Οι 12 ένορκοι (ταινία, 1957)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι 12 ένορκοι
(12 Angry Men)
Η κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαΣίντνεϊ Λουμέτ
ΠαραγωγήΧένρι Φόντα και Ρέτζιναλντ Ρόουζ
ΣενάριοΡέτζιναλντ Ρόουζ
Βασισμένο σεTwelve Angry Men
ΠρωταγωνιστέςΜάρτιν Μπάλσαμ[1][2][3], Τζον Φίντλερ[1][2][3], Λι Τζ. Κομπ[1][2][3], E. G. Marshall[4], Τζακ Κλούγκμαν[1][2][4], Έντουαρντ Μπινς[1][2][4], Τζακ Γουόρντεν[2][4], Χένρι Φόντα[2][5][6], Joseph Sweeney[2], Εντ Μπέγκλεϊ[2][7][4], Γιούρι Βόσκοβετς[2][4], Ρόμπερτ Γουέμπερ[2][4], Ρούντι Μποντ[2], Billy Nelson[2], Walter Stocker[4] και John Savoca
ΜουσικήΚένιον Χόπκινς[8]
ΦωτογραφίαΜπόρις Κάουφμαν[9]
ΜοντάζCarl Lerner
ΔιανομήMOKÉP και Netflix
Πρώτη προβολή10  Απριλίου 1957 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[1]
Διάρκεια95 λεπτά[10]
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Οι 12 ένορκοι είναι ο ελληνικός τίτλος της αμερικανικής ταινίας 12 Angry Men, παραγωγής 1957. Η ταινία ανήκει στο είδος του δικαστικού δράματος (courtroom drama) αφού επικεντρώνεται στη διαδικασία της λήψης της τελικής (αθωωτικής ή καταδικαστικής) απόφασης του σώματος των ενόρκων, σε μια δίκη για φόνο εκ προμελέτης. Σκηνοθέτης της ταινίας είναι ο γνωστός Αμερικανός σκηνοθέτης Σίντνεϊ Λουμέτ (Sidney Lumet), και σεναριογράφος ο επίσης Αμερικανός (τηλεοπτικός κυρίως σεναριογράφος) Ρέτζιναλντ Ρόουζ (Reginald Rose) ενώ ο πιο αναγνωρίσιμος από τους 12 πρωταγωνιστές της ταινίας, είναι ο Χένρι Φόντα, στο ρόλο του ενόρκου που θα σπείρει τις αμφιβολίες για την ενοχή του κατηγορουμένου. Το σενάριο της ταινίας είναι προσαρμογή για τον κινηματογράφο, του ομώνυμου τηλεοπτικού σεναρίου του Ρέτζιναλντ Ρόουζ, που προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι CBS ζωντανά, σε ωριαίο επεισόδιο τον Σεπτέμβριο του 1954[11].

Η ταινία ήταν υποψήφια για 3 βραβεία Όσκαρ: καλύτερης σκηνοθεσίας, καλύτερης ταινίας και καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου αλλά έχασε και στις τρεις κατηγορίες από την ταινία Η γέφυρα του ποταμού Κβάι. Ωστόσο, κέρδισε στο 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου το βραβείο Χρυσή Άρκτος για την καλύτερη ταινία. Ο Ρέτζιναλντ Ρόουζ κέρδισε το Βραβείο Έντγκαρ καλύτερης κινηματογραφικής ταινίας για το σενάριό του. Το 2007 το φιλμ επιλέχτηκε να καταγραφεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου (National Film Registry) της Βιβλιοθήκης του Αμερικανικού Κογκρέσου, ως ταινία πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική για τον πολιτισμό των Ηνωμένων Πολιτείων.[12] Επίσης η ταινία έχει καταγραφεί σαν το νούμερο 2 στην δεκάδα των καλύτερων κινηματογραφικών δικαστικών δραμάτων του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου (American Film Institute). [13]

