Τζίμι Κάρτερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τζίμι Κάρτερ
Jimmy Carter
Το προεδρικό πορτρέτο του Κάρτερ.
39ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών
Περίοδος
20 Ιανουαρίου 1977 – 20 Ιανουαρίου 1981
ΑντιπρόεδροςΟυόλτερ Φ. Μοντέιλ
ΠροκάτοχοςΤζέραλντ Φορντ
ΔιάδοχοςΡόναλντ Ρήγκαν
76ος Κυβερνήτης της Τζόρτζια
Περίοδος
12 Ιανουαρίου 1971 – 14 Ιανουαρίου 1975
ΑναπληρωτήςΛέστερ Μάντοξ
ΠροκάτοχοςΛέστερ Μάντοξ
ΔιάδοχοςΤζωρτζ Μπάσμπι
Μέλος της Γερουσίας της
Τζόρτζια
από την 14η Περιφέρεια
Περίοδος
14 Ιανουαρίου 1963 – 10 Ιανουαρίου 1967
ΠροκάτοχοςΝέα περιφέρεια
ΔιάδοχοςΧιου Κάρτερ
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση1 Οκτωβρίου 1924 (1924-10-01) (99 ετών), Πλέινς, Τζόρτζια, ΗΠΑ
ΕθνότηταΑμερικανός
Πολιτικό κόμμαΔημοκρατικό
ΣύζυγοςΡόζαλιν Σμιθ (ν. 1946; πέθανε 2023)
ΠαιδιάΤζακ Κάρτερ
Έιμι Κάρτερ
Τζέιμς Κάρτερ[1]
Ντόνελ Κάρτερ[1]
ΣπουδέςGeorgia Southwestern State University
Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Τζόρτζια
United States Naval Academy (έως 1946)
Union College (από 1953)
ΒραβεύσειςΒραβείο Νόμπελ Ειρήνης
Grand-croix de l'Ordre de la Couronne
ΘρήσκευμαΒαπτιστής[2]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Τζέιμς Ερλ «Τζίμι» Κάρτερ (αγγλικά: James Earl "Jimmy" Carter Jr, 1 Οκτωβρίου 1924) είναι Αμερικανός πολιτικός, που υπηρέτησε ως 39ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών από το 1977 έως το 1981. Είναι μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος. Παραλήπτης του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης το 2002, είναι ο μόνος Πρόεδρος των ΗΠΑ που έλαβε αυτό το βραβείο αφότου άφησε το αξίωμα του.

Προτού γίνει Πρόεδρος, ο Κάρτερ υπηρέτησε ως αξιωματούχος του Ναυτικού των ΗΠΑ, ήταν αγρότης, υπηρέτησε δύο θητείες ως Πολιτιειακός Γερουσιαστής στην Τζόρτζια (1963-1967) και μία ως Κυβερνήτης της Τζόρτζια (1971–1975).[3]

Ως Πρόεδρος, ο Κάρτερ δημιούργησε δύο νέα κυβερνητικού επιπέδου υπουργεία (στα αγγλικά των ΗΠΑ ονομάζoνται departments, δηλαδή τμήματα): το Υπουργείο Ενέργειας και το Υπουργείο Εκπαίδευσης. Εγκαθίδρυσε μια εθνική ενεργειακή πολιτική που περιελάμβανε τη διατήρηση, τον έλεγχο των τιμών, και τις νέες τεχνολογίες. Στα εξωτερικά ζητήματα, ο Κάρτερ επεδίωξε τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ, τις Συνθήκες του Καναλιού του Παναμά, τον δεύτερο γύρο των Συνομιλιών Περιορισμού Στρατηγικών Όπλων (SALT II), και επέστρεψε τη Ζώνη του Καναλιού του Παναμά στον Παναμά.

Σε όλη την καριέρα του, ο Κάρτερ επίμονα έδινε έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ανέλαβε το αξίωμα του σε περίοδο διεθνούς στασιμοπληθωρισμού, ο οποίος παρέμεινε σε όλη τη θητεία του. Το τέλος της προεδρικής του θητείας σημαδεύτηκε από την Ιρανική κρίση ομηρίας του 1979-1981, την ενεργειακή κρίση του 1979, το πυρηνικό ατύχημα του Νησιού των Τριών Μιλίων, τη Σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν (στο τέλος του 1979), το μποϋκοτάζ των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας του 1980 από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών και την έκρηξη του όρους Αγία Ελένη του 1980.

Μέχρι το 1980, η δημοτικότητα του Κάρτερ είχε διαβρωθεί. Επιβίωσε από μια προκριματική αναμέτρηση ενάντια στον Τεντ Κέννεντι για το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος στις εκλογές του 1980, αλλά έχασε με σημαντική διαφορά στις γενικές εκλογές από τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο Ρόναλντ Ρέιγκαν. Στις 20 Ιανουαρίου 1981, λεπτά μετά τη λήξη της θητείας του Κάρτερ, οι 52 Αμερικανοί αιχμάλωτοι στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη ελευθερώθηκαν, τερματίζοντας την 444-ήμερη κρίση ομηρίας στο Ιράν.[4]

