Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας
22  Ιουλίου 1944–31  Δεκεμβρίου 1989

Σημαία
Έμβλημα
ΧώραΛαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας
ΠρωτεύουσαΒαρσοβία
ΓλώσσεςΠολωνικά
Πολίτευμαμονοκομματικό πολιτικό σύστημα και σοσιαλισμός
Έκταση312.685 km²
Πληθυσμός27.000.000 (1954) και 37.970.000 (1990)
Γεωγραφικές συντεταγμένες52°13′0″N 21°2′0″E
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας (ΛΔΠ, πολωνικά: Polska Rzeczpospolita Ludowa, PRL) ήταν χώρα στην Κεντρική Ευρώπη που υπήρχε από το 1947 έως το 1989 και η προκάτοχος της σύγχρονης Δημοκρατίας της Πολωνίας. Με πληθυσμό περίπου 37,9 εκατομμυρίων κατοίκων κοντά στο τέλος της ύπαρξής της, ήταν η δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη κομμουνιστική χώρα του Ανατολικού Μπλοκ στην Ευρώπη.[1] Η επιβολή μιας ενιαίας Μαρξιστικής-Λενινιστικής κυβέρνησης μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν επίσης ένα από τα κύρια συμβαλλόμενα μέρη της συμμαχίας του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Η μεγαλύτερη πόλη και επίσημη πρωτεύουσα από το 1947 ήταν η Βαρσοβία, ακολουθούμενη από τη βιομηχανική πόλη του Λοτζ και την πολιτιστική πόλη της Κρακοβίας. Η χώρα συνόρευε με τη Βαλτική Θάλασσα στα βόρεια, τη Σοβιετική Ένωση στα ανατολικά, την Τσεχοσλοβακία στα νότια και την Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας στα δυτικά.

Μεταξύ 1952 και 1989, η Πολωνία διοικούνταν από μια κομμουνιστική διοίκηση που εγκαταστάθηκε μετά την κατάληψη του εδάφους της από τον Κόκκινο Στρατό από τη γερμανική κατοχή στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το επίσημο όνομα του κράτους ήταν «Δημοκρατία της Πολωνίας» (Rzeczpospolita Polska) μεταξύ 1947 και 1952 σύμφωνα με το προσωρινό Μικρό Σύνταγμα του 1947.[2] Το όνομα «Λαϊκή Δημοκρατία» εισήχθη και ορίστηκε από το Σύνταγμα του 1952. Όπως και άλλες χώρες του Ανατολικού Μπλοκ (Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας, Τσεχοσλοβακική Σοσιαλιστική Δημοκρατία, Λαϊκή Δημοκρατία της Ουγγαρίας, Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ρουμανίας, Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας και Λαϊκή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αλβανίας), η Πολωνία θεωρούταν ως κράτος-δορυφόρος στη σοβιετική σφαίρα επιρροής, αλλά δεν ήταν ποτέ μέρος της Σοβιετικής Ένωσης.[2][3][4]

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας ήταν ένα μονοκομματικό κράτος που χαρακτηριζόταν από συνεχείς εσωτερικούς αγώνες για τη δημοκρατία. Το Πολωνικό Κόμμα Ενωμένων Εργατών έγινε η κυρίαρχη πολιτική παράταξη, κάνοντας επίσημα την Πολωνία ένα σοσιαλιστικό κράτος, αλλά με πιο φιλελεύθερες πολιτικές από άλλα κράτη του Ανατολικού Μπλοκ. Καθ΄ όλη την ύπαρξή της, οι οικονομικές δυσκολίες και οι κοινωνικές αναταραχές ήταν κοινές σχεδόν κάθε δεκαετία. Το έθνος χωρίστηκε μεταξύ εκείνων που υποστήριξαν το κόμμα, εκείνων που ήταν αντίθετοι σε αυτό και εκείνων που αρνήθηκαν να ασκήσουν πολιτική δραστηριότητα. Παρ΄ όλα αυτά, ορισμένα πρωτοποριακά επιτεύγματα καθιερώθηκαν κατά τη διάρκεια της Λαϊκής Δημοκρατίας, όπως βελτιωμένες συνθήκες διαβίωσης, ταχεία εκβιομηχάνιση, αστικοποίηση και πρόσβαση σε δωρεάν υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση. Το ποσοστό γεννήσεων ήταν υψηλό και ο πληθυσμός σχεδόν διπλασιάστηκε μεταξύ 1947 και 1989. Το πιο επιτυχημένο επίτευγμα του κόμματος, ωστόσο, ήταν η ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης Βαρσοβίας μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η πλήρης εξάλειψη του αναλφαβητισμού.[5][6]

