Κούνα Κροατίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η κροατική κούνα[1] ή κούνα Κροατίας (kuna, ISO 4217 κωδικός: HRK) ήταν το νόμισμα της Κροατίας μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2023, οπότε η Κροατία εισήλθε στην Ευρωζώνη. Υποδιαιρούταν σε 100 λίπα. Η κούνα εκδιδόταν από την Κροατική Εθνική Τράπεζα και το Νομισματοκοπείο της Κροατίας. Η λέξη κούνα στα κροατικά σημαίνει κουνάβι, καθώς οι γούνες κουναβιών χρησιμοποιούνταν ως μέτρα αξίας. Η λέξη λίπα σημαίνει το δέντρο φιλύρα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής εποχής, στις επαρχίες της Άνω και Κάτω Παννονίας (σημερινή Ουγγαρία και Σλαβονία), οι φόροι συλλέγονταν με τη μορφή δερμάτων κουναβιών, τα οποία είχαν μεγάλη αξία. Η γούνα χρησιμοποιούταν ως νομισματική μονάδα σε πολλά σλαβικά κράτη, όπως οι Ρως του Κιέβου, μέχρι τον 15ο αιώνα. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, στην περιοχή της Κροατίας χρησιμοποιούνταν πολλά ξένα νομίσματα, αλλά τουλάχιστον από το 1018 υπήρχε τοπικό νόμισμα. Ανάμεσα στο 1260 και το 1380, οι Κροάτες αντιβασιλείς εξέδιδαν ένα ασημένιο νόμισμα με ένα κουνάβι το οποίο αποκαλούσαν μπάνοβατς[2][3]. Όμως, εξαιτίας της μειωμένης αυτονομίας της Κροατίας στο βασίλειο της Κροατίας-Ουγγαρίας, το νόμισμα σταδιακά εξαφανίστηκε τον 14ο αιώνα.

Η ιδέα του νομίσματος κούνα εμφανίστηκε το 1939, όταν η Μπανοβίνα της Κροατίας, μια αυτόνομη επαρχία μέσα στο Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας, σχεδίαζε να εκδόσει το δικό της νόμισμα[4]. Το 1941, το καθεστώς των Ουστάσι δημιούργησε το Ανεξάρτητο Κράτος της Κροατίας και η κούνα υιοθετήθηκε ως νόμισμα του κράτους[4]. Το νόμισμα αυτό συνέχισε να χρησιμοποιείται μέχρι το 1945, οπότε εξαφανίστηκε με την εγκαθίδρυση της Γιουγκοσλαβίας και αντικαταστάθηκε από το δηνάριο της Γιουγκοσλαβίας[5].

Η σύγχρονη κούνα τέθηκε σε ισχύ στις 30 Μαΐου 1994, όταν άρχισε η μεταβατική περίοδος από το προσωρινό Κροατικό Δηνάριο, το οποίο ήταν σε ισχύ από το 1991 και καταργήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1994, και το οποίο είχε συνδεθεί με τον αιματηρό Πόλεμο της Κροατίας[6]. Η ισοδυναμία ανάμεσα σε δηνάριο και κούνα ήταν 1 κούνα = 1000 δηνάρια. Παρά τις αντιδράσεις για το όνομα του νομίσματος, καθώς είχε χρησιμοποιηθεί, μεταξύ άλλων, από το Ανεξάρτητο Κράτος της Κροατίας[5], η μετάβαση ήταν ομαλή. Από τότε, η Κροατία χρησιμοποιεί de facto πίνακα σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας. Η κούνα αρχικά συνδέθηκε με το γερμανικό μάρκο και με την αντικατάσταση του γερμανικού μάρκου από το ευρώ το 1999, η κούνα συνδέθηκε με το ευρώ.

Την 1η Ιουλίου 2013, η Κροατία, μετά από μια δεκαετία ανάκαμψης και ειρήνης, έγινε επισήμως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ την 1η Ιανουαρίου 2023 προσχώρησε στην Ευρωζώνη, οπότε η κούνα αντικαταστάθηκε από το Ευρώ.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Κροατία Ευρωπαϊκή Ένωση
  2. Brozović, Dalibor. «History of Croatian money». Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2011.  - Excerpts from the book Kune and lipe - Currency of the Republic of Croatia, Zagreb, Croatian National Bank
  3. Povijest hrvatskog novca, Section 3 Αρχειοθετήθηκε 2006-10-22 στο Wayback Machine., Croatian National Bank compilation from multiple sources
  4. 4,0 4,1 «Prvi novac - Povijest hrvatskog novca - Kraljevina SHS i Nezavisna Država Hrvatska» (στα Κροατικά). Croatian National Bank. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2003. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2011. 
  5. 5,0 5,1 Milinović, Ante (2001). «Bogatstvo likovne simbolike hrvatskoga novca» [The rich visual symbolism of Croatian currency]. Croatian Emigrant Almanac (στα Κροατικά). Croatian Heritage Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2011. 
  6. Οι αποφάσεις της κροατικής κυβέρνησης και κροατικής εθνικής τράπεζας δημοσιευμένες στο Narodne novine 37/94 [1][2][3][4]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]