Αφότου άφησε το αξίωμα του, ο Κάρτερ και η σύζυγος του Ρόζαλιν ίδρυσαν το κέντρο Κάρτερ το 1982,[5] μία μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική οργάνωση που λειτουργεί για την προαγωγή των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Έχει ταξιδέψει εκτεταμένα για να διεξάγει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, να είναι παρατηρητής εκλογών, και να προάγει την πρόληψη ασθενειών και την εκρίζωση τους στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο Κάρτερ είναι πρόσωπο κλειδί στην επιχείρηση Καταφύγιο για την Ανθρωπότητα (Habitat for Humanity),[6] και επίσης παραμένει ιδιαίτερα ενεργός στην Παλαιστινιακή Διένεξη. Τον Μάρτιο 2012, δύο μήνες πριν ο πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα ανακοινώσει ότι είναι υπέρ του γάμου των ομοφυλοφίλων, ο Κάρτερ δήλωσε πως είναι υπέρ του να επιτρέπεται να παντρεύονται τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια.

Πρώιμος βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζίμμυ Κάρτερ (περίπου 13 ετών) και ο σκύλος του, Μπόζο, το 1937.

Ο Τζέημς Ερλ Κάρτερ ο Νεότερος, γεννήθηκε στο Wise Sanitarium[7] στις 1 Οκτωβρίου 1924, στη μικρή πόλη της νοτιοδυτικής Τζόρτζια Πλέινς, κοντά στο Αμέρικους. Πρώτος πρόεδρος που γεννήθηκε σε νοσοκομείο,[8] είναι ο μεγαλύτερος από τέσσερα παιδιά του Τζέιμς Ερλ Κάρτερ και της Μπέσσι Λίλιαν Γκόρντυ. Ο πατέρας του ήταν ένας επιφανής επιχειρηματίας στην κοινότητα και η μητέρα του ήταν μια εγγεγραμμένη νοσοκόμα.

Ο Κάρτερ κατάγεται από μετανάστες από τη νότια Αγγλία (ο πρόγονος από την πλευρά του πατέρα του έφθασε στις Αμερικανικές Αποικίες το 1635),[9] και η οικογένεια του έχει ζήσει στην πολιτεία της Τζόρτζια αρκετές γενεές. Ο Κάρτερ έχει καταγεγραμμένους προγόνους που πολέμησαν στην Αμερικανική Επανάσταση, και είναι μέλος της Γιοι της Αμερικανικής Επανάστασης.[10] Ο προπάππος του Κάρτερ, στρατιώτης Λ.Μπ. Ουόκερ Κάρτερ (1832–1874), υπηρέτησε στον Στρατό των Συνομόσπονδων Πολιτειών.[11]

Ο Κάρτερ ήταν προικισμένος μαθητής ο οποίος πάντα είχε ευαρέσκεια στο διάβασμα. Την περίοδο που παρακολουθούσε το Σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης του Πλέινς (Plains High School), ήταν επίσης αστέρας στην καλαθοσφαίριση. Επηρεάστηκε αρκετά από μια δασκάλα του στο γυμνάσιο, την Τζούλια Κόλμαν (1889–1973). Ενώ ήταν στη μέση εκπαίδευση ήταν στην Future Farmers of America, η οποία αργότερα άλλαξε το όνομά της σε National FFA Organization, υπηρετώντας ως Γραμματέας του Τμήματος FFA του Πλέινς.[12]

Ο Κάρτερ είχε τρία νεότερα αδέλφια: τις αδελφές του Γκλόρια Κάρτερ Σπαν (1926–1990) και Ρουθ Κάρτερ Στάπλετον (1929–1983), και τον αδελφό του Ουίλλιαμ Άλτον "Μπιλ" Κάρτερ (1937–1988). Κατά την Προεδρία του Κάρτερ, ο Μπίλυ ήταν συχνά στην επικαιρότητα, συνήθως σε όχι κολακευτικές ειδήσεις.[13]

Νυμφεύθηκε τη Ρόζαλιν Σμιθ το 1946· έχουν τέσσερα παιδιά.

Είναι πρώτος εξάδελφος του πολιτικού Χιου Κάρτερ και μακρινός εξάδελφος του ιδρυτή της Motown Μπέρρυ Γκόρντυ (νεότερου) από την πλευρά της μητέρας του, και εξάδελφος του Τζουν Κάρτερ Κας.[14]

Κυβερνήτης της Τζόρτζια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κάρτερ ορκίσθηκε 76ος Κυβερνήτης της Τζόρτζια στις 12 Ιανουαρίου 1971 και διατήρησε αυτή τη θέση για μια θητεία, μέχρι τις 14 Ιανουαρίου 1975. Οι Κυβερνήτες της Τζόρτζια δεν επιτρεπόταν να διαδεχθούν τον εαυτό τους εκείνη την εποχή. Ο προκάτοχος του ως Κυβερνήτη, ο Λέστερ Μάντοξ, έγινε Αναπληρωτής Κυβερνήτης. Ο Κάρτερ και ο Μάντοξ βρήκαν λίγο κοινό τόπο κατά τα τέσσερα έτη υπηρεσίας τους, φιλονικώντας συχνά δημοσίως μεταξύ τους.[15][16]