Ο Πολωνικός Λαϊκός Στρατός ήταν το κύριο παρακλάδι των Ενόπλων Δυνάμεων, αν και οι μονάδες του Σοβιετικού Στρατού ήταν επίσης τοποθετημένες στην Πολωνία όπως και σε όλες τις άλλες χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Το Υπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας ήταν επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών που λειτουργούσε ως μυστική αστυνομία, παρόμοια με την ανατολικογερμανική Στάζι και τη σοβιετική Κα Γκε Μπε. Η επίσημη αστυνομική οργάνωση, υπεύθυνη για την υποτιθέμενη διατήρηση της ειρήνης και τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων, μετονομάστηκε σε Πολιτοφυλακή (Milicja Obywatelska). Τα ελίτ στρατεύματα της Πολιτοφυλακής, ZOMO, διέπραξαν σοβαρά εγκλήματα για να διατηρήσουν τους κομμουνιστές στην εξουσία, συμπεριλαμβανομένης της σκληρής μεταχείρισης διαδηλωτών, της σύλληψης ηγετών της αντιπολίτευσης και σε ακραίες περιπτώσεις δολοφονίας,[7] με τουλάχιστον 22.000 ανθρώπους να σκοτώνονται από το καθεστώς κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του.[8] Ως αποτέλεσμα, η Πολωνία είχε υψηλό ποσοστό φυλάκισης, αλλά ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας στον κόσμο.[9]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Ιστορία της Πολωνίας (1945-1989)
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Κυβέρνηση και πολιτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης: Πολιτική της Πολωνίας
Λογότυπο του Πολωνικού Κόμματος Ενωμένων Εργατών

Η κυβέρνηση και η πολιτική της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας διέπονταν από το Πολωνικό Κόμμα Ενωμένων Εργατών (ΠΚΕΕ, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, PZPR). Παρά την παρουσία δύο μικρών κομμάτων, του Ενωμένου Λαϊκού Κόμματος και του Δημοκρατικού Κόμματος, η χώρα θεωρήθηκε γενικά από τα δυτικά έθνη ως ένα de facto μονοκομματικό κράτος, επειδή αυτά τα δύο κόμματα υποτίθεται ότι ήταν εντελώς υποταγμένα στους Κομμουνιστές και έπρεπε να αποδεχθούν τον «ηγετικό ρόλο» του ΠΚΕΕ ως προϋπόθεση της ύπαρξής τους.[εκκρεμεί παραπομπή] Επηρεάστηκε πολιτικά από τη Σοβιετική Ένωση στο βαθμό που ήταν κράτος-δορυφόρος της, μαζί με την Ανατολική Γερμανία, την Τσεχοσλοβακία και άλλα μέλη του Ανατολικού Μπλοκ.[εκκρεμεί παραπομπή]

Από το 1952, ο ανώτατος νόμος ήταν το Σύνταγμα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας και το Κρατικό Συμβούλιο της Πολωνίας αντικατέστησε την προεδρία της Πολωνίας. Οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν με τους ενιαίους καταλόγους του Μετώπου Εθνικής Ενότητας. Παρά τις αλλαγές αυτές, η Πολωνία ήταν ένα από τα πιο φιλελεύθερα κομμουνιστικά έθνη και ήταν η μόνη κομμουνιστική χώρα στον κόσμο που δεν είχε κανένα σοσιαλιστικό σύμβολο (κόκκινο αστέρι, αστέρια, στάχυ ή σφυροδρέπανο) στη σημαία και το εθνόσημο. Ο Λευκός Αετός που καθιερώθηκε από τους Πολωνούς μονάρχες τον Μεσαίωνα παρέμεινε ως εθνικό έμβλημα της Πολωνίας και το μόνο χαρακτηριστικό που αφαιρέθηκε από τους κομμουνιστές από τον προπολεμικό σχεδιασμό ήταν το στέμμα, το οποίο θεωρήθηκε ιμπεριαλιστικό και μοναρχικό.

