Καταρίνα Ράις
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Καταρίνα Ράις | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Katharina Reiß (Γερμανικά) |
| Γέννηση | 17 Απριλίου 1923 Ράινχαουζεν |
| Θάνατος | 16 Απριλίου 2018 Μόναχο[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γερμανία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γερμανικά[2] Ισπανικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | γλωσσολόγος δημιουργός γραπτών έργων μεταφράστρια καθηγήτρια πανεπιστημίου |
| Εργοδότης | Πανεπιστήμιο της Βιέννης |
Η Καταρίνα Ράις (Katharina Reiß, 17 Απριλίου 1923 - 16 Απριλίου 2018) ήταν Γερμανίδα γλωσσολόγος και μεταφράστρια. Τα έργα της είναι μεγάλης σημασίας στο πεδίο των μεταφραστικών σπουδών. Θεωρείται ευρέως ως η ιδρύτρια της θεωρίας του σκοπού.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Καταρίνα Ράις γεννήθηκε στο Rheinhausen, μια μικρή πόλη στην αριστερή πλευρά του Ρήνου. Πέρασε τις τελικές σχολικές εξετάσεις της ("Abitur" - μεταφρασμένο στα αγγλικά ως "diploma") το 1940 και συνέχισε με σπουδές στο Institute of Simultaneous Translation ("Dolmetscher-Institut") του Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης (1941-1944), όπου έλαβε το πρώτο βραβείο ως "επαγγελματίας μεταφράστρια". Δίδαξε στο Τμήμα Ισπανικών Σπουδών του ίδιου Ινστιτούτου από το 1944 έως το 1970. Συνδύασε την δουλειά ως καθηγήτρια, από το 1951 έως το 1954, με την απόκτηση του διδακτορικού της το 1954 για την μελέτη της πάνω στο έργο του Ισπανού συγγραφέα-δημοσιογράφου Leopoldo Alas (γνωστού ως "Clarin").
Από το 1965 έως το 1970 διηύθυνε το Τμήμα Ισπανικών Σπουδών του Institute of Simultaneous Translation προτού μετακομίσει στο Würzburg όπου το 1971 ανέλαβε την θέση της ακαδημαϊκής διευθύντριας στο Romance Languages Seminar. Η Ράις έλαβε τον υψηλότερο ακαδημαϊκό τίτλο από το Πανεπιστήμιο του Mainz για το ερευνητικό της έργο το οποίο περιλάμβανε το "Operative text types" ("zum operativen Texttyp"). Τον επόμενο χρόνο δέχτηκε την θέση της καθηγήτριας μεταφραστικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Germersheim, κοντά στα σύνορα με την Αλσατία. Μέχρι τότε παρουσίαζε την έρευνά της πάνω στην μέτάφραση σε ακαδημαϊκά συνέδρια και σε παρόμοιες εκδηλώσεις σε διάφορα πανεπιστήμια της Γερμανίας. Αργότερα, κατά το χειμερινό εξάμηνο του 1994/95, η Ράις εργάστηκε ως επισκέπτρια καθηγήτρια στην Βιέννη, παρουσιάζοντας μια σειρά διαλέξεων για την μετάφραση και την διερμηνεία.
Εργογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με σχεδόν 90 βιβλία και διαλέξεις σε πάνω από 20 χώρες, η Καταρίνα Ράις μπορεί να θεωρηθεί ως η σύγχρονη πρωτοπόρος της επιστήμης της μετάφρασης. Χαρακτηρίζεται ως η συνιδρύτρια, μαζί με τον Χανς Βερμέερ, της Θεωρίας του Σκοπού στην μετάφραση.
Προκειμένου να δημιουργήσει μια τυποποιημένη βάση ορολογίας για την Επιστήμη της Μετάφρασης, στην διδακτορική διατριβή της πρότεινε την ταξινόμηση κάθε κειμένου προς μετάφραση ("The Operative Text") σε μια από τις τέσσερις κατηγορίες κειμένων. Με βάση το μοντέλο του Karl Bühler, τα κείμενα πρέπει να διαφοροποιούνται σύμφωνα με την λειτουργία που επιτελούν, η οποία τα κατηγοριοποιεί σε "πληροφοριακά", "περιγραφική" ή "λειτουργικά". Προτείνει μια τέταρτη κατηγορία : "audio-medial", που περιλαμβάνει κείμενα τα οποία δεν χρησιμοποιούν μόνο την γλώσσα αλλά και άλλες επικοινωνιακές μεθόδους όπως τα ακουστικά, τα γραφιστικά ή άλλα τεχνικά στοιχεία.
Συγγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Möglichkeiten und Grenzen der Übersetzungskritik: Kategorien und Kriteren für eine sachgerechte Beurteilung von Übersetzungen. Munich, Hueber, 1971. Translated into English by Erroll. F. Rhodes as Translation Criticism: The Potentials and Limitations. Categories and Criteria for Translation Quality Assessment. St. Jerome Publishing Ltd, 2000.
- (with Hans Vermeer) Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie. Tübingen, Niemeyer, 1984.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Übersetzungswissenschaftlerin Katharina Reiß im Alter von 94 Jahren gestorben». 11 Μαΐου 2018.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub2011634691. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Θεμελίωση μιας Γενικής Θεωρίας της Μετάφρασης, Katharina Reiß & Hans J. Vermeer, Δίαυλος, 2021, ISBN 9789605314743
- Holz-Mänttäri, Justa: Textdesign -- verantwortlich und gehirngerecht. In: Holz-Mänttäri, Justa/Nord, Christiane, eds.: Traducere Navem. Festschrift für Katharina Reiß zum 70. Geburtstag. Tampereen yliopisto, Tampere 1993, pages 301-320. ISBN 951-44-3262-2.