Πολιτική των πολιτικών δικαιωμάτων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κάρτερ διακήρυξε στον εναρκτήριο λόγο του ότι ο φυλετικός διαχωρισμός είχε λήξει, και ότι δεν είχε πλέον θέση στο μέλλον της πολιτείας, όντας ο πρώτος εκλεγμένος αξιωματούχος στον Βαθύ Νότο που είπε κάτι τέτοιο δημοσίως.[17] Μετά, ο Κάρτερ διόρισε πολλούς Αφροαμερικανούς σε πολιτειακά συμβούλια και αξιώματα. Συχνά απεκαλείτο ένας από τους "Νέους Νότιους Κυβερνήτες"- οι οποίοι ήταν πολύ μετριοπαθέστεροι από τους προκατόχους τους, και υποστηρικτές της φυλετικής ισοτιμίας και της επέκτασης των πολιτικών δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών.

Έκτρωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρότι "προσωπικά αντίθετος" με την έκτρωση, μετά τη σημαδιακή απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ Ρόι εναντίον Ουέιντ του 1973 (με αριθμό 410 US 113) ο Κάρτερ υποστήριξε τη νομιμοποιημένη έκτρωση.[18] Δεν υποστήριξε αυξημένη ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για τις υπηρεσίες έκτρωσης ως πρόεδρος και δέχθηκε κριτική από την Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών για το ότι δεν έκανε αρκετά για να βρει εναλλακτικές.[19]

Μεταρρυθμίσεις της πολιτειακής κυβέρνησης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κάρτερ βελτίωσε την αποδοτικότητα της κυβέρνησης συγχωνεύοντας περίπου 300 πολιτειακές υπηρεσίες σε 30 υπηρεσίες. Ένας από τους βοηθούς του αργότερα ανέφερε ότι ο Κυβερνήτης Κάρτερ "ήταν ακριβώς εκεί με εμάς, εργαζόμενος πολύ σκληρά, ερευνώντας πολύ βαθιά σε κάθε μικρό πρόβλημα. Ήταν το πρόγραμμα του και εργάσθηκε σε αυτό τόσο σκληρά όσο κανείς, και το τελικό προϊόν ήταν επιφανώς δικό του." Επεδίωξε επίσης μεταρρυθμίσεις μέσω του νομοθετικού σώματος, παρέχοντας ίση πολιτειακή βοήθεια σε σχολεία στις πλούσιες και τις φτωχές περιοχές της Τζόρτζια, ίδρυσε κοινοτικά κέντρα για τα διανοητικά ανάπηρα παιδιά, και αύξησε τα εκπαιδευτικά προγράμματα για τους κατάδικους. Ο Κάρτερ υπερηφανευόταν για ένα πρόγραμμα που παρουσίασε για τον διορισμό των δικαστών και των πολιτειακών κυβερνητικών αξιωματούχων. Υπό αυτό το πρόγραμμα, όλοι αυτοί οι διορισμοί βασίζονταν στην αξία, παρά στην πολιτική επιρροή.[20][21]

Αντιπροεδρικές φιλοδοξίες το 1972[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1972, καθώς ο Γερουσιαστής των ΗΠΑ Τζορτζ ΜακΓκόβερν της Νότια Ντακότα έκανε εκστρατεία για το Δημοκρατικό χρίσμα για Πρόεδρος, ο Κάρτερ συγκάλεσε μια συνέντευξη επικαιρότητας στην Ατλάντα για να προειδοποιήσει ότι ο ΜακΓκόβερν ήταν μη εκλέξιμος. Ο Κάρτερ έκρινε τον ΜακΓκόβερν ως πολύ φιλελεύθερο στην εξωτερική και εσωτερική πολιτική, αλλά όταν το χρίσμα δόθηκε τελικά στον ΜακΓκόβερν, ο Κάρτερ προσπάθησε να γίνει ο υποψήφιος αντιπρόεδρος του.

Κατά το Δημοκρατικό Εθνικό Συνέδριο 1972 υποστήριξε την υποψηφιότητα του Γερουσιαστή Χένρι Μ. Τζάκσον της Ουάσινγκτον.[22] Ο Κάρτερ έλαβε 30 ψήφους στο Δημοκρατικό Εθνικό Συνέδριο στη χαοτική ψηφοφορία για τον Αντιπρόεδρο. Ο Μακ Γκόβερν πρόσφερε το χρίσμα στον Ριούμπιν Άσκιου, από τη γειτονική Φλόριντα και έναν από τους "νέους νότιους κυβερνήτες", αλλά εκείνος αρνήθηκε.

Θανατική ποινή και εγκληματικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αφότου το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανέτρεψε τον νόμο περί θανατικής ποινής της Τζόρτζα το 1972, ο Κάρτερ γρήγορα πρότεινε η πολιτειακή νομοθεσία να αντικαταστήσει τη θανατική ποινή με ισόβια φυλάκιση (μια επιλογή που προηγουμένως δεν υπήρχε).[23]

Όταν το νομοθετικό σώμα της Τζόρτζια πέρασε ένα νόμο για τη θανατική ποινή, ο Κάρτερ, αν και εξέφρασε επιφυλάξεις για τη συνταγματικότητα του,[24] υπέγραψε νέα νομοθεσία στις 28 Μαρτίου 1973[25] που επέτρεπε τη θανατική ποινή για τον φόνο, τον βιασμό και άλλα αδικήματα, και να εφαρμοσθούν δικαστικές διαδικασίες που συμμορφώνονταν με τις μόλις ανακοινωθείσες συνταγματικές απαιτήσεις. Το 1976, το Ανώτατο Δικαστήριο υποστήριξε τη νέα εφαρμογή της θανατικής ποινής στη Τζόρτζια για το αδίκημα του φόνου. Στην υπόθεση Κόκερ εναντίον Τζώρτζια, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η θανατική ποινή ήταν αντισυνταγματική στο να εφαρμοσθεί για το βιασμό.