Διεθνείς σχέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης: Διεθνείς σχέσεις της Πολωνίας
Οι Βουαντίσουαφ Γκομούουκα και Λεονίντ Μπρέζνιεφ στο Ανατολικό Βερολίνο το 1967

Κατά τη διάρκεια της ύπαρξής της, η Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας διατήρησε σχέσεις όχι μόνο με τη Σοβιετική Ένωση, αλλά και με πολλά κομμουνιστικά κράτη σε όλο τον κόσμο. Είχε επίσης φιλικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και το Δυτικό Μπλοκ, καθώς και με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου, η Πολωνία προσπάθησε να παραμείνει ουδέτερη στη σύγκρουση μεταξύ Σοβιετικών και Αμερικανών. Συγκεκριμένα, ο Έντβαρντ Γκιέρεκ προσπάθησε να καθιερώσει την Πολωνία ως μεσολαβητή μεταξύ των δύο δυνάμεων τη δεκαετία του 1970. Τόσο οι πρόεδροι των ΗΠΑ όσο και οι σοβιετικοί γενικοί γραμματείς ή ηγέτες επισκέφθηκαν την κομμουνιστική Πολωνία.

Υπό την πίεση της ΕΣΣΔ, η Πολωνία συμμετείχε στην εισβολή στην Τσεχοσλοβακία το 1968.

Οι σχέσεις της Πολωνίας με το Ισραήλ ήταν σε ανοιχτό επίπεδο μετά τα επακόλουθα του Ολοκαυτώματος. Το 1947, η ΛΔΠ ψήφισε υπέρ του Σχεδίου Διχοτόμησης της Παλαιστίνης των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο οδήγησε στην αναγνώριση του Ισραήλ από τη ΛΔΠ στις 19 Μαΐου 1948. Ωστόσο, από τον Πόλεμο των Έξι Ημερών, έκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ τον Ιούνιο του 1967 και υποστήριξε την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης που αναγνώρισε το Κράτος της Παλαιστίνης στις 14 Δεκεμβρίου 1988. Το 1989, η ΛΔΠ αποκατέστησε τις σχέσεις με το Ισραήλ.

Η ΛΔΠ ήταν μέλος των Ηνωμένων Εθνών, του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, του Συμφώνου της Βαρσοβίας, του Συμβουλίου για την Αμοιβαία Οικονομική Βοήθεια, του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, της Διεθνούς Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας και του Ιντερκόσμος.

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης: Οικονομία της Πολωνίας
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Πολιτισμός στη Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Θρησκεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Πολωνική αντιθρησκευτική εκστρατεία
Δείτε επίσης: Θρησκεία στην Πολωνία
Ο Γέζι Ποπιεουούσκο ήταν Ρωμαιοκαθολικός ιερέας που υποστήριζε την αντικομμουνιστική αντιπολίτευση. Δολοφονήθηκε από τις υπηρεσίες ασφαλείας του Υπουργείου Δημόσιας Ασφάλειας.

