Ερρίκος Στιούαρτ, 1ος δούκας του Όλμπανυ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ερρίκος Στιούαρτ, 1ος δούκας του Όλμπανυ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Henry Stuart (Αγγλικά)
Γέννηση7  Δεκεμβρίου 1545[1][2][3] ή 1545[4]
Γιόρκσιρ
Θάνατος10  Φεβρουαρίου 1567[1][2][5] ή 1567[4]
Εδιμβούργο
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Τόπος ταφήςαββαείο του Χόλυρουντ
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Σκωτίας
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜαρία Α΄ της Σκωτίας (1565–1567)[7][8][9]
ΤέκναΙάκωβος Α΄ της Αγγλίας[7][8]
ΓονείςΜατθαίος Στιούαρτ, 4ος κόμης του Λέννοξ[8] και Μαργαρίτα Ντάγκλας[8]
ΑδέλφιαΚάρολος Στιούαρτ, 1ος κόμης του Λέννοξ[8]
Henry Stuart
ΟικογένειαΟίκος των Στιούαρτ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Λόρδων του Ηνωμένου Βασιλείου
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ερρίκος Στιούαρτ, 1ος Δούκας του Όλμπανυ ή Λόρδος Ντάρνλεϋ (7 Δεκεμβρίου 1545 - 10 Φεβρουαρίου 1567) βασιλικός σύζυγος της Σκωτίας (1565 - 1567) με τον γάμο του με τη Μαρία Α΄ της Σκωτίας ήταν μεγαλύτερος γιος του Μάθιου Στιούαρτ, 4ου Κόμη του Λέννοξ, και της Μάργκαρετ Ντάγκλας. Ο πιο διαδεδομένος τίτλος με τον οποίο έμεινε γνωστός ήταν Λόρδος Ντάρνλεϋ.[10] Ο Ερρίκος ήταν ο δεύτερος, αλλά ο μεγαλύτερος γιος των γονέων του που επέζησε. Οι εκ μητρός παππούδες του ήταν ο Άρτσιμπαλντ Ντάγκλας, 6ος Κόμης του Άνγκους, και η Μαργαρίτα Τυδώρ, κόρη του Ερρίκου Ζ΄ της Αγγλίας και χήρα του Ιακώβου Δ΄ της Σκωτίας. Ήταν πρώτος ξάδελφος εξ αγχιστείας και δεύτερος σύζυγος της Μαρίας Α΄ με την οποία απέκτησε τον Ιάκωβο που διαδέχθηκε τη μητέρα του στον θρόνο της Σκωτίας ως Ιάκωβος ΣΤ΄ της Σκωτίας και την Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας στον θρόνο της Αγγλίας ως Ιάκωβος Α΄ της Αγγλίας.[11]

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ερρίκος Στιούαρτ γεννήθηκε στη Ληντς στη δυτική ακτή του Γιόρκσιρ το 1545 αλλά η ημερομηνία είναι αβέβαιη επειδή οι γονείς του δεν ήταν μαζί στις αρχές του 1545 και ένα γράμμα τον Μάρτιο του 1566 από τη Μαρία της Σκωτίας δείχνει ότι ήταν 19 ετών, γι' αυτό η πιθανότερη ημερομηνία είναι το 1546.[12] Σαν απόγονος δυο βασιλικών οίκος με καταγωγή από τον Ιάκωβο Β΄ της Σκωτίας και τον Ερρίκο Ζ΄ της Αγγλίας ήταν γόνος δυο μεγάλων βασιλικών Οίκων των Τυδώρ και των Στιούαρτ, οι διεκδικήσεις του στον θρόνο της Σκωτίας και της Αγγλίας θα του κοστίσουν τη ζωή του. Ο πατέρας του Μάθιου Στιούαρτ κατηγορήθηκε για προδοσία επειδή υποστήριξε του Άγγλους στον πόλεμο με τη Μαρία του Γκιζ, μητέρα και αντιβασίλισσα της Μαρίας της Σκωτίας, και τον αντιβασιλέα Τζέημς Χάμιλτον, Κόμη του Άρραν. Τα οικογενειακά του κτήματα κατασχέθηκαν και οδηγήθηκε σε εξορία στην Αγγλία 22 χρόνια, επέστρεψε στη Σκωτία το 1564.[13] Η μητέρα του Μάργκαρετ Ντάγκλας, Κόμισσα του Λέννοξ, εγκατέλειψε τη Σκωτία το 1528.[14]

Ο νεαρός Ερρίκος ήταν ανήσυχος για την καταγωγή και την κληρονομιά του, γνώριζε Λατινικά, Γαελικά, Αγγλικά, Γαλλικά και δέχτηκε εκπαίδευση που ταίριαζε στη βασιλική του καταγωγή, ήταν πολύ καλός στο τραγούδι, τον χορό και έπαιζε λαούτο. Ο Σκώτος εκπαιδευτικός Τζον Έλντερ ήταν δάσκαλος του και φανατικός οπαδός της Άγγλο-Σκωτικής ένωσης μέσω του γάμου της Βασίλισσας Μαρίας με τον πρίγκιπα Εδουάρδο, οι συμβουλές του στον Ερρίκο Η΄ της Αγγλίας καθορίστηκαν με τη Συνθήκη του Κοκκινοσκέλη.[15] Άλλος ένας σημαντικός δάσκαλος του νεαρού Ερρίκου ήταν ο Άρθουρ Λάλλαρτ που αργότερα θα ανακριθεί στο Λονδίνο και θα πάει στη Σκωτία το 1562.[16] Ο Ερρίκος ήταν σκληρός, αθλητικός τύπος εκπαιδευμένος στην ιππασία, τον ελεύθερο χρόνο του τον περνούσε στο κυνήγι και το χόκεϊ. Ο νεανικός του χαρακτήρας φάνηκε σε ένα γράμμα του στη Μαρία Α΄ τον Μάρτιο του 1554 από τη γενέτειρα του στο οποίο εύχεται "κάθε τρίχα της κεφαλής του να τον βοηθήσει να γίνει ένας σκληρός στρατιώτης".[17]

