από αίτημα της προέδρου του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων Τεμπών 2023, Μαρίας Καρυστιανού προς την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, οι καμπάνες σε όλες τις εκκλησίες των Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος χτύπησαν πένθιμα 57 φορές, στις 10 το πρωί.[111]

Την ίδια ημέρα, διαδηλωτές και γονείς παιδιών που χάθηκαν, έγραψαν με κόκκινη μπογιά τα ονόματα των 57 θυμάτων μπροστά από το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.[112] Τα ονόματα σβήστηκαν το βράδυ από συνεργεία του Δήμου Αθηναίων, αλλά ξαναγράφτηκαν την επομένη κατά τη διάρκεια πανεκπαιδευτικού συλλαλητηρίου.[113]

Συλλογή υπογραφών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έναν χρόνο μετά το δυστύχημα, ο Σύλλογος Συγγενών Θυμάτων Τεμπών 2023 συγκέντρωσε υπογραφές μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας change.org με σκοπό την άρση της ασυλίας, με σχετική αναθεώρηση του Συντάγματος. Οι διαδικτυακές υπογραφές ξεπέρασαν το 1,3 εκατομμύρια.[114][115]

Δημοσκοπήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε δημοσκόπηση της ALCO για λογαριασμό του ALPHA TV στις 7 Μαρτίου 2024, το 77% των ερωτηθέντων θεώρησε ότι ένα χρόνο μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη γίνεται προσπάθεια συγκάλυψης των πολιτικών ευθυνών, έναντι 11% που απάντησε ότι δεν υπάρχουν πολιτικές ευθύνες, ενώ ποσοστό 12% είπε δεν ξέρω - δεν απαντώ. Επιπλέον, το 67% απάντησε ότι εμπιστεύεται λίγο ή καθόλου τη δικαιοσύνη για την απόδοση ποινικών ευθυνών.[116]

Πρόταση δυσπιστίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 26 Μαρτίου 2024 ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά και Πλεύση Ελευθερίας κατέθεσαν από κοινού πρόταση δυσπιστίας για το δυστύχημα των Τεμπών κατά της κυβέρνησης. Στην ψηφοφορία που έγινε μετά την τριήμερη συζήτηση υπέρ της πρότασης δυσπιστίας ψήφισαν 141 βουλευτές (τα κόμματα που την πρότειναν, η Ελληνική Λύση, οι Σπαρτιάτες, το ΚΚΕ και η Νίκη) και κατά 159 βουλευτές (Νέα Δημοκρατία και ο ανεξάρτητος Χάρης Κατσιβαρδάς).[117][118] Σύσσωμη η αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση για συγκάλυψη στο θέμα της τραγωδίας των Τεμπών, ενώ η κυβέρνηση, διά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, απάντησε πως ουδέποτε δόθηκε εντολή για συγκάλυψη.[119]

Ντοκιμαντέρ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τηλεοπτικό κανάλι Mega και η δημοσιογράφος Ανθή Βούλγαρη δημιούργησαν το ντοκιμαντέρ #ΜΑΜΑΕΡΧΟΜΑΙ. Στο ντοκιμαντέρ καταγράφονται μαρτυρίες των επιζώντων καθώς και αφηγήσεις των οικογενειών των θυμάτων, παρακολουθώντας παράλληλα την πορεία των ερευνών για την απονομή δικαιοσύνης. Περιλαμβάνονται επίσης καταθέσεις από πραγματογνώμονες, έγγραφα και ηχητικά από το βράδυ του δυστυχήματος των Τεμπών. Η έρευνα για το ντοκιμαντέρ ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023 και η δημοσιογράφος Ανθή Βούλγαρη πραγματοποίησε οδοιπορικό στις πόλεις όπου ζούσαν οι επιβάτες της μοιραίας αμαξοστοιχίας. Τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν μερικούς μήνες μετά και συγκεκριμένα τον Ιανουάριο.[120]

Καλλιτεχνικά έργα και μνημεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιανουάριο 2024, ο εικαστικός Γιώργος Κόφτης δημιούργησε έργο στη μνήμη όσων έχασαν τη ζωή τους στο σιδηροδρομικό δυστύχημα. Το έργο του «58 καρφιά στα Τέμπη» αποτελείται από 58 καρφιά ύψους 2-2,5 μέτρων που είναι μπηγμένα στο έδαφος[121] 500 μέτρα νότια του σημείου που έγινε το δυστύχημα. Τα 57 καρφιά είναι προς μνήμη των 57 θυμάτων και το 58ο για τους τραυματίες, τους συγγενείς και τους αγνοούμενους.[122] Το καρφί επιλέχθηκε γιατί «είναι κάτι που μας πονάει, ένα αγκάθι, είναι αυτό που νιώθουμε όταν περνάμε από το σημείο».[121]

Τον Μάρτιο 2024, κυκλοφόρησε τραγούδι με τίτλο «Στην Ελλάδα των Τεμπών», που αποτελεί σύμπραξη δέκα καλλιτεχνών και είναι αφιερωμένο στα 57 θύματα που έχασαν τόσο άδικα τη ζωή τους, σε στίχους και μουσική Κωνσταντίνου Γερμανού και Παντελή Κυραμαργιού.[123]

