Ομέρ Νισάνι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ομέρ Νισάνι
Ο Ομέρ Νισάνι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Omer Nishani (Αλβανικά)
Γέννηση5  Φεβρουαρίου 1887
Αργυρόκαστρο
Θάνατος26  Μαΐου 1954
Τίρανα
Χώρα πολιτογράφησηςΑλβανία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑλβανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
διπλωμάτης
δημοσιογράφος
μεταφραστής[1]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕργατικό Κόμμα της Αλβανίας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΥπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας
Πρόεδρος της Αλβανίας (1946–1953)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ομέρ Νισάνι (αλβανικά: Omer Nishani‎‎, 5 Φεβρουαρίου 188726 Μαΐου 1954) ήταν Αλβανός ιατρός και πολιτικός που συμμετείχε αρχικά στον αγώνα κατά του Αχμέτ Ζόγου (γνωστού μετά το 1928 ως βασιλιάς Ζογ) στις δεκαετίες του 1920 και του 1930 και στη συνέχεια στον αγώνα κατά της φασιστικής κατοχής της Αλβανίας κατά την περίοδο 1942–44. Το 1946 έγινε Πρόεδρος της Λαϊκής Συνέλευσης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας (και συνεπώς αρχηγός του κράτους) υπηρετώντας στη θέση αυτή μέχρι το 1953.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ομέρ γεννήθηκε στο Αργυρόκαστρο του Βιλαετίου των Ιωαννίνων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο αδελφός του Μπέσο ήταν δάσκαλος στου οποίου τους μαθητές περιλαμβανόταν ο νεαρός τότε Ενβέρ Χότζα (με καταγωγή επίσης από το Αργυρόκαστρο).[2] Ο Νισάνι σπούδασε ιατρική στην Κωνσταντινούπολη, έλαβε το πτυχίο του αλλά δεν άσκησε το επάγγελμα.[3] Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 συμμετείχε στην πολιτική, υποστηρίζοντας τον Φαν Σ. Νόλι, του οποίου οι δυνάμεις το 1924 ανέτρεψαν τη συντηρητική τάξη που υποστήριξε ο Αχμέτ Ζόγου και καθιέρωσαν μια δημοκρατική κυβέρνηση, ενώ ο Νισάνι συμμετείχε σε δίκη που διεξήχθη ερήμην εναντίον του Ζόγου.[4] Μετά από την πτώση της κυβέρνησης τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, ο Νισάνι διέφυγε στο εξωτερικό και υπήρξε συνιδρυτής της αντι-Ζόγου με υποστήριξη της Κομμουνιστικής Διεθνούς KONARE (Εθνική Επαναστατική Επιτροπή) το 1925, συμβάλλοντας στην έκδοση της εφημερίδας Liria Kombëtare (Εθνική Ελευθερία) μαζί με τον Αλβανό κομμουνιστή Χαλίμ Τζέλο από το 1925 έως το 1932 στη Γενεύη.[5]

Μετά την ιταλική εισβολή στην Αλβανία το 1939, ο Νισάνι επέστρεψε στη χώρα και αρχικά προσχώρησε στο Συμβούλιο του Κράτους της συνεργατικής κυβέρνησης, το οποίο περιλάμβανε διάφορες προσωπικότητες εναντίον του βασιλιά Ζογ.[6] Ο Νισάνι, ο οποίος γνώριζε τον πατέρα του Ενβέρ Χότζα, Χαλίλ, υποδέχθηκε τον Χότζα (ο οποίος ήταν τότε επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Αλβανίας και ηγέτης της αντίστασης) και παρατήρησε ότι «Εμείς οι παλιoϊδεάτες είχαμε την ευκαιρία μας, να μακροημερεύσουμε με τη νεολαία, επειδή είσαι η ελπίδα της χώρας. Δεν έκανα αρκετά, αλλά πολέμησα τον Ζογ όσο μπορούσα. Και είχα καλούς συντρόφους στην εφημερίδα που με βοήθησαν προς αυτήν την κατεύθυνση. Δεν τα παράτησα, αλλά τι έπρεπε να κάνω, να πεθάνω στην εξορία; Ήλπιζα να δω τη χώρα και τον λαό μου. Επέστρεψα, αλλά αυτοί οι φασίστες και οι κατακτητές και όλοι οι απατεώνες που τους υπηρετούν σαν σκυλιά, τους μισώ σαν το θάνατο. Αλλά θα πεις, τότε γιατί μπήκες στο «Συμβούλιο του Κράτους»; Έπρεπε, επειδή δεν έχω τίποτα προς το ζην και έχω μια γυναίκα να συντηρήσω. Για αυτό και με υποβαθμίζω.»[7] Απογοητεύτηκε γρήγορα με την κατοχή μετά τον Ζογ και θεωρούσε την ανάμιξη στην κατοχική κυβέρνηση ως λάθος. Στην ίδια συζήτηση ανέφερε ότι «όλοι γνωρίζουν ότι ο φασισμός απομακρύνει τους αρχηγούς των κομμουνιστών. Δεν είμαι κομμουνιστής, αλλά έζησα και δούλεψα μαζί τους, τους έχω σεβαστεί και με σεβάσηκαν. Θα σας πω ένα πράγμα: γιατί ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με λουλούδια, αλλά συνεχίστε, πολεμήστε, γιατί μόνο με την πάλη σας θα σώσετε την Αλβανία».[8]

