Κωνσταντίνος Θεοτόκης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κωνσταντίνος Θεοτόκης
Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης σε πίνακα του Ανδρέα Βρανά
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Κωνσταντίνος Θεοτόκης (Ελληνικά)
Γέννηση13  Μαρτίου 1872
Κέρκυρα
Θάνατος1  Ιουλίου 1923[1][2]
Κέρκυρα
Αιτία θανάτουΚαρκίνος του στομάχου
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
νέα ελληνική γλώσσα[3][4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
μεταφραστής
ποιητής[5]
Αξιοσημείωτο έργοΗ Τιμή και το Χρήμα
Οικογένεια
ΑδέλφιαΕλένη Θεοτόκη-Παρασκευοπούλου
ΟικογένειαΟικογένεια Θεοτόκη
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα
 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 2/06/2015.

Ο Στέφανος-Κωνσταντίνος Θεοτόκης (13 Μαρτίου 1872 – 1 Ιουλίου 1923) ήταν Έλληνας συγγραφέας και μεταφραστής, σημαντικός εκπρόσωπος της Επτανησιακής Σχολής. Ασχολήθηκε τόσο με την πεζογραφία όσο και με την ποίηση, ενώ μετέφρασε έργα των Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε και άλλων. Τα πιο γνωστά του έργα είναι οι νουβέλες Η Τιμή και το Χρήμα και Κατάδικος και το μυθιστόρημα Οι Σκλάβοι στα Δεσμά τους.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης, που γεννήθηκε στην Κέρκυρα, ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, - πατέρας του ήταν ο Μάρκος Θεοτόκης και μητέρα του η Αγγελική Πολυλά (ξαδέρφη του λόγιου Ιάκωβου Πολυλά) -τα μέλη της οποίας ασχολήθηκαν με την πολιτική και τη διπλωματία ήδη από τον 14ο αι..Φοίτησε στο «Εκπαιδευτήριο Καποδίστριας», στη συνέχεια στο «Κερκυραικό Γυμνάσιο» και τέλος έκανε τις ανώτατες σπουδές του στο Παρίσι, παρακολουθώντας μαθήματα φιλολογίας, μαθηματικών, ιατρικής και χημείας, χωρίς ωστόσο να λάβει κανένα δίπλωμα. Εκτός όμως της γαλλικής γλώσσας σπούδασε αγγλική, γερμανική, ιταλική και λατινική, καθώς και σανσκριτική. Έτσι πολύγλωσσος από νεαρά ηλικία (γνώριζε ακόμη αρχαία περσικά, αρχαία ελληνικά και εβραϊκά[6]) ασχολήθηκε πέραν της πεζογραφίας με τη μετάφραση και την ποίηση. Σε ηλικία 19 ετών έγραψε στη γαλλική το πρώτο του έργο, το "La vie des Montagnes", που δημοσιεύθηκε και από τον εκδοτικό οίκο "Mercure de France". Την ίδια εποχή (συγκεκριμένα το 1887) εξέδωσε μία μελέτη για τον ηλεκτροχημικό τηλέγραφο και το επανδρωμένο (κυβερνούμενο) αερόστατο.

Το 1889 ξεκινά τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης, ενώ δύο χρόνια αργότερα καταφεύγει στη Βενετία για οικονομικούς λόγους, όπου και γνωρίζει την βαρώνη Ερνεστίνη φον Μάλοβιτς. Ύστερα από αντιρρήσεις του πατέρα του την παντρεύεται δύο χρόνια αργότερα και αποκτά μαζί της μία κόρη[7].

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 1895 εγκαταστάθηκε στη Κέρκυρα, στον εξοχικό πύργο των Καρουσάδων. Συνδέθηκε με τον ποιητή Μαβίλη και προσχώρησε από τους πρώτους στο κίνημα του δημοτικισμού. Από τότε φαίνεται ότι ασπάστηκε τις πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες, από τις οποίες και διακρίνονται τα έργα του. Συμμετείχε στην επανάσταση της Κρήτης το 1896 ως εθελοντής και στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 στη Θεσσαλία, επικεφαλής δικού του σώματος. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έλαβε ενεργό μέρος στο κίνημα της Θεσσαλονίκης. Τότε και απώλεσε ολόκληρη την προικώα περιουσία του στην Αυστρία (1917) οπότε και αναγκάσθηκε να δουλέψει αναλαμβάνοντας το γραφείο λογοκρισίας παντός εντύπου και αλληλογραφίας, θέση που διατήρησε για λίγο χρόνο.

