Τάντρα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ταντρική τέχνη (από πάνω αριστερά, δεξιόστροφα): Μια ινδική ταντρική θεότητα, βουδιστική ταντρική θεότητα, ταντρική ζωγραφική Τζάιν, τσάκρα Κουνταλίνι, μια γιάντρα και ο Σαϊτσό του 11ου αιώνα - ιδρυτής της παράδοσης του ταντρισμού τεντάι

O Ταντρισμός ( /ˈtʌntrə, ˈtæn-/ ? Σανσκριτική : तन्त्र, κυριολεκτικά "αργαλειός, υφαντό, σύστημα") υποδηλώνει τις εσωτερικές παραδόσεις του ινδουισμού και του βουδισμού που αναπτύχθηκαν πιθανότατα στα μέσα της 1ης χιλιετίας μ.Χ. Ο όρος τάντρα, στις ινδικές παραδόσεις, σημαίνει επίσης οποιοδήποτε συστηματικό ευρέως εφαρμόσιμο "κείμενο, θεωρία, σύστημα, μέθοδο, όργανο, τεχνική ή πρακτική".[1] [2]

Ξεκινώντας από τους πρώτους αιώνες της κοινώς χρονολογούμενης εποχής, προέκυψαν νέα τάντρα που επικεντρώνονταν στον Βισνού, τον Σίβα και τον Σακτί.[2] Στον Βουδισμό, η παράδοση Βατζραγιάνα είναι γνωστή για τις εκτεταμένες ταντρικές ιδέες και πρακτικές της.[2] [3] Οι ταντρικές παραδόσεις του ινδουισμού και του βουδισμού έχουν επηρεάσει άλλες ανατολικές θρησκευτικές παραδόσεις όπως ο Τζαϊνισμός, η παράδοση Μπον του Θιβέτ, ο Ταοϊσμός και η ιαπωνική παράδοση του Σιντοϊσμού.[4]

Ορισμένες μορφές μη βεδικής λατρείας, όπως η Πούτζα, θεωρούνται ταντρικές στη σύλληψη και τα τελετουργικά τους. Οι ναοί του ινδουισμού σε γενικές γραμμές είναι διακοσμημένοι με ταντρική εικονογράφηση.[5] [2] Τα ινδικά κείμενα που περιγράφουν αυτά τα θέματα ονομάζονται Τάντρα, Άγκαμα ή Σάμχιτα.[5] [6] Η βουδιστική λογοτεχνία του ταντρισμού έχει επηρεάσει τα θιβετιανά έργα τέχνης, τους ιστορικούς ναούς της Ινδίας και τις απεικονίσεις στη Νοτιοανατολική Ασία.[7] [8] [9]

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τάντρα κυριολεκτικά σημαίνει "αργαλειός, στημόνι, ύφανση".[10] [1] [11]

Η σημασία της λέξης τάντρα που αφορά μια εσωτερική πρακτική ή έναν θρησκευτικό τελετουργισμό είναι μια ευρωπαϊκή αποικιοκρατική επινόηση.[12] [13] [4] Ο όρος βασίζεται στη μεταφορά της ύφανσης, δηλώνει ο Ron Barrett, όπου η σανσκριτική ρίζας ταν σημαίνει "περιτύλιξη των νημάτων σε έναν αργαλειό".[1] Υπονοεί τη "συνένωση των παραδόσεων και των διδασκαλιών ως νημάτων" σε ένα κείμενο, μια τεχνική ή μια πρακτική. [11]

Ο όρος εμφανίζεται στους ύμνους της Ριγκβέντα όπως στο 10.71, με την έννοια του "στημονιού (ύφανση)".[10] [14] Συναντάται επίσης σε πολλά άλλα κείμενα της βεδικής εποχής, όπως στο τμήμα 7.10.42 του Αθαρβαβέδα, καθώς και σε πολλές βραχμάνες (βραχμανικά κείμενα). Σε αυτά, καθώς και σε μεταβέδικα κείμενα, η έννοια του Τάντρα είναι αυτή ενός "βασικού ή ουσιαστικού μέρους, κύριου σημείου, προτύπου, πλαισίου, χαρακτηριστικού". Στα κείμενα Σμρίτι και τα έπη του Ινδουισμού (και του Τζαϊνισμού), ο όρος σημαίνει «δόγμα, κανόνας, θεωρία, μέθοδος, τεχνική ή κεφάλαιο» και η λέξη εμφανίζεται τόσο ως ξεχωριστή λέξη όσο και ως κοινή κατάληξη, όπως άτμα-τάντρα που σημαίνει το «δόγμα ή τη θεωρία του Άτμαν (ψυχή, εαυτός)».[15]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Ron Barrett (2008). Aghor Medicine. University of California Press. σελ. 12. ISBN 978-0-520-25218-9. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Flood 2006.
  3. Geshe Kelsang Gyatso (2000). Essence of Vajrayana: The Highest Yoga Tantra Practice of Heruka Body Mandala. Motilal Banarsidass. σελίδες x, 5–7. ISBN 978-81-208-1729-6. 
  4. 4,0 4,1 Gray 2016.
  5. 5,0 5,1 Padoux 2013.
  6. Lorenzen 2002.
  7. Robert Beer (2003). The Handbook of Tibetan Buddhist Symbols. Serindia Publications. σελίδες xi–xiv. ISBN 978-1-932476-03-3. 
  8. Carmel Berkson (1986). The caves at Aurangabad: early Buddhist Tantric art in India. Mapin. σελίδες 11–12. 
  9. Sylvia Fraser-Lu· Donald M. Stadtner (2015). Buddhist Art of Myanmar. Yale University Press. σελ. 59. ISBN 978-0-300-20945-7. 
  10. 10,0 10,1 Sir Monier Monier-Williams· Ernst Leumann (2002). A Sanskrit-English Dictionary: Etymologically and Philologically Arranged with Special Reference to Cognate Indo-European Languages. Motilal Banarsidass (Reprint of Oxford University Press 1899 version). σελ. 436. ISBN 978-81-208-3105-6. 
  11. 11,0 11,1 Gavin Flood (2006). The Tantric Body: The Secret Tradition of Hindu Religion. I.B.Tauris. σελ. 9. ISBN 978-1-84511-011-6. 
  12. Padoux 2002.
  13. White 2005.
  14. ऋग्वेद: सूक्तं १०.७१, Wikisource, Quote: "इमे ये नार्वाङ्न परश्चरन्ति न ब्राह्मणासो न सुतेकरासः । त एते वाचमभिपद्य पापया सिरीस्तन्त्रं तन्वते अप्रजज्ञयः ॥९॥"
  15. Hugh B. Urban (2008). Tantra: Sex, Secrecy, Politics, and Power in the Study of Religion. Motilal Banarsidass. σελίδες 26–27. ISBN 978-81-208-2932-9.