Οι εμπειρίες κατά τη διάρκεια και μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου η μεγάλη εβραϊκή μειονότητα εξοντώθηκε από τους Ναζί, η μεγάλη γερμανική μειονότητα εκδιώχθηκε με τη βία από τη χώρα στο τέλος του πολέμου, μαζί με την απώλεια των ανατολικών εδαφών που είχαν σημαντικό πληθυσμό Ανατολικών Ορθόδοξων Λευκορώσων και Ουκρανών, οδήγησαν την Πολωνία να γίνει πιο ομοιογενώς καθολική από ότι ήταν.[10]

Η πολωνική αντιθρησκευτική εκστρατεία ξεκίνησε από την κομμουνιστική κυβέρνηση στην Πολωνία η οποία, σύμφωνα με το δόγμα του Μαρξισμού, υποστήριξε ενεργά την αφαίρεση της θρησκείας και τον σχεδιαζόμενο αθεϊσμό.[11][12] Η Καθολική Εκκλησία, ως η θρησκεία των περισσότερων Πολωνών, θεωρήθηκε ως αντίπαλος που ανταγωνιζόταν την πίστη των πολιτών από την κυβέρνηση, η οποία προσπάθησε να την καταστείλει.[13] Για το σκοπό αυτό, το κομμουνιστικό κράτος πραγματοποίησε αντιθρησκευτική προπαγάνδα και δίωξη κληρικών και μοναστηριών.[12] Όπως στις περισσότερες άλλες κομμουνιστικές χώρες, η θρησκεία δεν ήταν παράνομη (εξαιρουμένης της Κομμουνιστικής Αλβανίας) και επιτρεπόταν από το σύνταγμα, αλλά το κράτος προσπάθησε να επιτύχει μια αθεϊστική κοινωνία.

Η Καθολική Εκκλησία στην Πολωνία παρείχε έντονη αντίσταση στον κομμουνιστικό κανόνα και η ίδια η Πολωνία είχε μια μακρά ιστορία διαφωνίας με την ξένη κυριαρχία.[14] Το πολωνικό έθνος συγκεντρώθηκε στην Εκκλησία, όπως συνέβη στη γειτονική Λιθουανία, γεγονός που έκανε πιο δύσκολο για την κυβέρνηση να επιβάλει τις αντιθρησκευτικές πολιτικές της, όπως είχε στην ΕΣΣΔ, όπου ο λαός δεν είχε μαζική αλληλεγγύη με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Έγινε το ισχυρότερο αντικομμουνιστικό σώμα κατά την εποχή του κομμουνισμού στην Πολωνία και παρείχε μια πιο επιτυχημένη αντίσταση από τι τα θρησκευτικά σώματα στα περισσότερα άλλα κομμουνιστικά κράτη.

Η Καθολική Εκκλησία καταδίκασε κατηγορηματικά την κομμουνιστική ιδεολογία.[15] Αυτό οδήγησε στην αντιθρησκευτική δραστηριότητα στην Πολωνία να υποχρεωθεί να ακολουθήσει μια πιο προσεκτική και συμφιλιωτική γραμμή από ότι σε άλλες κομμουνιστικές χώρες, καθώς σε μεγάλο βαθμό απέτυχε στην προσπάθειά της να ελέγξει ή να καταστείλει την Πολωνική Εκκλησία.[14]

Το κράτος προσπάθησε να αναλάβει τον έλεγχο των μειονοτικών εκκλησιών, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνικής Προτεσταντικής και της Ορθόδοξης Εκκλησία της Πολωνίας, προκειμένου να τις χρησιμοποιήσει ως όπλο ενάντια στις αντικομμουνιστικές προσπάθειες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην Πολωνία και προσπάθησε να ελέγξει το άτομο που ονομαζόταν ως Μητροπολίτης για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Πολωνίας. Ο Μητροπολίτης Ντιονίζι (ο επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Πολωνίας μετά τον πόλεμο) συνελήφθη και αποσύρθηκε από την υπηρεσία μετά την απελευθέρωσή του.[16]

