Ωτ-Αλπ

Ωτ-Αλπ
; Σημαία	; Έμβλημα
	; Σφραγίδα
	;
Διοίκηση
Χώρα	Γαλλία
Περιοχή	Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή
Δημιουργία νομού	4 Μαρτίου 1790
Πρωτεύουσα	Γκαπ
Υπονομαρχία	Μπριανσόν
Πρόεδρος του Γενικού Συμβουλίου	Ζαν-Μαρί Μπερνάρ (LR)
Νομάρχης	Μαρτίν Κλαβέλ
Κωδικός νομού	05
ISO 3166-2	FR-05
Κωδικός NUTS	FR822
Δημογραφία
Πληθυσμός	140.976 (1 Ιανουαρίου 2021)
Πυκνότητα	25 κάτοικοι/km²
Δεδομένα
Έκταση	5.549 km²
Υψόμετρο	1.665 μέτρα
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα); UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Υποδιαιρέσεις
Διαμερίσματα	2
Εκλογικές περιφέρειες	2
Καντόνια	15
Διακοινοτικότητες	8
Κοινότητες	162
Ιστότοπος
	https://www.hautes-alpes.gouv.fr/ και https://www.hautes-alpes.fr/
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα

Συντεταγμένες: 44°40′N 6°20′E / 44.667°N 6.333°E / 44.667; 6.333

Οι Ωτ-Αλπ (γαλλικά: Hautes-Alpes) είναι νομός της περιοχής Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή, στη νοτιοανατολική Γαλλία, στα σύνορα με την Ιταλία.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών (INSEE) και το Ταχυδρομείο του αποδίδουν τον κωδικό 05.

Ο νομός αποτελείται κυρίως από ορεινή περιοχή. Έχει πρωτεύουσα το Γκαπ, που είναι πρωτεύουσα νομού της Γαλλίας με το μεγαλύτερο υψόμετρο. Στα ανατολικά του νομού βρίσκεται η υψηλότερη κοινότητα της Ευρώπης, το Σαιν-Βεράν στα 2.042 μέτρα.

Οι κάτοικοι των Ωτ-Αλπ αναφέρονται ως Ω-Αλπέν.^[5]

Γεωγραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός Ωτ-Αλπ ανήκει στη διοικητική περιοχή Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή. Έχει έκταση 6.925 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Διοικητικά αποτελείται από 2 διαμερίσματα και περιλαμβάνει 164 κοινότητες. Ο πληθυσμός του νομού είναι 141.107 κάτοικοι (στην απογραφή του 2016).

Πρωτεύουσα είναι το Γκαπ και κυριότερες κοινότητες η υπονομαρχία Μπριανσόν, και οι Εμπρέν, Λαράνι και Βεν.

Βρίσκεται στις Γαλλικές Άλπεις περιλαμβάνοντας τμήμα της οροσειράς των Εκρέν, της οροσειράς Σαμπσώρ, του Ντεβολουί και των Κερά. Στα νοτιοδυτικά, το ανάγλυφο χαμηλώνει και σχηματίζεται η περιοχή Γκαπανσαί (Προάλπεις).

Συνορεύει με τους νομούς: στα νότια με Αλπ-ντε-Ωτ-Προβάνς, στα δυτικά με το νομό Ντρομ και στα βόρεια με τους νομούς Ιζέρ και Σαβοΐα. Στα ανατολικά συνορεύει με τη Μητροπολιτική Πόλη του Τορίνο και την επαρχία Κούνεο της περιοχή του Πεδεμοντίου της Ιταλίας.

Είναι ένας πολύ ορεινός νομός, ο υψηλότερος κατά μέσο όρο στη Γαλλία με το υψηλότερο μέσο υψόμετρο, καθώς περισσότερο από το ένα τρίτο της επιφάνειας υπερβαίνει τα 2.000 μέτρα. Το υψόμετρο κυμαίνεται από 470 μέτρα στην κοινότητα Ριμπιέ στην κοιλάδα του ποταμού Μπυές έως 4.102 μέτρα στην κορυφή της οροσειράς των Εκρέν (Μπαρ ντεζ Εκρέν, δεύτερη υψηλότερη κορυφή στη Γαλλία μετά το Μον Μπλαν). Είναι επίσης ο νομός με το υψηλότερο οδικό δίκτυο, με μέσο υψόμετρο περίπου 1000 μέτρα. Υπάρχει επίσης η υψηλότερη κοινότητα στη Γαλλία, το Σαιν-Βεράν, χωριό που βρίσκεται σε υψόμετρο 2.042 μέτρα. Το Γκαπ έχει το μεγαλύτερο υψόμετρο πρωτεύουσας νομού της Γαλλίας (740 μ.) και είναι μία από τις υψηλότερες πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στα βορειοανατολικά του Μπριανσόν, το πέρασμα Μονζενέβρ αποτελεί ορεινή διάβαση προς την Ιταλία.

