Κλασικός Μαραθώνιος Αθηνών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 13/11/2022.
Το Παναθηναϊκό Στάδιο, ο χώρος που γίνεται ο τερματισμός του Μαραθωνίου
Το αναμνηστικό δίπλωμα του 1ου ΚΜΑ, αυτό που αποδόθηκε στους 304 τερματίσαντες

Ο Κλασικός ή Αυθεντικός Μαραθώνιος Αθηνών είναι ο διεθνής ετήσιος αγώνας μαραθωνίου της Αθήνας, το κορυφαίο αθλητικό μαζικό γεγονός της χώρας που διεξάγεται κάθε δεύτερη Κυριακή του Νοεμβρίου και διοργανώνεται από τον ΣΕΓΑΣ. Φιλοξενείται επί της κλασσικής διαδρομής των 42.195μ με εκκίνηση τη μικρή πόλη του Μαραθώνα και τερματισμό το Παναθηναικό στάδιο. Γενικά ο μαραθώνιος, στην Ελλάδα αλλά και στον κόσμο, καθιερώθηκε εις ανάμνηση της πορείας του Αθηναίου οπλίτη Φειδιππίδη, ο οποίος τον Σεπτέμβριο του 490 π.Χ. έτρεξε από το πεδίο της μάχης στο Μαραθώνας έως την Αθήνα για να ανακοινώσει την νίκη κατά των Περσών στη μάχη που διεξήχθη εκεί στον επίπεδο και βαλτώδη τόπο ανάμεσα στον Τύμβο και το Σχοινιά. Πρόλαβε όπως γράφεται να φωνάξει "Νενικήκαμεν" και στη συνέχεια εξαντλημένος έπεσε νεκρός.

Την Κυριακή 10η Νοε 2019 κατά τον 37ο ΑΜΑ καταγράφηκε η πολυπληθέστερη συμμετοχή δρομέων της ιστορίας όλων των αγώνων και κατατάσσουν τον Κλασικό Μραθώνιο εντός λίστας των 30 κορυφαίων μαραθωνίων της χρονιάς σε όλο τον κόσμο.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώτος μαραθώνιος επί της κλασσικής διαδρομής συνέβη την Κυριακή 10η Μαρτίου 1896 και νικητής αναδείχθηκε ο 19χρονος Χαρίλαος Βασιλάκος σε 3 ώρες και 18 λεπτά. Ακολούθησαν τις επόμενες ημέρες ο προκριματικός αγώνας και ο Ολυμπιακός αγώνας. Τότε, την Παρασκευή 29η Μαρτίου, θριάμβευσε ο Σπύρος Λούης με 2ω58:50.

Ο Διεθνής μαραθώνιος των Αθηνών φιλοξενήθηκε για πρώτη φορά στις 2 Οκτωβρίου 1955. Επαναλαμβανόταν ανά διετία έως το 1967. Από εκείνη τη χρονιά μετατράπηκε σε ετήσιο γεγονός με συγκεκριμένη, "κλειδωμένη" ημερομηνία διεξαγωγής την 6η Απριλίου, στο πλαίσιο εορτασμού της "ολυμπιακής ημέρας" όπως καθορίστηκε με αποφάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και της Ελληνικής Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων. Ο αγώνας στη νέα μορφή του παράλληλα μετρούσε ως αυτός του πανελληνίου πρωταθλήματος. Αρχές του 1972 ο ΣΕΓΑΣ ακολουθώντας την διαμορφούμενη παγκόσμια πραγματικότητα με απόφασή του έδωσε λαικά χαρακτηριστικά στον αγώνα. Εγινε "ανοικτός" και "ελεύθερος" σε μη συστηματικούς δρομείς. Ετσι από το 1972 ως το 1980 διεξάγονται δύο διεθνείς μαραθώνιοι στην κλασσική διαδρομή: ένας τον Απρίλιο στο πλαίσιο της ολυμπιακής ημέρας και ένας τον Οκτώβριο, ο "λαικός" με άλλα λόγια ο προπομπός του ΚΜΑ "Γρ Λαμπράκης" και ΑΜΑ σήμερα. Στον αγώνα του Σαββάτου 19 Οκτ 1974 έγιναν δεκτές στον αγώνα γυναίκες δρομείς. Ταχύτερη Ελληνίδα ήταν η πρωτοπόρος Ζωζώ Χριστοδούλου εκ Φιλοθέης (5ω01:20). Από τον Οκτώβριο του 1983 ξεκίνησε η ισχύουσα αρίθμηση των οργανώσεων όταν εισήχθη ο ΚΜΑ στη μνήμη του βαλκανιονίκη, αγωνιστή της ειρήνης και γιατρού Γρηγόρη Λαμπράκη.

