Πίτερ Στέφενς ΙΙ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πίτερ Στέφενς ΙΙ
Γέννηση1567[1][2][3]
Μέχελεν[4]
Θάνατος1624[1][2][5]
Πράγα[6][7]
Ιδιότηταζωγράφος[7], σκιτσογράφος και χαράκτης[8]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Πίτερ Στέφενς ΙΙ (φλαμανδικά: Pieter Stevens II ή Peter Stevens II[9], περ. 1567, Μέχελεν - Πράγα πριν το 1632) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος και σχεδιαστής, γνωστός για τα τοπία του. Εγκατέλειψε τη Φλάνδρα για να εργαστεί στην Αυλή του Ροδόλφου Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Πράγα.[10] Η κυκλοφορία εκτυπωμένων χαρακτικών από μια σειρά βοημικών τοπίων που έφτιαξαν ο Στέφενς και άλλοι καλλιτέχνες, άσκησαν σημαντική επιρροή στη φλαμανδική και ολλανδική τοπιογραφία του 17ου αιώνα.[11]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ψάρεμα τη νύκτα

Υπάρχει πενιχρή τεκμηρίωση που διασώθηκε σχετικά με τη ζωή του Πίτερ Στέφενς.[12] Πιθανότατα γεννήθηκε στο Μέχελεν ανάμεσα στο 1557 και το 1577. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το αν συνδέεται με τον Πίτερ Στεφενς Ι, σχεδιαστή που δραστηριοποιήθηκε μεταξύ 1550 και 1570.[10]

Μια ομάδα από απόψεις της Ρώμης, χρονολογούμενη από το 1590-91 ερμηνεύτηκε ως ένδειξη ότι όταν ήταν νέος επισκέφθηκε την Ιταλία.[12] Εν τούτοις, τα σχέδια αυτά είναι μάλλον άτεχνα και πιθανόν βασίστηκαν σε έργα του Γιαν Μπρίγκελ του πρεσβύτερου και, συνεπώς, δεν αποτελούν μαρτυρία ότι επισκέφθηκε εκείνη την εποχή την Ιταλία. Εν τούτοις, μπορεί να το έκανε κάπως αργότερα, καθώς τα πρώτα έργα της ωριμότητάς του, χρονολογούμενα από το 1592, είναι απόψεις της Ρώμης.[11]

Τον Απρίλιο του 1594 ο Στέφενς καταγράφεται στην Πράγα, μετά τον διορισμό του ως Αυλικού ζωγράφου του Αυτοκράτορα Ροδόλφου Β΄, με μισθό 8 γκίλντερς ανά μήνα.[12] Είναι πιθανότατο ότι γνώρισε πολλούς άλλους Φλαμανδούς και Ολλανδούς καλλιτέχνες που δραστηριοποιούνταν στην Πράγα, όπως τους Ρούλαντ Σάβεραϊ, Πάουλους φαν Φιάνεν, Χανς Φρέντεμαν ντε Φρις, τον γιο του Πάουλ Φρέντεμαν ντε Φρις και τον Φιλίππους φαν ντεν Μπόσχε.[11] Μετά τον θάνατο του Ροδόλφου το 1612, πιθανότατα μπήκε στην υπηρεσία του Καρλ Ι, πρίγκηπα του Λιχτενστάιν.[12]

Δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για τον τόπο και τον χρόνο του θανάτου του. Πρέπει να πέθανε μεταξύ 1626 και 1632, καθώς το 1626 καταγράφεται για τελευταία φορά, σχετικά με την κηδεία του γιού του Šroněk και το 1632 η θυγατέρα του πώλησε το σπίτι του, πράξη για την οποία χρειάστηκε πληρεξούσιο από τον αδελφό της, σημείο ότι ο καλλιτέχνης είχε αποβιώσει.[10]

Ήταν πατέρας των καλλιτεχνών Άντον ΙΙ που τον εκπαίδευσε ο ίδιος) και Πέτερ ΙΙ. Ήταν θείος του Μάουρους Μορέιλς ΙΙ του Μέχελεν, ο οποίος εκπαιδεύτηκε από αυτόν στην Πράγα και έκανε επιτυχημένη σταδιοδρομία ως ζωγράφος ιστορικών θεμάτων και πορτρέτων, όταν επέστρεψε στη Φλάνδρα.[10][13] Δύο από τους εγγονούς του έγιναν επίσης ζωγράφοι στην Πράγα.[11]