Ο νομός περιλαμβάνει πολλά ποτάμια: Ντυράνς, Ντρακ, Μπυές, Κλαρέ, Γκιλ, Γκιζάν, Σεβεραίς, Ρομάνς. Επιπλέον, έχει μια τεράστια λίμνη 28,2 τετρ. χιλιομέτρων, τη λίμνη Σερ-Πονσόν που μοιράζεται με το νομό Αλπ-ντε-Ωτ-Προβάνς, με μια κεντρική πόλη: Σαβίν-λε-Λακ.

Το Εθνικό Πάρκο των Εκρέν και το Περιφερειακό φυσικό πάρκο Κερά είναι τα δύο μεγαλύτερα φυσικά καταφύγια στο νομό. Γεωφυσικός χάρτης του νομού.^[6]

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός Ωτ-Αλπ βρίσκεται σε ορεινή περιοχή και το κλίμα που επικρατεί είναι ορεινό. Παρά το δριμύ κλίμα που επικρατεί, και σαν συνέπεια της μεσογειακής επιρροής και της αδύναμης επιρροής των ωκεάνιων βροχοπτώσεων, η ετήσια ηλιοφάνεια είναι μεγαλύτερη από 2.300 ώρες ή ακόμη και 2.500 ώρες στα σύνορα με τις Αλπ-ντε-Ωτ-Προβάνς. Οι χειμώνες είναι κρύοι σε όλο το νομό και γίνονται δριμύτεροι πάνω από τα 1.200 μέτρα. Τα καλοκαίρια είναι ήπια στα ορεινά και πολύ ζεστά κάτω από τα 1.000 μέτρα. Οι ενδιάμεσες εποχές είναι μεταβλητές.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός Ωτ-Αλπ είναι ένας από τους αρχικά 83 νομούς (πλέον 101) που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης στις 4 Μαρτίου 1790, σύμφωνα με το νόμο της 22ας Δεκεμβρίου 1789, με την κατάργηση των παλαιών επαρχιών.

Δημιουργήθηκε από το νοτιοανατολικό τμήμα της επαρχίας Ντωφινέ και το βόρειο τμήμα της επαρχίας Προβηγκία και χωρίστηκε στα τέσσερα διαμερίσματα: Μπριανσόν, Εμπρέν, Γκαπ και Σερ με 39 καντόνια. Πρωτεύουσα αρχικά ήταν η κοινότητα Σορζ, ωστόσο, η διοίκηση άλλαξε την ίδια χρονιά. Στις 17 Φεβρουαρίου 1800 με νέα εδαφική μεταρρύθμιση καταργήθηκε το διοικητικό διαμέρισμα Σερ. Μετά τη μεταρρύθμιση της 10ης Σεπτεμβρίου 1926, καταργήθηκε επίσης το διαμέρισμα Εμπρέν.

Δημογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εξαιρετικά ορεινό τοπίο εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τον χαμηλό πληθυσμό του νομού. Ο πληθυσμός, ο οποίος έφτανε τους 120.000 κατοίκους κατά τη δημιουργία του το 1790, παρουσίασε ελάχιστες αλλαγές κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Ήταν ακόμη πάνω από 100.000 την παραμονή του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, ο οποίος επηρέασε βαθιά τη δημογραφία του νομού, όπως και ολόκληρο τον πληθυσμό της Γαλλίας. Ο πληθυσμός στη συνέχεια παρέμεινε στάσιμος μεταξύ 85.000 και 90.000 κατοίκων για μερικές δεκαετίες. Στη δεκαετία του 1960 άρχισε να αυξάνεται, χάρη σε μια οικονομία ενισχυμένη από την ανάπτυξη του τουρισμού, από 87.436 κατοίκους το 1962 σε 121.419 το 1999. Αυτή η ανάπτυξη έχει ωφελήσει κυρίως την πόλη Γκαπ και τις πόλεις και χωριά των κύριων κοιλάδων, αλλά η απομάκρυνση του πληθυσμού των πιο ορεινών περιοχών (με την πιο δύσκολη πρόσβαση) δεν μπόρεσε να αντισταθμιστεί.