Αφού έπεισε τον Νισάνι να εμπλακεί σε αυτό που οι κομμουνιστές χαρακτήρισαν ως αντιφασιστικό πόλεμο εθνικής απελευθέρωσης, ο Χότζα σημείωσε ότι «ο Ομέρ Νισάνι κράτησε τον λόγο του και εργάστηκε στα Τίρανα ως ένθερμος ακτιβιστής του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος. Και όταν οι στιγμές το απαίτησαν, οι σύντροφοι και εγώ συζητήσαμε και σκεφτήκαμε ότι θα ήταν πολύτιμος στο έργο του Γενικού Συμβουλίου ως ώριμος, πατριωτικός και καλλιεργημένος άνθρωπος για το έργο της προπαγάνδας, της οργάνωσης του κράτους κ.α.. Του στείλαμε τον λόγο μας και ο γιατρός εγκατέλειψε τα Τίρανα για τα βουνά όπου έμεινε μέχρι να απελευθερωθεί η χώρα».[9] Ο Νισάνι έγινε μέλος του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος κατά τη σύστασή του το Σεπτέμβριο του 1942.[10] Τον Σεπτέμβριο του 1943 ο Νισάνι έγινε Πρόεδρος της Μόνιμης Επιτροπής του Γενικού Συμβουλίου Εθνικής Απελευθέρωσης[11] και στο Συνέδριο της Πρεμετής τον Μάιο του 1944 έγινε πρόεδρος του Αντιφασιστικού Εθνικού Συμβουλίου Απελευθέρωσης και υπεύθυνος εξωτερικών υποθέσεων.[12][13] Στις 12 Ιανουαρίου 1946 ο Νισάνι έγινε Πρόεδρος της Συντακτικής Συνέλευσης, η οποία στις 14 Μαρτίου μετονομάστηκε σε Λαϊκή Συνέλευση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας.[14]

Ο Νισάνι, ο οποίος δεν ήταν μέλος του κυβερνώντος Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας,[15] υπήρξε ο πρώτος Επικεφαλής του Προεδρείου της Λαϊκής Συνέλευσης έως ότου δήλωσε την παραίτησή του στις 24 Ιουλίου 1953 για λόγους υγείας.[16] Τον διαδέχθηκε ο Αλβανός κομμουνιστής Χάτζι Λέσι την 1η Αυγούστου.[17]

Σύμφωνα με φάκελο του Υπουργείου Εσωτερικών της Αλβανίας, μετά από αυτοψία στο σώμα του Νισάνι διαπιστώθηκε ότι διέπραξε αυτοκτονία, κάτι που θεωρούνταν ταμπού εκείνη την εποχή.[18]

Το 1988, μια συλλογή από άρθρα και ομιλίες του κατά τη διάρκεια της σοσιαλιστικής περιόδου δημοσιεύθηκε με τον τίτλο Për Shqipërinë e popullit.[19]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  2. Enver Hoxha. Laying the Foundations of the New Albania. London: Workers' Publishing House. 1984. σελ. 274.
  3. Robert Elsie. Historical Dictionary of Albania 2η εκδ. Plymouth, UK: Scarecrow Press, Inc. 2010. σελ. 329. Hoxha (1984), σελ. 275.
  4. Elsie, σσ. 105, 329.
  5. Elsie, σσ. 238, 329. Hoxha (1984), σελ. 93.
  6. Elsie, σελ. 329.
  7. Hoxha (1984), σελ. 276.
  8. Hoxha (1984), σσ. 93, 277-278.
  9. Hoxha (1984), σελ. 280.
  10. Stavro Skendi. Albania. New York, NY: Frederick A. Praeger. 1956. σελ. 78.
  11. Enver Hoxha. The Titoites. Tirana: 8 Nëntori Publishing House. 1982. σελ. 166. υποσημείωση 1.
  12. Owen Pearson. Albania in Occupation and War: From Fascism to Communism, 1940-1945. London: I.B. Tauris & Co Ltd. 2005. σελ. 348.
  13. Hoxha (1984), σελ. 462.
  14. Luan Omari & Stefanaq Pollo. The History of the Socialist Construction of Albania. Tirana: 8 Nëntori Publishing House. 1988. σελ. 43. Elsie, σελ. 329.
  15. Yearbook on International Communist Affairs 1983. Stanford: Hoover Institution Press. 1983. σελ. 240.
  16. Owen Pearson. Albania as Dictatorship and Democracy: From Isolation to the Kosovo War, 1946-1998. London: I.B. Tauris & Co Ltd. 2006. σελ. 461.
  17. Skendi, σελ. 101.
  18. Elsie, Robert (2013). A Biographical Dictionary of Albanian History. London: I.B.Tauris. σελ. 331. ISBN 9781780764313. 
  19. Nishani, Omer (1988). Për Shqipërinë e popullit: artikuj, fjalime, etj. Tirana: Shtëpia Botuese "8 Nëntori". 
Πολιτικά αξιώματα


Προκάτοχος
νέα θέση
Επικεφαλής του Προεδρείου της Λαϊκής Συνέλευσης της Αλβανίας
16 Μαρτίου 1946–1 Αυγούστου 1953
Διάδοχος
Χάτζι Λέσι