Κατάλογος έργων του Ιερώνυμου Μπος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η υπογραφή του Ιερώνυμου Μπος στο τρίπτυχο της "Προσκύνησης των Μάγων" (στον κεντρικό πίνακα, κάτω από τον μαύρο βασιλιά). Λίγοι από τους πίνακες του Μπος είναι υπογεγραμμένοι.

Το λήμμα αυτό περιλαμβάνει κατάλογο πινάκων ζωγραφικής του Ιερώνυμου Μπος, καθώς και των αποδιδόμενων σε αυτόν ή στο εργαστήριό του. Η σειρά των έργων είναι προς το παρόν τυχαία εντός των ενοτήτων. Η χρονολόγηση και άλλες λεπτομέρειες βασίζονται στις έρευνες του The Bosch Research and Conservation Project, όπως παρουσιάστηκαν σε σχετικό βιβλίο το 2016.[1] Χρωματικές αναλύσεις των πινάκων του Μπος υπάρχουν επίσης στο ColourLex.[2]

Τα έργα του Μπος κατατάσσονται σε τρεις περιόδους : πρώιμα έργα (περ. 1470-1485), μέση περίοδος (περ. 1485–1500), και τελευταία περίοδος (περ. 1500 μέχρι τον θάνατό του). Η εξέταση της πρώτης περιόδου αφορά μόνο την δραστηριότητα του εργαστηρίου του και ενδεχομένως κάποια σχέδιά του, δεδομένου ότι δεν σώζονται πίνακες προ του 1485.

Τρίπτυχα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εικόνα Λεπτομέρειες
Adoration of the Magi
Η προσκύνηση των Μάγων
1491 - 98
Λάδι σε ξύλο
138 × 144 cm
Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο
 
Οι πλευρικοί πίνακες σχηματίζουν κλείνοντας τον πίνακα Η Λειτουργία του Αγίου Γρηγορίου, σε αποχρώσεις του γκρίζου.
The Garden of Earthly Delights
Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων
1495-1505
Λάδι σε ξύλο
220 × 389 cm
Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο
 
Οι πλευρικοί πίνακες σχηματίζουν κλείνοντας τον πίνακα Η δημιουργία του Κόσμου, σε αποχρώσεις του γκρίζου.
The Haywain (Prado version)  
Το κάρο με τον σανό
1510-16
Λάδι σε ξύλο
147 × 232 cm (εκδοχή του Εσκοριάλ)
135 x 190 cm (εκδοχή του Πράδο)
Εσκοριάλ (εκδοχή 1)
Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο (εκδοχή 2)
 
Και οι δύο εκδοχές είναι πιθανότατα αντίγραφα ενός χαμένου πρωτοτύπου του Μπος. Οι πλευρικοί πίνακες σχηματίζουν κλείνοντας τον πίνακα Το μονοπάτι της ζωής, όπως ονομάζεται συνήθως.
Passion Triptych
Το τρίπτυχο του Πάθους
περ. 1530
Παραγγελία της Mencía de Mendoza (1508-1554) για το ταφικό της παρεκκλήσι των Θεοφανίων (Capilla de la Epifanía) στην μονή του Santo Doming της Βαλένθια
Λάδι σε πάνελ
163 × 382 cm
Βαλένθια, Museu de Belles Arts
Έργο, πιθανώς, Φλαμανδού μαθητή του Μπος.
 
Hermit Saints Triptych
Το τρίπτυχο των Ερημιτών
1495-1505
Λάδι σε ξύλο
86 × 100 cm
Βενετία, Παλάτι των Δόγηδων
The Last Judgment
Δευτέρα Παρουσία
1500-05
Λάδι σε ξύλο
163.7 × 127 cm (κεντρικός πίνακας)
167.7 × 60 cm (αριστερός πίνακας)
167 × 60 cm (δεξιός πίνακας)
Βιέννη, Academie für Bildenden Künste
 