Μετά από τη βίαιη μετατροπή των Ανατολικών Καθολικών στην ΕΣΣΔ στην Ορθοδοξία, η πολωνική κυβέρνηση κάλεσε την Ορθόδοξη Εκκλησία στην Πολωνία να αναλάβει «ποιμαντική φροντίδα» των Ανατολικών Καθολικών στην Πολωνία. Μετά την απομάκρυνση του Μητροπολίτη Ντιονίζι από την ηγεσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Πολωνίας, ο Μητροπολίτης Μακάριος τέθηκε υπεύθυνος. Ήταν από τη Δυτική Ουκρανία (παλαιότερα Ανατολική Πολωνία) και είχε συμβάλει στην υποχρεωτική μετατροπή των ανατολικών Καθολικών στην ορθοδοξία εκεί. Οι πολωνικές δυνάμεις ασφαλείας τον βοήθησαν στην καταστολή της αντίστασης κατά τον έλεγχο των Ανατολικών Καθολικών ενοριών.[16] Πολλοί Ανατολικοί Καθολικοί που παρέμειναν στην Πολωνία μετά τις μεταπολεμικές προσαρμογές μετεγκαταστάθηκαν στη Δυτική Πολωνία στα νεοαποκτηθέντα εδάφη από τη Γερμανία. Το κράτος στην Πολωνία έδωσε στον Ορθόδοξη Εκκλησία της Πολωνίας μεγαλύτερο αριθμό προνομίων από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στην Πολωνία. Το κράτος έδωσε ακόμη χρήματα σε αυτήν την Εκκλησία, αν και συχνά αθέτησε τις υποσχέσεις πληρωμών, οδηγώντας σε μια διαρκή οικονομική κρίση για την Ορθόδοξη Εκκλησία στην Πολωνία.

Δημογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης: Δημογραφική ιστορία της Πολωνίας
Ένα γράφημα δημογραφικών στοιχείων που απεικονίζει την αύξηση του πληθυσμού μεταξύ του 1900 και του 2010. Το υψηλότερο ποσοστό γεννήσεων ήταν κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας και κατά συνέπεια υπό τη Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας.

Πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το ένα τρίτο του πληθυσμού της Πολωνίας αποτελούταν από εθνοτικές μειονότητες. Μετά τον πόλεμο, ωστόσο, οι μειονότητες της Πολωνίας εξαφανίστηκαν, κυρίως λόγω της αναθεώρησης των συνόρων του 1945 και του Ολοκαυτώματος. Σύμφωνα με το Κρατικό Γραφείο Επαναπατρισμού (Państwowy Urząd Repatriacyjny), εκατομμύρια Πολωνοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στην ανατολική περιοχή Κρέσι και να εγκατασταθούν στα δυτικά πρώην γερμανικά εδάφη. Ταυτόχρονα, περίπου 5 εκατομμύρια εναπομείναντες Γερμανοί (περίπου 8 εκατομμύρια είχαν ήδη εγκαταλείψει ή είχαν απελαθεί και περίπου 1 εκατομμύριο είχαν σκοτωθεί το 1944-46) ομοίως εκδιώχθηκαν από αυτές τις περιοχές στις συμμαχικές ζώνες κατοχής. Οι ουκρανικές και λευκορωσικές μειονότητες βρέθηκαν τώρα κυρίως στα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτοί που αντιτάχθηκαν σε αυτήν τη νέα πολιτική (όπως ο Ουκρανικός Επαναστατικός Στρατός στην περιοχή των Όρεων Μπιεστσάντι) καταστάλθηκαν μέχρι το τέλος του 1947 στην Επιχείρηση Βιστούλας.[17][18]

Ένα τυπικό σοσιαλιστική πολυόροφο κτίριο στη Βαρσοβία που αντιπροσωπεύει το στυλ του λειτουργισμού, που χτίστηκε λόγω του συνεχώς αυξανόμενου πληθυσμού και του υψηλού ποσοστού γεννήσεων εκείνη την εποχή

