Νικολά Λεμπέγκ
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Νικολά Λεμπέγκ | |
|---|---|
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Nicolas Lebègue (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 1631[1][2][3] Λαν |
| Θάνατος | 6 Ιουλίου 1702[4][2][5] Παρίσι |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία |
| Ιδιότητα | συνθέτης, οργανίστας και τσεμπαλίστας |
| Κίνημα | μπαρόκ μουσική |
| Όργανα | εκκλησιαστικό όργανο και τσέμπαλο |
| Είδος τέχνης | κλασική μουσική |
| Καλλιτεχνικά ρεύματα | μπαρόκ μουσική |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Νικολά Λεμπέγκ (γαλλ. Nicolas Lebègue (Le Bègue), περ. 1631 – 6 Ιουλίου 1702) ήταν Γάλλος συνθέτης, τσεμπαλίστας και οργανίστας της περιόδου του Μπαρόκ.
Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Για τα πρώιμα χρόνια της ζωής του ελάχιστα είναι γνωστά· γεννήθηκε στην πόλη Λαόν και είναι πιθανόν να έλαβε τα πρώτα του μαθήματα μουσικής από τον θείο του, επίσης Νικολά Λεμπέγκ, που υπήρξε δεξιοτέχνης οργανοπαίκτης (maître joueur d'instrument). Τη δεκαετία του 1650 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου και εδραιώθηκε ως ένας από τους καλύτερους οργανίστες της χώρας. Πιθανότατα κατείχε αρκετές θέσεις οργανίστα, με μόνη γνωστή να αποτελεί αυτή στην εκκλησία του Saint-Merri (1664). Το 1678 διορίστηκε βασιλικός οργανίστας στην αυλή του Λουδοβίκου ΙΔ΄, θέση που μοιράστηκε με τους εξίσου γνωστούς οργανίστες Γκιγιώμ-Γκαμπριέλ Νιβέρ, Ζαν-Ντενί Τομλέν και Ζαν-Μπατίστ Μπυτέρν. Η φήμη του ήταν τόσο μεγάλη, που συχνά ταξίδευε σε άλλες πόλεις, για να συνδράμει με τις γνώσεις του σε κατασκευές νέων οργάνων. Εκτός αυτών των ιδιοτήτων διετέλεσε και δάσκαλος μουσικής, με πιο γνωστό μαθητή του τους Νικολά ντε Γκρινύ και Φρανσουά ντ' Αζενκούρ.
Στις μέρες μας είναι ευρύτερα γνωστός για την μουσική που έγραψε για πληκτροφόρα όργανα και ειδικότερα για τους νεωτερισμούς που εισήγαγε στη μουσική για όργανο, όπως την καθιέρωση του ιδιώματος Tierce en taille (διάστημα τρίτης στη μελωδική γραμμή του τενόρου) και τον διαχωρισμό της μελωδικής γραμμής των ποδόπληκτρων (πεντάλ) απ' αυτή του αριστερού χεριού. Στο έργο του καταμετρώνται επίσης οι πρώτες εκδόσεις από άμετρα πρελούδια καθώς και παραλλαγές σε χριστουγεννιάτικα κάλαντα για όργανο (noëls).
Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Λεμπέγκ εξέδωσε πέντε συλλογές με έργα τόσο για όργανο όσο και για τσέμπαλο, όλες στο Παρίσι:
- Les pièces d'orgue (1676): οκτώ σουίτες για όργανο, πάνω στους οκτώ Εκκλησιαστικούς Τρόπους.
- Les pièces de clavessin (1676): σουίτες για τσέμπαλο.
- 2e livre d'orgue (1678): Λειτουργία και Μεγαλυνάριο (Magnificat) για όργανο.
- 3e livre d'orgue (1685): δέκα offertoires ("προσφορές"), τέσσερις συμφωνίες, εννέα κάλαντα (noëls), οκτώ élévations (αντίστοιχο κομμάτι της θείας ευχαριστίας) και ένα προγραμματικό κομμάτι με τίτλο "Les cloches" ("Οι καμπάνες").
- Second livre de clavessin (1687): σουίτες για τσέμπαλο.
Κάπου είκοσι ακόμη έργα σώζονται σε χειρόγραφη μορφή, στα οποία περιλαμβάνονται αρκετά άμετρα πρελούδια, στο ίδιο ύφος που εισήγαγαν οι Λουί Κουπρέν και Ζακ Σαμπιόν ντε Σαμπονιέρ. Η σημειογραφία του Λεμπέγκ είναι κάπως πιο αφηρημένη απ' αυτή του Κουπρέν, ενώ τα κομμάτια αυτά καθεαυτά υστερούν σε διάρκεια. Αξιοσημείωτη είναι η ιεράρχηση που επέβαλε στους χορούς της σουίτας: τις περισσότερες φορές αρχίζει με μια allemande και ακολουθούν η courante, η sarabande και τέλος η gigue.
Ακόμη, σώζεται μια συλλογή με μοτέτα, που εξεδώθησαν στο Παρίσι το 1687. Το αξιοσημείωτο σ' αυτή την περίπτωση είναι η χρήση του οργάνου, όπου δεν αναλαμβάνει αυστηρά τον ρόλο του συνεχούς βάσιμου, αλλά αποτελεί ανεξάρτητο μέρος της σύνθεσης. Κάποια άλλα έργα του, όπως οι Εσπερινοί για δύο χορωδίες, είναι χαμένα.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 102411271. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb13896443n. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Άαρον Σβαρτς: (Αγγλικά, Ισπανικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Τσεχικά, Κροατικά, Τελούγκου) Open Library. OL4689792A. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2014.
- ↑ (Αγγλικά) SNAC. w68g9g7g. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Apel, Willi. 1972. The History of Keyboard Music to 1700. Translated by Hans Tischler. Indiana University Press. ISBN 0-253-21141-7. Originally published as Geschichte der Orgel- und Klaviermusik bis 1700 by Bärenreiter-Verlag, Kassel.
- Higginbottom, Edward. "Nicolas Lebègue", The New Grove Dictionary of Music and Musicians, ed. S. Sadie and J. Tyrrell (London: Macmillan, 2001), xiv, 429.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ελεύθερες παρτιτούρες από τον Nicolas Lebègue στο International Music Score Library Project
- Recordings of Lebegue works on French organs by W. D. Halsey
- Another recording, also in the 5th tone
- To hear the fourth mode, which is closer to a minor
|