Μάχη του Σμολένσκ (1812)
| Μάχη του Σμολένσκ | |||
|---|---|---|---|
| Γαλλική εισβολή στη Ρωσία | |||
 Μάχη του Σμολένσκ, έργο του Πέτερ φον Ες | |||
| Χρονολογία | 16-18 Αυγούστου 1812 | ||
| Τόπος | Σμολένσκ, Ρωσία | ||
| Έκβαση | Νίκη των Γάλλων | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απώλειες | |||
| |||
Η Μάχη του Σμολένσκ, η πρώτη κύρια μάχη της γαλλικής εισβολής της Ρωσίας, έλαβε χώρα στις 16-18 Αυγούστου 1812. Η μάχη περιελάμβανε 175.000 άνδρες της Μεγάλης Στρατιάς υπό τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, και 130.000 Ρώσους υπό τον Μπάρκλεϋ ντε Τόλλυ. Στην πραγματικότητα όμως, περίπου 50.000-60.000 στρατιώτες πήραν μέρος σε αυτή. Ο Ναπολέων επιτέθηκε στο Σμολένσκ, το οποίο κατείχε το σώμα του Ρώσου στρατηγού Πιοτρ Μπαγκρατιόν, καταλαμβάνοντας δύο εκ των προαστίων. Κατά τη διάρκεια της νύχτας οι Ρώσοι εκκένωσαν την φλεγόμενη πόλη.
Η μάχη του Σμολένσκ μνημονεύεται στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, στη Βαρσοβία, με την επιγραφή "SMOLENSK 17 VIII 1812" (Σμολένσκ, 17 Αυγούστου 1812).
Πρελούδιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχικώς, οι Ρώσοι ακολούθησαν τακτική χτυπάω και φεύγω εναντίον της Μεγάλης Στρατιάς. Ο Ναπολέων επινόησε το λεγόμενο "Ελιγμό του Σμολένσκ" σε μια προσπάθεια να υπερφαλαγγίσει τον εχθρό, κι αφού του επιτεθεί από τα νώτα να του προκαλέσει αποφασιστική ήττα. Στις 14 Αυγούστου 1812, δυνάμεις υπό τους στρατάρχες Ζοακίμ Μυρά, Λουί Νικολά Νταβού και Μισέλ Νέυ, διέσχισαν τον ποταμό Δνείπερο κοντά στο χωριό Ριάσνα (στη σημερινή Λευκορωσία), χρησιμοποιώντας γέφυρες που κατασκεύασαν κατά τη διάρκεια της νύκτας.
Το σχέδιο ήταν να κινηθούν ταχύτατα προς την πόλη, να την καταλάβουν χωρίς μάχη, και να προελάσουν βόρεια για να επιτεθούν στα νώτα των κύριων ρωσικών δυνάμεων υπό τη γενική διοίκηση του στρατηγού Μπάρκλεϋ ντε Τόλλυ. Στη ρωσική πλευρά, οι συγκεχυμένες διαταγές και η κατάρρευση στις επικοινωνίες είχαν οδηγήσει τον στρατηγό Πιοτρ Μπαγκρατιόν να αγνοήσει τις διαταγές, και αντί να προελάσει δυτικά, να προχωρήσει στην κατοχή του Σμολένσκ στα νότια. Στις 16 Αυγούστου 1808, οι γαλλικές δυνάμεις βρήκαν την πόλη ισχυρά οχυρωμένη από τα στρατεύματα του Μπαγκρατιόν, επιπλέον ενισχυμένα από την άφιξη του Μπάρκλεϋ ντε Τόλλυ με τον κύριο ρωσικό στρατό.
Μάχη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Σμολένσκ, μια ιστορική πόλη-φρούριο 12.600 κατοίκων το έτος 1812, βρισκόταν κατά μήκος της κύριας οδού εισβολής προς τη Μόσχα και προστατευόταν από ένα παχύ πέτρινο τείχος και οχυρωμένους πύργους. Ο ποταμός Δνείπερος διερχόταν από το κέντρο της πόλης.