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εορτασμός της επετείου καθιαγιασμού μιας εκκλησίας

Ο Πίτερ Στέφενς ΙΙ ήταν, κατά κύριο λόγο, ζωγράφος και σχεδιαστής τοπίων. Το παλαιότερο γνωστό του έργο είναι είναι ηΟρεινή κοιλάδα με πανδοχείο και κάστρο, χρονολογούμενο από το 1593 (σήμερα στο Museumslandschaft της Έσσης στο Κάσσελ). Η σύνθεση έχει εκτελεστεί με πολύ εκλεπτυσμένο φινίρισμα και πιθανόν ήταν το έργο που δημιούργησε για να υποστηρίξει την αίτησή του για διορισμό στην αυτοκρατορική Αυλή.

Καινοτόμο λόγω της πλήρους παράλειψης θέας σε απόσταση, ο πίνακαλας αυτός προαναγγέλλει το ειδυλλιακό κοντινό τοπίο του 17ου αιώνα. Οι σύγχρονοί του πιθανότατα θα είχαν καλύτερη γνώση για τη σφραγισμένη, ελώδη κοιλάδα με το ερειπωμένο κάστρο της, το φθίνον πανδοχείο και τους ανήμπορους οδοιπόρους. Θα πρέπει να είχαν αντιληφθεί αυτές τις λεπτομέρειες ως σύμβολα της φαυλότητας του κόσμου, της υπεροψίας των ισχυρών και της ανηθικότητας των ταπεινών που μπορούν να περιμένουν τιμωρία.[14]

Στα πρώτα του τοπία παρουσιάζει και στοιχεία καθημερινότητας, όπως εμφαίνεται στον Εορτασμό για την επέτειο του καθαγιασμού μιας εκκλησίας (σήμερα στο "Fondation Custodia" στο Παρίσι), χρονολογούμενο από το 1594 και στο Kermesse (εκκλησιαστική λειτουργία) στην εξοχή του 1596 (σήμερα στο Μουσείο Καλών Τεχνών Αμβέρσας). Στον εορτασμό απεικονίζεται ένας πολυπληθής εορτασμός κοντά σε πανδοχείο που γίνεται με την ευκαιρία του καθαγιασμού μιας εκκλησίας. Η σκηνή διαδραματίζεται στη Ρώμη, αν και παρόμοιες γιορτές ήταν, στην πραγματικότητα, παράδοση στον Βορρά. Η εκκλησία στο δεξιό μέρος του παρασκηνίου έχει ταυτοποιηθεί ως η Σάντα Μαρία του Κοσμεντίν στο "Forum Boarium". Καθώς ο Στέφενς πιθανότατα ποτέ δεν επισκέφθηκε τη Ρώμη, θα πρέπει να στηρίχθηκε στα έργα άλλων καλλιτεχνών, σχετικά με τις λεπτομέρειες για τοπία της Ρώμης.[15]

Ο νερόμυλος

Ο πρώιμες αυτές συνθέσεις σχετίζονται σαφώς με το ύφος σύγχρονων με τον καλλιτέχνη έργων Φλαμανδών τοπιογράφων, όπως οι Χέντρικ φαν Κλέφε ΙΙΙ, Χανς Μπολ, Λούκας φαν Φάλκενμπορχ, Πάουλ Μπριλ και τα μέλη της Σχολής του Φράνκενταλ (Frankenthal).[11]