Πολλοί στην Αμερική εξοργίσθηκαν από την καταδίκη σε ισόβια του Ουίλλιαμ Κάλλεϋ στο Φορτ Μπέννινγκ για τον ρόλο του στη Σφαγή του Μι Λάι· ο Κάρτερ θέσπισε την Ημέρα του Αμερικανού Μαχόμενου Άνδρα (American Fighting Man's Day) και ζήτησε από τους πολίτες της Τζόρτζια να οδηγούν επί μια εβδομάδα με αναμμένα τα φώτα προς υποστήριξη του Κάλλεϋ.[26] Ο κυβερνήτης της Ιντιάνα ζήτησε όλες οι πολιτειακές σημαίες να κυματίζουν μεσίστιες για τον Κάλλεϋ, και οι κυβερνήτες της Γιούτα και του Μισισίπι επίσης διαφώνησαν με την ετυμηγορία.[26]

Παρά την πρότερη υποστήριξη του, ο Κάρτερ σύντομα έγινε πολέμιος της θανατικής ποινής, και κατά τη διάρκεια Προεδρικών εκστρατειών (όπως του προηγούμενου υποψηφίου Τζορτζ ΜακΓκόβερν και των δύο επόμενων υποψηφίων, του Ουόλτερ Μοντέιλ και του Μάικλ Δουκάκης), αυτό φάνηκε.[27] Ο Κάρτερ είναι γνωστός για τη δημόσια αντίθεση του στη θανατική ποινή σε όλες τις μορφές της· στη διάλεξη του κατά την παραλαβή του Βραβείου Νόμπελ, ζήτησε την απαγόρευση της θανατικής ποινής.[28]

Διορισμός στην αμερικανική γερουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρίτσαρντ Ράσσελ, νεότερος, τότε Αναπληρωτής πρόεδρος της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών, πέθανε εν ενεργεία στις 21 Ιανουαρίου 1971. Ο Κάρτερ, μόλις εννέα ημέρες μετά την έναρξη της θητείας του ως κυβερνήτη, διόρισε τον πρόεδρο του πολιτειακού Δημοκρατικού Κόμματος Ντέιβιντ Χ. Γκάμπρελ για να αναπληρώσει την ημιτελή θητεία του Ράσσελ στη Γερουσία την 1η Φεβρουαρίου.[29] Ο Γκάμπρελ ηττήθηκε στον επόμενο Δημοκρατικό προκριματικό από τον πιο συντηρητικό Σαμ Ναν.

Άλλες δραστηριότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1973, ενώ ήταν Κυβερνήτης της Τζόρτζια, ο Κάρτερ αρχειοθέτησε μια αναφορά για το περιστατικό με ΑΤΙΑ που του έτυχε το 1969 στο Διεθνές Γραφείο ΑΤΙΑ (International UFO Bureau) στην Οκλαχόμα Σίτι.[30][31][32] Το 2007 ο Κάρτερ δήλωσε ότι δεν θυμόταν γιατί κατέθεσε αυτή την αναφορά και ότι πιστεύει ότι το έκανε μόνο επειδή του το ζήτησε ένα από τα παιδιά του. Επίσης δήλωσε ότι δεν πιστεύει ότι ήταν εξωγήινο διαστημικό σκάφος, αλλά μάλλον ήταν πιθανώς ένα είδος στρατιωτικού πειράματος που διεξαγόταν από μια παρακείμενη στρατιωτική βάση.[33]

Ο Κάρτερ εμφανίσθηκε ως πρώτος καλεσμένος του απογεύματος σε ένα επεισόδιο του σόου παιχνιδιών What's My Line in 1974, υπογράφοντας ως "X", από φόβο μήπως το όνομα του προδώσει το επάγγελμά του. Αφότου το επάγγελμά του προσδιορίσθηκε στην έβδομη από δέκα ερωτήσεις από τον Τζιν Σάλιτ, μίλησε σχετικά με την εισαγωγή παραγωγής ταινιών στην πολιτεία της Τζόρτζια, αναφέροντας το Deliverance, και το τότε ακόμη ακυκλοφόρητο The Longest Yard.

Το 1974, ο Κάρτερ ήταν πρόεδρος των κογκρεσιακών εκστρατειών και των κυβερνητικών εκστρατειών της Εθνικής Δημοκρατικής Επιτροπής.