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία ανοίγει σε μια αίθουσα ποινικού δικαστηρίου όταν ο δικαστής με το τέλος της διαδικασίας, απευθύνεται στους 12 ενόρκους και τους καλεί να συνεδριάσουν για να κρίνουν και να αποφασίσουν ομόφωνα την ενοχή ή όχι του κατηγορουμένου. Οι ένορκοι συγκεντρώνονται στην ανάλογη αίθουσα και όλη η ταινία εξελίσσεται - σαν θεατρική σκηνή- μέσα σε αυτήν την αίθουσα. Από τις πληροφορίες που παίρνουμε κατά τη διάρκεια της ταινίας, μαθαίνουμε ότι η υπόθεση αφορά ένα 18 χρόνο αγόρι που κατηγορείται για την εν ψυχρώ δολοφονία με στιλέτο, του πατέρα του. Το αγόρι (που δεν μαθαίνουμε το όνομά του) είναι ένα παιδί μεγαλώμενο στην κακόφημη συνοικία της πόλης, κακοποιημένο σωματικά από τον πατέρα του, φτωχό, αμόρφωτο και με παραβατικό παρελθόν. Οι ένορκοι καλούνται να κρίνουν αν το αγόρι δολοφόνησε τον πατέρα του, ή όχι (όπως επιμένει ο κατηγορούμενος). Σε περίπτωση ενοχής, ποινή είναι η καταδίκη σε θάνατο. Οι 12 ένορκοι - όλοι άντρες - είναι τυπικά παραδείγματα συνηθισμένων ανθρώπων. Οι περισσότεροι από αυτούς, και συγκεκριμένα οι 11 από τους 12 είναι ήδη πεπεισμένοι για την ενοχή του κατηγορούμενου και ευελπιστούν ότι σε λίγη ώρα θα έχουν ξεμπερδέψει. Ένας από αυτούς όμως, ο ένορκος που τον ενσαρκώνει ο Χένρι Φόντα, δεν είναι πεπεισμένος απόλυτα για την ενοχή του νεαρού. Ανακάλυψε κατά την διάρκεια της δίκης, πολλά κενά στις καταθέσεις των μαρτύρων και πολλές αντιφάσεις. Έτσι ζητά από τους υπόλοιπους, την άνεση χρόνου για να μπορέσει να τους εξηγήσει τις αμφιβολίες του. Έτσι σιγά - σιγά, με πολλές δυσκολίες και αντιμετωπίζοντας την εμπάθεια, την κοροϊδία ακόμα και την εχθρότητα από τους περισσότερους ενόρκους, καταφέρνει να πείσει τον έναν μετά τον άλλο, για την ορθότητα των ισχυρισμών του και να τους οδηγήσει στην αθώωση του κατηγορουμένου λόγω «δικαιολογημένων αμφιβολιών».

Συντελεστές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σκηνή από την ταινία με τους Τζ. Λι Κομπ (αριστερά) και E.G.Marshall (δεξιά)
Η πρώτη κινηματογραφική δουλειά του Λουμέτ, που μέχρι τότε είχε ξεχωρίσει σαν τηλεοπτικός κυρίως σκηνοθέτης.
Σεναριογράφος: Ρέτζιναλντ Ρόουζ (Reginald Rose)
Ο Ρόουζ είχε γράψει το σενάριο για την τηλεοπτική προβολή του έργου, η οποία έγινε πριν από την ταινία, το 1954 και προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι CBS. Ο Χένρι Φόντα, παρακολουθώντας το τηλεοπτικό επεισόδιο, αναγνώρισε στον πρωταγωνιστή , τον αρχιτέκτονα Νταίηβις- έναν ρόλο που του ταίριαζε κι έτσι αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την μεταφορά της στον κινηματογράφο. Συνεργάστηκε με τον Ρόουζ κι αποφάσισαν να αναθέσουν την σκηνοθεσία στον Σίντνεϊ Λούμετ.[14]
  • Παραγωγός: Χένρι Φόντα και Ρέτζιναλντ Ρόουζ
Η ταινία γυρίστηκε μέσα σε είκοσι μέρες και με προϋπολογισμό 340.000 δολλάρια (2.963.000 δολλάρια σε σημερινή αξία). Ωστόσο το έργο δεν έγινε εμπορική επιτυχία, και ο Φόντα δεν ξανα-ασχολήθηκε έκτοτε με την παραγωγή ταινιών.
  • Εταιρεία Διανομής: United Artists
  • Μουσική: Κένιον Χόπκινς (Kenyon Hopkins)
Κινηματογραφικός (κυρίως) συνθέτης, μουσικής τζαζ
  • Ηθοποιοί

Οι ηθοποιοί αναφέρονται με τον αριθμό που είχαν σαν ένορκοι. Ο αριθμός προήλθε από την θέση στην οποία κάθονταν κατά τη διάρκεια της δίκης.