Το πανελλήνιο πρωτάθλημα "επέστρεψε" εντός του ΚΜΑ από το 1990. Ο Κλασσικός Μαραθώνιος θεωρείται ένας από τους δυσκολότερους αγώνες μαραθωνίου στον κόσμο. Οι δρομείς καλούνται να αντιμετωπίσουν 17 χιλιόμετρα συνεχούς ανηφόρας από το 11ο χλμ, την έξοδό τους από τη Νέα Μάκρη έως και το το 28ο στο στάδιο της Παλλήνης.

Α/Α Έτος Τερματισμοί Ανδρες[1] Γυναίκες
20ος 2002 1779 1523 256
21ος 2003 2676 2263 413
22ος 2004 2868 2396 472
23ος 2005 2559 2202 357
24ος 2006 2626 2232 394
25ος 2007 3438 2853 585
26ος 2008 3843 3172 671
27ος 2009 3855 3209 646
28ος 2010 10371 7988 2383
29ος 2011 6144 5154 990
30ος 2012 6470 5557 913
31ος 2013 8500 7213 1287
32ος 2014 10480 8529 1951
33ος 2015 11886 9664 2222
34ος 2016 13707 11189 2518
35ος 2017 14743 11828 2915
36ος 2018 15292 12004 3288
37ος 2019 16439 12908 3531

Ιστορικό του θεσμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος ανέστειλε επί πολλά χρόνια την καθιέρωση διεθνούς αγώνα μαραθωνίου στην κλασσική διαδρομή. Το 1955 η εθνική ομοσπονδία της Φινλανδίας με επιστολή της πρότεινε τη διεξαγωγή ενός αγώνα στην κλασσική διαδρομή. Ο ΣΕΓΑΣ (πρόεδρος Απόστολος Νικολαίδης και γεν γραμ Δημήτρης Ξηρουχάκης) αποδέχτηκε την πρόταση και ενεργοποίησε την απόφαση του 1938 περί της διεξαγωγής διεθνούς μαραθωνίου. Εισήχθησαν δύο σημαντικές τροποποιήσεις, η 1η ως περίοδος διεξαγωγής ορίστηκε ο Οκτώβριος και η 2η έγινε απεμπλοκή από το πανελλήνιο πρωτάθλημα. Βρέθηκαν σε αποθήκη τα μετάλλια Ελβετικής κατασκευής και αποδόθηκαν στους νικητές του 1ου αγώνα στις 2 Οκτ 1955. Δεν διασώθηκαν τα κύπελλα Γερμανικής κατασκευής. Παρέμειναν στο τελωνείο προς παραλαβή αλλά καταστράφηκαν κατά τους βομβαρδισμούς του Πειραιά. Ο 2ος αγώνας συνέβη στις 6 Οκτ 1957 και ο 3ος στις 26 Οκτ 1959.