Οι πλάγιοι πίνακες απεικονίζουν στο πίσω μέρος τους τον Άγιο Ιάκωβο ο ένας και τον Άγιο Μπάβο ο άλλος, σε αποχρώσεις του γκρίζου.
The Last Judgment
Δευτέρα Παρουσία
1495-1505
Λάδι σε ξύλο
99.5 × 117.5 cm
Μπρυζ, Groeningemuseum
 
Έργο του Μπος και/ή του εργαστηρίου του. Οι πλάγιοι πίνακες σχηματίζουν κλείνοντας τον πίνακα Ο Χριστός με τον ακάνθινο στέφανο.
The Martyrdom of St. Julia
Το μαρτύριο της Αγίας Ιουλίας
1495-1505
Λάδι σε ξύλο
104 × 119 cm
Βενετία, Παλάτι των Δόγηδων
The Temptation of St. Anthony
Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου
1500-10
Λάδι σε ξύλο
131.5 × 225 cm
Λισαβόνα, Museu Nacional de Arte Antiga
 
Οι πλάγιοι πίνακες απεικονίζουν στο πίσω μέρος τους την Σύλληψη του Χριστού ο ένας και τον Χριστό φέροντα τον Σταυρό ο άλλος, σε αποχρώσεις του γκρίζου.

Δίπτυχα και πολύπτυχα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εικόνα Λεπτομέρειες
The Fall of the Rebel Angels (front) The Fall of the Rebel Angels (back: Mankind Beset by Devils) Noah's Ark on Mount Ararat (front) Noah's Ark on Mount Ararat (back: Mankind Beset by Devils) 
Diptych (Κόλαση και Κατακλυσμός)
  • Η πτώση των επαναστατημένων Αγγέλων
  • Η Κιβωτός στο όρος Αραράτ
  • Το ανθρώπινο γένος πολιορκημένο από τους Διαβόλους (στις πίσω όψεις - δεύτερος και τέταρτος πίνακας)
Λάδι σε ξύλο
69.5 × 35 cm (κάθε πίνακας)
34.5 cm (διάμετρος κάθε εικόνας στις πίσω όψεις)
Ρότερνταμ, Μουσείο Μπόιμανς - φαν Μπένινγκεν
Πολύπτυχο (Οράματα της Μέλλουσας Ζωής)
  • Ο Επίγειος Παράδεισος
  • Η άνοδος των δικαίων
  • Η πτώση των καταδικασμένων
  • Κόλαση
1505-15
Λάδι σε ξύλο
86.5 × 39.5 κάθε πίνακας
Βενετία, Palazzo Grimani
 
Έργο γνωστό και ως Εικόνα Βωμού του καρδιναλίου Γκριμάνι. Πιθανώς μέρος ενός μεγαλυτέρου πολυπτύχου, οι τέσσερις άλλοι πίνακες του οποίου πρέπει να έχουν χαθεί.

Απλοί πίνακες και τμήματα χαμένων πολυπτύχων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ζωή του Χριστού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εικόνα Λεπτομέρειες
Adoration of the Child
Η προσκύνηση του Βρέφους
Λάδι σε ξύλο
66 × 43 cm
Κολωνία, Wallraf-Richartz Museum
 
Αμφισβητούμενης αυθεντικότητας. Πιθανώς αντίγραφο χαμένου πρωτοτύπου του Μπος. Εκτενέστερη εκδοχή του πίνακα στο Noordbrabants Museum του Σέρτοχενμπος και άλλη στα Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου στις Βρυξέλλες.
Η προσκύνηση των Μάγων
1470-80
Λάδι σε ξύλο
71.1 × 56.5 cm
Νέα Υόρκη, Μητροπολιτικό Μουσείο
 
Κατά τον Friedländer πρόκειται για εντελώς πρώιμο έργο του Μπος. Αργότερα θεωρήθηκε απομίμηση του 16ου αιώνα. Πρόσφατα κρίθηκε ως έργο της δεκαετίας του 1470 εκτελεσμένο από τον στενό κύκλο του Μπος.[3]
Philadelphia Adoration of the Magi
Η προσκύνηση των Μάγων
Λάδι σε ξύλο
94 × 74 cm
Φιλαδέλφεια, Museum of Art
Crucifixion With a Donor
Σταύρωση με τον δωρητή
Λάδι σε ξύλο
74.7 × 61 cm
Βρυξέλλες, Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique
Christ Carrying the Cross
Ο Χριστός φέρων τον Σταυρό (Βιέννη)
1490-1510
Λάδι σε ξύλο
57 × 32 cm
Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
 