Προεδρική εκστρατεία του 1976[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο εκλογικός χάρτης της εκλογής του 1976

Όταν ο Κάρτερ εισήλθε στους προεδρικούς προκριματικούς του Δημοκρατικού Κόμματος το 1976, θεωρείτο ότι είχε μικρή πιθανότητα εναντίον εθνικά πιο διάσημων πολιτικών. Είχε αναγνώριση ονόματος μόνο 2%. Όταν είπε στην οικογένεια του την πρόθεσή του να διαγωνιστεί για Πρόεδρος, η μητέρα του ρώτησε, "Πρόεδρος τίνος;" Το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ ήταν ακόμη φρέσκο στο μυαλό των ψηφοφόρων, και έτσι η θέση του ως αουτσάιντερ, μακριά από την Ουάσινγκτον, Π.Κ., έγινε ένα προσόν. Το κεντρικό σημείο της πλατφόρμας της εκστρατείας του ήταν η κυβερνητική αναδιοργάνωση.

Ο Κάρτερ και ο Πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ συζητούν στο Θέατρο Γουόλνατ Στριτ στη Φιλαδέλφεια.

Ο Κάρτερ έγινε το φαβορί νωρίς με τη νίκη του στους προκριματικούς της Αϊόβα και του προκριματικοί του Νιου Χάμσαϊρ. Χρησιμοποίησε μια στρατηγική δύο σκελών: Στον Νότο, ο οποίος σιωπηρά είχε συνταχθεί με τον Τζορτζ Ουάλλας της Αλαμπάμα, ο Κάρτερ διαγωνίσθηκε ως μετριοπαθής ντόπιος. Όταν η δύναμη του Ουάλλας εξαντλήθηκε, ο Κάρτερ σάρωσε την περιοχή. Στον Βορρά, ο Κάρτερ απευθύνθηκε κυρίως σε συντηρητικούς Χριστιανούς και αγροτικούς ψηφοφόρους και είχε μικρή πιθανότητα να κερδίσει την πλειοψηφία στις περισσότερες πολιτείες. Κέρδισε αρκετές Βόρειες πολιτείες κτίζοντας το μεγαλύτερο ενιαίο μπλοκ. Η στρατηγική του Κάρτερ επικεντρωνόταν στο να φτάσει σε μια περιοχή προτού ένας άλλος υποψήφιος επεκτείνει την επιρροή του εκεί. Ταξίδεψε πάνω από 50.000 μίλια, επισκέφθηκε 37 πολιτείες, και εκφώνησε πάνω από 200 λόγους προτού οποιοιδήποτε άλλοι υποψήφιοι καν ανακοινώσουν ότι ήταν στην κούρσα.[34] Αρχικά εξοστρακισμένος ως περιφερειακός υποψήφιος, ο Κάρτερ αποδείχθηκε ο μόνος Δημοκρατικός με μια αληθινά εθνική στρατηγική, και τελικά κέρδισε το χρίσμα.

Τα εθνικά μέσα ενημέρωσης ανακάλυψαν και προώθησαν τον Κάρτερ, όπως επισημαίνει ο Λώρενς Σόουπ στο βιβλίο του The Carter Presidency and Beyond (1980).

Αυτό που είχε ο Κάρτερ το οποίο δεν είχαν οι αντίπαλοί του ήταν η αποδοχή και η υποστήριξη τομέων ελίτ των μέσων μαζικής επικοινωνίας. Ήταν η ευνοϊκή κάλυψη του Κάρτερ και της εκστρατείας του που του έδωσαν ένα προβάδισμα, προωθώντας τον ταχύτατα στην κορυφή των δημοσκοπήσεων. Αυτό βοήθησε τον Κάρτερ να κερδίσει καίριες προκριματικές νίκες, επιτρέποντάς του να αναδυθεί από μια ασηρημένη πολιτική μορφή σε εκλεγμένο Πρόεδρο σε ένα βραχύ διάστημα 9 μηνών.

Ο Κάρτερ έδωσε συνέντευξη στον Ρόμπερτ Σέερ του Playboy για την έκδοση του Νοεμβρίου 1976, η οποία κυκλοφόρησε στα καταστήματα δύο εβδομάδες πριν την εκλογή.[35] Παραμένει ο μόνος Αμερικανός πρόεδρος που έδωσε συνέντευξη σε αυτό το περιοδικό.

Μέχρι και τις 26 Ιανουαρίου 1976 ο Κάρτερ ήταν η πρώτη επιλογή μόνο του 4% των Δημοκρατικών υποψηφίων, σύμφωνα με μια δημοσκόπηση της Γκάλοπ. Ωστόσο, στα μέσα Μαρτίου 1976 είχε αναδειχθεί ως πρώτη επιλογή για τους Δημοκρατικούς, ενώ προηγούταν του προέδρου Φορντ για λίγες ποσοστιαίες μονάδες, σύμφωνα με τον Σόουπ.