Διοικητική διαίρεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός Ωτ-Αλπ χωρίζεται σε 2 διοικητικά διαμερίσματα, 15 καντόνια και 162 κοινότητες:

Διαμέρισμα	Καντόνια	Κοινότητες	Πληθυσμός Απογραφή 2016	Έκταση χμ²	Πυκνότητα Κάτ./χμ²	Κωδ. INSEE
Μπριανσόν	4	36	35.266	1.896,09	19	051
Γκαπ	11	126	105.841	3.389,70	31	052
Σύνολο νομού	15	162	141.107	5.527,84	26	05

Πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κυριότερες κοινότητες του νομού Ωτ-Αλπ είναι:

Πόλη	Πληθυσμός (2016)	Διαμέρισμα
Γκαπ	40.805	Γκαπ
Μπριανσόν	11.950	Μπριανσόν
Εμπρέν	6.174	Γκαπ
Λαράνι-Μοντεγκλέν	3.485	Γκαπ
Βεν	3 161	Γκαπ

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οικονομία του νομού Ωτ-Αλπ βασίζεται κυρίως στον τριτογενή τομέα, στον τομέα της αναψυχής και της ορεινής βιομηχανίας, καθώς και στην τουριστική και θερινή δραστηριότητα. Σημαντικό μέρος της οικονομικής δραστηριότητας βασίζεται στη γεωργία και την κτηνοτροφία με εκτροφή προβάτων και βοοειδών. Βιομηχανικές μονάδες μικρής έκτασης είναι συγκεντρωμένες στις κοινότητες Γκαπ και Μπριανσόν. Μονάδες υδροηλεκτρικής ενέργειας έχουν εγκατασταθεί στους ποταμούς Ντυράνς και Ντρακ. Τέλος, ο νομός προσπαθεί να αναπτύξει έναν αεροναυτικό τομέα, με την εφαρμογή ενός μηχανισμού οικονομικής ανάπτυξης, ιδιαίτερα στο πλαίσιο του Αεροδρομίου Γκαπ-Ταλάρ.^[7]

Τουρισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τουρισμός είναι η κύρια οικονομική δραστηριότητα του νομού. Το μερίδιο της απασχόλησης στον τομέα του τουρισμού είναι πολύ σημαντικό, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 15% της συνολικής μισθωτής απασχόλησης.

Ο τουριστικός κλάδος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το σκι το χειμώνα. Το καλοκαίρι το αλπικό τοπίο και πολλές υπαίθριες δραστηριότητες προσελκύουν επισκέπτες από όλη την Ευρώπη (ιστιοπλοΐα, πεζοπορία, αναρρίχηση και εναέρια αθλήματα). Ο Ποδηλατικός Γύρος της Γαλλίας περνά από το νομό και προσελκύει πολλούς φανατικούς της ποδηλασίας για να παρακολουθήσουν τον αγώνα.

Υπάρχουν μεγάλα χιονοδρομικά κέντρα, όπως το Σερ Σεβαλιέ με έκταση 250 χιλιομέτρων, τα Βαρς, Ριζούλ, Μονζενέβρ, Ορσιέρ, Λα Γκραβ,και πολλά άλλα.

Η οροσειρά των Εκρέν με το Εθνικό πάρκο των Εκρέν και η προστατευόμενη περιοχή Κερά με το Περιφερειακό φυσικό πάρκο Κερά είναι προνομιακές τοποθεσίες για ορειβασία και πεζοπορία στα ψηλά και μεσαίου ύψους βουνά. Πολλές άλλες φυσικές περιοχές του νομού κατατάσσονται σε περιοχές Natura 2000 και είναι φυσικά καταφύγια.

Το Περιφερειακό πάρκο των Μπαρονί της Προβηγκίας, το οποίο μοιράζεται ο νομός με τον νομό Ντρομ, προσφέρει επίσης ευκαιρίες για τουρισμό στα βουνά (αναρρίχηση, ελεύθερη πτήση, πεζοπορία) στο δυτικό τμήμα του νομού.

Ο ποταμός Ντυράνς και οι κύριοι παραπόταμοί του προσφέρουν πολλές ευκαιρίες για ράφτινγκ και άλλα σπορ.

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός έχει μια πολιτιστική κληρονομιά που ποικίλλει ανάλογα με τη γεωγραφική θέση. Η αρχιτεκτονική κληρονομιά περιλαμβάνει κυρίως οχυρωμένες τοποθεσίες, όπως του Μπριανσόν, το κάστρο του Κερά ή του Μον-Ντωφέν, τμήμα των Οχυρώσεων του Βωμπάν.

Υπάρχουν επίσης τα κάστρα του Μονμώρ,^[8] του Ταλάρ^[9] και του Πικοντάλ που έχουν ταξινομηθεί ως Ιστορικά Μνημεία. Είναι ανοιχτά για επισκέψεις από το κοινό καθώς και για παρουσιάσεις, συναυλίες και άλλες δραστηριότητες.

Ο νομός Ωτ-Αλπ χαρακτηρίζεται από την ποιότητα και τον αριθμό των τοιχογραφιών και των ηλιακών ρολογιών, μερικά από τα οποία είναι πολύ παλιά.^[10]