Η κρίση του Λέννοξ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η "κρίση του Λέννοξ" (1558 - 1563) ήταν πολιτική κίνηση που προήλθε από τις πολιτικές φιλοδοξίες των Λέννοξ, ο Μάθιου Στιούαρτ, 4ος Κόμης του Λέννοξ, ήταν τρίτος στη σειρά διαδοχής στον θρόνο της Σκωτίας. Η σύζυγος του Μάργκαρετ Ντάγκλας, Κόμισσα του Λέννοξ, ήταν ανιψιά του Ερρίκου Η΄ και εγγονή του Ερρίκου Ζ΄ κάτι που την έκανε τρίτη σε σειρά διαδοχής στον θρόνο της Αγγλίας μετά τη Βασίλισσα Μαρία της Σκωτίας και τον γιο της με τον Ντάρνλεϋ στην περίπτωση που η Βασίλισσα Ελισάβετ για λόγους νομιμότητας δεν μπορούσε να κληρονομήσει τον θρόνο.[18] Η οικογένεια των Λέννοξ παρουσιάζεται σαν εναλλακτική λύση για τον θρόνο της Αγγλίας αφού οι απόγονοι του Ερρίκου δεν διατηρήθηκαν πολύ, σαν Καθολικοί ήταν απειλή για την Προτεσταντική Αγγλία ειδικά από την εποχή που η 26χρονη Ελισάβετ ανέβηκε στον θρόνο (1558).[9] Η Ελισάβετ ήταν πολύ έξυπνη και μορφωμένη αλλά έπρεπε να το αποδείξει αφού ο γάμος των γονιών της δεν είχε αναγνωριστεί από την Καθολική εκκλησία, πολλοί την έβλεπαν παράνομη και προτιμούσαν για βασιλιά τον Ντάρνλεϋ. Το αποτέλεσμα ήταν πολλές συνωμοσίες, ίντριγκες και κατασκοπείες με στόχο την ανάληψη της εξουσίας στη βασιλική αυλή.

Όταν ο Ερρίκος Β΄ της Γαλλίας πέθανε τον Ιούλιο του 1559, ο αδελφός του Κόμη του Λέννοξ Τζον, 5ος Κόμης του Ωμπινύ πήρε μεγάλη θέση στη Γαλλική αυλή από τη νέα Βασίλισσα Μαρία της Σκωτίας. Ο Ωμπινύ τακτοποίησε το ταξίδι του Ντάρνλεϋ στη Γαλλική αυλή για να συγχαρεί τη Βασίλισσα Μαρία και τον νεαρό Φραγκίσκο Β΄ της Γαλλίας για το γάμο τους και να ζητήσει την αποκατάσταση του στο Λέννοξ. Η Μαρία δεν τον αποκατέστησε αλλά έδωσε στον Ντάρνλεϋ 1.000 κορώνες και πρόσκληση να παραβρεθεί στη στέψη της.[19] Τα σχέδια του Λέννοξ ήταν να καλέσουν απ' ευθείας τη Μαρία χωρίς την παρέμβαση της Ελισάβετ και της Μαρίας του Γκίζ. Ο απεσταλμένος του Κόμη του Λέννοξ, Νέσμπιτ, βρέθηκε σε κατάσταση απελπισίας όχι μονάχα επειδή έπρεπε να παραδώσει τον Ντάρνλεϋ και τον αδελφό του Τσαρλς ως ομήρους για την αποκατάσταση του αλλά έπρεπε να αναδείξει και τα κληρονομικά δικαιώματα του Ντάρνλεϋ στους θρόνους της Αγγλίας και της Σκωτίας.[20] Ο Ωμπινύ κατηγορήθηκε ότι ενώ υποστήριξε τα δικαιώματα της Μαρίας στον θρόνο της Αγγλίας έκρυψε το ότι ο Ντάρνλεϋ είχε πιο ισχυρά κληρονομικά δικαιώματα από την Ελισάβετ. Ο Λέννοξ έστειλε τον Νέσμπιτ να παρακολουθήσει τον Ντάρνλεϋ και τον δάσκαλο του Τζον Έλντερ. Το 1559 ο Άγγλος απεσταλμένος στο Παρίσι Σερ Νίκολας Θρόκμορτον (1515 - 1571) προειδοποίησε τη Μαρία ότι ο Έλντερ ήταν "τόσο επικίνδυνος για τα θέματα της Αγγλίας όσο κανείς δεν μπορεί να φανταστεί".[21] Ο Λόρδος Ντάρνλεϋ ήταν ο επόμενος διεκδικητής για τον θρόνο της Αγγλίας μετά τη Βασίλισσα των Σκώτων και την ηλικιωμένη μητέρα της, ήταν άντρας και Καθολικός γι' αυτό έγινε ο εκλεκτός των εχθρών της Ελισάβετ. Ο Παγκέτ έγραψε τον Μάρτιο του 1550 για τους βάσιμους φόβους του να ανεβάσουν οι Καθολικοί στον θρόνο της Αγγλίας τον Ντάρνλεϋ μετά τον θάνατο της Ελισάβετ.[22]

Ευνοϊκή μεταχείριση των Λέννοξ από την Ελισάβετ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Λόρδος Ντάρνλεϋ σε ηλικία 10 ετών.

Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου η θέση της Ελισάβετ βελτιώθηκε σημαντικά.[23] Ο Φράνσις Γιάξλεϋ, ένας διάσημος Καθολικός κατάσκοπος, ήταν υπάλληλος του Ουίλλιαμ Σέσιλ από το 1549 και ταξίδευσε στη Γαλλία για λογαριασμό του.[24] Ο Γιάξλεϋ τοποθέτησε τη Μέιμπελ Φόρτεσκιου και άλλες κυρίες σαν υπηρέτριες στην οικία των Λέννοξ τον Νοέμβριο του 1560.[25] Οι Κόμισσες του Λέννοξ είχαν απασχολήσει τον Γιάξλεϋ, όταν ανακρίθηκε τον Φεβρουάριο του 1562 στον Πύργο του Λονδίνου αποκάλυψε ότι γνώριζε σημαντικές πληροφορίες για τη βασιλική αυλή της Αγγλίας από τον Ισπανό πρέσβη, ο πρέσβης είχε εμπιστευτεί στον ίδιο και στον Χιου Άλλεν πληροφορίες για τους Λέννοξ και τον Ντάρνλεϋ. Ο Γιάξλεϋ παραδέχτηκε ότι οι αποστολές του είχαν στόχο τον γάμο ανάμεσα στη Βασίλισσα της Σκωτίας και στον Λόρδο Ντάρνλεϋ, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις του Ντάρνλεϋ τον έκαναν πιο επιθυμητό σε σχέση με τον Κόμη του Άρραν.[26] Αν και η απειλή της οικογένειας του Λέννοξ ποτέ δεν σταμάτησε να υπάρχει η Ελισάβετ δεν τους καταδίκασε για προδοσία όταν έγινε η σύλληψη τους (1562) ούτε προχώρησε σε ενέργειες για να διαγράψει όλα τα κληρονομικά τους δικαιώματα στην Αγγλία. Η Ελισάβετ κατά βάθος φοβόταν ότι οι έρευνες θα στραφούν και απέναντι στην ίδια και έπρεπε να εξασφαλίσει τη διαδοχή της στον θρόνο της Αγγλίας αφού η ίδια δεν είχε απογόνους. Η οικογένεια του Λέννοξ ελευθερώθηκε τον Φεβρουάριο του 1563, σε ελάχιστους μήνες ο Ντάρνλεϋ και η μητέρα του δέχτηκαν ευνοϊκή μεταχείριση στην Αγγλική αυλή αν και η Ελισάβετ δεν είχε ζητήσει ποτέ από τον Κόμη να τη συνοδεύσει.[27] Η Σάρα Μακώλεϋ σημειώνει τρεις λόγους για την άνοδο της οικογένειας του Λέννοξ στη βασιλική αυλή:

"Η άνοδος των Λέννοξ στη βασιλική αυλή ήταν μια χρήσιμη κίνηση για τρεις λόγους. Πρώτον, η Βασίλισσα Ελισάβετ διακήρυξε ότι οι αποφάσεις του Κοινοβουλίου δεν έχουν καμιά σχέση με τις δικές της εντολές. Δεύτερον η εύνοια στους Λέννοξ ήταν τάση προσέγγισης με τους Άγγλους καθολικούς όπως ο Ισπανός πρέσβης που είχε προβλέψει ότι η Ελισάβετ θα ορίσει διάδοχο της τον Ντάρνλεϋ, οι υποθέσεις αυτές ευνοούσαν τις ανησυχίες της Μαρίας. Τρίτον και σπουδαιότερο, η άνοδος των Λέννοξ στη βασιλική αυλή της Αγγλίας στάθηκε σαν εμπόδιο ανάμεσα στις βασίλισσες της Σκωτίας και της Αγγλίας. Η βρετανική κληρονομιά του Ντάρνλεϋ ήταν το μέσο γι' αυτή την πολιτική, η αποκατάσταση των τίτλων του πατέρα του στη Σκωτία ήταν μέρος της πολιτικής σε μια εποχή που ο καταστροφικός γάμος που ακολούθησε με τη Μαρία ήταν απρόβλεπτος".[28]

Γάμος με τη βασίλισσα της Σκωτίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντάρνλεϋ εγκατέλειψε το Λονδίνο στις 3 Φεβρουαρίου 1565 και έφτασε στο Εδιμβούργο στις 12 Φεβρουαρίου, στις 17 του μήνα συνάντησε τη Μαρία στο Φάιφ. Ο Τζέιμς Μέλβιλ αναφέρει "η Μεγαλειότητα της εντυπωσιάστηκε μαζί του, ήταν ο πιο ψηλός άντρας με τις καλύτερες αναλογίες που είχε δει".[29] Επισκέφτηκε σύντομα τον πατέρα του στο Ντάνκελντ και στις 24 Φεβρουαρίου επέστρεψε στην αυλή της Μαρίας στο Χόλυρουντ, την επόμενη μέρα άκουσε το κήρυγμα του Τζον Νοξ και χόρεψε γκαγιάρ με τη Μαρία, από τότε μπήκε στη συνοδεία της.[30] Ο Ντάρνλεϋ ήταν πρώτος ετεροθαλής ξάδελφος με τη Μαρία μέσω διαφορετικών γάμων της γιαγιάς τους Μαργαρίτας Τυδώρ με αποτέλεσμα να έχουν και οι δυο δικαιώματα στον θρόνο της Αγγλίας, ο Ντάρνλεϋ επιπλέον ανήκε στον Οίκο των Στιούαρτ και ήταν απόγονος του Ιακώβου Β΄ της Σκωτίας.

