Καδμεία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ερείπια της Καδμείας.

Η Καδμεία ήταν η ακρόπολη της αρχαίας Θήβας, η οποία πήρε το όνομά της από τον Κάδμο, τον θρυλικό ιδρυτή της Θήβας. Η περιοχή θεωρείται ότι έχει κατοικηθεί τουλάχιστον από την πρώιμη Εποχή του Χαλκού, αν και η ιστορία του οικισμού μπορεί να χρονολογηθεί αξιόπιστα μόνο από την ύστερη Μυκηναϊκή περίοδο (γύρω στο 1400 π.Χ.).

Η σύγχρονη πόλη της Θήβας

Η σύγχρονη πόλη της Θήβας είναι χτισμένη στη θέση της αρχαίας Θήβας, μίας από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαιότητας. Η περιοχή κατοικήθηκε στους νεολιθικούς χρόνους και άκμασε ιδιαίτερα κατά τη Μυκηναϊκή εποχή. Σε απόσταση 75 χιλιομέτρων από την Αθήνα, στη Μυκηναϊκή ακρόπολη της Θήβας, την Καδμεία, τα ερείπια του αρχαίου πολιτισμού είναι ακόμη ορατά. Η οχύρωση ήταν κατασκευασμένη από ογκόλιθους πάνω στο φυσικό βράχο. Μόνο λίγα τμήματα του τείχους διατηρούνται σήμερα.

Από τα σημαντικότερα μνημεία της είναι το Μυκηναϊκό Ανάκτορο, ο ναός του Ισμηνίου Απόλλωνα και οι πύλες της Καδμείας.

Οι επτά πύλες της Καδμείας (Επτάπυλη Θήβα)

Την Καδμεία περιέβαλε τείχος, που οχύρωνε την ακρόπολη. Ήταν κτισμένη πάνω σε επτά λόφους (επτάλοφη). Υπήρχε και δεύτερο τείχος που περιέβαλε την κάτω πόλη. Στο τείχος της Καδμείας υπήρχαν επτά πύλες: οι Ηλέκτρες, οι Ομολοϊδες, οι Προιτίδες, οι Ωγύγιες ή Βοραίες, οι Νηίστες, οι Ύψιστες και οι Ογκαίες. Από αυτές έχουν εντοπισθεί οι Ηλέκτρες, απ’ όπου ξεκινούσε ο δρόμος προς την Αθήνα και τμήμα του μυκηναϊκού τείχους, στο ύψος που θα ήταν οι Προιτίδες Πύλες κατά τους κλασικούς χρόνους. Οι υπόλοιπες πύλες τοποθετούνται με βάση τις εξόδους της πόλης προς διάφορα σημεία της Βοιωτίας.

Με βάση τα δεδομένα των ανασκαφών, η γραμμή του μυκηναϊκού περιβόλου χαράσσεται σε ολόκληρη την ανατολική πλευρά της Θήβας, από τις Ηλέκτρες ως τις Προιτίδες πύλες, με απόλυτη ασφάλεια και ακρίβεια.

Οι Ηλέκτρες ήταν οι κυριότερες πύλες της αρχαίας Θήβας, καθώς από αυτές περνούσε ο δρόμος που ερχόταν από την Αθήνα μέσω των Πλαταιών. Φέρουν την ονομασία τους από την Ηλέκτρα, κόρη του Άτλαντα, την οποία διάφορες μυθολογικές παραδόσεις παρουσίαζαν ως πεθερά του Κάδμου, μητέρα της Αρμονίας, που ήταν η γυναίκα του Κάδμου. Τα σημερινά ερείπια ανήκουν στους ελληνιστικούς χρόνους. Σύμφωνα με τον μύθο, έξω από τις Ηλέκτρες πύλες έγινε η επική μονομαχία Ετεοκλή και Πολυνείκη.

Κλασική περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης της Τοπογραφίας των Αρχαίων Θηβών δείχνουν την τοποθεσία της Καδμείας.
Η Καδμεία το 2016

Κατά την κλασική και την πρώιμη Ελληνιστική περίοδο, η Καδμεία υπηρέτησε παρόμοιο σκοπό με την Ακρόπολη των Αθηνών. Πολλά κτίρια βρίσκονταν εκεί, ενώ εκεί εικάζεται ότι βρίσκεται η συνέλευση της Θήβας και της Βοιωτικής Συνομοσπονδίας. Κατά τη διάρκεια της σπαρτιατικής (382-379/2 π.Χ.) και μακεδονικής κατοχής της Θήβας, η εξωτερική φρουρά βρισκόταν στην Καδμεία. Ο Φοεβίδας ήταν ο γενικός υπεύθυνος για την παράνομη κατάληψη της ακρόπολης της Καδμείας το 382 π.Χ. κατά παράβαση της Ειρήνης του Ανταλκίδα.

Καταστροφή και ανοικοδόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Καδμεία καταστράφηκε το 335 π.Χ. από τον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος ισοπέδωσε την πόλη της Θήβας ως προειδοποίηση προς τις άλλες πόλεις για τις συνέπειες που θα είχε μια εξέγερση εναντίον του. Ο Κάσσανδρος, ο μακεδόνας στρατηγός ο οποίος κληρονόμησε τις ελληνικές εδαφικές κτήσεις του Αλεξάνδρου μετά το θάνατό του, την ξαναέχτισε το 316 π.Χ.

Εναλλακτική έννοια της καδμείας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Καδμεία είναι επίσης το αρχαίο όνομα για καλαμίνα ή τον ανθρακικό ψευδάργυρο. Σε συνδυασμό με το χαλκό, χρησιμοποιήθηκε στην αρχαιότητα για τη παραγωγή ορείχαλκου, όπως αναφέρεται, για παράδειγμα, από τον ρωμαίο συγγραφέα Πλίνιο τον Πρεσβύτερο. Το στοιχείο κάδμιο (Cd) ανακαλύφθηκε το 1817.