Στην ελληνική λογοτεχνία η πεζογραφία του Κ. Θεοτόκη είχε σημαντική προσφορά. Στα εκτενή διηγήματά του: Η τιμή και το χρήμα, Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα, Ο κατάδικος και Οι σκλάβοι στα δεσμά τους διακρίνεται η δραματικότητα της αφήγησης και η ρεαλιστική απόδοση της ζωής σε μια ηθογραφική ατμόσφαιρα, που διαπνέεται και από φιλοσοφική διάθεση. Τα σύντομα διηγήματά του, τα οποία δημοσιεύτηκαν στην αρχή στο περιοδικό Τέχνη του Κ. Χατζόπουλου και στον Νουμά, και που αργότερα κυκλοφόρησαν με τον τίτλο Κορφιάτικες ιστορίες, αποδίδουν με απλότητα και λιτότητα την κερκυραϊκή ζωή της εποχής, με εικόνες αδρές και σκληρές. Γεγονός είναι ότι υπήρξε επηρεασμένος από τον Νίτσε από την πρώιμη περίοδο της συγγραφικής του δραστηριότητας, όταν έγραψε πεζογραφήματα όπως Το Πάθος (1899) και διηγήματα όπως το Πίστομα. Στη ποιητική του συγγραφή κυριαρχούν οι μεταφράσεις του Σαίξπηρ που απέδωσε έμμετρα την Τρικυμία, τον Μάκβεθ, τον Βασιλιά Ληρ και τον Οθέλλο. Επίσης μετέφρασε τα Γεωργικά του Βιργιλίου, τον Έρμαν και Δωροθέα του Γκαίτε, τον Φαίδωνα του Πλάτωνα, και από τη σανσκριτική τα: Σακούνταλα, Μαλαβίκα και Αγνημίτρα. Έγραψε επίσης και μερικά σονέτα που διακρίνονταν για τη λεπτότητα αισθήματος.

Ο Κ. Θεοτόκης γνωρίζοντας τον σοσιαλισμό, συμμετείχε επίσης στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Ομίλου και του Αλληλοβοηθητικού Εργατικού Συνδέσμου Κερκύρας (1910-1914), ενώ παράλληλα υποστήριξε το κίνημα για τη χειραφέτηση των γυναικών.

Πέθανε στην Κέρκυρα σε ηλικία 51 ετών, τον Ιούλιο του 1923, από καρκίνο.

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ

  • Vie de montagne. Librairie Académique Didier, Perrin et Cie, Libraires-Editeurs, 1895. [Επανέκδοση με ελληνική μετάφραση: Καστανιώτης 1999]
  • Οι σκλάβοι στα δεσμά τους. Ελευθερουδάκης, 1922. [Επανεκδόσεις: Κείμενα, 1970/1981, Σύγχρονη Εποχή 1987, Λιβάνης, 1991]

ΝΟΥΒΕΛΕΣ

  • Η τιμή και το χρήμα. Ο Νουμάς, αρ. 487-497, 18 Τρυγητή-29 Δεκέμβρη 1912. [Αυτοτελής έκδοση της «Συντροφιάς των Εννιά» από το Χρωμοτυπολιθογραφείο Αφών Ασπιώτη Κέρκυρας 1914. Επανεκδόσεις: Ελευθερουδάκης 1921, Κείμενα» 1969/1978/1984, Γράμματα 1991, Νεφέλη 1993.]
  • Κατάδικος. Βασιλείου, 1919. [Επανεκδόσεις: Βιβλιοθήκη Ελεύθερου Ανθρώπου 1934, Κείμενα 1973/1979, Εστία 1997, Νεφέλη 1990.]
  • Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα. Λογοτεχνία, τ. Α΄, 15 Μαρ. 1920 (απόσπασμα) & Πρόοδος Βόλου, 11 Μαΐου-28 Ιουλίου 1920. [Αυτοτελής έκδοση: Βασιλείου 1920. Επανεκδόσεις: Εστία 1990, Νεφέλη 1990, Δωρικός 1996.]