Σαν προμήνυμα για τον γάμο ο Ντάρνλεϋ έγινε Λόρδος του Άρντμανοχ και Κόμης του Ρος στις 15 Μαΐου 1565 στο Κάστρο του Στέρλινγκ, τον ακολούθησε μια συνοδεία 15 ευγενών ανάμεσα στους οποίους βρισκόταν ο Σερ Ρόμπερτ Στιούαρτ του Στράθντον, ετεροθαλής αδελφός της Μαρίας, ο Ρόμπερτ Ντράμμοντ του Κάρνοκ και ο Τζέημς Στιούαρτ του Κάστρου του Ντάουν.[31] Στην Αγγλία το βασιλικό συμβούλιο που συγκλήθηκε στις 4 Ιουνίου 1565 τόνισε τους κινδύνους του γάμου, αποφάσισαν να χαλαρώσουν τη δυσαρέσκεια τους απέναντι στη Λαίδη Κάθριν Γκρέυ (1540 - 1568), μια από τις αντιπάλους της Μαρίας Στιούαρτ για τον θρόνο της Αγγλίας και νεότερη αδελφή της Τζέην Γκρέυ.[32] Η Μαρία έστειλε τον Τζον Χέυ να μιλήσει στην Ελισάβετ, η Ελισάβετ ζήτησε την επιστροφή του Ντάρνλεϋ δίνοντας στον Τζον Χέυ μια μικρή ικανοποίηση.[33] Στις 22 Ιουλίου ο Ντάρνλεϋ πήρε τον τίτλο του Δούκα του Όλμπανυ, μια διακήρυξη στις 28 Ιουλίου στη Διασταύρωση του Εδιμβούργου είχε μαζί τα ονόματα του Βασιλιά και της Βασίλισσας των Σκώτων με τον Ντάρνλεϋ να είναι ίσος ή και ανώτερος από τη Μαρία. Η διακήρυξη επιβεβαιώθηκε με μια ασημένια σφραγίδα που κυκλοφόρησε με τα ονόματα του Ερρίκου και της Μαρίας.[34][35] Ο γάμος έγινε στις 29 Ιουλίου 1565 σύμφωνα με το καθολικό τελετουργικό στο παρεκκλήσι του Χόλυρουντ αλλά αρνήθηκε να συνοδεύσει τη Μαρία στη γαμήλια τελετή που ακολούθησε.[36]

Αποξένωση με τη Μαρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Λόρδος Ντάρνλεϋ και η Μαρία Στιούαρτ (1565).

Μετά τον γάμο η Μαρία δυσαρεστήθηκε έντονα από τον οξύθυμο και επιθετικό χαρακτήρα του Ντάρνλεϋ, ο Ερρίκος ήταν μισητός στους υπόλοιπους ευγενείς και την κατάσταση του χειροτέρευσε το πάθος του με το ποτό.[37] Η Μαρία αρνήθηκε να παραχωρήσει στον Ντάρνλεϋ το συζυγικό δικαίωμα συμβασιλείας και να τον αναγνωρίσει διάδοχο της στον θρόνο της Σκωτίας σε περίπτωση που θα πέθαινε πριν τον ίδιο άτεκνη.[38] Τον Αύγουστο του 1565 σε λιγότερο από έναν μήνα μετά τον γάμο ο Ουίλλιαμ Σεσίλ έμαθε ότι η οικογένεια των Λέννοξ εξορίστηκε από την αυλή της Σκωτίας λόγω της συμπεριφοράς του Ντάρνλεϋ.

Ο γραμματέας της Μαρίας Ντέιβιντ Ρίτσιο δολοφονήθηκε στις 9 Μαρτίου 1566 με 56 μαχαιριές από συνωμοσία με αρχηγό τον Ερρίκο και προτεστάντες ευγενείς παρουσία της 7 μηνών εγκύου Μαρίας ενώ κυκλοφορούσαν φήμες ότι το παιδί ήταν δικό του. Ο διπλωμάτης Τόμας Ράντολφ και ο Κόμης του Μπέντφορντ σημειώνουν ότι η δολοφονία του Ρίτσιο ήταν μέρος του σχεδίου του Ντάρνλεϋ να πιέσει τη Μαρία να του παραχωρήσει το συζυγικό δικαίωμα συμβασιλείας. Ο Ερρίκο έκανε συμφωνία με τους συμμάχους του να τον υποστηρίξουν στο Κοινοβούλιο στις διεκδικήσεις του για το συζυγικό δικαίωμα συμβασιλείας και σε αντάλλαγμα να τους παραχωρήσει εδάφη και τίτλους.[39] Ο Ισπανός απεσταλμένος στο Παρίσι ανέφερε όταν άκουσε τα νέα της δολοφονίας ότι ο Ντάρνλεϋ "δολοφόνησε τη σύζυγο του και κυρίευσε το βασίλειο", ο ίδιος ο Ντάρνλεϋ ωστόσο στις 20 Μαρτίου διακήρυξε ότι δεν έχει καμιά σχέση με τον φόνο, η Μαρία εμπιστεύτηκε ξανά τον σύζυγο της. Στις 27 Μαρτίου ο Κόμης του Μόρτον και ο Λόρδος Ράθβεν που ήταν παρόντες στη δολοφονία του Ρίτσιο και είχαν δραπετεύσει στην Αγγλία έγραψαν στον Σέσιλ ότι ο Ντάρνλεϋ οργάνωσε τον φόνο λόγω της έντονης λογομαχίας και του μίσους του με τον Ρίτσιο.[40]