Η πρώτη περίοδος από 1955 έως και 1965[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώτος διεθνής μαραθώνιος αγώνας διεξήχθη στις 2 Οκτωβρίου 1955 υπό καταρρακτώδη βροχή. Συνδυάστηκε με αγώνες στίβου εφήβων Ελλάδας-Γιουγκοσλαβίας εντός Παναθηναϊκού Σταδίου μετά τον τερματισμό των μαραθωνοδρόμων. Αφέτης ήταν ο Στέλιος Κυριακίδης, ο θριαμβευτής στη Βοστώνη λίγα χρόνια νωρίτερα. Αγωνίστηκαν 21 δρομείς: 12 Έλληνες, 4 Αιγύπτιοι, 2 Γιουγκοσλάβοι, ένας Ιταλός, ένας Γερμανός και ένας Φινλανδός. Ο Veiko Karvonen σπουδαίος δρομέας της δεκαετίας με πολλές διακρίσεις νίκησε με επίδοση 2ω27:30. Δεύτερος και τρίτος τερμάτισαν χέρι-χέρι οι Αιγύπτιοι Mohamed Abdoulkerim και Ali Hament με επιδόσεις 2ω39:02 και 2ω39:04. Ταχύτερος Έλληνας αναδείχθηκε ο Δημήτρης Δερβένης του ΕΓΣ. Τερμάτισε 9ος με 2ω57:11. Ακολούθησε 10ος ο Κύπριος Μελής Χαραλάμπους του ΓΣΟ με 3ω00:10.[2] Η 2η έκδοση, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, συνέβη ύστερα από δύο έτη. Στις 6 Οκτ 1957 η συμμετοχή ήταν φτωχή (16 δρομείς). Νίκησε ο Σέρβος Franjo Mihalic με 2ω26:27. Τερμάτισε 14ος ο Μεσσήνιος Ευάγγελος Σταματόπουλος σε 3ω27:37. Δύο σπουδαίοι μαραθωνοδρόμοι αγωνίστηκαν στην 3η έκδοαη της 26ης Οκτ 1959 (συνολικά 19 συμμετοχές). Ο Φινλανδός Eino Oksanen μονομάχησε με τον Νεοζηλανδό Jeff Julian. Νίκησε ο Φινλανδός με 2ω26:30 έναντι 2ω27:01. Ως ο καλύτερος Ελληνας τερμάτισε ο Αντώνης Αβραμίδης σε 3ω01:45. Μεταφορά της διεξαγωγής του αγώνα το Μάιο και ενσωμάτωση του πανελληνίου πρωταθλήματος αποφασίστηκε για τον αγώνα του 1961. Τότε την Κυριακή 7 Μαίου λάμπρυνε το γεγονός με τη συμμετοχή και τη νίκη του ο Αιθίοπας ολυμπιονίκης Abebe Bikila. Νίκησε εύκολα με 2ω23:44. Ο "ξυπόλυτος πρίγκιπας¨ ναι, αγωνίστηκε χωρίς υποδήματα!!! Πρωταθλητής αναδείχθηκε ο Δημήτρης Μοσχονάς με 2ω51:52. Περισσότεροι από 30 χιλ θεατές εντός σταδίου αποθέωσαν τους νικητές και καταχειροκρότησαν όλους τους τερματίσαντες. Ως ο αγώνας των ρεκόρ καταγράφεται στην ιστορία αυτός του 1963 (19 Μαίου). Οι δρομείς εκκίνησαν με συννεφιά από το Μαραθώνα. Επιασε βροχή στο δρόμο... Ο Αμερικάνος Leonard "Buddy" Edelen νίκησε με 2ω23:06, νέα επίδοση διαδρομής (παλιά Abebe Bikila 2ω23:44 1961). Νέα εθνική επίδοση πέτυχε ο πρωταθλητής Κώστας Πονήρης με 2ω46:17. Η 21η Μαίου, ημέρα διεξαγωγής του αγώνα του 1965, ήταν "καυτή". Το θερμόμετρο στο Μαραθώνα έδειχνε 28β. Η εκκίνηση δόθηκε στις 16:00!!! Νίκησε ο Ούγγρος Josef Suto με 2ω30:40. Πανελληνιονίκης αναδείχθηκε ο Δημήτρης Βούρος με 2ω59:58. Ηταν ο πρώτος τίτλος του...