1: Μάρτιν Μπάλσαμ - (Martin Balsam). Ο Μάρτιν Μπάλσαμ είναι πολύ γνωστός Αμερικανός καρατερίστας ηθοποιός.
Στην ταινία ενσαρκώνει έναν προπονητή ποδοσφαίρου σε Γυμνάσιο, από τους τελευταίους ενόρκους που αλλάζει γνώμη.
2: Τζον Φίντλερ - (John Fiedler). Θεατρικός αλλά κινηματογραφικός Αμερικανός καρατερίστας ηθοποιός.
Στην ταινία, ενσαρκώνει έναν δειλό, υπάλληλο τραπέζης, χαρακτήρας που συντάσσεται πάντα με την πλειοψηφία.
3: Λι Κομπ - (Lee J. Cobb). Αμερικανός ηθοποιός, δύο φορές υποψήφιος κατά τη διάρκεια της καριέρας του για Όσκαρ β' ανδρικού ρόλου.
Στην ταινία ενσαρκώνει έναν επιχειρηματία, έναν κυριαρχικό άντρα, επιθετικό και οξύθυμο, με θυμό εναντίον του γιού του αλλά και όλων των νεαρών αντρών, που αμφισβητούν την πατρική εξουσία. Είναι ο τελευταίος που θα αλλάξει γνώμη.
4: E.G.Marshall Περισσότερο γνωστός για τον τηλεοπτικό του ρόλο, στην αμερικανική σειρά "The Defenders", εδώ εμφανίζεται στο ρόλο ένος χρηματιστή, που βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην λογική και στα γεγονότα.
5:Τζακ Κλούγκμαν - (Jack Klugman). Ηθοποιός κυρίως της τηλεόρασης. Στην ταινία ενσαρκώνει έναν ήπιο άντρα, που μεγαλωμένος σε ένα περιβάλλον παρόμοιο με του κατηγορουμένου, δεν του είναι ιδιαίτερα δύσκολο να καταλάβει τις πράξεις και τις συμπεριφορές του νεαρού.
6: Έντουαρντ Μπινς - (Edward Binns). Αμερικανός ηθοποιός, από τα πρώτα μέλη του περίφημου "en:Actors Studio" της Νέας Υόρκης. Στην ταινία ενσαρκώνει έναν καλοπροαίρετο και τίμιο εργάτη - ελαιοχρωματιστή.
7: Τζακ Γουόρντεν - (Jack Warden). Πολύ γνωστός καρατερίστας ηθοποιός, ήταν στην διάρκεια της καριέρας του, υποψήφιος για δύο Όσκαρ β' ανδρικού ρόλου
8:Χένρι Φόντα- (Henri Fonda). Ο διάσημος Αμερικανός στην ταινία ενσαρκώνει έναν αρχιτέκτονα, - ένας ήπιος αλλά αποφασιστικός και με το θάρρος της γνώμης του άντρας, θα εντοπίσει τις παραλείψεις αλλά και τις αντιφάσεις στις μαρτυρίες των αυτοπτών μαρτύρων, και θα αποδείξει ότι δεν υπάρχουν ατράνταχτα στοιχεία που να τους οδηγήσουν με σιγουριά στην καταδίκη του νεαρού.
9:Τζόζεφ Σουίνεϊ - (Joseph Sweeney). Θεατρικός, κυρίως, Αμερικανός ηθοποιός, στην ταινία ενσαρκώνει τον γηραιότερο ένορκο, και αυτός που ψηφίζει αθώος αμέσως μετά την ανάπτυξη της επιχειρηματολογίας του αρχιτέκτονα Ντέηβις.
10:Εντ Μπέγκλεϊ -(Ed Begley sr). Αμερικανός ηθοποιός που κέρδισε Όσκαρ β' ανδρικού ρόλου, για την ερμηνεία του στην ταινία «Γλυκό πουλί της νιότης», το 1962.
Στην ταινία ενσαρκώνει έναν φωνακλά και πολυλογά ιδιοκτήτη γκαράζ, που κρυμμένος πίσω από τα κοινωνικά στερεότυπα, αρνείται να δει την αλήθεια που προκύπτει από τα στοιχεία.
11:Τζορτζ Βόσκοβετς -(George Voskovec). Τσέχος ηθοποιός που απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα το 1955. Στην ταινία υποδύεται έναν ωρολογοποιό, έναν λιγομίλητο αλλά καλοπροαίρετο ένορκο.
12:Ρόμπερτ Βέμπερ- (Robert Webber). Επίσης γνωστός καρατερίστας ηθοποιός, στην ταινία ενσαρκώνει ένα στέλεχος διαφημιστικής εταιρείας, ο μόνος ένορκος που αλλάζει τρεις φορές τη γνώμη του, παρασυρόμενος από τις εντυπώσεις της στιγμής.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 movieweb.com/movie/12-angry-men/. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 www.imdb.com/title/tt0050083/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=4063.html. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  5. ↑ www.the-numbers.com/movie/12-Angry-Men. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  6. ↑ www.filmaffinity.com/en/film695552.html. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  7. ↑ stopklatka.pl/film/dwunastu-gniewnych-ludzi. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  8. ↑ www.bfi.org.uk/films-tv-people/4ce2b6b929b60.
  9. ↑ www.nytimes.com/movies/movie/51289/12-Angry-Men/details.
  10. ↑ 19677.
  11. ↑ https://web.archive.org/web/20120426072451/http://www.svtoday.com/svt/sr/twelve54.htm
  12. ↑ https://web.archive.org/web/20120419221742/http://www.loc.gov/film/registry_titles.php
  13. ↑ http://www.afi.com/10top10/category.aspx?cat=9
  14. ↑ http://www.filmsite.org/twelve.html