Ο πληθυσμός των Εβραίων στην Πολωνία, που σχημάτισε τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα στην προπολεμική Ευρώπη με περίπου 3,3 εκατομμύρια ανθρώπους, καταστράφηκε μέχρι το 1945. Περίπου 3 εκατομμύρια Εβραίοι πέθαναν από πείνα σε γκέτο και στρατόπεδα εργασίας, σφαγιάστηκαν από τους Γερμανούς σε ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης ή από τις ομάδες θανάτου του Einsatzgruppen. Μεταξύ 40.000 και 100.000 Πολωνοεβραίων επέζησαν από το Ολοκαύτωμα στην Πολωνία και 50.000 έως 170.000 επαναπατρίστηκαν από τη Σοβιετική Ένωση και 20.000 έως 40.000 από τη Γερμανία και άλλες χώρες. Στο απόγειο της μεταπολεμικής περιόδου, υπήρχαν 180.000 έως 240.000 Εβραίοι στην Πολωνία, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Βαρσοβία, στο Λοτζ, στην Κρακοβία και στο Βρότσουαφ.[19]

Σύμφωνα με την εθνική απογραφή, που πραγματοποιήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 1946, ο πληθυσμός της Πολωνίας ήταν 23,9 εκατομμύρια, εκ των οποίων το 32% ζούσε σε πόλεις και το 68% ζούσε στην επαρχία. Η απογραφή του 1950 (3 Δεκεμβρίου 1950) έδειξε ότι ο πληθυσμός αυξήθηκε στα 25 εκατομμύρια και η απογραφή του 1960 (6 Δεκεμβρίου 1960) ανάφερε τον πληθυσμό της Πολωνίας στα 29,7 εκατομμύρια.[20] Το 1950, η Βαρσοβία ήταν και πάλι η μεγαλύτερη πόλη, με πληθυσμό 804.000 κατοίκους. Δεύτερο ήταν το Λοτζ (620.000), μετά η Κρακοβία (344.000), το Πόζναν (321.000) και το Βρότσουαφ (309.000).

Οι γυναίκες ήταν η πλειοψηφία της χώρας. Το 1931, υπήρχαν 105,6 γυναίκες για 100 άνδρες. Το 1946, η διαφορά αυξήθηκε σε 118,5/100, αλλά στα επόμενα χρόνια, ο αριθμός των ανδρών αυξήθηκε, και το 1960, η αναλογία ήταν 106,7/100.

Οι περισσότεροι Γερμανοί εκδιώχθηκαν από την Πολωνία και τα προσαρτημένα εδάφη της Ανατολικής Γερμανίας στο τέλος του πολέμου, ενώ πολλοί Ουκρανοί, Ρουθήνιοι και Λευκορώσοι ζούσαν σε εδάφη προσαρτημένα στην ΕΣΣΔ. Μικρές ουκρανικές, λευκορωσικές, σλοβακικές και λιθουανικές μειονότητες κατοικούσαν κατά μήκος των συνόρων και μια γερμανική μειονότητα συγκεντρώθηκε κοντά στη νοτιοδυτική πόλη Οπόλε και στη Μαζουρία.[21] Ομάδες Ουκρανών και Πολωνών Ρουθήνιων ζούσαν επίσης στη δυτική Πολωνία, όπου επανεγκαταστάθηκαν με τη βία από τις αρχές.

Ως αποτέλεσμα των μεταναστεύσεων και των Σοβιετικών Ενώσεων που άλλαξαν ριζικά τα σύνορα υπό την κυριαρχία του Ιωσήφ Στάλιν, ο πληθυσμός της Πολωνίας έγινε ένας από τους πιο εθνικά ομοιογενείς στον κόσμο.[22] Σχεδόν όλοι οι πολίτες στην Πολωνία αξίωναν την πολωνική υπηκοότητα, με τα πολωνικά ως μητρική τους γλώσσα.[23]

Στρατός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Πολωνικός Λαϊκός Στρατός
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βοεβοδάτα της Πολωνίας μετά το 1957
Βοεβοδάτα της Πολωνίας μετά το 1975
Παλαιά και νέα σύνορα της Πολωνίας, 1945