Επέλεξε τον Γερουσιαστή Ουόλτερ Φ. Μοντέιλ ως συνυποψήφιο. Προέβη σε επιθέσεις προς τον Ουάσινγκτον στις ομιλίες του και προσέφερε μια θρησκευτική αλοιφή για τα τραύματα του έθνους.[36]

Ο Κάρτερ άρχισε τον αγώνα με μια ευμεγέθη διαφορά επί του Φορντ, ο οποίος μπόρεσε να μικρύνει τη διαφορά κατά την πορεία της εκστρατείας, αλλά ήταν ανίκανος να αποτρέψει τον Κάρτερ από το να τον νικήσει οριακά στις 2 Νοεμβρίου 1976. Ο Κάρτερ κέρδισε τη λαϊκή ψήφο με 50,1 % έναντι 48% του Φορντ ενώ έλαβε 297 εκλεκτορικές ψήφους έναντι 240 του Φορντ. Η εκλεκτορική ψήφος ήταν τόσο εγγύς που αν ο Φορντ είχε κερδίσει το Τέξας και το Αρκάνσας (αντί για τον Κάρτερ), ο Φορντ θα είχε κερδίσει την εκλογή. Ο Κάρτερ έγινε ο πρώτος υποψήφιος από τον Βαθύ Νότο που εκλέχθηκε Πρόεδρος μετά την εκλογή του 1848. Ο Κάρτερ κέρδισε λιγότερες πολιτείες από τον Φορντ—23 πολιτείες έναντι 27 για τον ηττημένο Φορντ—αλλά κέρδισε το μεγαλύτερο ποσοστό λαϊκής ψήφου (50,1 %) από κάθε μη εν ενεργεία πρόεδρο μετά τον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, και μόνο μισή εκατοστιαία μονάδα λιγότερο από αυτό με το οποίο θα τον νικούσε ο Ρόναλντ Ρέιγκαν το 1980.

Προεδρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

O Τζίμι Κάρτερ ορκίστηκε Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών στις 20 Ιανουαρίου 1977. Μία από τις πρώτες πράξεις του ως πρόεδρος ήταν να εκδώσει προεδρικό διάταγμα με το οποίο χορηγούνταν αμνηστία σε όλους τους αρνητές στράτευσης του Πολέμου του Βιετνάμ, πολλοί από τους οποίους είχαν καταδικαστεί σε βαριές ποινές κάθειρξης.[37]

Ο Κάρτερ, εκλέχθηκε και επικράτησε επί του εν ενεργεία Προέδρου Τζέραλντ Φορντ το 1976. Η θητεία του ήταν περίοδος συνεχιζόμενου πληθωρισμού και ύφεσης, καθώς και ενεργειακής κρίσης. Στις 7 Ιανουαρίου 1980, ο Κάρτερ υπέγραψε το Law H.R. 5860 aka Public Law 96-185 γνωστό ως The Chrysler Corporation Loan Guarantee Act of 1979 διασώζοντας την Chrysler Corporation και ακύρωσε αυξήσεις των στρατιωτικών πληρωμών κατά τη διάρκεια μιας περιόδου υψηλού πληθωρισμού και κυβερνητικών ελλειμμάτων.

Ενώ προσπάθησε να διευθετήσει τις διάφορες συγκρούσεις στο κόσμο, πιο ορατά στη Μέση Ανατολή καταλήγοντας στην υπογραφή των Συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ, δίνοντας πίσω το Κανάλ του Παναμά και υπογράφοντας τη συνθήκη μείωσης των πυρηνικών όπλων SALT II με τον Σοβιετικό ηγέτη Λεονίντ Μπρέζνιεφ, το τελευταίο έτος της προεδρίας του αμαυρώθηκε από την Ιρανική κρίση των ομήρων, η οποία συνεισέφερε στην ήττα του στην εκστρατεία επανεκλογής του το 1980 ενάντια στον Ρόναλντ Ρήγκαν.

Στην εσωτερική πολιτική, η προεδρία του Κάρτερ σημαδεύτηκε από οικονομική ύφεση στο εσωτερικό των ΗΠΑ, με αυξανόμενες τιμές στασιμοπληθωρισμού, έναν συνδυασμό υψηλού νομισματικού πληθωρισμού, υψηλής ανεργίας και χαμηλού ρυθμού ανάπτυξης. Το έτος 1977 σημαδεύτηκε από την ενεργειακή κρίση, με τον Κάρτερ να υπογράφει τον Αύγουστο του 1977 διάταγμα ίδρυσης του Υπουργείου Ενέργειας.[38] Ο Κάρτερ προσπάθησε να μεταρρυθμίσει την ενεργειακή πολιτική των ΗΠΑ, δίνοντας έμφαση στην αποθήκευση ενεργειακών αποθεμάτων, την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και τον έλεγχο των τιμών. Παρόλα αυτά συνάντησε την αντίδραση του Κογκρέσου, με το οποίο συγκρούστηκε σε πολλές περιπτώσεις. [39] Το 1979 ξέσπασε σοβαρή ενεργειακή κρίση στις ΗΠΑ, με μεγάλη αύξηση των τιμών του πετρελαίου [40], κάτι που είχε ως συνέπεια τη δημιουργία μεγάλης αναταραχής στην αμερικανική αγορά καθώς μεγάλος αριθμός πολιτών έσπευδε να αγοράσει πετρέλαιο για τα οχήματά τους, δημιουργώντας ελλείψεις καυσίμων.

Ο Τζίμμυ Κάρτερ ορκίζεται 39ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών από τον Αρχιδικαστή Ουόρρεν Μπέργκερ, 20 Ιανουαρίου 1977.
Ο Κάρτερ σε συνάντηση με τον σάχη του Ιράν Μοχαμάντ Ρεζά Παχλαβί, στη Τεχεράνη

Ενεργειακή Κρίση των Η.Π.Α.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 18 Απριλίου 1977 ο Κάρτερ εκφώνησε τηλεοπτική ομιλία όπου διακήρυξε ότι η ενεργειακή κρίση στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 ήταν το ηθικό ισοδύναμο του πολέμου.