Μνημείο με τα ονόματα των φοιτητών και των φοιτητριών από τη Θεσσαλονίκη που σκοτώθηκαν στο δυστύχημα έφτιαξαν μέλη των Φοιτητικών Συλλόγων του ΑΠΘ στον προαύλιο χώρο της Φιλοσοφικής Σχολής. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν στις 5 Μαΐου 2023.[124]

Πλακέτα για τα 57 θύματα στα Τέμπη αποκαλύφθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2024 στην πλατεία του ΟΣΕ στη Λάρισα.[125]

Τη δημιουργία μνημείου στην Αθήνα για τα θύματα της τραγωδίας προανήγγειλε ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας.[126]

Tα ονόματα των 57 νεκρών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο δυστύχημα σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι, οι περισσότεροι νέοι, φοιτητές, εργαζόμενοι και συνταξιούχοι.[127][128][129]

1. Παναγιώτης Μπουρνάζης, 15 ετών, μαθητής από τη Θεσσαλονίκη, γιος του Βαγγέλη.

2. Αναστασία Παπαγγελή, 19 ετών, φοιτήτρια γεωπονικής από τα Καλάβρυτα.

3. Θώμη Πλακιά, 20 ετών, φοιτήτρια φαρμακευτικής του ΑΠΘ, με καταγωγή από την Καλαμπάκα, δίδυμη της Χρύσας, ξαδέλφη της Αναστασίας.

4. Χρύσα Πλακιά, 20 ετών, φοιτήτρια αισθητικής, με καταγωγή από την Καλαμπάκα, δίδυμη της Θώμης, ξαδέλφη της Αναστασίας.

5. Αναστασία Πλακιά, 20 ετών, φοιτήτρια αισθητικής στη Θεσσαλονίκη, καταγόταν από την Καλαμπάκα, ξαδέλφη των προαναφερθέντων διδύμων.

6. Αναστάσιος Κουτσόπουλος 21 ετών, φοιτητής γεωπονικής από την Καρδίτσα.

7. Μάρθη (Μαρία Θωμαή) Ψαροπούλου, 21 ετών, από το Πανόραμα Θεσσαλονίκης.

8. Φραντσέσκα Μπέζα, 21 ετών, φοιτήτρια τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ, από το Πανόραμα Θεσσαλονίκης.

9. Γιώργος Παπάζογλου, 22 ετών, φοιτητής στο πτυχίο στο Τμήμα Φυσικής στο ΑΠΘ, από τη Θεσσαλονίκη.

10. Ελένη Τσίντζα, 22 ετών, φοιτήτρια παιδαγωγικής του τμήματός ΠΤΔΕ του ΑΠΘ.

11. Ιορδάνης Αδαμάκης, 22 ετών, ποδοσφαιριστής του ΑΟ Υπάτου, από την Καβάλα.

12. Κλαούντια Λάτα, 22 ετών, φοιτήτρια του Ιατρικού Τμήματος ΣΣΑΣ, από τη Λάρισα.

13. Αφροδίτη Τσιωμά, 23 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.

14. Αγάπη Τσακλίδου, 23 ετών, φοιτήτρια του ΑΠΘ, από τη Θεσσαλονίκη.

15. Ιφιγένεια Μήτσκα, 23 ετών, φοιτήτρια ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων από τα Γιαννιτσά.

16. Άγγελος Τηλκερίδης, 23 ετών, φοιτητής, από την Ειρηνούπολη Νάουσας.

17. Ντένις Ρούτσι, 23 ετών, από την Αθήνα.

18. Κυπριανός Παπαϊωάννου, 23 ετών, φοιτητής της Νομικής του ΑΠΘ, από την Κύπρο.

19. Νικήτας Καραθεόδωρος, 23 ετών, πυροσβέστης, από τη Θεσσαλονίκη.

20. Αναστασία Αδαμίδου, 24 ετών, φοιτήτρια οδοντιατρικής από την Πάφο, Κύπρο.

21. Καλλιόπη Πορφυρίδου, 24 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.

22. Δήμητρα-Ευαγγελία Καπετάνιου, 25 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.

23. Ελισάβετ Χατζηβασιλείου, 26 ετών, σοπράνο, από τη Θεσσαλονίκη.

24. Δημήτρης Ασλανίδης, 26 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.

25. Νίκος Ναλμπάντης, 27 ετών, μηχανοδηγός, ζούσε στην Αθήνα.

26. Σωτήρης Καραγεωργίου, 28 ετών, από τη Μελίκης Ημαθίας και ζούσε στη Θεσσαλονίκη.

27. Ελπίδα Χούπα, 28 ετών, φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής στο ΑΠΘ.

28. Γιάννης Καρασάββας, 28 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.

29. Δημήτρης Οικού, 29 ετών, μηχανοδηγός, από την Αλεξανδρούπολη, ανιψιός του ηθοποιού και σεναριογράφου, Νίκου Σταυρακούδη.

30. Παναγιώτης Χατζηχαραλάμπους, 29 ετών, βοηθός μηχανοδηγού, από την Αθήνα.

31. Σοφία-Ελένη Ταχμαζίδου, 32 ετών, ανιψιά του δημάρχου Λαγκαδά, από τη Θεσσαλονίκη.

32. Δημήτρης Μασσάλης, 32 ετών, μηχανοδηγός.

33. Βάιος Βλάχος, 34 ετών από την Καρδίτσα.