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


π • σ • ε Σίντνεϊ Λουμέτ
  • Οι 12 ένορκοι (1957)
  • Ο Πόθος της Ράμπας (1958)
  • Μια Γυναίκα σαν κι Αυτή (1959)
  • Ο Φυγάς (1959)
  • Ψηλά από τη Γέφυρα (1961)
  • Μακρύ ταξίδι μέσα στη νύχτα (1962)
  • Συναγερμός Θανάτου (1964)
  • Ο Λόφος (1965)
  • Όσα Κρύβει ο Ουρανός (1965)
  • Η Κατάσκοπος του Λονδίνου (1967)
  • Ο Γλάρος (1968)
  • Η Συνάντησις (1969)
  • Ο Τελευταίος Κληρονόμος (1970)
  • Η Μεγάλη Ληστεία της Νέας Υόρκης (1971)
  • Child's Play (1972)
  • Αυτή Είναι η Ιστορία μου (1972)
  • Σέρπικο (1973)
  • Lovin' Molly (1974)
  • Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές (1974)
  • Σκυλίσια μέρα (1975)
  • Το Δίκτυο (1976)
  • Έκβους (1977)
  • Ο Μάγος του Οζ (1978)
  • Just Tell Me What You Want (1980)
  • Τον Λέγαν Πρίγκιπα της Πόλης (1981)
  • Θανάσιμη Παγίδα (1982)
  • Η Ετυμηγορία (1982)
  • Ντάνιελ (1983)
  • Περιμένοντας την Γκάρμπο (1984)
  • Η Γοητεία της Εξουσίας (1986)
  • Το Επόμενο Πρωινό (1986)
  • Τρέχοντας στο Κενό (1988)
  • Οικογενειακή Υπόθεση (1989)
  • Επικίνδυνες Ερωτήσεις, Θανάσιμες Απαντήσεις (1990)
  • Μια Ξένη Ανάμεσά Μας (1992)
  • Ενοχος σαν Αμαρτία (1993)
  • Βρώμικες Υποθέσεις στο Μανχάταν (1997)
  • Σε Κωματώδη Κατάσταση (1997)
  • Γκλόρια (1999)
  • Ένοχη Σιωπή(2006)
  • Πριν ο Διάβολος Καταλάβει οτι Πέθανες (2007)
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Οι_12_ένορκοι_(ταινία,_1957)&oldid=9789262"