Κριτσίνι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτό το λήμμα αφορά το αρτοσκεύασμα. Για το Θεσσαλικό χωριό, δείτε: Ταξιάρχες Τρικάλων.
Κριτσίνια σε βιτρίνα πρατηρίου άρτου.

Το κριτσίνι είναι μακρόστενο, αλμυρό αρτοσκεύασμα της ιταλικής και της ελληνικής κουζίνας, το οποίο ξεροψήνεται τυλιγμένο σε σουσάμι.[1] Παρασκευάζεται συνήθως από αλεύρι, μαγιά, νερό, ελαιόλαδο ή ηλιέλαιο, αλάτι και σουσάμι και έχει μήκος περί τα 20 εκατοστά.[2] Πολλές φορές προστίθεται σκληρό κίτρινο τυρί, όπως παρμεζάνα, κεφαλοτύρι ή κεφαλογραβιέρα.[3]

Στην Ιταλία, τα κριτσίνια τρώγονται σαν ορεκτικό και χρησιμοποιούνται σε διάφορες σαλάτες, συνδυασμένα συχνά με προσούτο. Στη ζύμη πολλές φορές προστίθενται σκόρδο, κρεμμύδι ή ελιές και μυρωδικά όπως ρίγανη, βασιλικός και μάραθος. Στην Ελλάδα, κριτσίνια πωλούνται από κουλουρτζήδες ή σε αρτοποιεία ή πρατήρια άρτου. Τρώγονται στο χέρι σαν κουλούρι ή σαν παξιμάδι βουτηγμένα σε ελληνικό ή γαλλικό καφέ. Στην Ελλάδα ο δημιουργός των κριτσινιων με τη μορφή που όλοι γνωρίζουμε σήμερα ήταν ο Γεώργιος. Αθ. Πάργας στη Σιθωνία Χαλκιδικής και συγκεκριμένα στο χωριό Συκιά το 1973 κατι που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Ετυμολογία και ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λέξη κριτσίνι προέρχεται από την ιταλική grissini, αν και συχνά παρετυμολογείται από ηχητική μίμηση (κριτς-κριτς).[1] Τα κριτσίνια προέρχονται από το Τορίνο, πρωτεύουσα της ιταλικής επαρχίας Πεδεμοντίου, όπου το καρβέλι λεγόταν gherssa, grissia ή grizia και αργότερα το υποκοριστικό gherssin (καρβελάκι). Η τελευταία λέξη έγινε στα ιταλικά grissino και το Τορίνο πήρε το παρατσούκλι Grissinopoli. Οι πρώτες αναφορές για κριτσίνια καταγράφονται στα μέσα του 14ου αιώνα, ενώ φαίνεται να ήταν διαδεδομένα από το 1600 και ύστερα.[2][4] Σήμερα, το grissino stirato αποτελεί προϊόν Π.Ο.Π.[5]

Σύμφωνα με την παράδοση τα πρώτα κριτσίνια έψησε ο Ιταλός αρτοποιός Αντόνιο Μπρουνέρο, υπό τις οδηγίες του ιατρού ντον Μπάλντο Πέκιο για να γιατρευτεί ο δούκας της Σαβοΐας, Βίκτωρ Αμεδαίος Β΄, από τροφική δηλητηρίαση. Έχοντας στο μυαλό του τα καρβελάκια που έφτιαχνε η μητέρα του, ο ντον Μπάλντο παρήγγειλε ένα διπλοφουρνιστό, λεπτό ψωμί, ώστε να είναι απαλλαγμένο από παθογόνους μικροοργανισμούς.[4]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 λήμμα: κριτσίνι, στο Λεξικό της κοινής Νεοελληνικής (Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, 1998).
  2. 2,0 2,1 Yiu H. Hui και Stephanie Clark, Handbook of Food Products Manufacturing (Wiley-Interscience, 2007), σσ. 368 – 9, ISBN 9780470125243.
  3. Λεία ΠαπαευστρατίουΦτιάξτε μόνοι σας: Πικάντικα κριτσίνια με τυρί, Vita Φεβρουάριος (2010).
  4. 4,0 4,1 The Grissino (Cittá di Torino) – (torino.it).
  5. Grissino stirato (Stretched Breadstick) (Federazione Italiana Parchi e Riserve Naturali) – (parks.it).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συνταγές για κριτσίνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οδηγίες για σαλάτες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]