Σαλαμάνδρα
| Σαλαμάνδρα Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων: Ύστερη Ιουράσια-Παρόν | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Κοινή σαλαμάνδρα, Salamandra salamandra
| ||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||
| ||||||||
 Φυσική κατανομή σαλαμανδρών
| ||||||||
| Υποτάξεις | ||||||||
|
Cryptobranchoidea | ||||||||
Οι σαλαμάνδρες είναι μια ομάδα αμφιβίων που ανήκουν στην τάξη των Ουροδήλων. Στην ευρύτερη ομάδα των σαλαμανδρών εμπεριέχονται και οι τρίτωνες της οικογένειας Salamandria2.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χαρακτηρίζονται από λεπτό σώμα, αμβλύ ρύγχος, κοντά άκρα, τα οποία προεξέχουν υπό ορθή γωνία από το σώμα, και την παρουσία ουράς, τόσο στη φάση της προνύμφης, όσο και στο ενήλικο στάδιο[1]. Σπανίως έχουν περισσότερα από τέσσερα δάχτυλα στα μπροστινά πόδια και πέντε στα πίσω, αν και ορισμένα έχουν λιγότερα, ενώ άλλα δεν έχουν πίσω άκρα. Το διαπερατό δέρμα τους τις καθιστά εξαρτημένες από ενδιαιτήματα μέσα ή κοντά σε νερό ή άλλους υγρούς, δροσερούς βιοτόπους. Ορισμένα είδη σαλαμανδρών είναι πλήρως υδρόβια καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ άλλα είναι εξ' ολοκλήρου χερσαία ως ενήλικα. Μια μοναδική ιδιότητα που διαθέτουν μεταξύ των υπόλοιπων σπονδυλωτών είναι η ικανότητα τους να αναγεννούν χαμένα άκρα, καθώς και άλλα κατεστραμμένα μέρη του σώματός τους.
Γεωγραφική κατανομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι σαλαμάνδρες εντοπίζονται μόνο σε Ολαρκτικές και Νεοτροπικές περιοχές, ενώ δεν φτάνουν νοτιότερα από τη λεκάνη της Μεσογέιου, τα Ιμαλάια και τη λεκάνη του Αμαζονίου στη Νότια Αμερική. Υπάρχουν περίπου 655 αρτίγονα είδη σαλαμανδρών παγκοσμίως, με το ένα τρίτο των γνωστών ειδών να εντοπίζονται στη Βόρεια Αμερική.
Στην Ελλάδα απαντώνται τρία είδη σαλαμανδρών: η κοινή σαλαμάνδρα του είδους Salamandra salamandra (Ηπειρωτική Ελλάδα) και οι σαλαμάνδρες του γένους Lyciasalamandra, L. helverseni (Κάρπαθος, Κάσος, Σαρία) και L. luschani (Καστελλόριζο). Επιπλέον, στην Ελλάδα απαντώνται και τρίτωνες, που ανήκουν στην οικογένεια Salamandridae: ο Ελληνικός (Lissotriton graecus) και ανατολικός λισσοτρίτωνας (L. schmidtleri), ο αλπικός τρίτωνας (Icthyosaura alpestris) και οι χτενοτρίτωνες του γένους Triturus.
Ταξινόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι 10 οικογένειες που ανήκουν στα Ουρόδηλα διακρίνονται σε τρεις υποτάξεις: τη Salamandroidea (ανώτερες σαλαμάνδρες), τη Cryptobranchoidea (γιγάντιαιες σαλαμάνδρες) και τη Sirenoidea.