Ο Μαραθώνιος Ολυμπιακής Ημέρας από 1967 έως και 1980[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Νοέμβριο του 1946 η ΕΟΑ, με αφορμή ότι είχαν συμπληρωθεί 50 έτη από την αναβίωση των ΟΑ στην Αθήνα το 1896, αποφάσισε την εισαγωγή εκδηλώσεων εορτασμού της επετείου. Ορίστηκε ως ημέρομηνία η 6η Απριλίου κάθε χρονιάς εις ανάμνηση της ημέρας έναρξης με το ισχύον ημερολόγιο! Πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής ανέλαβε ένας "στιβικός", ο Δημήτρης Ξηρουχάκης εκπρόσωπος του ΣΕΓΑΣ στην ολομέλεια. Ο πρώτος εορτασμός συνέβη εν έτει 1947 και ήταν λιτός. Η απόφαση της ΕΟΑ (ΕΟΕ σήμερα) κοινοποιήθηκε στη ΔΟΕ/IOC. Με τη σειρά της, στη 42η σύνοδό της στο St Moritz (Ιαν 1948), αποδέχθηκε την ανάγκη εορτασμού ώστε να προβάλλεται το Ολυμπιακό Πνεύμα αλλά όρισε ως ημερομηνία την 23η Ιουνίου εις ανάμνηση της ημέρας κατά την οποία αποφασίστηκε στη Σορβόνη το 1894 η αναβίωση των ΟΑ! Αυτή η ημερομηνία καθιερώθηκε και ισχύει για όλες τις εθνικές OC. Η ΕΟΑ διατήρησε ως ημερομηνία την 6η Απριλίου. Ετσι το 1967 ο ΣΕΓΑΣ πρότεινε στο πλαίσιο της ενίσχυσης του γοήτρου και των μηνυμάτων του ετήσιου εορτασμού να ενταχθεί στο αγωνιστικό πρόγραμμά του ο διεθνής μαραθώνιος. Φυσικά αυτό έγινε δεκτό... Ο θεσμός ένεκα αυτού αναβαθμίστηκε σε ετήσιο δρομικό γεγονός και ως τέτοιο διατηρήθηκε μέχρι το έτος 1980. Ετσι την Πέμπτη 6η Απριλίου 1967 ο αγώνας φιλοξενήθηκε στην κλασσική διαδρομή επάνω στην οποία εξελίσσονταν εργασίες/παρεμβάσεις βελτίωσης εν όψει του 9ου ΕΠΑ "Αθήνα 1969" (από 16 έως 21 Σεπ - στάδιο "Γεω Καραισκάκης"). Το σημείο εκκίνησης επανήλθε στην έξοδο του Μαραθώνα, στο γεφυράκι όπου διαμορφωνόταν λιτά και απέρριτα ο χώρος σε εφαρμογή της αρχιτεκτονικής ιδέας των Νταλίπη/Μπισλάνη/Πράπα. Επίσης κατασκευαζόταν ο κυκλικός δρόμος γύρω-γύρω από τον Τύμβο των πεσόνταν Αθηναίων ώστε να συμπληρωθούν τα 870μ που αποκόπηκαν με τη μεταφορά της εκκίνησης από την πλατεία στο ιστορικό σημείο της τριπλής παγκόσμιας "πρωτιάς" του 1896 (Πανελλήνιο πρωτάθλημα, προκριματικός και Ολυμπιακός μαραθώνιος). Ο ανταγωνισμός ήταν σκληρός... Υπερίσχυσε ο Γερμανός Jurgen Busch με νέα επίδοση στη διαδρομή, 2ω20:40 μπροστά από τον Ούγγρο Gyula Toth, 2ος σε 2ω22:15 και τον Τσέχο Pavel Kantorek, 3ος σε 2ω23:17. Αρπαξε την ευκαιρία ο Δημήτρης Βούρος, παρασύρθηκε από το... ρεύμα και με τη σειρά του πέτυχε νέα επίδοση διαδρομής: 2ω38:22. Δύο έτη αργότερα, την Κυριακή 6η Απριλίου 1969, ο αγώνας με χαρακτηριστικά "test event" για το 9ο ΕΠΑ "Αθήνα 1969" συγκέντρωσε τους κορυφαίους μαραθωνοδρόμους της εποχής, ένα field που ζηλεύουν οι οργανωτές των σύγχρονων μεγάλων μαραθωνίων!!! Αγωνίστηκαν ο Αιθίοπας Mamo Wolde, ολυμπιονίκης των ΟΑ "Μέξικο 1968", ο Ιάπωνας Kenji Kimihara, ο Ούγγρος Gyula Toth, ο Νεοζηλανδός Mike Ryan, ο Τούρκος Ismail Akcay, ο Βρετανός Bill Adcocks, κ.α. Ο ρυθμός ήταν...τρελός!!! Νίκησε ο Bill Adcocks με 2ω11:07, νέα επίδοση διαδρομής. Αυτή άντεξε 35 ολόκληρα χρόνια!!! Νέα εθνική επίδοση κατέγραψε ο Δημήτρης Βούρος με 2ω23:33 (9ος γενικής). Τεράστιο πλήθος θεατών στο στάδιο καταχειροκρότησε όλους τους τερματίζοντες (51 δρομείς). Αυτή η νέα μορφή, η ένταξη του μαραθωνίου στον εορτασμό της Ολυμπιακής ημέρας, απέκτησε δημοφιλία.

Ο "ανοιχτός" ή "λαϊκός" Μαραθώνιος από 1972 έως και 1978[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1973 ο ΣΕΓΑΣθ έσπισε έναν δεύτερο ετήσιο μαραθώνιο, τον "ανοιχτό" ή "λαικό" με εποχή διεξαγωγής τον Οκτώβριο. Ο πρώτος αγώνας της σειράς - προπομπό του σύγχρονου ΑΜΑ, αυτός της 30ης Οκτ προβλημάτισε συγκέντρωσε μικρό αριθμό συμμετεχόντων. Εκκίνησαν 79 δρομείς (22 Ελληνες+57 Φινλανδοί) και τερμάτισαν 65. Οι Φινλανδοί ήταν όλοι απλοί αθλούμενοι, μέλη του δρομικού κινήματος της πατρίδας τους (σημ: οι Σκανδιναυοί επιδεικνύουν "αρχαία" παράδοση σε αγώνες μαζικής λαικής συμμετοχής κυρίως στη χιονοδρομία). Πρώτος βγήκε ο Γιάννης Βιρβίλης "χόρεψε" στη βροχή! Κατέγραψε 2ω26:26, τη δεύτερη ταχύτερη ελληνική επίδοση στη διαδρομή. Ηταν πρωτάρης στα 42195μ.