34. Αθηνά Κατσάρα, 34 ετών, μητέρα παιδιού δύο ετών, από την Κατερίνη.

35. Μοχάμεντ Εντρίς, 34 ετών, από το Μπαγκλαντές.

36. Σπύρος Βούλγαρης, 35 χρονών, μηχανοδηγός, ανέβαινε στη Θεσσαλονίκη ως επιβάτης.

37. Ιονέλ Κουλέλα, 35 ετών, από τη Ρουμανία.

38. Λένα Δουρμίκα, 39 ετών, υπηρετούσε ως ΕΠΟΠ στον 1ο Λόχο Διαβιβάσεων στη Βέροια, ήταν μητέρα δύο μικρών αγοριών.

39. Βάγια Μπλέκα, 42 ετών, νοσηλεύτρια στην Παθολογική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, από τον Τύρναβο.

40. Ιωάννης Βουτσινάς, 48 ετών, από τον Πειραιά.

41. Ανδρέας Παυλίδης, 49 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.

42. Μαρία Μουρτζάκη, 51 ετών, εργαζόταν στο κυλικείο του τρένου, από το Ηράκλειο.

43. Βασίλειος-Κυριάκος Κώττας, 52 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.

44. Βαγγέλης Μπουρνάζης, 54 ετών, αστυνομικός από τη Θεσσαλονίκη, πατέρας του Παναγιώτη.

45. Βασιλική Χλωρού, 55 ετών, μητέρα του αθλητή Χριστόφορου-Άγγελου Κωνσταντινίδη (κρίκοι), από τη Θεσσαλονίκη.

46. Μαρία Εγούτ, 55 ετών, διοικητική υπάλληλος του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ και μητέρα του ηθοποιού και σκηνοθέτη Θοδωρή Ελευθεριάδη, από τη Θεσσαλονίκη.

47. Γιάννης Τζοβάρας, 55 ετών, από τη Λαμία.

48. Χρυσούλα Κουκαριώτη, 56 ετών, ζούσε μόνιμα στη Γερμανία, ήρθε στην Ελλάδα με την αδερφή της Ευαγγελία, για την κηδεία ξαδέρφης τους.

49. Μαρία Μιάρη, 56 ετών, από την Κέρκυρα.

50. Γιώργος Φωτόπουλος, 57 ετών, από την Ελβετία.

51. Γιώργος Κουτσούμπας, 59 ετών, μηχανοδηγός του τρένου από την Αμαλιάδα και κατοικούσε μόνιμα στη Θεσσαλονίκη.

52. Παβλίνι Μπόζο, 62 ετών, από την Αλβανία.

53. Γιάννης Καριώτης, 63 ετών, από το χωριό Συκάμινο του Δήμου Ωρωπού, ελεγκτής των εισιτηρίων του τρένου.

54. Ευαγγελία Κουκαριώτη, 63 ετών, ζούσε μόνιμα στη Γερμανία, ήρθε στην Ελλάδα με την αδερφή της Χρυσούλα, για την κηδεία ξαδέρφης τους.

55. Γιώργος Κυριακίδης, 67 ετών, πατέρας δύο παιδιών και είχε επτά εγγόνια, κάτοικος Κορδελιού.

56. Σύρος μετανάστης, 56 ετών (ταυτοποιήθηκε μέσω δείγματος DNA που εστάλη από τον αδελφό του από την Ολλανδία).

57. Εριέττα Μόλχο, 23 ετών (Δεν βρέθηκε ποτέ).