Προεδρική εκστρατεία 1980[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο εκλεκτορικός χάρτης της εκλογής του 1980

Ο Κάρτερ έγραψε ότι η πιο έντονη και κλιμακούμενη αντιπολίτευση στις πολιτικές του προήλθε από τη φιλελεύθερη πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος, την οποία απέδιδε στη φιλοδοξία του Τεντ Κέννεντι να τον αντικαταστήσει ως πρόεδρος.[41] Ο Κέννεντι, αρχικά υπέρ του σχεδίου υγείας του Κάρτερ, απέσυρε την υποστήριξη του από το νομοθέτημα στα τελευταία επίπεδα· Ο Κάρτερ ισχυρίζεται ότι αυτό έγινε εν αναμονή της υποψηφιότητας του ίδιου του Κέννεντι, και όταν δεν κέρδισε, αυτή η τακτική ανέβαλε την καθολική υγειονομική περίθαλψη για δεκαετίες.[42]

Η εκστρατεία του Κάρτερ για επανεκλογή το 1980 ήταν μία από τις δυσκολότερες, και λιγότερο επιτυχείς, στην ιστορία. Αντιμετώπισε ισχυρές προκλήσεις από τον δεξιό (Ρόναλντ Ρέιγκαν), τον κεντρώο (Τζον Μπ. Άντερσον), και τον αριστερό (Τεντ Κέννεντι). Έπρεπε να διαγωνιστεί ενάντια στην ίδια του την πληγείσα από στασιμοπληθωρισμό οικονομία. Αποξένωσε τους φιλελεύθερους σπουδαστές κολεγίων, οι οποίοι αναμενόταν να είναι η βάση του, επαναφέροντας την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. Ηττήθηκε από τον Ρόναλντ Ρέιγκαν.

Μετά την προεδρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η θητεία του Κάρτερ έληξε στις 20 Ιανουαρίου 1981, όταν τον διαδέχθηκε στο προεδρικό αξίωμα ο Ρόναλντ Ρέιγκαν. Το 1982, ίδρυσε το φιλανθρωπικό ίδρυμα Κέντρο Κάρτερ, που είχε ως σκοπό την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο και την καταπολέμηση μολυσματικών ασθενειών. Ο Κάρτερ διατέλεσε μέλος πολλών επιτροπών παρακολούθησης τήρησης δημοκρατικών διαδικασιών σε εκλογές σε διάφορα κράτη του κόσμου. Το 1994 πραγματοποίησε ένα ταξίδι στη Βόρεια Κορέα, όπου συνάντησε τον ηγέτη της Κιμ Ιλ-σονγκ και διεξήγαγαν συνομιλίες [43]. Το 2002 επισκέφθηκε την Κούβα, με την επίσκεψή του να αποτελεί την πρώτη ενός τόσο υψηλόβαθμου Αμερικανού πολιτικού από το 1959.