Στην πίσω όψη Ο μικρός Χριστός με περπατούρα (διάμετρος 28 cm).
Christ Carrying the Cross
Ο Χριστός φέρων τον Σταυρό (Γάνδη)
1530-40
Λάδι σε ξύλο
74 × 81 cm
Γάνδη, Museum voor Schone Kunsten
 
Αμφισβητούμενης αυθεντικότητας.
Christ Carrying the Cross
Ο Χριστός αίρων τον Σταυρό (Μαδρίτη)
1495-1505
Λάδι σε ξύλο
150 × 94 cm
Μαδρίτη, Βασιλικό Ανάκτορο
Christ Crowned with Thorns
Ο Ακάνθινος Στέφανος (Λονδίνο)
1490-1500
Λάδι σε ξύλο
73 × 59 cm
Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη
Christ Crowned with Thorns
Ο Ακάνθινος Στέφανος (Εσκοριάλ)
1530-40
Λάδι σε ξύλο
165 × 195 cm
Εσκοριάλ

Δεν γίνεται δεκτό ως έργο του Μπος ή του εργαστηρίου του.

Ecce Homo
Ίδε ο άνθρωπος (Φιλαδέλφεια)
Λάδι σε ξύλο
52 × 54 cm
Φιλαδέλφεια, Museum of Art
 
Αποδιδόμενο παλαιότερα στον Μπος. Η ανάλυση του ξύλου απέδειξε [εκκρεμεί παραπομπή] ότι πρόκειται για έργο του τέλους του 16ου αιώνα από μιμητή του
Ecce Homo
Ίδε ο άνθρωπος (Φρανκφούρτη)
1475-85
Λάδι σε ξύλο
71 × 61 cm
Φραγκφούρτη, Μουσείο Σταίντελ
The Marriage Feast at Cana
Ο εν Κανά γάμος
Λάδι σε ξύλο
93 × 72 cm
Ρότερνταμ, Μουσείο Μπόιμανς - φαν Μπένινγκεν
 
Πολλές εκδοχές του πίνακα υπάρχουν, αλλά καμιά δεν χρονολογείται στην εποχή του Μπος.

Άγιοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εικόνα Λεπτομέρειες
St. John the Baptist in the Wilderness
Ο Άγιος Ιερώνυμος στην έρημο
1485-95
Λάδι σε ξύλο
77 × 59 cm
Γάνδη, Museum voor Schone Kunsten
St. Christopher Carrying the Christ Child
Ο Άγιος Χριστόφορος με τον μικρό Χριστό
1490-1500
Λάδι σε ξύλο
113 × 71.5 cm
Ρότερνταμ, Μουσείο Μπόιμανς - φαν Μπένινγκεν
St. John the Baptist in the Wilderness
Ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής στην έρημο
1490-95
Λάδι σε ξύλο
48.5 × 40 cm
Μαδρίτη, Museo Lázaro Galdiano
St. John the Evangelist on Patmos
Ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής στην Πάτμο
1490-95
Λάδι σε ξύλο
63 × 43.3 cm
Βερολίνο, Πινακοθήκη
 
Η πίσω όψη του πίνακα έχει μια στρόγγυλη διπλή είκονα (διάμετρος 39 cm) : Σκηνές από τα Πάθη του Χριστού (εξωτερικός κύκλος) και Πελεκάνος με νεοσσό (εσωτερικός κύκλος).
The Temptation of St. Anthony
Οι πειρασμοί του Αγίου Αντωνίου
1530-40
Λάδι σε ξύλο
70 × 51 cm
Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο
 
Αμφισβητούμενης αυθεντικότητας.