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Η στιγμή της σύγκρουσης των δύο τρένων – Βίντεο ντοκουμέντο». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  2. ↑ Σουλιώτης, Γιάννης (12 Μαρτίου 2023). «Τέμπη: Δεν ήξερε να χειριστεί το σύστημα». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2023. 
  3. ↑ Group), Radiotileoptiki S.A (OPEN Digital (1 Μαρτίου 2023). «Τέμπη - Δεύτερος σταθμάρχης Λάρισας: Ήταν ανθρώπινο λάθος - Τα κλειδιά έπρεπε να βρίσκονται στην ευθεία και όχι διαγώνια». ΕΘΝΟΣ. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2023. 
  4. ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: «Λάθος μπορεί να κάνει και ο καλύτερος εργαζόμενος, γι’ αυτό χρειάζονται δικλίδες ασφαλείας»». Η Καθημερινή. 2 Μαρτίου 2023. https://www.kathimerini.gr/society/562301353/tragodia-sta-tempi-lathos-mporei-na-kanei-kai-o-kalyteros-ergazomenos-gi-ayto-chreiazontai-dikleides-asfaleias/. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023. 
  5. ↑ «‘Unjustifiable Delays’: Rail Safety Upgrade in Greece Stalled for Years» (στα αγγλικά). The New York Times. 2 Μαρτίου 2023. https://www.nytimes.com/2023/03/02/world/europe/greece-rail-safety.html. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023. 
  6. ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Η «ιστορία» του μοιραίου σταθμάρχη Λάρισας στον ΟΣΕ». Μακεδονία. 3 Μαρτίου 2023. https://www.makthes.gr/tempi-i-istoria-toy-moiraioy-stathmarchi-larisas-ston-ose-632475. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 «Τέμπη: Στους 55 οι ταυτοποιημένοι νεκροί -Μητέρα ψάχνει την κόρη της, πληροφορίες για Σύρο που αγνοείται». iefimerida.gr. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023. 
  8. ↑ «Τέμπη: Η πρώτη επίσημη τοποθέτηση της Hellenic Train για την σιδηροδρομική τραγωδία». www.ethnos.gr. Έθνος. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  9. ↑ «Τέμπη: Η έκρηξη, η φωτιά και το μπάζωμα στο σημείο της τραγωδίας». ant1news.gr. 29 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2024. 
  10. ↑ Πανουτσοπούλου, Μάγδα (1 Μαρτίου 2023). «Greece declares 3 days of national mourning in wake of deadly train crash». www.aa.com.tr. Anadolu Agency. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  11. ↑ Kitsantonis, Niki; Horowitz, Jason (2023-03-01). «Train Crash in Greece Kills at Least 36» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2023/03/01/world/europe/greece-train-crash.html. Ανακτήθηκε στις 2023-03-01. 
  12. ↑ 12,0 12,1 «Τέμπη: Ευθύνες σε σταθμάρχη, μηχανοδηγό και ΟΣΕ». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 21 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2023. 
  13. ↑ Mary-Kate, Findon (1 March 2023). «Crushed carriages lay strewn off tracks after deadly train crash in Greece». The Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 March 2023. https://web.archive.org/web/20230301134319/https://www.independent.co.uk/tv/news/greece-train-wreck-collision-accident-b2291764.html. Ανακτήθηκε στις 1 March 2023. 
  14. ↑ «Δήμαρχος Τεμπών για τη σύγκρουση τρένων: Από τα τρία πρώτα βαγόνια δεν έχει μείνει τίποτα - Έλιωσαν τα σίδερα». ΕΘΝΟΣ. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Κουνέλη, Δήμητρα (9 Μαρτίου 2023). «Τέμπη: Πολλαπλά λάθη, ολιγωρία για την τηλεδιοίκηση - Δύο σταθμάρχες εγκατέλειψαν το πόστο τους, λέει ο επιθεωρητής του ΟΣΕ». topontiki.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2023. 
  16. ↑ «Σύγκρουση τρένων στα Τέμπη: «Οι οδηγοί στο συγκεκριμένο σημείο κινούνται στα τυφλά»». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  17. ↑ «Σύγκρουση τρένων στα Τέμπη: 36 οι νεκροί - Έρευνα για τα αίτια». www.naftemporiki.gr. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  18. ↑ «Εκτροχιασμός τρένου στα Τέμπη: Σκηνές χάους, δεκάδες τραυματίες και αναφορές για νεκρούς». ΕΘΝΟΣ. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  19. ↑ «Σιδηροδρομικό δυστύχημα - Τέμπη: Οι πρώτες εκτιμήσεις για το «μανιτάρι» μετά την έκρηξη - Τι μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία». ertnews.gr. 4 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2023. 
  20. ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Ανεβαίνει ο αριθμός των νεκρών - Τι είπε ο εκπρόσωπος της Πυροσβεστικής». Ημερησία. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  21. ↑ «Σύγκρουση τρένων στα Τέμπη / «Πολτοποιημένα 2 με 3 βαγόνια» – Σοκαριστική μαρτυρία». Αυγή. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  22. ↑ Κόντη, Δέσποινα. «Hellenic Train: ανακοίνωσε αριθμό επιβατών στο… περίπου». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023. 