Η γέννηση του γιου του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο γιος της Μαρίας και του Ντάρνλεϋ γεννήθηκε στις 19 Ιουνίου 1566 στο Κάστρο του Εδιμβούργου και βαπτίστηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1566 σε Καθολική τελετή στο κάστρο του Στέρλινγκ με το όνομα Κάρολος Ιάκωβος. Οι νονοί του ήταν ο Κάρολος Θ΄ της Γαλλίας, η Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας και ο Εμμανουήλ Φιλιβέρτος της Σαβοΐας. Η Μαρία απαγόρευσε στον αρχιεπίσκοπο του Αγίου Ανδρέα που τον έλεγε "χοντρό ιερέα" να φτύσει στον στόμα του μωρού σύμφωνα με το έθιμο. Η ψυχαγωγία που ακολούθησε επινοήθηκε από τον Γάλλο Μπαστιάν Παγκέζ με άντρες ντυμένους σάτυρους και με αθλητικές ουρές, οι Άγγλοι καλεσμένοι ένιωσαν προσβολή ευχαριστώντας τους σάτυρους που "στράφηκαν εναντίον τους". Μετά τη γέννηση του Ιακώβου η διαδοχή του θρόνου είχε εξασφαλιστεί, στα τέλη του 1566 και στις αρχές του 1567 ο Ντάρνλεϋ και η Μαρία είχαν συμφιλιωθεί. Ο Ερρίκος με την άσχημη συμπεριφορά του παρ' όλα αυτά απομάκρυνε από κοντά του πολλούς ευγενείς που είχαν στόχο να γίνουν οπαδοί του ενώ η επιμονή του να πάρει το συζυγικό δικαίωμα συμβασιλείας ήταν πάντοτε αιτία οικογενειακής σύγκρουσης.

Το τέλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο θυρεός του Λόρδου Ντάρνλεϋ πριν τον γάμο του με τη Μαρία.

Ο Ντάρνλεϋ δολοφονήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 1567 περίπου 8 μήνες μετά τη γέννηση του μικρού Ιακώβου, το σώμα του βρέθηκε στην κατοικία του στον οπωρώνα του Κερκ στο Εδιμβούργο. Τις τελευταίες βδομάδες πριν από τον θάνατο του ο Ντάρνλεϋ βρισκόταν σε ανάκαμψη από ευλογιά που του είχε παραμορφώσει το πρόσωπο και το σώμα του. Έμενε με την οικογένεια του στη Γλασκώβη αλλά η Μαρία τον μετέφερε στο Κερκ σε διώροφο σπίτι μέσα στην εκκλησία και σε μικρή απόσταση από το Χόλυρουντ, ο στόχος της ήταν να τον μεταφέρει στη βασιλική αυλή.[41] Την ημέρα της δολοφονίας του η Μαρία παρακολουθούσε τον γάμο ενός από τους πιο στενούς της υπηρέτες του Μπαστάν Παγκέζ, τη νύχτα της 10ης Φεβρουαρίου στις 2 το βράδυ ακούστηκαν στην κατοικία του δυο εκρήξεις. Οι εκρήξεις προήλθαν από δυο βαρέλια με μπαρούτι που τοποθετήθηκαν κάτω από το υπνοδωμάτιο του, το σώμα του ίδιου όπως και του υπηρέτη του Ουίλλιαμ Τέιλορ βρέθηκαν στον κήπο, ο ίδιος ήταν ντυμένος μόνο με το νυχτικό του κάτι που δείχνει τη βιασύνη του για να βγει από το υπνοδωμάτιο. Τα σώματα δεν είχαν σημάδια τραυματισμού από την έκρηξη, αυτό οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι δυο άντρες δολοφονήθηκαν με στραγγαλισμό αμέσως μετά την έκρηξη. Οι υποψίες για τη δολοφονία μεταφέρθηκαν στον Τζέημς Χέπμπορν, Κόμη του Μπόθγουελ, στον εφημέριο Άρτσιμπαλντ Ντάγκλας που βρέθηκαν τα παπούτσια του στη σκηνή και την ίδια τη Μαρία. Ο Μπόθγουελ είχε στενές σχέσεις με τη βασίλισσα και σχέδια για τον θρόνο ενώ σύμφωνα με φήμες είχαν σεξουαλικές σχέσεις, αυτό οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η δολοφονία έγινε από τον ίδιο με βασιλική έγκριση. Η Μαρία είχε στόχο να καθαιρέσει τον Ντάρνλεϋ αν και δεν εκδήλωσε τους στόχους της για διαζύγιο.

Η επόμενη ημέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αμέσως μετά τον φόνο του Ντάρνλεϋ ο Μπόθγουελ και η Μαρία έφυγαν μαζί από το Εδιμβούργο. Οι φήμες που κυκλοφόρησαν στη συνέχεια βασίστηκαν σε δυο υποθέσεις: στην πρώτη η Μαρία απήχθη και βιάστηκε από τον Μπόθγουελ, στη δεύτερη έφυγε μαζί του με τη θέληση της κάτι που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η δολοφονία του Ντάρνλεϋ ήταν προσχεδιασμένη μαζί της. Η Μαρία αργότερα απέβαλε τα δίδυμα που είχε αποκτήσει με τον Μπόθγουελ. Οι φήμες σχετικά με την ενοχή της Μαρίας για τον θάνατο του συζύγου της στράφηκαν στο ότι δεν έκανε τίποτα για να τον προστατέψει και οδήγησαν στην απώλεια του θρόνου της. Τα "γράμματα της κασετίνας" που περιείχαν δυο υποσχέσεις γάμου της Μαρίας στον Μπόθγουελ και ένα ποίημα αγάπης ήταν αποδεικτικά στοιχεία για την ενοχή της, τα γράμματα βρέθηκαν στο Εδιμβούργο από τον Τζέημς Ντάγκλας, 4ο Κόμη του Μόρτον.[42] Ο Μόρτον πριν την εκτέλεση του (1581) είχε δηλώσει ότι γνώριζε για τη συνωμοσία και ότι ο Μπόθγουελ και ο Άρτσιμπαλντ Ντάγκλας ήταν οι πρωταγωνιστές της εκτέλεσης του Ντάρνλεϋ.[43]