άλλα έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εικόνα Λεπτομέρειες
Allegory of Gluttony and Lust
Αλληγορία της Λαιμαργίας και της Λαγνείας
1500-10
Λάδι σε ξύλο
35.8 × 32 cm
New Haven, USA, Yale University Art Gallery
 
Πρόκειται για το (αποσπασμένο) κάτω μέρος του πίνακα Το πλοίο των τρελών, μέρος (μαζί με τον πίνακα Ο Θάνατος και ο φιλάργυρος'') χαμένου τριπτύχου.
The Conjurer
Ο ταχυδακτυλουργός
1530-40
Λάδι σε ξύλο
53 × 65 cm
Saint-Germain-en-Laye, Musée Municipal
Αμφισβητούμενης αυθεντικότητας.
Death and the Miser
Ο Θάνατος και ο φιλάργυρος
1500-10
Λάδι σε ξύλο
92.6 × 30.8 cm
Ουάσινγκτον, National Gallery of Art
 
Τμήμα χαμένου τριπτύχου που περιλάμβανε επίσης το Πλοίο των τρελών (με την Αλληγορία της Λαιμαργίας και της Λαγνείας στο κάτω μέρος του)
Death of the Reprobate
Ο θάνατος του αμαρτωλού
Λάδι σε ξύλο
34.6 × 21.2 cm
Νέα Υόρκη, ιδιωτική συλλογή
 
Πιθανώς αντίγραφο τμήματος χαμένου τριπτύχου.
Cutting the Stone
Κόβοντας την πέτρα
1500-20
Λάδι σε ξύλο
48 × 35 cm
Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο
 
γνωστό επίσης ως Η θεραπεία της τρέλας.
Head of a Halberdier
Κεφάλι λογχοφόρου
Λάδι σε ξύλο
28 × 20 cm
Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο
 
Τμήμα ενός Ακάνθινου Στεφάνου από μαθητή του Μπος.
Head of a Woman
Κεφάλι γυναίκας
Λάδι σε ξύλο
13 × 5 cm
Ρότερνταμ, Μουσείο Μπόιμανς - φαν Μπένινγκεν
 
Τμήμα μεγαλύτερης σύνθεσης. Αβέβαιης αυθεντικότητας.
The Last Judgment (fragment)
Δευτέρα Παρουσία
1530-40
Λάδι σε ξύλο
60 × 114 cm
Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη
 
Τμήμα χαμένου τριπτύχου. Αμφισβητούμενης αυθεντικότητας.
The Seven Deadly Sins and the Four Last Things
Τα Επτά Θανάσιμα Αμαρτήματα και τα Τέσσερα Έσχατα Πράγματα
1510-20
Λάδι σε ξύλο
120 × 150 cm
Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο
Ship of Fools
Το πλοίο των τρελών
1500-10
Λάδι σε ξύλο
58 × 33 cm
Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου
 
Τμήμα χαμένου τριπτύχου που περιλάμβανε επίσης την Αλληγορία της Λαιμαργίας και της Λαγνείας (που είναι το κάτω μέρος του πίνακα με Το πλοίο των τρελών) και τον Θάνατο και φιλάργυρο.
The Wayfarer
Ο οδοιπόρος
1500-10
Λάδι σε ξύλο
71.5 cm διάμετρος
Ρότερνταμ, Μουσείο Μπόιμανς - φαν Μπένινγκεν
 
Εξωτερικός πίνακας χαμένου τριπτύχου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Luuk Hoogstede, Ron Spronk, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Hanneke Nap, and Daan Veldhuizen, Hieronymus Bosch, Painter and Draughtsman – Technical Studies, Yale University Press, New Haven, 2016.
  2. ColourLex: Art and Science
  3. See: Gallery Label Metropolitan Museum of Art Collection Database

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Ron Spronk, Luuk Hoogstede, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Hanneke Nap, and Daan Veldhuizen. Hieronymus Bosch: Painter and Draughtsman – Catalogue raisonné, Yale University Press, New Haven and London, 2016.
  • Luuk Hoogstede, Ron Spronk, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Hanneke Nap, and Daan Veldhuizen, Hieronymus Bosch, Painter and Draughtsman – Technical Studies, Yale University Press, New Haven, 2016.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]