Ελίν Πελίν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ελίν Πελίν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
бен (Βουλγαρικά)
Γέννηση18  Ιουλίου 1877[1][2]
Bailovo ή Βουλγαρία[3]
Θάνατος3  Δεκεμβρίου 1949[4][5][1]
Σόφια[6]
Τόπος ταφήςΚεντρικό Νεκροταφείο της Σόφιας
ΨευδώνυμοЕлин Пелин, Чичо Благолаж, Камен Шипков, Елчо, Пан, Пелинаш, Поручик, Мито, Чер Чемер, Иван Коприван, Горна Горчица, Катерина, Бокич και Слова
Χώρα πολιτογράφησηςΒουλγαρία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΒουλγαρικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΒουλγαρικά[7][8][9]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας
βιβλιοθηκονόμος
δημοσιογράφος[10]
δάσκαλος
καθηγητής[10]
πεζογράφος[10]
μεταφραστής[11]
Αξιοσημείωτο έργοThe Gerak Family
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ελίν Πελίν, (βουλγ. Елин Пелин, 1878- 3 Δεκεμβρίου 1949), πραγματικό όνομα Ντιμιτάρ Ιβάνοφ Στογιάνοφ (βουλγ. Димитър Иванов Стоянов), ήταν δημοφιλής Βούλγαρος συγγραφέας, ο οποίος θεωρείται από τους καλύτερους διηγηματογράφους που περιγράφουν τη ζωή της βουλγαρικής επαρχίας και των Βουλγάρων αγροτών. Η πόλη Νοβοσέλτσι μετονομάστηκε το 1950 σε Ελίν Πελίν προς τιμήν του.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε το 1878 στο χωριό Μπαΐλοβο κοντά στη Σόφια. Εκεί έζησε τα παιδικά του χρόνια, και η ζωή του χωριού διαμόρφωσε όλη τη μετέπειτα λογοτεχνική του δημιουργία. [12]. Τελείωσε το δημοτικό στο Μπαΐλοβο, τις δυο πρώτες τάξεις του γυμνασίου στη Ζλάτιτσα, δυο τάξεις στη Παναγιούριστα αλλά δεν κατάφερε να τελειώσει την πέμπτη γυμνασίου στη Σόφια. Στη συνέχεια, επηρεασμένος από το κίνημα των Ναρόντνικων, όπως πολλοί νέοι που είχαν καταφέρει να αποκτήσουν κάποια μόρφωση, επέστρεψε στο χωριό του όπου εργάστηκε ως δάσκαλος για ένα χρόνο το 1895-1896.[13] Εκείνη την περίοδο ξεκίνησε η συγγραφική του παραγωγή έχοντας στόχο να εμπλουτιστεί το φτωχό υλικό που υπήρχε διαθέσιμο για τους δασκάλους για την εκπαίδευση των ενηλίκων αναλφάβητων χωρικών. Αργότερα προσπάθησε να συνεχίσει την εκπαίδευση του στο Σίλβεν, όπου αποβλήθηκε από το σχολείο και παράλληλε απέτυχε να εισαχθεί στη σχολή καλών τεχνών στη Σόφια. Επέστρεψε για δύο χρόνια στο χωριό του, που θα αποδεικνύονταν καθοριστικά για την έμπνευση στο έργο του.

Ο Ελίν Πελίν τη δεκαετία του '20

Από το 1899 εγκαθίσταται ξανά στη Σόφια, όπου και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του με εξαίρεση την περίοδο από το Νοέμβριο του 1904 ως το Μάιο του 1905 που σπούδασε στο Παρίσι με τη στήριξη του υπουργού παιδείας της Βουλγαρίας, καθηγητή Ιβάν Σισμάνοφ. Αυτά τα χρόνια παίρνει και το ψευδώνυμο Ελίν Πελίν, που στη βουλγαρική γλώσσα είναι το φυτό Αψιθιά. Αν και βρισκόταν σε πολύ κακή οικονομική κατάσταση το 1902-3 εκδίδει ένα περιοδικό για τους δασκάλους και τους αγρότες το οποίο συντάσσει, διευθύνει και εκδίδει σχεδόν αποκλειστικά μόνος του.[13] Από το 1904 εργάζόταν ως βοηθός στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Σόφιας και από το 1922 ως διευθυντής του μουσείου του Ιβάν Βάζοφ. Τον Οκτώβριο του 1940 μαζί με άλλους είκοσι Βούλγαρους συγγραφείς υπέγραψε επιστολή διαμαρτυρίας κατά της αντισημιτικής νομοθεσίας για την Προστασία του Έθνους. Συνταξιοδοτήθηκε το 1944.[13]

Ήταν γνωστός ως φανατικός καπνιστής στα καφενεία της Σόφιας και μάλιστα για το ότι χρησιμοποιούσε τον καπνό για να του φέρει έμπνευση. Για αυτό και μια από τις συλλογές διηγημάτων του, την ονόμασε η Στάχτη των τσιγάρων μου.[14]