Την επόμενη χρονιά διπλασιάστηκαν οι συμμετοχές. Στις 20 Οκτ 1973 εκκίνησαν κάτω από υψηλή θερμοκρασία 164 δρομείς (43 Ελληνες+120 Φινλανδοί+1 Ελβετός) και τερμάτισαν 131. Νίκησε ο Φινλανδός Youko Kouha με 2ω32:26. Θεαματική πρόοδος σημειώθηκε στον αγώνα του Σαββάτου 19 Οκτ 1974. Εκκίνησαν περισσότεροι από 650 δρομείς. Τερμάτισαν οι 587. Αυτός ο αριθμός προσέφερε στον "Athens popular marathon", όπως γινόταν γνωστός εκεί εις την "ξένη", την 3η θέση της παγκόσμιας κατάταξης των μαραθωνίων εκείνη τη χρονιά.

Ο εμπορικός "Original Run" από 1979 έως και 1983[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1979 ο ΣΕΓΑΣ με πρόεδρο τον Γιώργο Μαρσέλλο παραχώρησε με συμβόλαιο την οργάνωση στη "Mondial Tours". Εδωσε την ονομασία "Τhe Original Run". Προχώρησε στη δυναμική προβολή του γεγονότος ειδικά στις μεγάλες "αγορές", δηλαδή ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Σκανδιναβία, κ.α. Δόθηκε έμφαση στη λαική συμμετοχή και ατόνησε το ενδιαφέρον για τους elite δρομείς. Ο αριθμός των συμμετοχών εκινείτο σταθερά επάνω από τους 800 δρομείς, ένα μέγα πλήθος για την εποχή (αναλυτικά τερμάτισαν 1079 δρομείς το 1979, 881 το 1980, 1059 το 1981, 970 το 1982 και 840 το 1983). Το 1983 συνέβη το παράδοξο, μοναδικό στον κόσμο, στις 8 Οκτωβρίου να διεξαχθούν δύο αγώνες επί της κλασσικής διαδρομής: ο "Original Run" με εκκίνηση στις 10:30 και ο νέος, ο 1ος ΚΜΑ στη μνήμη Γρ Λαμπράκη με την πιστολιά στις 08:30.

Ο "Χρυσός" Μαραθώνιος της 7ης Μαρτίου 1982[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 7 Μαρτίου του 1982 φιλοξενήθηκε στην κλασσική διαδρομή ένας αγώνας μαραθωνίου με την ονομασία "Χρυσός Μαραθώνιος - Golden Marathon". Μέγας χορηγός ανέλαβε η Citizen. εταιρεία κατασκευής ρολογιών, χρονομέτρων, κ.α. Ηταν ενταγμένος στη σειρά των "Golden Events" της Διεθνούς ομοσπονδίας/IAAF. Προβλεπόταν για επιλεγμένα αγωνίσματα μιά ετήσια "χρυσή" συνάντηση των κορυφαίων αθλητών ώστε να εξασφαλίζεται ανταγωνισμός, υψηλό θέαμα και ικανοποιητικές αμοιβές στους μετέχοντες elite δρομείς. Ηταν μιά σειρά προπομπός των Grand Prix και της σύγχρονης εξέλιξής τους, της Diamond League. Εκείνο το παγωμένο και βροχερό πρωινό εκκίνησαν 37 και τερμάτισαν 30 δρομείς. Βέβαια το ρυθμό καθόρισαν "λαγοί". Ο θριαμβευτής-νικητής ο Μεξικάνος Rodolfo Gomez απείλησε την επίδοση διαδρομής (2ω11:07 Bill Adcocks GBR Απρ 1969). Κατέγραψε 2ω11:49, τη δεύτερη καλύτερη τότε και τέταρτη έως σήμερα (1η 2ω10:37 Felix Kandie KEN, Νοε 2014 και 2η 2ω10:55 Stefano Baldini ITA, Αύγ 2004). Ο Έλληνας πρωταθλητής, ο αξέχαστος Φάνης Τσιμιγκάτος τερμάτισε 20ος πετυχαίνοντας νέα ελληνική επίδοση διαδρομής με 2ω19:55. Αυτή "άντεξε" 16 ολόκληρα χρόνια! Η IAAF ταχύτατα προχώρησε στη δημιουργία/καθιέρωση των "Golden Gran Prix" όπου δεν χρειάστηκε να ενταχθεί ο μαραθώνιος γιατί οι εταιρείες οργανωτές των μεγάλων αγώνων, όπως της Νέας Υόρκης, του Τόκυο, του Λονδίνου, του Σικάγο, κ.α. προσέφεραν υψηλές αμοιβές και εξασφάλιζαν ικανό field για ανταγωνισμό, θέαμα, κλπ.