  23. ↑ «Hellenic Train: Ανακοίνωση για την τραγωδία στα Τέμπη – Τι λέει για τον αριθμό επιβατών και τις αναφορές για φιάλες υγραερίου». www.flash.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023. 
  24. ↑ «Εκτροχιασμός τρένου στα Τέμπη: Σκηνές χάους, δεκάδες τραυματίες και αναφορές για νεκρούς». ΕΘΝΟΣ. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  25. ↑ Γκιρτζιμάνης, Παναγιώτης (9 Μαρτίου 2023). «Δυστύχημα στα Τέμπη: Ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ για τα θύματα της τραγωδίας (vid)». mynews.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2023. 
  26. ↑ «Shkon në gjashtë numri i viktimave shqiptare në aksidentin tragjik në Greqi». Paparaci (στα Αλβανικά). 4 Μαρτίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023. 
  27. ↑ Prakas, Nikolaos (3 Μαρτίου 2023). «Both Cypriots on Greek train identified, three-day mourning announced (update 4)». Cyprus Mail (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. 
  28. ↑ «MAE: Un român a murit în accidentul feroviar din Grecia» [MAE: A Romanian died in the railway accident in Greece]. Digi24 (στα Ρουμανικά). 4 Μαρτίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2023. 
  29. ↑ «Ταυτοποιήθηκε Σύρος με αδελφό του στην Ολλανδία». www.eleftheria.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2023. 
  30. ↑ «Τέμπη: «Ο Γεράσιμος έναν χρόνο μετά είναι σε κώμα» - Συγκλονίζει η μητέρα του μοναδικού επιζώντα από το πρώτο βαγόνι». 25 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2024. 
  31. ↑ «Carnage after trains collide near Greek city of Larissa» (στα αγγλικά). BBC News. 2023-03-01. https://www.bbc.com/news/world-europe-64806678. Ανακτήθηκε στις 2023-03-01. 
  32. ↑ «Greece train collision updates: At least 29 dead, 85 injured». ABC News (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  33. ↑ «32 people dead and 85 injured in a train collision in Greece» (στα αγγλικά). The Jerusalem Post. https://www.jpost.com/international/article-733022. Ανακτήθηκε στις 2023-03-01. 
  34. ↑ «Fiery Greece train collision kills 32, injures at least 85». Associated Press (στα Αγγλικά). 28 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  35. ↑ Hauser, Heather· Chen, Chris· Liakos, Mohammed· Tawfeeq, Jennifer (1 Μαρτίου 2023). «At least 29 dead, 85 injured as trains collide in Greece». CNN (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  36. ↑ «Fiery Greece train collision kills 29, injures at least 85». AP NEWS (στα Αγγλικά). 28 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  37. ↑ «Διπλή βάρδια χωρίς εξαιρέσεις στα σταθμαρχεία - Ποια μέτρα ανακοινώνει ο Γεραπετρίτης - ΤΟ ΒΗΜΑ». ΤΟ ΒΗΜΑ. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023. 
  38. ↑ «Τριήμερο εθνικό πένθος για την τραγωδία στα Τέμπη - Τι θα ισχύσει αύριο Πέμπτη 2/3 για τα σχολεία». ertnews.gr. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  39. ↑ «Train accident in Greece kills at least 29». Philstar.com. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  40. ↑ «Greek president cuts short Moldova trip after train collision». Reuters. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  41. ↑ «Παραιτήθηκε ο Κώστας Αχ. Καραμανλής: «Ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στη μνήμη των θυμάτων»». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  42. ↑ «Στα Τέμπη ο Ανδρουλάκης: Ανείπωτη τραγωδία, στη σκέψη όλων μας υπάρχει ένα τεράστιο «γιατί»». LiFO. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2023. 
  43. ↑ Αντζολέτος, Αντώνης. «Κουτσούμπας: «Προδιαγεγραμμένο έγκλημα στα Τέμπη»». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2023. 
  44. ↑ «Παραίτηση των διοικητών ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ». www.businessnews.gr. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  45. ↑ «Κομισιόν: Μεσίστιες οι σημαίες για την τραγωδία στα Τέμπη». www.news247.gr. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  46. ↑ «Tragjedia me 57 viktima në Greqi, Shqipëria shpall të dielën ditë zie». top-channel.tv (στα Αλβανικά). Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  47. ↑ «Σκοτώθηκε σε τροχαίο στο Λαγονήσι ο διευθυντής κυκλοφορίας του ΟΣΕ - Δείτε φωτογραφίες». ProtoThema. 27 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2024. 
  48. ↑ Κουκουμάκας, Κώστας (28 Μαρτίου 2023). «Ο νεκρός Διευθυντής Κυκλοφορίας του ΟΣΕ και το δυστύχημα των Τεμπών». News 24/7. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2024. 
  49. ↑ «Νεκρός σε τροχαίο ο σταθμάρχης του ΟΣΕ Κώστας Πρασσάς». Η Βραδυνή. 27 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2024. 
  50. ↑ Τρισάγιο για τα θύματα των Τεμπών τέλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης. orthodoxianewsagency.gr. 29 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 16/04/2024.