Γεωγραφικά, η Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας συνόρευε με τη Βαλτική Θάλασσα στο βορρά, τη Σοβιετική Ένωση (μέσω της ρωσικού Όμπλαστ του Καλίνινγκραντ), τις ΣΣΔ της Λιθουανίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας στα ανατολικά, την Τσεχοσλοβακία στα νότια και την Ανατολική Γερμανία στα δυτικά. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα σύνορα της Πολωνίας ανασχεδιάστηκαν, μετά την απόφαση που ελήφθη στη Διάσκεψη της Τεχεράνης του 1943 με επιμονή της Σοβιετικής Ένωσης. Η Πολωνία έχασε 77.000 χλμ2 εδάφους στις ανατολικές της περιοχές (Κρέσι), κερδίζοντας αντ΄ αυτού τις μικρότερες αλλά πολύ πιο βιομηχανοποιημένες (ωστόσο κατεστραμμένα) λεγόμενες «Ανακτημένες Περιοχές» ανατολικά της γραμμής Όντερ-Νάισσε.

Διακυβέρνηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Βοεβοδάτα της Πολωνίας

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας χωρίστηκε σε πολλά βοεβοδάτα (η πολωνική μονάδα διοικητικής διαίρεσης). Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι νέες διοικητικές διαιρέσεις βασίστηκαν στις προπολεμικές. Οι περιοχές της Ανατολής που δεν προσαρτήθηκαν από τη Σοβιετική Ένωση είχαν τα σύνορά τους σχεδόν αμετάβλητα. Οι νέες περιοχές που αποκτήθηκαν στα δυτικά και τα βόρεια οργανώθηκαν στα βοεβοδάτα των Στσέτσιν, Βρότσουαφ, Όλστιν και εντάχθηκαν εν μέρει στα βοεβοδάτα των Γκντανσκ, Κατοβίτσε και Πόζναν. Σε δύο πόλεις χορηγήθηκε καθεστώς βοεβοδάτου: Βαρσοβία και Λοτζ.

In 1950, δημιουργήθηκαν νέα βοεβοδάτα: το Βοεβοδάτο Κοσάλιν - προηγουμένως μέρος του Βοεβοδάτου Στσέτσιν, το Βοεβοδάτο Οπόλε - προηγουμένως μέρος του Βοεβοδάτου Κατοβίτσε και το Βοεβοδάτο Ζιελόνα Γκούρα - προηγουμένως μέρος των Βοεβοδάτων Πόζναν, Βρότσουαφ και Στσέτσιν. Επιπλέον, σε τρεις άλλες πόλεις χορηγήθηκε το καθεστώς βοεβοδάτου: Βρότσουαφ, Κρακοβία και Πόζναν.