Ο Καθεδρικός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην πόλη, στέγαζε μια από τις πιο σεβαστές εικόνες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, την Παναγία του Σμολένσκ, και ο Ναπολέων υπέθεσε ότι οι Ρώσοι θα μάχονταν εκτός της πόλεως για ν΄ αποτρέψουν την καταστροφή της.
Η κύρια μάχη έγινε στις 16 Αυγούστου 1812. Μια αρχική αναγνωριστική γαλλική δύναμη κατέλαβε δύο προάστια, αλλά απέτυχε να εμπλέξει τους Ρώσους σε μάχη έξω από την πόλη. Ο Ναπολέων διέταξε μια γενική επίθεση με τρία σώματα στρατού της Μεγάλης Στρατιάς, με την υποστήριξη διακοσίων πυροβόλων. Η επίθεση αρχικώς ήταν επιτυχής και ο εντατικός βομβαρδισμός του πυροβολικού προκάλεσε πυρκαγιά στην πόλη. Οι γαλλικές δυνάμεις είχαν έλλειψη από σκάλες και άλλες μηχανές αναρρίχησης για να υπερβούν τα τείχη της πόλης, ενώ βρίσκονταν και υπό το πυρ του ρωσικού πυροβολικού. Με την ελευση της νύκτας, το μεγαλύτερο τμήμα της πόλης καιγόταν.
Οι υπολογισμοί για τις απώλειες διαφέρουν, με τον Γάλλο ιστορικό Αλαίν Πιζάρ (γεν. 1948) να σημειώνει τις γαλλικές απώλειες σε 4.200, και τις ρωσικές σε 4.000-6.000. Οι ίδιοι οι Ρώσοι αριθμούν τις απώλειές τους γύρω στις 6.000, ενώ ο Βρετανός ιστορικός Ντέηβιντ Τσάντλερ (1934-2004) τοποθετεί τις γαλλικές απώλειες στις 10.000 και τις ρωσικές στις 12.000-14.000.
Για να διασώσει το στρατό του, ο Μπάρκλεϋ ντε Τόλλυ εγκατέλειψε την πόλη καταστρέφοντας όλες τις αποθήκες πυρομαχικών, καθώς και τις γέφυρες, αφήνοντας μια μικρή δύναμη να κρατήσει για δύο ημέρες καλύπτοντας τη ρωσική υποχώρηση.
Επίλογος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γύρω στην αυγή της 17ης Αυγούστου, οι πολωνικές δυνάμεις της Μεγάλης Στρατιάς κατάφεραν να προκαλέσουν ρήγμα στα τείχη της πόλης, και σε λίγες ώρες οι κύριες γαλλικές δυνάμεις εισήλθαν σε αυτή. Ο Μπάρκλεϋ ντε Τόλλυ διατήρησε δυνάμεις στην άλλη όχθη του ποταμού, αποτρέποντας τη διάσχισή του από τους Γάλλους μέχρι τη νύκτα της 18ης Αυγούστου. Η πόλη καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικώς.
Από τεχνικής απόψεως, η μάχη του Σμολένσκ αποτέλεσε νίκη για τον Ναπολέοντα, καθώς οι δυνάμεις του κατέλαβαν την πόλη. Παρ΄ όλα αυτά, ο στρατός του αντιμετώπιζε ήδη ελλείψεις σε τροφές, και η καταστροφή του Σμολένσκ στέρησε από αυτόν μια χρήσιμη βάση ανεφοδιασμού, προσθέτοντας επιπλέον βάρος στα λογιστικής φύσεως προβλήματα που προκλήθηκαν αργότερα από την τακτική της καμένης γης των υποχωρούντων Ρώσων.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Pigeard, Alain - Dictionnaire des batailles de Napoléon, Tallandier, Bibliothèque Napoléonienne, 2004, (ISBN 2-84734-073-4), p. 798
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Battle of Smolensk (1812) στο Wikimedia Commons