Το Μάιο του 1949, λίγους μήνες πριν το θάνατό του, προσκλήθηκε από τη Βουλγαρική Εταιρεία Συγγραφέων να δώσει μια διάλεξη στην οποία αναφέρθηκε στον ανθρωπισμό στη λογοτεχνία και άσκησε κριτική στην κρατική πολιτική για τη λογοτεχνία του σοσιαλιστικού ρεαλισμού που επιθυμούσε οι συγγραφείς να επισκεφτούν τα εργοστάσια για να γνωρίσουν την εργατική τάξη, θεωρώντας ότι ήταν αδύνατο οι διανοούμενοι να γνωρίσουν τους εργάτες μόνο μέσα από την εργασία τους.[13]

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ελίν Πελίν έγραψε μυθιστορήματα και διηγήματα, στα οποία φανερώνεται το πραγματικό του ταλέντο. Τα πρώτα του διηγήματα δημοσιεύτηκαν το 1895. Γράφοντας έργα που απευθύνονταν στους δασκάλους της επαρχίας έγινε πολύ σύντομα γνωστός και αγαπητός στους κύκλους των Ναρόντνικων δασκάλων. Στις περισσότερες ιστορίες αναφέρεται στις κοινωνικές δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι αγροτικοί πληθυσμοί. Ο ίδιος ο Ελίν Πελίν στα μετέπειτα χρόνια δεν είχε σε μεγάλη εκτίμηση τα πρώτα του αυτά έργα και δεν τα συμπεριελάμβανε στις συλλογικές εκδόσεις των έργων του.[13] Τα καλύτερα έργα του δημοσιεύτηκαν πριν τον Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος αλλά την περίοδο του μεσοπολέμου ήταν που το έργο του απέκτησε τη μεγαλύτερη επιρροή.[15] Στα χρόνια του μεσοπολέμου έγραψε αρκετές ιστορίες για παιδιά και θεωρούταν ο σημαντικότερος παιδικός συγγραφέας.[16]

Το έργο του έχει ως θέμα τη ζωή των αγροτών της Βουλγαρίας, την οποία είχε και ο ίδιος ζήσει και για την οποία έτρεφε μια μεγάλη αγάπη. Έγραψε μυθιστορήματα και διηγήματα, τα οποία φανερώνουν το πραγματικό του ταλέντο. Στο έργο του αναφέρεται στις επιρροές της πόλης που διαβρώνουν την παραδοσιακή ζωή του χωριού, είτε μέσω κατοίκων πόλεων που επισκέπτονται το χωριό, είτε μέσω χωρικών που έχουν ζήσει στην πόλη. [12] Χρησιμοποιεί τη διάλεκτο της επαρχίας της Σόφιας, δίνοντας έτσι στα διηγήματά του περισσότερη αυθεντικότητα.

Τα έργα του χαρακτηρίζονταν ως ρεαλιστικά καθώς είχε ο ίδιος βιώσει την εμπειρία της αγροτικής ζωής, αν και ο ίδιος δε θεωρούσε τον εαυτό του ρεαλιστή. [13] Αρκετοί από τους χαρακτήρες των έργων του αντιπροσωπεύουν πραγματικά πρόσωπα που είχε γνωρίσει ο συγγραφέας και σε ορισμένα διηγήματα εμφανίζονται και αυτοβιογραφικά στοιχεία.[13]

Το πιο γνωστό του έργο, οι Γέρακες (Гераците), δημοσιεύτηκε το 1911 και έχει ως θέμα τη διάβρωση των παραδοσιακών αξιών της οικογένειας του χωριού εξαιτίας του μοντερνισμού που έρχεται από την πόλη, μέσω της κατάρρευσης της πλούσιας οικογένειας των Γέρακ εξαιτίας των οικονομικών διαφορών ανάμεσα στους γιους. Η ιστορία μεταφέρθηκε το 1958 και στον κινηματογράφο.

Έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, όπως στα Αγγλικά[17], Γερμανικά, Ελληνικά κ.α.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13510929v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 «Proleksis enciklopedija» (Κροατικά) 19557.
  3. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000400624. Ανακτήθηκε στις 29  Ιανουαρίου 2023.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  5. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13510929v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jo2011631567. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  9. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000400624. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  10. 10,0 10,1 10,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/72843. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  11. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000400624. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  12. 12,0 12,1 Kusseff, M. (1950). Elin Pelin (Dimiter Ivanov). The Slavonic and East European Review, σ. 542-544.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 Pinto, V. (1962). Elin Pelin (1878-1949): Humanist of Shopsko. The Slavonic and East European Review, 41 (96), σ. 158-181.
  14. Mary C. Neuburger (2013) Balkan Smoke: Tobacco and the Making of Modern Bulgaria
  15. Moser, Charles A, Bulgarian Literature 1944-1969 The Literary Review16.2 (Winter 1972) σ. 149.
  16. Konstantinova, Bulgarian children's literature Bozhanka Bookbird 40.1 (Jan 2002) 20-23.
  17. Peter France, (2000) The Oxford Guide to Literature in English Translation σ.194

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ιστορία της Βουλγαρικής Λογοτεχνίας, Zarev Pantelei, Σιαπέρα Κ. (μετάφραση), Εκδόσεις Δωδώνη 2015, ISBN 13 9789605580711

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]