Ερρίκος της Πορτογαλίας

Ερρίκος
Βασιλιάς της Πορτογαλίας
Περίοδος	4 Αυγούστου 1578 — 31 Ιανουαρίου 1580
Στέψη	28 Αυγούστου 1578 Λισαβόνα, Πορτογαλία
Προκάτοχος	Σεβαστιανός της Πορτογαλίας
Διάδοχος	Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας
Γέννηση	31 Ιανουαρίου 1512 Λισαβόνα, Πορτογαλία
Θάνατος	31 Ιανουαρίου 1580 (68 ετών) Αλμεϊρίμ, Πορτογαλία
Τόπος ταφής	Μονή Ιερωνυμιτών, Λισαβόνα
Οίκος	Οίκος των Αβίς
Πατέρας	Εμμανουήλ Α΄ της Πορτογαλίας
Μητέρα	Μαρία της Αραγωνίας
Θρησκεία	Καθολική Εκκλησία
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ο Ερρίκος της Πορτογαλίας (Πορτογαλική γλώσσα : Henrique I de Portugal, Λισαβώνα, 31 Ιανουαρίου 1512 - 31 Ιανουαρίου 1580) ήταν Καρδινάλιος της Καθολικής Εκκλησίας, Βασιλιάς της Πορτογαλίας και της Αλγκάρβε (1578 - 1580). Προερχόταν από τον Οίκο των Αβίς, πλάγιο κλάδο των Καπετιδών-Πορτογαλίας. Ο Ερρίκος ήταν τρίτος γιος του Εμμανουήλ Α΄ της Πορτογαλίας και της Μαρίας των Τρασταμάρα κόρης του Φερδινάνδου Β΄ βασιλιά της Αραγωνίας.

Καρδινάλιος

Ακολούθησε την εκκλησιαστική σταδιοδρομία, δεν παντρεύτηκε και δεν απέκτησε παιδιά, αποτέλεσμα με τον θάνατο του ήρθε το τέλος της δυναστείας των Αβίς (1580). Με τον θάνατο του ξέσπασε κρίση διαδοχής με αποτέλεσμα να ακολουθήσει η Ιβηρική Ένωση, η Πορτογαλία ενσωματώθηκε στο Στέμμα της Ισπανίας και παρέμεινε σε αυτό 60 χρόνια, ο επόμενος ανεξάρτητος βασιλιάς ήταν ο Ιωάννης Δ΄ της Πορτογαλίας. Σαν νεώτερος αδελφός δεν είχε ελπίδες να κληρονομήσει τον θρόνο, τον πατέρα του διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος αδελφός του Ιωάννης Γ΄ της Πορτογαλίας. Ο Ερρίκος αποφάσισε να ακολουθήσει εκκλησιαστική σταδιοδρομία, ανέβηκε ταχύτατα όλες τις βαθμίδες, έγινε αρχιεπίσκοπος της Μπράγκα, αρχιεπίσκοπος της Έβορα και δέχτηκε το κόκκινο καπέλο του Καρδιναλίου (1545). Αργότερα διετέλεσε αρχιεπίσκοπος της Λισαβώνας (1564 - 1570), έφερε στην Πορτογαλία Ιησουίτες και τους ανέθεσε υπερατλαντικές αποστολές στην Αυτοκρατορία της Πορτογαλίας.

Βασιλιάς της Πορτογαλίας

Ο μεγαλύτερος αδελφός του Ιωάννης Γ΄ της Πορτογαλίας πέθανε (1557), ο γιος του Ιωάννης Εμμανουήλ της Πορτογαλίας είχε πεθάνει πρόωρα πριν από τρία χρόνια (1554), τον διαδέχθηκε ο εγγονός του Σεβαστιανός της Πορτογαλίας. Την αντιβασιλεία και κηδεμονία του μικρού Σεβαστιανού ανέλαβε η γιαγιά του Αικατερίνη της Αυστρίας, βασίλισσα της Πορτογαλίας, μετά την παραίτηση της (1562) την αντικατέστησε ο ίδιος ο Ερρίκος. Ο Σεβαστιανός σκοτώθηκε άγαμος και άτεκνος στην καταστρεπτική "μάχη του Ξαρ ελ-Κεμπίρ" ή "μάχη των τριών βασιλέων" στο Μαρόκο (1578), αμέσως μετά ο Ερρίκος ανακηρύχτηκε βασιλιάς. Ο Ερρίκος αμέσως μετά έβαλε στόχο να αποκηρύξει όλους τους ιερατικούς του όρκους και να νυμφευτεί για να αποκτήσει διάδοχο ώστε να μπορέσει να ανταγωνιστεί τον Φίλιππο Β΄ της Ισπανίας. Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ που υποστήριζε ωστόσο τον Φίλιππο Β΄ δεν του το επέτρεψε.

Ο Ερρίκος Γ΄ της Πορτογαλίας απεβίωσε στα 68α γενέθλια του (1580) αφιερώνοντας στο ναό των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων στη Ρώμη την υπέροχα διακοσμημένη ξύλινη οροφή. Το στέμμα διεκδίκησε ο ανιψιός του Αντώνιος της Πορτογαλίας αλλά ο Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας έστειλε τον Νοέμβριο του 1580 στρατό υπό την ηγεσία του δούκα της Άλμπα για να πάρει το Στέμμα της Πορτογαλίας με την βία. Ο Φίλιππος Β΄ κατέλαβε την Λισαβώνα και συγκάλεσε τα Πορτογαλικά Κορτές στην Τομάρ (1581), τον εξέλεξαν νέο βασιλιά της Πορτογαλίας με τον όρο ότι δεν θα έχει εξουσία στις υπερατλαντικές κτήσεις της χώρας.

Πηγές

• Disney, A. R. (2009). A History of Portugal and the Portuguese Empire, vol. 1: Portugal. Cambridge University Press.
• MacKay, Ruth (2012). The Baker Who Pretended to Be King of Portugal. University of Chicago Press.
• Ruth MacKay, The Baker Who Pretended to Be King of Portugal, (University of Chicago Press, 2012)