Το 1973, τα βοεβοδάτα της Πολωνίας άλλαξαν ξανά. Αυτή η αναδιοργάνωση της διοικητικής διαίρεσης της Πολωνίας ήταν κυρίως αποτέλεσμα των μεταρρυθμιστικών πράξεων της τοπικής αυτοδιοίκησης από το 1973 έως το 1975. Στη θέση της διοικητικής διαίρεσης τριών επιπέδων (βοεβοδάτο, πόβιατ, γκμίνα), εισήχθη μια νέα διοικητική διαίρεση δύο επιπέδων (49 μικρά βοεβοδάτα και γκμίνα). Τα τρία μικρότερα βοεβοδάτα: Βαρσοβίας, Κρακοβίας και Λοτζ είχαν ένα ειδικό καθεστώς βοεβοδάτου, όπου ο πρόεδρος της πόλης (δήμαρχος) ήταν επίσης κυβερνήτης του βοεβοδάτου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «What Was the Eastern Bloc?». Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2018. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Σύστημα Διαδικτύου Νομικών Αρχείων (2013). «Small Constitution of 1947» [Mała Konstytucja z 1947]. Original text at the Sejm website. Kancelaria Sejmu RP. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF direct download) στις 3 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2015. 
  3. ↑ Ράο, Μ. Β. (2006), History of Modern Europe Ad 1789-2002: A.D. 1789-2002, Sterling Publishers Pvt. Ltd.
  4. ↑ Μάρεκ, Κριστίνα (1954). Identity and Continuity of States in Public International Law. Librairie Droz. σελ. 475. ISBN 9782600040440. 
  5. ↑ «30 procent analfabetów... - Retropress». retropress.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2018. 
  6. ↑ «analfabetyzm - Encyklopedia PWN - źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy». encyklopedia.pwn.pl. 
  7. ↑ «Urząd Bezpieczeństwa Publicznego - Virtual Shtetl». sztetl.org.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2018. 
  8. ↑ Ράμελ, Ρ. Τ. (1997). Statistics of democide: genocide and mass murder since 1900. Charlottesville, Virginia: Transaction Publishers.
  9. ↑ Daems, Tom· Smit, Dirk van Zyl· Snacken, Sonja (17 Μαΐου 2013). European Penology?. Bloomsbury Publishing. ISBN 9781782251309. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2018 – μέσω Google Books. 
  10. ↑ Τσιέπλακ, Ταντέους N. (1969). «Church and State in People's Poland». Polish American Studies 26 (2): 15–30. 
  11. ↑ Zdzislawa Walaszek. An Open Issue of Legitimacy: The State and the Church in Poland. Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 483, Religion and the State: The Struggle for Legitimacy and Power (Ιανουάριος 1986), σελ. 118-134
  12. ↑ 12,0 12,1 Μίρεκ, Αγκάτα (2014). «Law as an Instrument of the Communist Authorities in the Fight against Orders in Poland». OL PAN (Teka Komisji Prawniczej): 64–72. «Planned atheisation afflicted all areas of activity of monastic communities [...] To victimise clergymen and consecrated people not only provisions of the criminal procedure were used, often violating not only the right for defence, but also basic human rights, allowing to use tortures in order to extort desired testimonies; also an entire system of legal norms, regulating the organisation and functioning of bodies of the judiciary, was used for victimising. Nuns also stood trials in communist courts, becoming victims of the fight of the atheist state against the Catholic Church. The majority of trials from the first decade of the Polish People's Republic in which nuns were in the dock had a political character. A mass propaganda campaign, saturated with hate, led in the press and on the radio, measured up against defendants, was their distinctive feature.». 
  13. ↑ Dinka, Frank (1966). «Sources of Conflict between Church and State in Poland». The Review of Politics 28 (3): 332–349. doi:10.1017/S0034670500007130. https://archive.org/details/sim_review-of-politics_1966-07_28_3/page/332. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Έντιγκερ, Ρουθ M. (2005). «History of an institution as a factor for predicting church institutional behavior: the cases of the Catholic Church in Poland, the Orthodox Church in Romania, and the Protestant churches in East Germany». East European Quarterly 39 (3). 
  15. ↑ Κλαρκ, Γιοάννα Ροστροπόβιτς (2010). «The Church and the Communist Power». Sarmatian Review 30 (2). 
  16. ↑ 16,0 16,1 Βίνοτ, Ένταβαρντ Ν., Τζ. (2002). «Captive faith: the Polish Orthodox Church, 1945–1989». East European Quarterly 36 (3). 
  17. ↑ «Historical documents detailing Vistula operation to deport 150,000 Polish Ukrainians now online -». 23 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2018. 
  18. ↑ Ολχάβα, Μάτσεϊ (2 Μαΐου 2017). «Ghosts of Operation Vistula». Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2018. 
  19. ↑ "Jews in Poland Since 1939" (PDF) Αρχειοθετήθηκε 7 November 2006[Date mismatch] στο Wayback Machine., YIVO Institute for Jewish Research, The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, Yale University Press, 2005
  20. ↑ [Στατιστικό ετήσιο βιβλίο της Πολωνίας, Βαρσοβία, 1965]
  21. ↑ Hafrey., Peter Schneider: Peter Schneider, A West Berliner and Is the Author of the Novelthe Wall Jumper. He Is Writing A Book On Germany After the Wall. This Article Was Translated From the German By Leigh. «IS ANYONE GERMAN HERE?; A Journey Into Silesia». Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2018. 
  22. ↑ «Poland most homogeneous in EU». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2018. 
  23. ↑ «Languages in Poland · Explore which languages are spoken in Poland». languageknowledge.eu. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2018. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λαϊκή_Δημοκρατία_της_Πολωνίας&oldid=10444950"