ΚΜΑ ή ΑΜΑ "Γρ. Λαμπράκης" από 1983 έως σήμερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εντός του 1983 εκδηλωνόταν έντονα η δυσαρέσκεια της πλειοψηφίας των σωματείων και πολλών πρωταθλητών όλων των αγωνισμάτων προς την τότε διοίκηση του ΣΕΓΑΣ. Αυτή εκφραζόταν επίσημα μέσα από την κίνηση "Αλλαγή" . Ολα έδειχναν ότι ήταν ζήτημα χρόνου η διοικητική εναλλαγή βέβαια δια των νόμιμων, καταστατικών διαδικασιών. Εν αρχή οι αντιπολιτευόμενοι και συνεργαζόμενοι παράγοντες κατάφεραν να αποκτήσουν τον έλεγχο της Τοπικής Επιτροπής Σωματείων Αττικής (πρόεδρος ο παλιός σπρίντερ Μιχάλης Τσολάκης, εκπρόσωπος του ΕΓΣ). Εμπνεύστηκαν τον 1ο ΚΜΑ "Γρηγόρης Λαμπράκης" και μέσω της ΤΕΣ προχώρησαν στις ενέργειες υλοποίησης του δρομικού γεγονότος με προβλεπόμενη ημερομηνία την 8η Οκτωβριου και ώρα εκκίνησης 08:30. Πλαισίωναν τον Μιχάλη Τσολάκη στην προσπάθεια αυτή ο Γιάννης Ζώρζος, ο Σωτήρης Σκεύης, ο Σταύρος Αλεξίου. ο Νίκος Τσιάρας και άλλοι άξιοι παράγοντες. Η προσπάθεια σαφώς απέκτησε από την πρώτη στιγμή χαρακτηριστικά "κόντρας" με τη διοίκηση του ΣΕΓΑΣ. Αυτή, όπως αναμενόταν, υπερασπίστηκε το συμβόλαιαό της με την εταιρεία-εργολάβο της οργάνωσης του "original run". Ως υπερκείμενη αρχή δεν χορήγησε άδεια διεξαγωγής στον προτεινόμενο ΚΜΑ. Οι διοικούντες την ΤΕΣ βρήκαν στηρίγματα στη ΓΓΑ, την ΕΟΕ, στις νομαρχίες και στις δημοτικές αρχές επί της κλασσικής διαδρομής. Την καθοριστική απόφαση περί της άδειας τέλεσης έλαβε η ΕΟΕ. Ηταν η με αριθμό 10571/17-8-1983. Ετσι ο νέος αγώνας θα γινόταν γεγονός!!! Παράλληλα επιβεβαιωνόταν η προοπτική για ένα μοναδικό στον κόσμο και παράξενο ρεκόρ κατά την ημέρα διεξαγωγής: δύο διαφορετικοί αγώνες στην ίδια διαδρομή με την ελάχιστη χρονική απόκλιση!!! Ο 1ος ΚΜΑ προσέλκυσε ελεύθερους, ανένταχτους δρομείς. Τερμάτισαν 304. Νίκησαν ο Φάνης Τσιμιγκάτος σε 2ω28:18 και η Μεταξία Μπερτζελέα σε 3ω35:52. Ολίγους μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 1984 συνέβη η αναμενόμενη διοικητική εναλλαγή. Η νέα διοίκηση του ΣΕΓΑΣ (πρόεδρος Γιώργος Κατσιμπάρδης και γεν γραμ Γιάννης Σκορδίλης) "έσπασε" το συμβόλαιο με τη Mondial Tours και υιοθέτησε τον ΚΜΑ ως τον ένα αποδεκτό πλέον αγώνα μαραθωνίου. Η δεύτερη έκδοσή του συνέβη την Κυριακή 14 Οκτωβρίου 1984. Τερμάτισαν 780 δρομείς. Νίκησαν ο Νοτιοαφρικάνος Leon Swanepdel σε 2ω28:53 και η Αμερικάνα Barbara Balzel σε 2ω58:56. Είναι αλήθεια ότι στη συνέχεια και στο πέρασμα του χρόνου αυτό το καθαρά λαικό δρομικό γεγονός εγκαταλείφθηκε... Δεν δόθηκε η δέουσα προσοχή στη δυναμική που κατέδειξε ο αγώνας από το 1975 και μετά... Ετυχε φροντίδας από το 1999 και μετά. Σε αυτή τη νέα σύγχρονη εποχή αναγνωρίζεται η καθοριστική συμβολή του Ευάγγελου Παπαποστόλου, του νυν τεχνικού διευθυντή. Από το 2001 εισέρχονται οι χορηγοί στο θεσμό με τους κορυφαίους όπως η ALPHA τράπεζα, ο ΟΠΑΠ, κ.α. Τη νέα εποχή χαρακτηρίζουν η έκρηξη των συμμετοχών, η είσοδος των elite δρομέων, οι γρήγορες επιδόσεις, οι συνεχείς οργανωτικές βελτιώσεις με έμφαση στις ανάγκες του δρομέα, κοκ. Ιδού οι τερματίσαντες δρομείς στις τελευταίες 10 εκδόσεις - 2009: 3855, 2010: 10371, 2011: 6144, 2012: 6470, 2013: 8500,, 2014: 10480, 2015: 11886,, 2016: 13707, 2017: 14743 και 2018:15292