  51. ↑ «Προφητική ανακοίνωση στις 7 Φεβρουαρίου από την Δημοκρατική Ενωτική Συνδικαλ. Κίνηση Σιδηροδρομικών». www.naftemporiki.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. 
  52. ↑ «Τέμπη: Το εξώδικο της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού Έλξης που ενημέρωνε για διαλυμένο σιδηροδρομικό δίκτυο από το Νοέμβριο». Έθνος. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023. 
  53. ↑ «Τέμπη: Έγγραφο βόμβα εκθέτει τον Καραμανλή - Ο Τσαλίδης είχε προειδοποιήσει από το 2021 για τον κίνδυνο δυστυχήματος». topontiki.gr. 14 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2024. 
  54. ↑ «ΣΥΡΙΖΑ: Αυτό είναι το έγγραφο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ που προειδοποιούσε για ατύχημα». News.gr (στα Αγγλικά). 29 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2024. 
  55. ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Η παραίτηση κόλαφος για τα «τυφλά» τρένα - Εγγραφα φωτιά για το «επικίνδυνο» δίκτυο». Ημερησία. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2023. 
  56. ↑ «Τις πταίει - Διαφθορά, λεηλασία, γραφειοκρατία και μνημόνια... πηγαινοέφερναν τη «σύμβαση 717» για την τηλεασφάλεια των τρένων». ProtoThema. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2024. 
  57. ↑ «Όταν ο Καραμανλής έλεγε πως «δεν παίζουμε με την ασφάλεια των επιβατών στα τρένα» μια βδομάδα πριν την τραγωδία στα Τέμπη». in.gr. 4 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2024. 
  58. ↑ Μάνδρου, Ιωάννα (1 Μαρτίου 2023). «Τραγωδία στα Τέμπη: Ο σταθμάρχης παραδέχθηκε παραλείψεις, σύμφωνα με πληροφορίες». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  59. ↑ «Παραδέχτηκε το λάθος ο σταθμάρχης - «Έστειλα το επιβατηγό στη λάθος γραμμή»». ΤΟ ΒΗΜΑ. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  60. ↑ «Στο Α.Τ. Λάρισας ο σταθμάρχης και ο εκπρόσωπος της Hellenic Train». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2023. 
  61. ↑ «Train Crash in Greece Kills at Least 29» (στα αγγλικά). The New York Times. 2023-03-01. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2023/02/28/world/europe/train-crash-greece.html. Ανακτήθηκε στις 2023-03-01. 
  62. ↑ «Τέμπη: Προφυλακιστέος ο σταθμάρχης Λάρισας για το τραγικό δυστύχημα». ΕΘΝΟΣ. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023. 
  63. ↑ «Τέμπη: Προφυλακιστέος ο σταθμάρχης για το σιδηροδρομικό δυστύχημα». iefimerida.gr. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023. 
  64. ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Ολόκληρα τα πορίσματα των κομμάτων - Αύριο συνεδριάζει για τελευταία φορά η Εξεταστική». ProtoThema. 10 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024. 
  65. ↑ «Αυτό είναι το ΦΕΚ για την μετάταξη του μοιραίου σταθμάρχη στην Λάρισα». in.gr. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2024. 
  66. ↑ «Τέμπη - Ραγκούσης: Ο ΟΣΕ απαιτούσε όριο ηλικίας τα 48 έτη στους σταθμάρχες». Alfavita. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024. 
  67. ↑ Τριανταφύλλου, Δήμητρα (1 Μαρτίου 2023). «Τραγωδία στα Τέμπη: «Επί 45 ολόκληρα λεπτά έψαχναν να βρουν σε ποιο κομμάτι της διαδρομής βρίσκεται το τρένο»». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  68. ↑ Κόντη, Δέσποινα. «Τραγωδία στα Τέμπη: Δραματικές προειδοποιήσεις για δυστύχημα». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. 
  69. ↑ Μάνδρου, Ιωάννα (9 Μαρτίου 2023). «Τέμπη: Νέες βαριές διώξεις για την τραγωδία – Εις βάρος του επιθεωρητή και δύο σταθμαρχών». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023. 
  70. ↑ «Τέμπη: Στη δημοσιότητα ολόκληρο το πόρισμα για την τραγωδία». www.naftemporiki.gr. 20 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2024. 
  71. ↑ «Tο Πόρισμα της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τη διερεύνηση και ανάδειξη των συστημικών προβλημάτων και δυσλειτουργιών αναφορικά με το σιδηροδρομικό δυστύχημα με πυρκαγιά που έλαβε χώρα στις 28-02-2023 στην είσοδο της κοιλάδας των Τεμπών». 20 Απριλίου 2023. 
  72. ↑ Σοφία Σπίγγου. Τέμπη: Ελεύθεροι με εγγυήσεις – μαμούθ δύο ακόμα κατηγορούμενοι ΕΡΓΟΣΕ. newsbomb.gr. 29/03/2024. Ανακτήθηκε στις 01/04/2024.
  73. ↑ «Το «fake news» για τη μονταζιέρα στα Τέμπη που διαψεύδεται». ΤΟ ΒΗΜΑ. 12 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2024. 
  74. ↑ ««Η Hellenic Train χρησιμοποιεί το σιδηροδρομικό δίκτυο χωρίς άδεια από το 2019», καταγγέλλει πατέρας θύματος». in.gr. 13 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2024. 