Ο Γουίλιαμ Μπλάκαντερ από την οικογένεια Μπλάκαντερ ένας στρατιώτης στις υπηρεσίες του Μπόθγουελ που δεν συμμετείχε στον γάμο ήταν ο πρώτος ύποπτος για τον φόνο. Ο Μπλάκαντερ υπεβλήθη σε δοκιμή στην οποία κρίθηκε ένοχος, κρεμάστηκε, καρατομήθηκε και τα κομμάτια του καρφώθηκαν στις πύλες διαφορετικών σκωτσέζικων πόλεων. Ο Μπόθγουελ και η Μαρία υποβλήθηκαν στη συνέχεια και οι ίδιοι σε δοκιμή, ο Μπόθγουελ κρίθηκε εύκολα αθώος το ίδιο και η Μαρία αν και η δική της δοκιμή καθυστέρησε αρκετά. Η Μαρία έζησε από τότε στην Αγγλία αιχμάλωτη της βασίλισσας Ελισάβετ μέχρι την εποχή που κρίθηκε ένοχη για τη συμμετοχή της στη "Συνωμοσία του Μπαμπίνγκτον" στην οποία καταδικάστηκε σε θάνατο για προδοσία και αποκεφαλίστηκε.[44]

Έρευνες για το κρανίο του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντάρνλεϋ τάφηκε στον βασιλικό θάλαμο του αβαείου του Χόλυρουντ (1567) μαζί με άλλους διακεκριμένους βασιλείς πως ο Δαυίδ Β΄ της Σκωτίας, ο Ιάκωβος Β΄ της Σκωτίας, η Μαγδαληνή της Γαλλίας και ο Ιάκωβος Ε΄ της Σκωτίας. Ο τάφος ανοίχτηκε (1668) από τα πλήθη αλλά τα σώματα παρέμειναν άθικτα, ο Σκώτος συγγραφέας Χιούγκο Άρνοτ (1749 - 1786) επισκέφτηκε τον θάλαμο (1776) και είπε ότι είδε τη σορό του Ντάρνλεϋ.[45] Τη διετία 1776 - 1778 ο τάφος λεηλατήθηκε και το κρανίο του Ντάρνλεϋ κλάπηκε.[46][47] Το 1928 ένα έγγραφο που δημοσιοποιήθηκε από τον Καρλ Πίρσον (1857 - 1936) περιγράφει τις λεπτομέρειες για την αναζήτηση του κρανίου του Λόρδου Ντάρνλεϋ, το έγγραφο εξετάζει την πιθανότητα να βρίσκεται το κρανίο στο Βασιλικό Χειρουργικό Μουσείο. Το κρανίο που εξετάζεται να ανήκει στον Λόρδο Ντάρνλεϋ πουλήθηκε στο μουσείο το 1869, το όνομα του πρώην ιδιοκτήτη του ιχνηλατείται το 1793 σε έναν μεγάλο κατάλογο συλλεκτών στο Μουσείο Αρχαιοτήτων της Σκωτίας που βρίσκεται στο Εδιμβούργο.[48][49][50]

Ο Καρλ Πίρσον με διάφορες μεθόδους ραδιοχρονολόγησης προσπαθεί να συγκρίνει τις διαστάσεις του κρανίου με τις προσωπογραφίες του, το κρανίο καταστράφηκε την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τον Νοέμβριο του 1898 το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου αγόρασε ένα κρανίο από την αγορά στη γέφυρα του Άλαν, είχε τυπωμένη πάνω τη φράση "το κρανίο του Λόρδου Ντάρνλεϋ που βρέθηκε στο Κερκ".[51] Το κρανίο αποτελούσε τμήμα μιας μεγάλης συλλογής του Αλεξάντερ Πάτερσον ενός γιατρού και συλλέκτη αρχαιοτήτων.[52] Ο Πάτερσον είχε στη κατοχή του πολλά πολύτιμα αντικείμενα όπως το κλειδί του Κάστρου του Λοχ Λήβεν, ένα κομμάτι από επιστολή του Γουίλιαμ Γουάλας και ένα θραύσμα από το φέρετρο του Ροβέρτου Μπρους.[53]Με αίτημα του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου (2016) άρχισε η έρευνα σχετικά με το ποιο από τα δυο κρανία ανήκε στον Ντάρνλεϋ. Η Έμμα Πράις από το Πανεπιστήμιο του Νταντί δημιούργησε ένα μοντέλο του κρανίου που υπήρχε στο Βασιλικό Χειρουργικό Μουσείο το οποίο εξέταζε ο Πίρσον και έκανε αναλυτικές μετρήσεις και στα δυο κρανία σε σχέση με την προσωπογραφία του Λόρδου. Τα τελικά αποτελέσματα απέρριψαν το κρανίο του Εδιμβούργου ενώ έδωσαν μεγάλες πιθανότητες στο κρανίο του Βασιλικού Χειρουργικού Μουσείου.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νυμφεύτηκε το 1565 την εξαδέλφη του Μαρία Στιούαρτ, κόρη του Ιακώβου Ε΄ της Σκωτίας, και είχε τέκνο:

Ήταν εξαδέλφια, καθώς ο Ιάκωβος Ε΄ της Σκωτίας ήταν ετεροθαλής αδελφός της Μάργκαρετ Ντάγκλας, μητέρας του Ερρίκου Στιούαρτ, μέσω της μητέρας τους ήταν Μαργαρίτας Τυδώρ. Η Μαρία Α΄ ήταν η τελευταία απόγονος του πρεσβύτερου κλάδου των Στιούαρτ, ενώ ο Ερρίκος ανήκε στον νεότερο κλάδο των Στιούαρτ-Ντάρνλεϋ. Επειδή η μητέρα του Μάργκαρετ Ντάγκλας ήταν ανιψιά του Ερρίκου Η΄ της Αγγλίας, ο οποίος δεν είχε εγγόνια, ο γιος του Ερρίκου, ο Ιάκωβος ΣΤ΄ της Σκωτίας διαδέχθηκε τα παιδιά του Ερρίκου Η΄ και έγινε και βασιλιάς της Αγγλίας ως Ιάκωβος Α΄.

Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο ηθοποιός Ντάγκλας Ουόλτον (1910 - 1961) παίζει τον ρόλο του Λόρδου Ντάρνλεϋ στο φιλμ "Μαρία της Σκωτίας" σε σκηνοθεσία Τζον Φορντ και πρωταγωνιστές την Κάθριν Χέπμπορν και τον Φρέντρικ Μαρτς.
  • Ο ηθοποιός Τίμοθυ Ντάλτον παίζει τον ρόλο του Λόρδου Ντάρνλεϋ στο φιλμ "Μαρία, βασίλισσα της Σκωτίας" με πρωταγωνίστρια τη Βανέσα Ρέντγκρεϊβ. Ο Ντάρνλεϋ παρουσιάζεται σαν ερεθιστικός και αξιολύπητος χαρακτήρας που παντρεύεται τη Μαρία ύστερα από συμφωνία με την Ελισάβετ για να εκμηδενίσει τα κληρονομικά δικαιώματα της Μαρίας στον θρόνο της Αγγλίας. Ο Ντάλτον παρουσιάζει τον Ντάρνλεϋ σαν ανήθικο χαρακτήρα που κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι με τον Ρίτσιο τον σύμβουλο της συζύγου του, αργότερα συνωμοτεί τη δολοφονία του αλλά στη συνέχεια θρηνεί τον θάνατο του πρώην εραστή του. Η συνωμοσία για τον φόνο του Ντάρνλεϋ σχεδιάστηκε από τον Λόρδο Μπόθγουελ, τον νόθο ετεροθαλή αδελφό της Μαρίας Τζέημς, Κόμη του Μορέυ, και πολλούς άλλους ευγενείς που συμμετείχαν στον φόνο του Ρίτσιο, η συνωμοσία είχε τη σιωπηλή υποστήριξη της Μαρίας.
  • Ο φόνος του Ρίτσιο στο Χόλυρουντ εμφανίζεται στην Ιταλική Γραμματεία σαν βίαιη συνωμοσία, μια έμπνευση του Κέιλεμπ Κάρρ (γεν. 1955) με στοιχεία Σέρλοκ Χολμς.
  • Το ιστορικό μυθιστόρημα της Τζέσσι Μπλάκαντερ "Η καρδιά του κορακιού" περιγράφει τον φόνο του Ρίτσιο από τον Ντάρνλεϋ και στη συνέχεια τον φόνο του ίδιου του Ντάρνλεϋ.
  • Στη μεγάλη τηλεοπτική σειρά "Βασιλείς" ("Reign") που εμφανίζεται για πρώτη φορά στις 13 Οκτωβρίου 2013 τον ρόλο του Ντάρνλεϋ παίζει ο ηθοποιός Γουίλ Κεμπ (γεν. 1977), παρουσιάζεται σαν αλαζών και φιλόδοξος με μεγάλες διεκδικήσεις στα στέμματα της Αγγλίας και της Σκωτίας.[54]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w66t0zcg. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p10190.htm#i101891. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Henry-Stewart-Lord-Darnley. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 4,2 www.biografiasyvidas.com/biografia/d/darnley.htm.
  5. (Αγγλικά) Find A Grave. 13063352. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb16200286f. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. 7,0 7,1 «Дарнлей, Генри Стюарт» (Ρωσικά)
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 «Kindred Britain»
  9. p10190.htm#i101891. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  10. Mary Queen of Scots, by Antonia Fraser, 13th reprint, London: 1989
  11. Elaine Finnie Greig, 'Stewart, Henry, duke of Albany [Lord Darnley] (1545/6–1567)', Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, Jan 2008 accessed 4 March 2012
  12. Weir, Alison (2015). The Lost Tudor Princess: The Life of Lady Margaret Douglas. New York: Ballantine Books. p. 131.
  13. Elaine Finnie Greig, 'Stewart, Henry, duke of Albany [Lord Darnley] (1545/6–1567)', Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, Jan 2008
  14. Daniel, William S. (1852), History of The Abbey and Palace of Holyrood. Pub. Edinburgh: Duncan Anderson. p. 62
  15. Letters & Papers Henry VIII, vol. 18 part 2, (1902), no. 539: Bannatyne Miscellany, Edinburgh vol. 1, (1827), 1–6
  16. Calendar State Papers Domestic 1547–1580, (1856), pp. 201, 203
  17. Ellis, Henry, ed., Original Letters illustrative of British History, 2nd series vol. 2, (1827) pp. 249–251
  18. Macauley, (2004), p. 267
  19. Macauley, (2004), p. 268
  20. Macauley, (2004), pp. 268–269
  21. Calendar State Papers Foreign Elizabeth, vol. 1
  22. The Lennox Crisis, 1558-1563; Sarah Macauley, Christ's College, Cambridge. Northern History, XLI: 2, Sept. 2004, p.276
  23. Macauley, (2004), p. 276