Το 2002, ο Κάρτερ τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για το σύνολο του έργου του με το Κέντρο Κάρτερ, ενώ έχει τιμηθεί με πληθώρα άλλων βραβείων. Σήμερα, σε ηλικία 99 ετών ο Κάρτερ είναι ο μακροβιότερος σε ηλικία Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών στην ιστορία, ο μεγαλύτερος εν ζωή πρώην Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και αυτός με τη μακρύτερη συνταξιοδότηση από το προεδρικό αξίωμα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  2. Warner, Greg. «Jimmy Carter says he can 'no longer be associated' with the SBC». Baptist Standard. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2009. He said he will remain a deacon and Sunday school teacher at Maranatha Baptist Church in Plains and support the church's recent decision to send half of its missions contributions to the Cooperative Baptist Fellowship. 
  3. «Jimmy Carter». New Georgia Encyclopedia. Georgia Humanities Council. http://www.georgiaencyclopedia.org/nge/Article.jsp?id=h-676. Ανακτήθηκε στις 2007-12-09.  Αρχειοθετήθηκε 2007-11-18 στο Wayback Machine. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2012. 
  4. «Iran Hostage Crisis ends – History.com This Day in History – 1/20/1981». History.com. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2010. 
  5. «Timeline and History of The Carter Center». The Carter Center. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2010. 
  6. «Jimmy Carter and Habitat for Humanity». Habitat for Humanity Int'l. 
  7. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2012. 
  8. «Jimmy Carter». USA-Presidents.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2012. 
  9. «The Nation: Magnus Carter: Jimmy's Roots». Time. 22 Αυγούστου 1977. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2010. 
  10. «The California Compatriot» (PDF). California Society SAR. Άνοιξη 2007, σελ. 23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-09-28. https://web.archive.org/web/20070928063705/http://www.californiasar.org/images/SpringCompatriot07_R.pdf. Ανακτήθηκε στις 2007-09-04. 
  11. Kenneth Earl Morris (1996). «Jimmy Carter, American Moralist». σελ. 23. 
  12. «National FFA Organization: Prominent Former Members» (PDF). National FFA Organization. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Ιανουαρίου 2012. 
  13. Robert D. Hershey Jr (1988-09-26). «Billy Carter Dies of Cancer at 51; Troubled Brother of a President». New York Times. http://www.nytimes.com/1988/09/26/obituaries/billy-carter-dies-of-cancer-at-51-troubled-brother-of-a-president.html. Ανακτήθηκε στις 2011-07-27. 
  14. Cash, John R. with Patrick Carr. (1997) Johnny Cash, the Autobiography. Harper Collins
  15. Peter Applebome (1990-01-14). «In Georgia Reprise, Maddox on Stump». The New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C0CEFDF143FF937A25752C0A966958260&sec=&spon=&pagewanted=all. Ανακτήθηκε στις 2008-02-13. 
  16. «Race Matters – Lester Maddox, Segregationist and Georgia Governor, Dies at 87». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2012. .
  17. «President Jimmy Carter, still far ahead of his time at Black Journalism Review». Blackjournalism.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2010. 
  18. John-Henry Westen (7 Νοεμβρίου 2005). «Jimmy Carter Using Abortion to Split Support for Republicans?». LifeSiteNews.com. 
  19. Kiron Skinner· Bruce Bueno de Mesquita· Serhiy Kudelia· Condoleezza Rice (2007). The Strategy of Campaigning. University of Michigan Press. ISBN 9780472116270. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2008. 
  20. Hugh S. Sidey (2009-12-26). Carter, Jimmy. World Book Student. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-06-28. https://archive.today/20120628221253/http://photo.pds.org:5005/student/printarticle?id=ar097440. Ανακτήθηκε στις 2012-02-05. 
  21. World Book Encyclopedia (Hardcover) [Jimmy Carter entry]. World Book. Ιανουάριος 2001. ISBN 071660101X. 
  22. Our Campaigns – US President – D Convention Race – July 10, 1972.
  23. Craig Brandon, The Electric Chair: An Unnatural American History, 1999, p. 242.
  24. «Campaign to End the Death Penalty». Nodeathpenalty.org. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2010. 
  25. «State by State Database». Death Penalty Information Center. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2011. 
  26. 26,0 26,1 Frum, David (2000). How We Got Here: The '70s. New York, New York: Basic Books. σελίδες 84–85. ISBN 0-465-04195-7. 
  27. Democrats shift on death penalty – The Boston Globe.
  28. [archives.cnn.com/2002/WORLD/europe/12/10/carter.transcript/ CNN.com – Carter Nobel Peace Prize speech – December 10, 2002].
  29. GAMBRELL, David Henry – Biographical Information.
  30. Martin, Robert Scott (15 Οκτωβρίου 1999). «Celebrities Have Close Encounters, Too». Space.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2004. 
  31. Horvath, Alex (2003-02-07). «Bolinas man's film says we are not alone». San Francisco Chronicle. http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?file=/c/a/2003/02/07/NB128511.DTL&type=printable. Ανακτήθηκε στις 2007-04-16. 
  32. Stenger, Richard (2002-10-22). [archives.cnn.com/2002/TECH/space/10/22/ufo.records/index.html «Clinton aide slams Pentagon's UFO secrecy»]. CNN. archives.cnn.com/2002/TECH/space/10/22/ufo.records/index.html. 
  33. The Skeptics' Guide to the Universe, July 25, 2007 episode.
  34. PBS Amex Jimmy Who?.
  35. "The Playboy Interview: Jimmy Carter." Robert Scheer. Playboy, November 1976, Vol. 23, Iss. 11, pp. 63–86.
  36. American Presidency, Brinkley and Dyer, 2004.
  37. Roessner, L. Amber; Bier, Lindsey M. (2017-07). «Pardon Me, Mr. Carter». Journalism History 43 (2): 86–96. doi:10.1080/00947679.2017.12059169. ISSN 0094-7679. http://dx.doi.org/10.1080/00947679.2017.12059169. 
  38. Carr, Thomas P. (2003). The executive branch, creation and reorganization. New York: Novinka Books. ISBN 1-59033-610-0. 53285866. 
  39. Zelizer, Viviana A. (17 Οκτωβρίου 2010). Fine Tuning the Zelizer View. Princeton University Press. 
  40. National Convenience Stores Incorporated. Hoboken, NJ, USA: John Wiley & Sons, Inc. 12 Σεπτεμβρίου 2015. σελίδες 129–156. 
  41. Carter, JimmyOur Endangered Values: America’s Moral Crisis, p.8, (2005), Simon & Shuster
  42. «Jimmy Carter: My Presidency Was A Success». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2010. 
  43. Creekmore, Marion V. (2006). A moment of crisis : Jimmy Carter, the power of a peacemaker, and North Korea's nuclear ambitions. New York: PublicAffairs. ISBN 1-58648-414-1. 64770907. 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βασικές πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περαιτέρω πληροφορίες:Βιβλιογραφία του Τζίμμυ Κάρτερ

  • Califano, Joseph A., Jr. Governing America: An insider's report from the White House and the Cabinet. 1981
  • Jordan, Hamilton. Crisis: The Last Year of the Carter Presidency. 1982
  • Lance, Bert. The Truth of the Matter: My Life in and out of Politics. 1991

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιογραφικές σελίδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άλλοι σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]