  75. ↑ Nektaria Stamouli (26-01-2024). «Greece rejected EU prosecutor’s call for action against 2 ex-ministers after rail crash». Politico. https://www.politico.eu/article/greece-european-public-prosecutors-office-eppo-ministers-christos-spirtzis-konstantinos-karamanlis-rail-crash/. Ανακτήθηκε στις 27-01-2024. 
  76. ↑ Χατζηπαρασκευά, Μιχαέλα (20 Νοεμβρίου 2023). «Συγκροτήθηκε η Εξεταστική Επιτροπή για τα Τέμπη: Ποιοι βουλευτές συμμετέχουν από κάθε κόμμα». Ειδήσεις απο τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και όλο τον Κόσμο. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2024. 
  77. ↑ «Εξεταστική για Τέμπη: Εγκρίθηκε το πόρισμα της ΝΔ- Οι θέσεις των άλλων κομμάτων». www.naftemporiki.gr. 11 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2024. 
  78. ↑ ««Δικαιοσύνη» για τα Τέμπη ζητεί η Ευρωπαία Εισαγγελέας». ΤΑ ΝΕΑ. 15 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2024. 
  79. ↑ «Τέμπη: «Φωτιά» το πόρισμα των πραγματογνωμόνων των οικογενειών - Η ανεξήγητη ουσία». CNN.gr. 16 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2024. 
  80. ↑ «Τέμπη: Πόρισμα για εκρηκτικά υγρά και αέρια παραδόθηκε στον εισαγγελέα- Τι απαντά η Hellenic Train». Libre. 9 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2024. 
  81. ↑ Καραμαγκάλη, Έλενα (9 Φεβρουαρίου 2024). «Τέμπη: Αποκαλύψεις για το συμπληρωματικό πόρισμα του Γενικού Χημείου του Κράτους - Ποιες ουσίες ανιχεύτηκαν στα ρούχα των θυμάτων (ηχητικό)». topontiki.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2024. 
  82. ↑ Σουλιώτης, Γιάννης· Κρίθαρη, Ελβίρα (28 Φεβρουαρίου 2024). «Τραγωδία στα Τέμπη: Νέα βίντεο και ηχητικά από το μοιραίο δρομολόγιο». kathimerini.gr. 
  83. ↑ «Τέμπη: Παραλείψεις στις έρευνες αναφέρει πραγματογνώμονας». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 23 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  84. ↑ Τέμπη / Το μπάζωμα αλλοίωσε τον τόπο του δυστυχήματος - Όλο το πόρισμα. avgi.gr. 23.02.24. Aνακτήθηκε στις 29/02/2024.
  85. ↑ Τέμπη: Αυτό είναι το έγγραφο του Κ. Αγοραστού για το μπάζωμα στον τόπο της τραγωδίας. capital.gr. 01-Μαρ-2024. Ανακτήθηκε στις 02/03/2024.
  86. ↑ Δυστύχημα Τέμπη: Ένας χρόνος μετά - Γιατί «αγνοούνται» τα 3 βαγόνια της εμπορικής αμαξοστοιχίας. newsbomb.gr. 28/02/2024. Ανακτήθηκε στις 02/03/2024.
  87. ↑ Τέμπη / Καταγγελίες ότι σβήστηκε βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας. avgi.gr. 16.02.24. Ανακτήθηκε στις 10/04/2024.
  88. ↑ Τέμπη: «Σβήστηκε βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας» – Ερωτήματα για το φορτίο και την… αλλαγμένη κλειδαριά. enikos.gr. 17 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 10/04/2024.
  89. ↑ Το «μπάζωμα» στα Τέμπη πυροδοτεί πολιτική αντιπαράθεση – Για «συγκάλυψη» κατηγορεί την κυβέρνηση η αξιωματική αντιπολίτευση. ertnews.gr. 1/3/24. Ανακτήθηκε στις 2/3/2024.
  90. ↑ «Ενδείξεις για «χαμένο» βαγόνι στο εμπορικό τρένο». ΤΟ ΒΗΜΑ. 9 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2024. 
  91. ↑ «Παραιτήθηκε ο πρόεδρος Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Δυστυχημάτων – Ποιοι είναι στο στόχαστρο για την μονταζιέρα». slpress.gr. 27 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2024. 
  92. ↑ «Βόμβα» για τα Τέμπη: Μονταζιέρα στη συνομιλία του σταθμάρχη με το μηχανοδηγό;. efsyn.gr. 23.03.24. Ανακτήθηκε στις 25/03/2024.
  93. ↑ Τέμπη: Ο μοντέρ και η μονταζιέρα – Πώς στήθηκε το αφήγημα ότι «για όλα φταίει ο σταθμάρχης». ieidiseis.gr. 24/03/2024. Ανακτήθηκε στις 25/03/2024.
  94. ↑ Τέμπη / Αλλοιώθηκαν οι συνομιλίες του σταθμάρχη το βράδυ του δυστυχήματος, γράφει το «Βήμα» – «Σενάρια συνωμοσίας» απαντά η κυβέρνηση. tvxs.gr. 24 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 25/03/2024.
  95. ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Κλειστό το Σύνταγμα – Σε εξέλιξη διαδήλωση». kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2023. 
  96. ↑ Newsroom. «Τραγωδία στα Τέμπη: Πορεία μαθητών και φοιτητών στο κέντρο της Αθήνας – Συγκεντρώσεις και σε άλλες πόλεις». kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. 
  97. ↑ Gatopoulos, Derek (3 Μαρτίου 2023). «Thousands march in Greece as anger builds over train deaths». AP News (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. 
  98. ↑ «Public Issue: 2,5 εκατ. πολίτες σε απεργίες και διαδηλώσεις για τα Τέμπη- Ρεκόρ 12ετίας | LiFO». www.lifo.gr. 20 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2023. 
  99. ↑ «Strike action on metro suspended due to deadly train crash». eKathimerini. 1 March 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 March 2023. https://web.archive.org/web/20230301170419/https://www.ekathimerini.com/news/1205686/strike-action-on-metro-suspended-due-to-deadly-train-crash/. Ανακτήθηκε στις 1 March 2023. 