  24. HMC Manuscripts of the Marquis of Salisbury, vol. 1 (1883), pp. 74, 118, 121, 147; vol. 2 (1888), p. 509: CSP Domestic 1547–1580, (1856), p. 90, 16 March 1557
  25. CSP Domestic 1547–1580, (1856), pp. 164, 171, 177
  26. Macauley, (2004), p. 284: CSP Domestic 1547–1580, (1856), p. 195
  27. Macauley, (2004), p. 287
  28. Macauley, Sarah. 'The Lennox Crisis, 1558–1563.', in Northern History 41.2 (2004), pp. 267–287
  29. Melville, James (1973). Gordon Donaldson, ed. Memoirs of his own life. New York: AMS Press
  30. Elaine Finnie Greig, 'Stewart, Henry, duke of Albany [Lord Darnley] (1545/6–1567)', Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, Jan 2008 accessed 4 March 2012
  31. Goodare, Julian, 'Queen Mary's Catholic Interlude', in Mary Stewart Queen in Three Kingdoms: Innes Review, vol.37 (1987), p.158: Calendar of State Papers Scotland, vol. 2 (1900), p. 161 no.181:
  32. Calendar State Papers Scotland, vol. 2 (1900), pp. 175, 194.
  33. Calendar of State Papers Scotland, vol. 2 (1900), pp. 175–177, 178.
  34. Calendar State Papers Scotland, vol. 2 (1900), p. 184, Randolph to Bedford, 28 July 1565.
  35. Daniel, William S. (1852), History of The Abbey and Palace of Holyrood. Pub. Edinburgh: Duncan Anderson, p. 67.
  36. Davison, Meredith Henry Armstrong. The Casket Letters. 1965. Print.
  37. Mary Queen of Scots, by Antonia Fraser, 13th reprint, London: 1989.
  38. Davison, Meredith Henry Armstrong. The Casket Letters. 1965. Print.
  39. Calendar State Papers Scotland, vol.2 (1900), pp.259–61 no.351, 6 March 1566, or so Randolph and Bedford were advised before the murder.
  40. Calendar State Papers Scotland, vol.2 (1900), 270–1 no.364 & no.369.
  41. "Mary, Mary, quite Contrary." Off Our Backs 12 February 1971: 11-. ProQuest Research Library. Web. 15 Mar 2012.
  42. MacRobert, A. E. (2002). Mary, Queen of Scots and the casket letters. International Library of Historical Studies. 25. I.B.Tauris
  43. The Skull and Portraits of Henry Stewart, Lord Darnley, and their Bearing on The Tragedy of Mary, Queen of Scots Karl Pearson Biometrika, Vol. 20B, No. 1 (Jul. 1928), pp. 1–104
  44. http://www.newadvent.org/cathen/09764a.htm
  45. Pearson, Karl (July 1928). "The Skull and Portraits of Henry Stewart, Lord Darnley, and their Bearing on the tragedy of Mary, Queen of Scots"
  46. Pearson, Karl (July 1928). "The Skull and Portraits of Henry Stewart, Lord Darnley, and their Bearing on the tragedy of Mary, Queen of Scots"
  47. Wilson, Daniel (1890). "Queen Mary and the legend of the black turnpike"
  48. Wilson, Daniel (1890). "Queen Mary and the legend of the black turnpike"
  49. Flower, W. H. (1879) Royal College of Surgeons Catalogue. Internal catalogue. Unpublished. p52.
  50. Pearson, Karl (July 1928). "The Skull and Portraits of Henry Stewart, Lord Darnley, and their Bearing on the tragedy of Mary, Queen of Scots"
  51. University of Edinburgh Anatomical Museum (1886-1931) Skull Catalogue - Turner Series. Internal catalogue. Unpublished. pp90.
  52. Gray, K. (2005) Dr Paterson - Physician Extraordinary. Available at: http://www.bofatimes.co.uk/No-vember%202009/Page%2005.pdf[νεκρός σύνδεσμος] (Accessed: 28 June 2016).
  53. Gray, K. (2005) Dr Paterson - Physician Extraordinary. Available at: http://www.bofatimes.co.uk/No-vember%202009/Page%2005.pdf[νεκρός σύνδεσμος] (Accessed: 28 June 2016).
  54. https://www.imdb.com/title/tt2710394/fullcredits?ref_=tt_cl_sm#cast

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Calendar of State Papers Scotland, vol. 2 (1900)
  • Daniel, William S. (1852), History of The Abbey and Palace of Holyrood. Pub. Edinburgh: Duncan Anderson
  • Darnley: A Life of Henry Stuart, Lord Darnley, Consort of Mary Queen of Scots by Caroline Bingham
  • Ellis, Henry, ed., Original Letters illustrative of British History, 2nd series vol. 2, (1827)
  • Flower, W. H. (1879) Royal College of Surgeons Catalogue. Internal catalogue. Unpublished.
  • Gray, K. (2005) Dr Paterson - Physician Extraordinary
  • Mary, Queen of Scots and the Murder of Lord Darnley by Alison Weir
  • Macauley, Sarah, 'Lennox Crisis', in Northern History vol.41.2 (2004)
  • Weir, Alison (2015). The Lost Tudor Princess: The Life of Lady Margaret Douglas. New York: Ballantine Books.