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ

  • «Το βιο της κυράς Κερκύρας». Η Τέχνη, αρ. 1, Νοέμβριος 1898, σσ. 10-14. [Αυτοτελής έκδοση: Κείμενα 1982, Νεφέλη 1993.]
  • «Πίστομα!». Η Τέχνη, Ιανουάριος 1899, σ. 62.
  • «Πάθος». Η Τέχνη, αρ. 5-9, Μάρτιος-Ιούλιος 1899, σσ. 97-107, 143-156, 175-188 και 225-236. [Αυτοτελής έκδοση: Γραφή 1980.]
  • «Juventus Mundi». Ο Διόνυσος, τομ. Α΄, 1901, σσ. 187-189.
  • «Κασσώπη». Ο Διόνυσος, τομ. Β΄, 1902, σσ. 303-308 (απόσπασμα) & Ο Νουμάς, αρ. 93, 25 Απρίλη 1904, σσ. 2-12.
  • «Ακόμα;». Ο Νουμάς, αρ. 82, 8 Φλεβάρη 1904, σσ. 6-7.
  • «Υπόληψη». Ο Νουμάς, αρ. 135, 13 Φλεβάρη 1905, σσ. 2-12.
  • «Κάιν». Ο Νουμάς, αρ. 139, 13 Μάρτη 1905, σσ. 4-8.
  • «Απελλής». Ο Νουμάς, αρ. 144-146, 17 Απρίλη-1 Μάη 1905, σσ. 2-7, 2-6 και 2-11. [Αυτοτελής έκδοση: Κείμενα 1973/1982, Άγρα 1991.]
  • «Τίμιος κόσμος». Ο Νουμάς, αρ. 148, 15 Μάη 1905, σσ. 2-4.
  • «Ζωή του χωριού». Ο Νουμας, αρ. 151, 5 Θεριστή 1905, σσ. 3-9.
  • «Η παντρειά της Σταλαχτής». Ο Νουμάς, αρ. 167, 9 Οχτώβρη 1905, σσ. 2-12.
  • «Οι δυο αγάπες». Ο Νουμάς, αρ. 387-390, 11 Απρίλη-2 Μάη 1910, σσ. 2-7, 2-7, 2-7, 2-7.
  • «Αμάρτησε;». Κωνσταντίνου Φ. Σκόκου Εθνικόν Ημερολόγιον, έτος ΚΗ΄, 1913, σσ. 83-87.
  • «Κοσμογονία». Κερκυραϊκή Ανθολογία, χρ. Α΄, αρ. 2, 1 Νοεμβρίου 1915, σσ. 44-50.
  • «Αγάπη Παράνομη» (απόσπασμα). Δοκιμασία, χρ. Α΄, τεύχ. 2, Ιούλης-Αύγουστος 1973, σσ. 6-10. [Αυτοτελής έκδοση: Καστανιώτης 1977/2022.]
  • «Ο παπα-Ιορδάνης Περίχαρος και η ενορία του» (απόσπασμα). Συντεχνία, τεύχ. 1-2, Γενάρης-Απρίλης 1974, σσ. 1-10 και 37-40. [Αυτοτελής έκδοση: Συνέχεια 1994.]

ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΔΙΗΓΗΜΑΤΩΝ

  • Κορφιάτικες ιστορίες. Εταιρεία προς ενίσχυσιν των Επτανησιακών Μελετών, Κέρκυρα, 1935. [Επανέκδοση: Κείμενα 1978/1982, Γαβριηλίδης 2005.]
  • Η χάση του κόσμου, Το όνειρο του Σατνή, Κερκύρα: Ανέγδοτα Διηγήματα. Κείμενα, 1981.

ΜΕΛΕΤΕΣ

  • Οι ηλεκτροχημικοί τηλέγραφοι Βονέλλη και Κασέλλη: Φυλλάδιον Α΄: Ο τυποτηλέγραφος του Βονέλλη. Κέρκυρα, 1887.
  • Ιστορία της ινδικής λογοτεχνίας. Μ.Ι.Ε.Τ., 1993.

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

  • Τα Σονέτα. Εισαγωγή-Επιμέλεια: Ορέστης Αλεξάκης, Ωκεανίδα, 1999.

Μεταφράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12165005s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Konstantinos-Theotokis. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12165005s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub20201085071. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  5. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub20201085071. Ανακτήθηκε στις 19  Δεκεμβρίου 2022.
  6. ↑ «Κωνσταντίνος Θεοτόκης». Σαν Σήμερα .gr. https://www.sansimera.gr/biographies/158. Ανακτήθηκε στις 2016-12-21. 
  7. ↑ www.biblionet.gr : Θεοτόκης, Κωνσταντίνος, 1872-1923 https://www.biblionet.gr/προσωπο?personid=1026 : Θεοτόκης, Κωνσταντίνος, 1872-1923 Check |url= value (βοήθεια). Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2016.  Missing or empty |title= (βοήθεια)

Εξωτερικοί σύνδεσμoι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Παναγιώτης Νούτσος, "K. Θεοτόκης: η συζυγία κοινωνικού και γλωσσικού ζητήματος", Πόρφυρας, 80 (Ιαν. - Μαρτ. 1997), 177-182.
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κωνσταντίνος_Θεοτόκης&oldid=10469054"