Ρεκόρ κλασικής διαδρομής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ημερομηνία Ανδρών Χρόνος Ημερομηνία Γυναικών Χρόνος
9 Νοεμβρίου 2014 Felix Kipchirchir Kandie 2ω10:36 22 Αυγούστου 2004 Mizuki Noguchi* 2ώ26:20

*Σημειώθηκε κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων 2004

Ρεκόρ αγώνων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ημερομηνία Ανδρών Χρόνος Ημερομηνία Γυναικών Χρόνος
9 Νοεμβρίου 2014 Felix Kipchirchir Kandie 2ω10:36 2 Νοεμβρίου 2010 Rasa Drasdauskaite 2ω31:06

Οι νικητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περίοδος 1955 ως 1965[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Νικητής Χρόνος
1955 Veiko Karvonen 2:27:30
1957 / Franjo Mihalic 2:26:27.8
1959 Eino Oksanen 2:26:30
1961 Abebe Bikila 2:23:44
1963 Leonard "Buddy" Edelen 2:23:06
1965 Jozsef Suto 2:30:40

*Ο αγώνας της 14ης Απριλίου 1972 "μέτρησε" ως το πανελλήνιο πρωτάθλημα εκείνης της χρονιάς χωρίς διεθνείς συμμετοχές
**** Στον αγώνα αυτό ο Έλληνας Φάνης Τσιμιγκάτος με 2ω19.55 (20η θέση) πέτυχε νέα ελληνική επίδοση κλασικής διαδρομής.