Σε πολλούς πίνακες του Στέφενς απεικονίζονται νυκτερινά τοπία με ρομαντικό ύφος.[16] Στα έργα αυτά είναι εμφανές το ενδιαφέρον του για τον φωτισμό και τα ατμοσφαιρικά εφέ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Ψάρεμα τη νύκτα του 1600 (Kunsthistorisches Museum). Αυτό είναι ακόμη περισσότερο εμφανές στα σχέδιά του, όπου απομακρύνεται από τα πρώιμα σχέδιά του με πενάκι και σκούρο καφέ και μαύρο μελάνι με αποχρώσεις στο βαθύ μπλε να υπερτερούν απέναντι στο πινέλο και στο συνδυασμό απαλών τόνων. Είναι πιθανόν η επίσκεψη που πραγματοποίησε ο Γιαν Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος στην Πράγα το 1604 να διαδραμάτισε τον ρόλο της στην αλλαγή αυτή, καθώς ο Μπρίγκελ ευνοούσε μια παρόμοια τεχνική. Η επίδραση του Μπρίγκελ είναι, επιπλέον, εμφανής στη μεγαλύτερη αίσθηση του χώρου και την καλύτερη ενσωμάτωση των μορφών στη σύνθεση. Γύρω στα 1604 σχεδίασε μια αριθμημένη σειρά με απόψεις γύρω από τις Βρυξέλλες, τη Ρώμη, τη Νάπολη και την Πράγα, που πιθανόν προόριζε για μετατροπή σε χαρακτικά.

Τα σχέδια τοπίων του Στέφενς και του Γιαν Μπρίγκελ καθώς και άλλων καλλιτεχνών αναπαράχθηκαν σε λιθογραφίες στο αυτοκρατορικό εργαστήριο και χρησιμοποιήθηκαν ως "φλωρεντινά μωσαϊκά" για τη διακόσμηση πολυτελών επίπλων. Ο καλλιτέχνης ευχαρίστησε τους χαράκτες της εποχής, περιλαμβανομένων και των Εχίντιους Σάντελερ, Χέντρικ Χόντιους ΙΙ, Ίσαακ Μάγιορ και Γιοχάννες Μπάρρα. Η σειρά με τα ρομαντικά δασωμένα βοημικά τοπία του Σάντελερ, που χαράχτηκε στην Πράγα σε σχέδια του Στέφενς και άλλων καλλιτεχνών, αποτέλεσε σημαντικό στοιχείο της εξέλιξης της τοπιογραφίας στη φλαμανδική και ολλανδική ζωγραφική του 17ου αιώνα.[11] Sadeler also published the Four Seasons and The Twelve Months after Pieter Stevens' designs.[17]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φθινόπωρο
  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 142551163. Ανακτήθηκε στις 13  Αυγούστου 2015.
  2. 2,0 2,1 (Δανικά, Αγγλικά) Kunstindeks Danmark. 1849. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. (Σλοβακικά, Τσεχικά, Αγγλικά) Web umenia. 1007001. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 22  Δεκεμβρίου 2014.
  5. Βασιλική Ακαδημία Τεχνών του Λονδίνου. 16613. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. 7,0 7,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/52480. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  8. «December». Ανακτήθηκε στις 14  Μαρτίου 2021.
  9. Παραλλαγές του ονόματος: Peeter Stevens II, Pieter Stevens (II), Pieter Steevens (II), Pieter Stefani (II), Pieter Steffan (II), Pieter Steffens (II), Pieter Stephan (II), Pieter Stephani (II), Pieter Stephens (II), Pieter Stivens (II). Σε γραπτές πηγές που σχετίζονται με την Αυλή της Πράγας, το όνομά του αναγράφεται σταθερά ως "Peter" ή "Petter". Ο ίδιος συνήθως υπέγραφε ως "Petrys" ή "Peter"
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Pieter Stevens (II) στο Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης (Ολλανδικά)
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 An Zwollo. "Stevens, Pieter." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 21 March 2015
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 Pieter Stevens at Christie’s
  13. Maurus Moreels (II) at the Netherlands Institute for Art History (Ολλανδικά)
  14. Pieter Stevens II, Mountain valley with inn and castle at the Museumslandschaft of Hesse in Kassel (Γερμανικά)
  15. Pieter Stevens, Feast on the anniversary of a church consecration at Fondation Custodia
  16. Margarita Russell, ‘Visions of the Sea: Hendrick C. Vroom and the Origins of Dutch Marine Painting’, Brill Archive, 1983, p. 21-23
  17. Christine van Mulders. "Sadeler." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 21 March 2015