Τα εις εαυτόν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εξώφυλλο μιας αγγλικής έκδοσης του Τα εις εαυτόν του Μάρκου Αυρήλιου το 1811, μετφρ. R. Graves.

Τα εις εαυτόν είναι μια σειρά προσωπικών γραπτών του Μάρκου Αυρήλιου, Ρωμαίου Αυτοκράτορα από το 161 έως το 180 μ.Χ., που καταγράφει τις προσωπικές του σημειώσεις στον εαυτό του και τις ιδέες του για τη στωική φιλοσοφία.

Ο Μάρκος Αυρήλιος έγραψε τα 12 βιβλία του, «Τα εις αυτόν» στην Ελληνιστική κοινή[1] ως πηγή για τη δική του καθοδήγηση και αυτοβελτίωση.[2] Είναι πιθανό ότι μεγάλα τμήματα του έργου γράφτηκαν στο Σίρμιο, όπου πέρασε πολύ χρόνο σχεδιάζοντας στρατιωτικές εκστρατείες από το 170 έως το 180. Κάποια από αυτά γράφτηκαν ενώ βρισκόταν στο Ακουίνκουμ σε εκστρατεία στην Παννονία, επειδή οι εσωτερικές σημειώσεις μας λένε ότι το πρώτο βιβλίο γράφτηκε όταν διεξήγαγε εκστρατεία κατά των Κβάντι στον ποταμό Γκρανόβα (σημερινό Χρον) και το δεύτερο βιβλίο γράφτηκε στο Καρνούντο.

Είναι απίθανο ο Μάρκος Αυρήλιος να σκόπευε ποτέ να δημοσιευθούν τα γραπτά. Το έργο δεν έχει επίσημο τίτλο, επομένως το "Τα εις εαυτόν" είναι ένας από τους πολλούς τίτλους που συνήθως αποδίδονται στη συλλογή. Αυτά τα γραπτά έχουν τη μορφή αποσπασμάτων που ποικίλλουν σε έκταση από μία πρόταση έως μεγάλες παραγράφους. Το κείμενο γραφόταν με βάση τις διαθέσεις του συγγραφέα, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται από απλό, δωρικό ύφος. Σύμφωνα με τον Χέις το βιβλίο ήταν αγαπημένο έργο της Χριστίνας της Σουηδίας, του Φρειδερίκου του Μέγα, του Τζον Στιούαρτ Μιλ, του Μάθιου Άρνολντ, του Γκαίτε, και σημερινών προσώπων όπως ο Ουέν Τσιαμπάο (ο οποίος ισχυρίζεται ότι έχει διαβάσει πάνω από 100 φορές το βιβλίο· ήταν αντιπρόεδρος της Κίνας το 2003-2013) και του Μπιλ Κλίντον.[3] Σύμφωνα με πολλούς σχολιαστές το έργο είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα στην ιστορία της φιλοσοφίας.[4]

Δομή και θέματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ερείπια της αρχαίας πόλης του Ακουίνκουμ, στη σύγχρονη Ουγγαρία - μια τοποθεσία όπου ο Μάρκος Αυρήλιος εργάστηκε στο έργο.

Οι Διαλογισμοί χωρίζονται σε 12 βιβλία που εξιστορούν διαφορετικές περιόδους της ζωής του Αυρήλιου. Κάθε βιβλίο δεν έχει χρονολογική σειρά και δεν γράφτηκε για κανέναν παρά μόνο τον εαυτό του. Το στυλ γραφής που διαπερνά το κείμενο είναι απλοποιημένο, απλό και ίσως αντανακλά τη στωική οπτική του Αυρήλιου για το κείμενο.

Ένα κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι η σημασία της ανάλυσης της κρίσης κάποιου για τον εαυτό και τους άλλους και την ανάπτυξη μιας κοσμικής προοπτικής: [5]

Ο Αυρήλιος υποστηρίζει την εύρεση της θέσης κάποιου στο σύμπαν και βλέπει ότι όλα προήλθαν από τη φύση, και έτσι όλα θα επιστρέψουν σε αυτήν εν καιρώ. Ένα άλλο ισχυρό θέμα είναι η διατήρηση της εστίασης και η διατήρηση της προσοχής χωρίς περισπασμούς, διατηρώντας ταυτόχρονα ισχυρές ηθικές αρχές, όπως «να είσαι καλός άνθρωπος». [6]