ΚΜΑ ή ΑΜΑ "Γρηγόρης Λαμπράκης"[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Νικητής Χρόνος Νικήτρια Χρόνος
1983 Φάνης Τσιμιγκάτος 2:28:18 Μεταξία Μπερτζελέα 3:35:52
1984 Leon Swanepdel 2:28:53 Barbara Bazlel 2:58:56
1985 Mikael Hill 2:26:20 Erika Francis 3:04:40
1986 Jos Van De Water 2:27:22 Signe Warp 3:06:58
1987 Kevin Flanagan 2:25:14 Irina Bogatsochova 2:43:37
1988 Fedor Rijov 2:17:33 Μάγδα Πουλημένου 2:50:59
1989 Jan Van Rijhoven 2:23:19 Leslie Lewis 2:37:42
1990 Olof Johan Engholm 2:26:33 Prue Taylor 2:59:15
1991 Θοδωρής Φωτόπουλος 2:28:18 Σοφία Σωτηριάδου 2:59:29
1992 Χρήστος Ντούμας 2:31:15 Reiko Hirosawa 3:05:24
1993 Νίκος Πολιάς 2:28:12 Παναγιώτα Πετροπούλου 3:15:56
1994 Χρήστος Ντούμας 2:35:00 Κλαίρη Σταυροπούλου 3:21:32
1995 Νίκος Πολιάς 2:27:27 Παναγιώτα Νικολακοπούλου 2:59:45
1996 Νικήτας Μαρκάκης 2:33:15 Παναγιώτα Πετροπούλου 2:56:42
1997 Γεράσιμος Κόκοτος 2:31:47 Melissa Hurta 2:54:43
1998 Νίκος Πολιάς 2:18:38 Joy Smith 2:50:52
1999 Yonehara Masato 2:18:35 Tamaki Okuno 2:46:46
2000 Νίκος Πολιάς 2:20:50 Γεωργία Αμπατζίδου 2:53:00
2001 Noah Bor 2:19:25 Sonja Oberem-Krolik 2:36:14
2002 Mark Saina 2:18:19 Sonja Oberem-Krolik 2:37:28
2003 Bayo Zedebayo 2:16:59 NED Nadia Wijenberg-Ilyina 2:43:18
2004 Frederick Cherono 2:15:30 Zinach Alemu 2:41:12
2005 James Saina 2:16:05 Sisay Measo 2:38:39
2006 Henry Tarus 2:17:46 Chikako Ogushi 2:40:47
2007 Benjamin Kiprotich 2:14:40 Svetlana Ponomarenko 2:33:19
2008 Paul Lekuraa 2:12:42 Mai Tagami 2:36:58
2009 Josephat Kipkurui 2:13:44 Akemi Ozaki 2:39:56
2010 Raymond Kimutai Bett 2:12:40 Rasa Drasdauskaite 2:31:06
2011 Abdelkerim Boubker 2:11:40 Yado Elfneshe Melaku 2:35:25
2012 Raymond Kimutai Bett 2:11:35 Consolater Chemtai Yadaa 2:40:00
2013 Hillary Kipkogei Yego 2:13:55 Nancy Joan Rotich 2:41:34
2014 Felix Kipchirchir Kandie 2:10:36 Naomi Jepkogei Maiyo 2:41:05
2015 Χριστόφορος Μερούσης 2:21:22 Minori Hayakari 2:52:06
2016 Luka Rotich Lobuwan 2:12:49 Nancy Jebichi Arusei 2:38:13
2017 Kalalei Samuel 2:12:17 Bedaru Hirpa Badane 2:34:18
2018 Birmin Kipkorir Misoi 2:10:56 Smelmieth Nyawira Muriuki 2:36:46
2019 John Kipkorir Komen 2:16:34 Ελευθερία Πετρουλάκη 2:45:49
2020 Δε διεξήχθη λόγω της πανδημίας του COVID-19[3]
2021 Κωνσταντίνος Γκελαούζος 2:16:49 Γκλόρια Πριβιλέτζιο 2:41:30
2022 Χαράλαμπος Πιτσώλης[4] 2:23:42 Βασιλική Κωνσταντινοπούλου[5] 2:46:00
2023 Kiptoo Edwin Kiprop 2:10:32 Atanane Soukaina 2:31:51

Σημ: στον 1ο KMA "Γρ Λαμπράκης" της 8ης Οκτ 1983 μετείχαν μόνο Έλληνες δρομείς. Εκκίνησε στις 08:30. Ο διεθνής μαραθώνιος "Original Run" εκκίνησε δύο ώρες αργότερα. Από τη χρονιά του 1984 ο ΚΜΑ είναι ο μόνος αγώνας μαραθωνίου που διεξάγεται ετήσια επί της κλασσικής διαδρομής. Ο λεγόμενος "εμπορικός", δηλαδή ο "Original Run" δεν ξανα-επαναλήφθηκε. Η αρίθμηση του ΚΜΑ και σήμερα ΑΜΑ ξεκινά από το 1983.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ athensauthenticmarathon.gr Αρχειοθετήθηκε 2019-03-23 στο Wayback Machine. ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΑΘΗΝΑΣ. Ο ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΣ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
  2. ↑ «"Αθλητική Ηχώ", 3/10/1955». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2012. 
  3. ↑ ΣΕΓΑΣ (1 Οκτωβρίου 2020). «ΔΕΛΤΙΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΕΓΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΑΤΑΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ 2020». Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2021. 
  4. ↑ «Μαραθώνιος Αθήνας 2022: Νικητής ο Χαράλαμπος Πιτσώλης». cnn.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2022. 
  5. ↑ «Μαραθώνιος Αθήνας 2022: Νικήτρια η Βασιλική Κωνσταντινοπούλου στις γυναίκες». cnn.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ηρακλής Αθανασόπουλος, "Μαραθώνιος και Μαραθώνας", Αθήνα 2010.
  • Μπάμπης Ζαννιάς, "42.195μ. σε 30 χρόνια" 1983-2013 Μαραθώνιος Αθηνών "Ειρήνης" Γρηγόρης Λαμπράκης, Αθήνα 2014
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κλασικός_Μαραθώνιος_Αθηνών&oldid=10290914"