  100. ↑ «Greek rail workers strike over safety concerns as death toll in train tragedy tops 50». France24. 2 March 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 March 2023. https://web.archive.org/web/20230302062124/https://www.france24.com/en/europe/20230302-greece-seeks-answers-following-deadly-train-collision. Ανακτήθηκε στις 2 March 2023. 
  101. ↑ «ΑΠΕΡΓΙΑ για τα Τέμπη: Ποιοι βάζουν "λουκέτο" -Πώς (δεν) θα κινηθούν τα ΜΜΜ». aftodioikisi.gr. 8 Μαρτίου 2023. 
  102. ↑ «Φοιτητικές καταλήψεις σε δεκάδες σχολές στο φόντο της μεγαλειώδους πορείας για τα Τέμπη». Documento. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023. 
  103. ↑ «'Πάρε με όταν φτάσεις': Κύμα καταλήψεων σε σχολεία και πανεπιστήμια - Διαμαρτυρίες για την τραγωδία στα Τέμπη». The TOC. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023. 
  104. ↑ «Απεργία για τα Τέμπη: Πότε ξεκινούν οι πορείες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, περιφέρεια -Πού θα γίνουν». iefimerida.gr. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023. 
  105. ↑ «Τέμπη / Η οργή ξεχείλισε σε όλη την Ελλάδα - Φωτογραφίες και βίντεο από τις ιστορικές πορείες». Η Αυγή. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023. 
  106. ↑ «ΕΛ.ΑΣ.: Πάνω από 40.000 άτομα στην πορεία στο Σύνταγμα για το δυστύχημα των Τεμπών». www.lifo.gr. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023. 
  107. ↑ «Τέμπη / Ιστορικές στιγμές στο κέντρο της Αθήνας – Οργή λαού από δεκάδες χιλιάδες». Η Αυγή. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023. 
  108. ↑ «Τετάρτη 15 Μαρτίου 24ωρη απεργία όλων των δημοσιογράφων». ΕΣΗΕΑ. 13 Μαρτίου 2023. 
  109. ↑ «Πάνω από 2,5 εκατ. συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις για το έγκλημα στα Τέμπη!». imerodromos.gr. 20 Μαρτίου 2023. 
  110. ↑ «Ποτάμι η οργή για τα Τέμπη παρά τις προκλήσεις». efsyn.gr. 28 Φεβρουαρίου 2024. 
  111. ↑ Τέμπη 2024 – Η στιγμή που οι καμπάνες ήχησαν πένθιμα 57 φορές. ekklisiaonline.gr. Τετάρτη, 28 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 28/02/2024.
  112. ↑ Έγραψαν με κόκκινη μπογιά τα ονόματα των 57 νεκρών των Τεμπών μπροστά από τον Άγνωστο Στρατιώτη (εικόνες). iefimerida.gr. 28/02/2024. Ανακτήθηκε στις 29/02/2024.
  113. ↑ Φοιτητές ξαναέγραψαν τα ονόματα των νεκρών των Τεμπών μπροστά από τον Άγνωστο Στρατιώτη (εικόνες). iefimerida.gr. 29/02/2024. Ανακτήθηκε στις 29/02/2024.
  114. ↑ «Tempe train crash: Opposition MP calls on minister to heed public petition | eKathimerini.com». www.ekathimerini.com (στα Αγγλικά). 4 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2024. 
  115. ↑ «ΤΡΑΓΩΔΙΑ -ΤΕΜΠΗ 2023». change.org. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2023. 
  116. ↑ Δημοσκόπηση Alco: Το 77% βλέπει συγκάλυψη για τα Τέμπη. efsyn.gr. 07.03.24. Ανακτήθηκε στις 25/03/2024.
  117. ↑ Πρόταση δυσπιστίας για Τέμπη: 159 «όχι», 141 «ναι». lifo.gr. 29/03/2024. Ανακτήθηκε στις 30/03/2024.
  118. ↑ Χρήστος Μπόκας, Γιώργος Ευγενίδης. Βουλή: Καταψηφίστηκε η πρόταση δυσπιστίας για τα Τέμπη από 159 βουλευτές. protothema.gr. 28.03.2024. Ανακτήθηκε στις 30/03/2024.
  119. ↑ Με 159 «όχι» απορρίφθηκε η πρόταση δυσπιστίας για τα Τέμπη - Οι ομιλίες των πολιτικών αρχηγών. euronews.com. 28/03/2024. Ανακτήθηκε στις 30/03/2024.
  120. ↑ «Μαμά, έρχομαι»: Το ντοκιμαντέρ για το δυστύχημα στα Τέμπη που συγκίνησε. iefimerida.gr. 28/02/2024. Ανακτήθηκε στις 02/03/2024.
  121. ↑ 121,0 121,1 Βασίλης Καραμπάσης. Γ. Κόφτης (εικαστικός): 57+1 καρφιά στα Τέμπη. ertnews.gr. 01/02/24. Aνακτήθηκε στις 28/02/2024.
  122. ↑ Μαριάννα Μανωλοπούλου. Ο Γιώργος Κόφτης βάζει «58 καρφιά στα Τέμπη». Πώς έφτιαξε το έργο και γιατί. athensvoice.gr. 30.01.2024. Aνακτήθηκε στις 28/02/2024.
  123. ↑ "στην ελλάδα των τεμπών", Βίντεο youtube
  124. ↑ Μνημείο για τα θύματα του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη στο ΑΠΘ. cnn.gr. Παρασκευή, 05 Μάιος 2023. Aνακτήθηκε στις 01/03/2024.
  125. ↑ Τέμπη: Συγκίνηση στην πλατεία του ΟΣΕ στη Λάρισα- Μνημείο για τα 57 θύματα. lifo.gr. 28/02/2024. Aνακτήθηκε στις 01/03/2024.
  126. ↑ Τέμπη: Μνημείο για τα θύματα εισηγείται ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας. cnn.gr. 29/02/2024. Aνακτήθηκε στις 01/03/2024.
  127. ↑ Η μαύρη λίστα με τους νεκρούς στα Τέμπη. larissanet.gr. 17 Μαρτίου 2023. Aνακτήθηκε στις 29/02/2024.
  128. ↑ Νίκος Μποζιονέλος. Τέμπη | Η λίστα των 57 νεκρών (όλα τα ονόματα). intronews.gr. Aνακτήθηκε στις 29/02/2024.
  129. ↑ «Να τους θυμάστε με αγάπη»: Οι 57 άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους στα Τέμπη «Δεν ήταν απλά ένα νούμερο». lifo.gr. 28/02/2024. Aνακτήθηκε στις 01/03/2024.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σιδηροδρομικό_δυστύχημα_στα_Τέμπη&oldid=10526453"