Οι στωικές ιδέες του συχνά περιλαμβάνουν την αποφυγή της τέρψης σε αισθητηριακές στοργές, μια δεξιότητα που θα απελευθερώσει έναν άνθρωπο από τους πόνους και τις απολαύσεις του υλικού κόσμου. Ισχυρίζεται ότι ο μόνος τρόπος με τον οποίο ένας άντρας μπορεί να βλάψει τους άλλους είναι να επιτρέψει στην αντίδρασή του να τον κυριεύσει. Μια τάξη ή ο λόγος, δηλαδή ο ορθός λόγος (μια δύναμη η οποία επιτρέπει στον άνθρωπο να λαμβάνει σωστές αποφάσεις και δεν εννοεί μόνο την λογική, την δυνατότητα σκέψης/ομιλίας), διαποτίζει την ύπαρξη. Ο ορθολογισμός και η καθαρότητα επιτρέπουν σε κάποιον να ζήσει σε αρμονία με τον λόγο. Αυτό επιτρέπει σε κάποιον να ξεπεράσει τις λανθασμένες αντιλήψεις για το «καλό» και το «κακό»—πράγματα που βρίσκονται εκτός ελέγχου, όπως η φήμη και η υγεία, είναι (σε αντίθεση με τα πράγματα υπό τον έλεγχο του ανθρώπου) άσχετα και ούτε καλά ούτε κακά.

Ιστορία του κειμένου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεν υπάρχει βέβαιη αναφορά για το έργο μέχρι τις αρχές του 10ου αιώνα. [7] Ο ιστορικός Ηρωδιανός, γράφοντας στα μέσα του 3ου αιώνα, αναφέρει τη λογοτεχνική κληρονομιά του Μάρκου, λέγοντας: «Ασχολούνταν με όλες τις πτυχές της αριστείας και στην αγάπη του για την αρχαία λογοτεχνία δεν υστερούσε σε κανέναν, Ρωμαίο ή Έλληνα. Είναι φανερό από όλα τα λόγια και τα γραπτά του που έχουν φτάσει σε εμάς», ένα απόσπασμα που μπορεί να αναφέρεται στο Τα εις εαυτόν. Η βιογραφία της Αυγούστειας Ιστορίας για τον Αβιδίου Κασσίου που πιστεύεται ότι γράφτηκε τον 4ο αιώνα, αναφέρει ότι πριν ο Μάρκος ξεκινήσει τους Μαρκομανικούς Πολέμους, του ζητήθηκε να δημοσιεύσει τις Αρχές της Φιλοσοφίας του σε περίπτωση που κάτι του συμβεί, αλλά αντ' αυτού «για τρεις μέρες συζητούσε τα βιβλία των Παραγγελμάτων του το ένα μετά το άλλο». [8] Μια αμφίβολη αναφορά γίνεται από τον ρήτορα Θεμίστιο περίπου το 364 μ.Χ. Σε μια προσφώνηση προς τον αυτοκράτορα Ουάλη, για την αδελφική αγάπη, λέει: «Δεν χρειάζεσαι τα παραγγέλματα του Μάρκου.» [9] Μια άλλη πιθανή αναφορά είναι στη συλλογή ελληνικών ποιημάτων γνωστή ως Παλατινή Ανθολογία, ένα έργο που χρονολογείται στον 10ο αιώνα αλλά περιέχει πολύ προγενέστερο υλικό. Η ανθολογία περιέχει ένα επίγραμμα αφιερωμένο στο «Βιβλίο του Μάρκου». Έχει προταθεί ότι αυτό το επίγραμμα γράφτηκε από τον βυζαντινολόγο Θεοφύλακτο Σιμοκάττη τον 7ο αιώνα.[10]

Η πρώτη άμεση αναφορά του έργου προέρχεται από τον Αρέθα της Καισαρείας (περίπου 860–935), έναν επίσκοπο που ήταν μεγάλος συλλέκτης χειρογράφων. [11] Κάποια ημερομηνία πριν από το 907 έστειλε έναν τόμο του Τα εις εαυτόν στον Δημήτριο, Αρχιεπίσκοπο Ηράκλειας, με μια επιστολή που έλεγε: «Έχω εδώ και καιρό ένα παλιό αντίγραφο του πιο κερδοφόρου βιβλίου του αυτοκράτορα Μάρκου, τόσο παλιό πράγματι που καταρρέι εντελώς. … Αυτό το είχα αντιγράψει και μπορώ να το παραδώσω στους επόμενους με τη νέα του έκδοση.» [12] Ο Αρέθας αναφέρει επίσης το έργο σε περιθωριακές σημειώσεις ( σχόλια ) σε βιβλία του Λουκιανού και του Δίου Χρυσοστόμου όπου αναφέρεται σε αποσπάσματα στο έργο «Τα εις εαυτόν ηθικά» και ήταν αυτός ο τίτλος που έφερε το βιβλίο στο χειρόγραφο από το οποίο έγινε η πρώτη έντυπη έκδοση τον 16ο αιώνα.[13] [14] Το αντίγραφο του ίδιου του Αρέθα έχει πλέον εξαφανιστεί, αλλά πιστεύεται ότι είναι ο πιθανός πρόγονος των σωζόμενων χειρογράφων.[12]

