Μια ωραία πεταλούδα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

 {\time 2/4


  \new PianoStaff <<
    \new Staff \relative c'' {
       \set melismaBusyProperties = #'()
       \repeat volta 2 {g4 (c8) r8 | a8. b16 c8 a | g4 (c,8) r} \break
       \repeat volta 2 {e8 e f f | d d g~g | d e f b, | c c c4}
    }
     \addlyrics {
                       Μια8 ω4  -- ραί8. -- α16  πε -- τα -- λού -- δα  Μια ω  -- ραί -- α  πε -- τα -- λού -- δα σ'έ -- να κάμ -- πο μιά φο -- ρά
     }
    \new Staff \relative c { 
      \clef "bass"
      \repeat volta 2 {c4 <e g c> f <a c> c, <e g>}
      \repeat volta 2 {c <f a> b, <d g> b <d g> c <e g>}
    }
  >>
}

Η αρχική μελωδία του τραγουδιού, όπως δημοσιεύτηκε από τον Τανταλίδη.

Το Μια ωραία πεταλούδα είναι παιδικό τραγούδι που απέδωσε στα ελληνικά το 1876 ο ποιητής και φιλόλογος Ηλίας Τανταλίδης.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι στίχοι και η μελωδία εκδόθηκαν το 1876 στη συλλογή του Ηλία Τανταλίδη Άσματα εις Ευρωπαϊκήν Μελωδίαν[1][2]. Οι στίχοι και η μελωδία του έργου αυτού, όπως μας πληροφορεί ο ίδιος ο Τανταλίδης, είναι κατά το πολύ μεγαλύτερο μέρος ερανισμένο από Ευρωπαϊκές συλλογές, με τους στίχους προσαρμοσμένους στη μελωδία σε ελεύθερη απόδοση όπου ήταν δυνατόν, και σε πρωτότυπη απόδοση που ακολουθεί "το ήθος της απαγγελείας" σε άλλα[3]. Το συγκεκριμένο τραγούδι δεν είναι καθαρό σε ποιο τραγούδι αντιστοιχεί, αλλά σίγουρα είναι Ρωσικό, καθώς όλο το Α΄ μέρος στο οποίο περιέχεται είναι ερανισμένο από συλλογή Ρωσικών παιδικών τραγουδιών του M. Bernardi (Πετρούπολη 1868) και άλλων Ρωσικών συλλογών[4].

Στην Ελλάδα, υπάρχουν μαρτυρίες που υποδηλώνουν ότι το Μια ωραία πεταλούδα (με τους στίχους της δημοτικής) τραγουδιόταν τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1940[5].

Στίχοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρωτότυπο τραγουδάκι έχει 7 στροφές των 4 στίχων και είναι γραμμένο στην καθαρεύουσα, ενώ η σύγχρονη απόδοση που τραγουδιέται σήμερα έχει 4 στροφές των 4 στίχων, αποτελεί απλοποίηση τον τριών πρώτων στίχων του πρωτότυπου, χωρίς τροποποίηση στην απόδοση, συν τον τελευταίο στίχο, ο οποίος δεν υπάρχει στο πρωτότυπο:

Πρωτότυπο[2][6]

Μια ωραία πεταλούδα,
σ’ ένα κάμπο μια φορά,
φουντωτή και παρδαλή
ζούσε κι ήτο μια χαρά.

Λάμπουν κόκκινοι σπινθήρες
στα γαλάζια της πτερά,
τά άκρα της λαμποκοπούν
σαν διαμάντια φλογερά.

Ολον τον καιρόν γυρίζει
και τα άνθη χαιρετά,
τώρα κάθεται σ’αυτό,
τώρα φεύγει και πετά.

Στον καθένα ψιθυρίζει,
είμαι νόστιμη πολύ,,
τάχα τέτοια ευμορφιά
σ΄άλλο βρίσκεται πουλί;

Να σ’ αυτόν τον ξεπασμόν της
και μια μέλισσα περνά,
και με φόρτωμα γλυκύ
στην κυψέλη της γυρνά

Κάμε τόπον την φωνάζει
η κοκώνα παρδαλή,
πλην εκείνη σοβαρή
εις το σπίτη την καλεί.

Έλα, λέγει, να γνωρίσεις
πως αν εις΄ωραία συ,
εγώ είμαι και σοφή
κι οικοδέσποινα χρυσή.

Σύγχρονη έκδοση [7][8]

Μια ωραία πεταλούδα (3)
σ’ένα κάμπο (αλλού κήπο) μια φορά
καμαρώνει και απλώνει
τα γαλάζια της φτερά

Λάμπουν κόκκινες πιτσίλες (3)
στα γαλάζια της φτερά,
λάμπουν κόκκινες πιτσίλες
στα γαλάζια της φτερά

Όλο τον καιρό γυρίζει (3)
και τα άνθη χαιρετά,
πότε κάθεται στο ένα
πότε φεύγει και πετά

Κι όταν έρθει ο χειμώνας (3)
πέφτει κάτω και ψοφά
κι όταν έρθει καλοκαίρι
ζωντανεύει και πετά.













Σύγχρονες εκτελέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη ηχογράφιση του τραγουδιού έγινε από το Παιδικό συγκρότημα της Μαρίας Κυνηγού-Φλάμπουρα το 1967, σε δίσκο 45 στροφών σε ενορχήστρωση Δήμου Μούτση και Λευτέρη Παπαδόπουλου [9]. Η μελωδία είναι ελαφρώς διαφοροποιημένη από την αρχική, και είναι αυτή που έχει επικρατήσει σήμερα.

Μια από τις πρώτες επίσης εκτελέσεις είναι αυτή της Αγγελικής Καψάσκης-Λάμπρου, η οποία ηχογράφησε το τραγούδι το 1970 με την Παιδική χορωδία του Χατζηκυριακείου Ιδρύματος, επίσης σε δίσκο 45 στροφών, με τους ίδιους συντελεστές στη μουσική (Μούτσης-Παπαδόπουλος)[10].

Από τότε έχουν ακολουθήσει πάμπολλες εκτελέσεις του τραγουδιού, μεταξύ των οποίων της Κικής Καψάσκη το 1991[11], του παιδικού συγκροτήματος "Τα Ζουζούνια" το 2000[12], και της Μαρίζας Κωχ το 2009[13].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]