Η επόμενη αναφορά του Τα εις εαυτόν γίνεται στο λεξικό της Σούδας που δημοσιεύτηκε στα τέλη του 10ου αιώνα. [13] Η Σούδα αποκαλεί το έργο «αγωγή της δικής του ζωής από τον Μάρκο τον Αυτοκράτορα σε δώδεκα βιβλία», [14] που είναι η πρώτη αναφορά μιας διαίρεσης του έργου σε δώδεκα βιβλία. [13] Η Σούδα χρησιμοποιεί περίπου τριάντα αποσπάσματα από τα βιβλία 1, 3, 4, 5, 9 και 11 (διεθνής αρίθμηση: I, III, IV, V, IX, XI).[14]

Γύρω στο 1150, ο Ιωάννης Τζέτζης, γραμματικός της Κωνσταντινούπολης, παραθέτει αποσπάσματα από τα βιβλία 4 και 5 που τα αποδίδουν στον Μάρκο. [14] Περίπου 200 χρόνια αργότερα ο Νικηφόρος Κάλλιστος (περ. 1295–1360) στην Εκκλησιαστική του Ιστορία γράφει ότι «ο Μάρκος Αντωνίνος συνέθεσε ένα βιβλίο για την εκπαίδευση του γιου του Μάρκου [δηλ. Κόμμοδο ], γεμάτο με όλη τη εμπειρία και διδασκαλία του κόσμου." [14] [15] Το Τα εις εαυτόν αναφέρονται στη συνέχεια σε πολλές ελληνικές συλλογές από τον 14ο έως τον 16ο αιώνα.[15]

Ο Βίλελμ Ζαϊλάντερ μετέφρασε για πρώτη φορά το «Τα εις εαυτόν» στα Λατινικά το 1558.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ "Η στενή μίμηση της αττικής διαλέκτου δεν ήταν αναγκαία επειδή ο Μάρκος Αυρήλιος έγραφε σε φιλοσοφικό πλαίσιο χωρίς πρόθεση έκδοσης. Ο Γαληνός σε πολλά έργα του γράφει στην (ελληνιστική) κοινή διάλεκτο, μια μορφή της ελληνικής χωρίς αττικισμούς αλλά που φανερώνει υψηλή μόρφωση". Σάιμον Σουέιν, (1996), Hellenism and Empire, p. 29. Oxford University Press.
  2. ↑ Ο Ιέιν Κινγκ υποστηρίζει ότι τα βιβλία ίσως γράφτηκαν για ψυχολογική στήριξη επειδή ο Αυρήλιος απομακρύνθηκε για πρώτη φορά στη ζωή του από την πνευματική ζωή της Ρώμης. Πηγή: Thinker At War: Marcus Aurelius, άρθρο το οποίο δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2014 και ανακτήθηκε τον Μάιο του 2022 (ελληνική μετάφραση λήμματος, Νοέμβριος 2014 για το αγγλικό πρωτότυπο).
  3. ↑ Hays, p. xlix.
  4. ↑ Collins, p. 58.
  5. ↑ Sellars, John. 23 October 2011. "Marcus Aurelius." Internet Encyclopedia of Philosophy.
  6. ↑ Roberts, John, ed. 23 October 2011. "Aurēlius, Marcus." The Oxford Dictionary of the Classical World.
  7. ↑ Hadot 1998
  8. ↑ Birley, Anthony (2012). Marcus Aurelius: A Biography. Routledge. ISBN 978-1134695690. 
  9. ↑ Farquharson 1944
  10. ↑ Hadot 1998
  11. ↑ Farquharson 1944
  12. ↑ 12,0 12,1 Farquharson 1944
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Farquharson 1944
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Haines 1916
  15. ↑ 15,0 15,1 Farquharson 1944

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τα_εις_εαυτόν&oldid=10184594"